Niet tekenen nauwelijks een optie voor logopedist

Reportage Onvrede zorgcontracten
Niet tekenen nauwelijks een optie voor logopedist
BORGER
Grote verzekeraars bieden veel
zorgverleners vanaf januari een
lagere vergoeding. Als logopedist
Marije Greven niet akkoord gaat,
zijn haar cliënten duurder uit en
komt haar praktijk in gevaar.
VAN ONZE VERSLAGGEVER SANDER
HEIJNE
Logopedist Marije Greven behandelt
Fleur (11). Greven inventariseert of
haar cliënten bereid zijn meer te
betalen.
Foto's Harry Cock / de Volkskrant
Met de plaatjes op de dobbelstenen
moet Fleur een verhaal maken.
Fleur (11) zit op het puntje van haar
stoel aan de spreektafel van
logopedist Marije Greven. Voor
haar op tafel ligt een dozijn
dobbelstenen met plaatjes erop.
Het is aan Fleur - rode broek, blond
haar met paardenstaart - om de
plaatjes aaneen te rijgen tot een
vloeiend verhaal.
'Iemand ging met een pijl en boog
in het gat schieten en toen ging het
kasteel in het vuur en toen kwam er
een ding om het vuur uit te steken.'
Greven onderbreekt Fleur. 'Gaat
een kasteel in het vuur?' Fleur
denkt even na. 'In de brand.'
Greven is nog niet tevreden. 'En
kun je vuur uitsteken?' Fleur knikt
driftig van ja. 'Met magie.'
Het woordgebruik is nog niet
vlekkeloos , maar het gaat het al
veel beter dan een paar maanden
geleden. Fleur komt eens in de
twee weken bij de logopedist omdat
ze moeite heeft met het
aanbrengen of herkennen van een
logische volgorde in verhalen en
anekdotes. En dat is een
behoorlijke handicap voor een 11jarige scholiere, zeker bij het vak
begrijpend lezen.
De logopedische behandeling van
Fleur wordt vergoed uit de
basisverzekering. Net als de
behandelkosten voor de 25 andere
cliënten van Greven. Het type
klachten waarmee cliënten bij
Greven komen, loopt sterk uiteen.
Van baby's die moeite hebben met
slikken tot ouderen die weer
© de Volkskrant
vrijdag 18 oktober 2013
moeten leren spreken na een
beroerte.
De duur van de behandelsessies is
uniform, 30 minuten. Dat betekent
niet dat Greven voor iedere sessie
dezelfde vergoeding ontvangt. De
grote verzekeraars betalen Greven
enkele procenten minder per
behandeling dan de kleinere
verzekeraars. Als het aan de
verzekeraars ligt, loopt dat verschil
vanaf 1 januari op tot 22 procent.
Hoe zit dat?
Zorgverzekeraars zijn deze maand,
op papier, volop in onderhandeling
met de zorgverleners over de
contracten voor 2014.
'Onderhandelen kun je dat eigenlijk
niet noemen', zegt Greven. De
Drentse logopedist heeft van de
verzekeraars een stapel
standaardcontracten met eenzijdig
vastgestelde tarieven opgestuurd
gekregen. In de contracten zit één
wetmatigheid: hoe groter de
verzekeraar, des te lager het
geboden tarief. De
onderhandelingsruimte van Greven
beperkt zich tot de vrijheid om wel
of niet te tekenen bij het kruisje.
Het verhaal van Greven staat voor
duizenden kleine zelfstandige
zorgaanbieders, zeggen de
brancheverenigingen van
logopedisten, fysiotherapeuten,
psychotherapeuten en
ergotherapeuten. Van een vrije
markt, waarin kleine zelfstandige
zorgondernemers hun eigen
winkeltje kunnen runnen, is geen
sprake. Het zijn de grote
verzekeraars die de voorwaarden
dicteren.
In de logopedie is de onvrede zo
mogelijk het grootst. Logopedisten
zijn wettelijk gehouden aan een
maximumtarief dat ze hun cliënten,
en daarmee de verzekeraars, in
rekening mogen brengen. Tot 2011
bedroeg dit maximum 28,05 euro
per half uur. Dit bedrag was te laag,
stelde de Nederlandse
Pagina 11 (1)
Zorgautoriteit destijds op basis van
een kostenonderzoek. Vanaf 1
januari mogen logopedisten
daarom maximaal 38,03 euro per
half uur in rekening brengen.
'Ik vind het onbegrijpelijk dat ik van
Achmea een contract krijg
opgestuurd waarin ze 29,22 euro
per sessie bieden', zegt Greven. De
drie andere grote verzekeraars,
Menzis, CZ en VGZ bieden
vergelijkbare bedragen. Samen zijn
deze verzekeraars goed voor 14,7
miljoen verzekerden.
Achmea wijkt bij logopedisten af
van het maximumtarief omdat de
verzekeraar 'geen inzicht heeft in
de kwaliteit en doelmatigheid' van
een groot aantal logopedische
praktijken. Dit zegt een
woordvoerder van Achmea
desgevraagd. De verzekeraar stelt
dat de logopedie de afgelopen
jaren fors is gegroeid. Achmea wil
deze kostenstijging naar eigen
zeggen een halt toeroepen.
Die groei wordt veroorzaakt door
bezuinigingen op gemeentelijke- en
onderwijsbudgetten, reageert Theo
de Koning van de
branchevereniging voor
logopedisten NVLF. Tot voor kort
hadden scholen en
consultatiebureaus vaak zelf
logopedisten in dienst. De
behandelingen van deze
logopedisten kwamen niet voor
rekening van de verzekeraars. Het
aantal logopedische behandelingen
is volgens De Koning dan ook niet
gegroeid, maar de kosten komen
vaker voor rekening van een
verzekeraar.
Achmea biedt logopedisten naar
eigen zeggen de mogelijkheid hun
beloning op te krikken. 'Praktijken
die via een toets aantoonbaar
maken dat zij de basiskwaliteit op
orde hebben', schrijft een
woordvoerder, 'krijgen in 2014 een
hoger tarief.'
Logopedist Greven is niet onder de
indruk van de geboden opslag.
Logopedisten moeten fors
investeren om op papier aan alle
aanvullende eisen van Achmea te
voldoen. De beloning is een opslag
© de Volkskrant
van 1,03 euro per sessie, waarmee
het tarief nog altijd ruimschoots
onder het maximumtarief ligt. In het
geval van Greven zou het haar een
opslag van een paar tientjes per
week opleveren.
Greven werkt in deeltijd. Zou zij
voltijds werken en zou ze voor al
haar cliënten het maximumtarief in
rekening mogen brengen, dan zou
haar brutojaarsalaris uitkomen op
51 duizend euro per jaar. Dit blijkt
uit een salarisonderzoek van
KPMG. Het bedrag is gebaseerd op
een vijftigtal behandelingen per
week en na aftrek van bijscholingsen praktijkkosten en de premies
voor pensioen en
arbeidsongeschiktheidsverzekering
en. Op basis van de tarieven die de
vier grote verzekeraars nu bieden,
daalt dit inkomen tot bruto 38
duizend euro.
Niet tekenen is nauwelijks een
optie voor kleine zorgaanbieders
als Greven. In haar geval is
Achmea de verzekeraar waar ze
niet omheen kan. De
verzekeringsreus uit Zeist is in
Borger en omstreken van oudsher
marktleider. Zonder contract hoeft
Achmea nog geen 15 euro per
sessie te vergoeden. De cliënten
van Greven moeten de resterende
kosten dan uit eigen zak aanvullen.
Greven mag ze dan weliswaar
aanslaan voor het maximumtarief
van 38,03 per sessie, maar als
haar cliënten de voorkeur geven
aan een naburige logopedist mét
een contract met Achmea, kan ze
haar praktijk sluiten.
Ook hierin is Greven niet uniek. De
marktmacht van de grote
verzekeraars varieert van oudsher
sterk per regio. Vrijwel iedere
zelfstandige logopedist, fysio-,
psycho- of ergotherapeut, weet zich
geconfronteerd met een grote
verzekeraar die de lokale markt
domineert.
De Nederlandse Zorgautoriteit
(NZa) is zich bewust van de grote
inkoopmacht van de verzekeraars.
'Maar inkoopmacht is beter dan
verkoopmacht', zegt NZawoordvoerder Natasja Wijnbeek.
Zorgverzekeraars kopen de zorg in
vrijdag 18 oktober 2013
namens alle Nederlanders. De
regering heeft de verzekeraars de
nadrukkelijke taak gegeven de
zorgkosten in de hand te houden.
'Stel dat we de marktmacht aan de
zorgaanbieders geven', zegt
Wijnbeek. 'Dan kunnen ze hun
prijzen verhogen zonder dat daar
extra kwaliteit tegenover staat.'
Voor consumenten pakt het
scherpe inkoopbeleid van de
verzekeraars vermoedelijk dus
positief uit. Zorgverzekeraars
mogen geen winst maken. De lage
tarieven die de verzekeraars
logopedisten bieden, zouden zich
daarom moeten vertalen in lagere
premies.
Bovendien staan zorgaanbieders
niet geheel machteloos tegenover
de verzekeraars, benadrukt
Wijnbeek. 'Zorgverzekeraars zijn
verplicht voldoende zorg voor hun
verzekerden in te kopen.' Met
andere woorden, als kleine
zorgaanbieders zoals Greven de
standaardcontracten massaal
terugsturen naar de verzekeraars,
kunnen deze niet anders dan een
hogere vergoeding bieden.
In de praktijk is dat nog nooit
voorgekomen, zeggen
woordvoerders van
zorgverzekeraars Achmea en VGZ.
De mededingingswet laat
zorgaanbieders weinig ruimte om
met de voeten te stemmen. Het is
voor brancheverenigingen
verboden zich met de tarieven te
bemoeien. Zelfs een individuele
zorgaanbieder die collega's oproept
niet te tekenen, loopt het risico op
een boete van de kartelautoriteit.
Terwijl vier grote verzekeraars
namens 14,7 miljoen Nederlanders
vrijwel uniforme tarieven bieden,
staan duizenden zelfstandige
therapeuten ieder voor zich voor de
keuze of ze de contracten van de
grote verzekeraars met of zonder
handtekening retour zullen zenden.
Greven is er nog niet over uit. Ze is
nog aan het inventariseren in
hoeverre de ouders van kinderen
als Fleur bereid zijn zelf voor de
kosten van de behandeling op te
draaien.
Pagina 11 (2)
Gevolgen van marktwerking
Het verschil in de vergoedingen die
grote en kleine verzekeraars
logopedisten bieden, is nog maar
een voorproefje van de
veranderingen die de zorgsector te
wachten staan. Met de invoering
van de marktwerking in de zorg in
2006 heeft het kabinet de
verzekeraars verantwoordelijk
gemaakt voor het in de hand
houden van de zorgkosten. De
afgelopen jaren is het financiële
risico van kostenoverschrijdingen
geleidelijk van de staat naar de
verzekeraars overgeheveld.
Verzekeraars zullen daarom
scherper onderhandelen over de
prijs. Tegelijk kunnen verzekeraars
zich bij consumenten
onderscheiden door kwalitatief
betere zorg in te kopen.
Branchevereniging
Zorgverzekeraars Nederland
voorziet voor de nabije toekomst
dat verzekerden kunnen kiezen uit
een breed palet aan
zorgverzekeringen, waarbij prijs,
kwaliteit en de samenstelling van
de aanvullende verzekering sterk
uiteenlopen.
© de Volkskrant
vrijdag 18 oktober 2013
Pagina 11 (3)