Twee handen op een buik

Twee handen op
een buik
Zorgprogramma coloncarcinoom in MZH
Herbert van der Heide / Steffan Rödel
Traject colorectale tumoren.
•
•
•
•
•
•
Compagnonsgedachte…
Zorgprogramma coloncarcinoom in het Martini
Ingang, diagnostiek, scopie en meer…
Gastro-enterologiebespreking- > Twee handen ..
Operatieve behandelingsvormen.
Nabehandeling , bespreking vervolgtraject.
• Suggesties ter verbetering vanuit de zaal…..
Dikke darm kanker: aantallen
12319
2009
9000
huisartsen
Nieuwe pt
5111 †
1-1-2010
2691 2420
Klachten passend bij colo-rectale tumor
•Rectaal bloedverlies
•Veranderd
defecatiepatroon
•Buikpijn
•Anaemie (moe)
Een “loket” in MZH? Wel drie !
• Via Zorgdomein voor huisarts.
– Huisartsenscopie: Sigmoidoscopie. (MDL/internist).
Direct bij scopiecentrum (8-10 uur, geen sedatie,
geen dagopname).
- Verdenking coloncarcinoom
- Colonoscopie < 2 weken.
- Anemie / moeheid via internist / MDL.
- SEH: Acute buik patiënten via chirurgie of internist /
MDL (acute bloeding).
MDL: IJzergebreksanemie, rectaal bloedverlies
Zorgdomein
Scopie-onderzoek 2011 MZH.
totaal incl. controle
Aantal en type scopie 2011
•
3247 colonoscopieen
– 2478 MDL
– 769 interne
•
1605 sigmoidoscopie
– 1155 MDL
– 450 interne
– Aantal ha
scopieen
3500
3000
2500
2000
AANTAL
Reeks1
Reeks2
1500
Reeks3
1000
R3
Totaal aantal
500
R2
MDL
0
R1
1
2
colo-
sigmoidoscopie
Interne
Coloscopie : coloncarcinoom
Na de scopie.. instroom zorgtraject..
• Uitleg dat bevindingen passen bij maligniteit.
• Instroom zorgprogramma via de regieverpleegkundige.
– Alice Meijer en Jitty van de Till.
• Bericht voor de huisarts.
• Diagnostiek
• Gastro-enterologie (GE)-bespreking
• Bespreking beleid met MDL / internist
• Afspraak chirurg.
Alice
Jitty
Zorgprogramma coloncarcinoom
1. verwijzing huisarts
week 0
2. diagnostisch
traject
week 1
3. GE bespreking
week 3
behandelbesluit
geen behandeling
palliatief behandelen
binnen 1 week
gesprek arts
binnen 1 week
gesprek oncoloog &
oncologisch verplk
operatie
consult medisch specialist
week 4
4. pre-operatief
traject
Probeer dit niet te lezen....
5. operatie
week 5
6. postoperatief
traject
week 6
7. GE bespreking
week 7
behandelbesluit
8. adjuvante therapie
geen adjuvante therapie
9. follow up
week 11
Pre-operatieve diagnostiek
• Coloncarcinoom
– Volledige coloscopie (na sigmo)
– Lab (Hb, Kreat, LDH, CEA)
– X-thorax
– CT-abdomen
• Rectumcarcinoom (extra) :
– CT-thorax/abdomen
– MRI kleine bekken
Gastro-enterologie (GE) bespreking
• Maandag 1630-1800 uur, gouden zaal.
• Deelnemers.
– Chirurgen
– MDL-artsen / Herbert voorzitter .
– Internisten-ge
– Internist-oncoloog
– Radiotherapeut
– Radioloog
– UMCG: Hepatobiliair chirurg.
– Regieverpleegkundigen.
Huisartsen ! (Altijd welkom)
Aantal en aard besproken maligniteiten MZH
Uit jaarverslag GE-bespreking 2011
Indeling in lokatie
• 167 colon
• 102 rectum
• 54 slokdarm
• 27 maag
• 46 pancreas
• 21 overige
Aantal besproken
Leeftijdsopbouw
Tumor-stadium indeling. T-stadium.
Voorstel behandeling: colon
•
Coloncarcinoom
– Curatief > operatie
– Uitzaaiingen
• > lever (overleg UMCG-hpb chirurg bij bespreking ).
• Uitzaaiingen > longen (overleg intern / longchirurg).
• Uitzaaiingen peritoneum (eventueel HIPEC-UMCG)
– Palliatief traject
• operatie (stoma / overloop).
• chemotherapie
• palliatief team
Rectum: Voorstel behandeling
• Curatief.
– Voorbehandeling met radiotherapie
• Kort schema 5x5 Gy
• Lang schema 25x1.8-2 radiochemotherapie.
• Dan operatie.
– Soms geen voorbehandeling.
• T1 : Transanale endoscopische
microchirurgie (TEM).
Behandeling coloncarcinoom n=167
• 145 werden geopereerd, 4 elders
• 20 patienten niet geopereerd
– 8 inoperabel recidief
– 7 uitgebreide metastasering;
– 2 waren zeer bejaard
– 3 x adekwaat behandelde poliep met hierin T1 tumor.
Behandeling rectumcarcinoom
•
Operatie
– 35 patienten na korte voorbehandeling 5x5 Gy Rt,
– 28 keer na lang schema radiochemotherapie.
– 2 hebben daarbij levermeta’s / UMCG na een lange
voorbehandeling volgens het zgn M1 protokol.
– 9 patienten geopereerd zonder voorbehandeling
• 3 xTEM, 2 x TEM met radiochemotherapie.
– overige.
Opereren
• Is er nu veel anders??
• Colonresectie > zelfde plaatjes als destijds.
• Rectumresectie: Heald methode. TME-vlak.
• Heald RJ et al , The mesorectum in rectal cancer
surgery: the clue to pelvic recurrence? Br J Surg 1982;
69: 613–616.
• Operatiemethode echter wel verder
– Open
– Laparoscopisch
Heald en “holy plane”.
Martini chirurgen
• Beide methoden worden aangeboden.
– Laparotomie / open
– Laparoscopisch > kosten en tijdsduur langer, herstel
ip sneller.
– 2 chirurgen open en scopisch (Beerthuizen / Stael)
– Baas / Olieman / Kelder / Rödel open.
– Uitbreiding scopisch.
Rectumoperatie: Open. Tomie begint bij navel.
Scopisch
Film Stael scopisch
TEM: Transanale endoscopische
microchirurgie
•
•
•
Collega Stael (chirurg)
– Klein rectumcarcinoom T1
of poliep met invasieve
component in rectum.
– Ongeveer 15 cm diepte.
Bespaart dus soms een grote
rectumresectie.
Probleem indien toch T2
– Rectumamputatuie
– low anterior resectie.
– Close follow-up.
TEM: Transanale endoscopische microchirurgie
Post-operatieve bespreking /
Nabehandeling
•
•
•
Definitieve TNM, complete resectie?
Colonca
– Stadium III (N+M-): adjuvante chemotherapie
– High risk stadium II : overwegen adjuvante CT
– Stadium IV (M+): indien geen operatie : palliatieve CT
– Overigen follow-up via chirurgie
Rectumca
– Stadium III (N+M-) overwegen Script-studie
– Stadium IV, indien geen operatie : palliatieve CT
Fasttrack…
Waar staat de huisarts?