Model overeenkomst tot opdracht

Voorbeeld overeenkomst van opdracht
Partijen
Ondergetekenden:
1 ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
gevestigd te ……………………………………………………………………………………………………………………………………………
ten deze rechtsgeldig vertegenwoordigd door………………………………………………………………………………………
verder te noemen opdrachtgever,
en
2 ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
wonende te ……………………………………………………………………………………………………………………………………………
Verder te noemen opdrachtnemer,
Verklaren een overeenkomst tot opdracht te zijn aangegaan onder de volgende voorwaarden en
bepalingen:
Artikel 1 - Werkzaamheden en duur overeenkomst
1. De opdrachtnemer zal voor de opdrachtgever de volgende werkzaamheden verrichten:
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
Opdrachtnemer zal deze en de daarmee samenhangende werkzaamheden naar beste
vermogen uitvoeren.
2. Partijen gaan de overeenkomst aan voor de bepaalde tijd van……. De werkzaamheden vangen
aan op…… en zullen uiterlijk eindigen op……. Indien het zich laat aanzien dat de opdrachtnemer de
omschreven werkzaamheden niet binnen de afgesproken tijd kan afronden, zullen partijen in
overleg treden over eventuele verlenging van de overeenkomst. Opdrachtnemer dient
opdrachtgever onverwijld in kennis te stellen indien opdrachtnemer verwacht dat de opdracht niet
in de voorgestelde tijd kan worden afgerond.
Artikel 2 – Verklaring Arbeidsrelatie (VAR)
1. Opdrachtnemer verklaart dat hij ten minste drie opdrachtgevers heeft en zal houden. Tussen
opdrachtgever en opdrachtnemer is geen sprake van een arbeidsovereenkomst.
2. Opdrachtnemer geeft (voordat Partijen deze overeenkomst sluiten) aan Opdrachtgever een
geldige verklaring arbeidsrelatie (hierna VAR-verklaring ) samen met een geldig legitimatiebewijs.
In de VAR-verklaring staat dat hij "winst uit onderneming" (VAR-wuo) heeft of dat zijn "inkomsten
voor rekening van zijn vennootschap zijn "VAR-dga).
3. De in de VAR-verklaring omschreven werkzaamheden van Opdrachtnemer moeten
overeenkomen met de werkzaamheden die hij voor Opdrachtgever uitvoert.
____________________________________________________________________________
Model overeenkomst van opdracht
juli 2015
1
4. Opdrachtgever houdt geen loonheffingen en premies voor de werknemersverzekeringen in op de
vergoeding van Opdrachtnemer.
5. Opdrachtnemer vrijwaart Opdrachtgever voor aanspraken van de Belastingdienst en de
Uitvoeringsinstelling Werknemersverzekeringen (UWV) met betrekking tot niet betaalde belasting
en premies over de vergoeding van Opdrachtnemer. Als Opdrachtgever die belasting en premies
wel moet afdragen, mag hij die bedragen met boetes en rente inhouden op de vergoeding aan
Opdrachtnemer.
Artikel 3 – Uitvoering van de Werkzaamheden
Opdrachtnemer verricht de werkzaamheden naar eigen inzicht en persoonlijk. Opdrachtnemer zal
daarbij gevolg geven aan tijdig verleende en verantwoorde aanwijzingen omtrent de uitvoering van
de opdracht. Voor een goede invulling van de opdracht is het noodzakelijk rekening te houden met
het volgende (omschrijf hier de aanwijzingen):
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
Artikel 4 - Vergoeding
1. Het door de opdrachtgever aan de opdrachtnemer te betalen vergoeding bedraagt
€ …………… per ………………… inclusief/exclusief* voorbereidingstijd/nawerk *Doorhalen wat niet
van toepassing is.
2. De betaling van de vergoeding zal geschieden conform de financieel-administratieve
voorwaarden van de opdrachtgever.
3. De vergoeding is bedoeld een brutobedrag te zijn. De opdrachtnemer is verplicht de
vergoeding aan de belastingdienst te melden. Indien het bedrag exclusief BTW is dan zal
deze hiermee worden verhoogd als de Wet op de omzetbelasting zulks vereist.
4. Opdrachtgever zal er voor zorgen dat het factuurbedrag binnen……werkdagen, na
ontvangst van de gespecificeerde factuur, op rekening van opdrachtnemer staat.
Artikel 5 – Benodigdheden opdracht
1. Het voor de werkzaamheden benodigde materiaal zal door de opdrachtgever ter
beschikking worden gesteld aan de opdrachtnemer.
2. De eventuele onkosten die door de opdrachtnemer worden gemaakt, zullen worden
vergoed, voor zover deze verband houden met de uitvoering van bedoelde
werkzaamheden. Opdrachtnemer moet deze kosten met deugdelijke bescheiden kunnen
staven.
3. De vergoedingen worden na declaratie aan opdrachtnemer betaald.
4. Declaratie van vergoeding en kosten zal geschieden na gereedkoming en aanvaarding van
de werkzaamheden door opdrachtgever en met afzonderlijke vermelding van
omzetbelasting.
____________________________________________________________________________
Model overeenkomst van opdracht
juli 2015
2
Artikel 6 - Vrijwaring
Opdrachtnemer vrijwaart opdrachtgever voor schending van rechten van derden bij uitvoering van
werkzaamheden.
Artikel 7 - Geheimhouding
Opdrachtnemer verbindt zich tot absolute geheimhouding met betrekking tot alle vertrouwelijke
informatie, waarover hij uit hoofde van de overeengekomen werkzaamheden de beschikking heeft
gekregen, op straffe van een direct opeisbare boete van ……….<bedrag> voor iedere overtreding
onverminderd andere aanspraken van de opdrachtgever tot schadevergoeding.
Artikel 8 – Mogelijkheid opzegging
De opdrachtgever en de opdrachtnemer kunnen deze overeenkomst tussentijds te allen tijde
beëindigen, met in achtneming van een opzegtermijn van ……………………………………………………… *
* De opzegtermijn zal een redelijke termijn moeten zijn, afhankelijk van de soort werkzaamheden en de
omstandigheden, rekening houdende met de belangen van partijen.
Met betrekking tot het bepaalde in dit artikel zal de opdrachtnemer op geen enkele wijze enige
vorm van schadevergoeding van de opdrachtgever opeisen. Terstond na het daartoe genomen
besluit, stelt de ene partij de andere schriftelijk in kennis.
Deze overeenkomst eindigt voorts in de volgende gevallen:
-
voltooiing van de opdracht
-
overlijden van de opdrachtnemer
-
wederzijds goedvinden
-
faillietverklaring dan wel surséance van betaling van de opdrachtgever
-
ontbinding op grond van de wet
Artikel 9 – Einde overeenkomst
Deze overeenkomst zal, behoudens het gestelde in artikel 8, van rechtswege eindigen door het
enkele verloop voor de termijn waarvoor zij is aangegaan overeenkomstig artikel 1.
Aldus overeengekomen en in tweevoud opgemaakt en ondertekend op ……………………………………………,
te ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
Opdrachtgever,
Opdrachtnemer,
(handtekening)
(handtekening)
____________________________________________________________________________
Model overeenkomst van opdracht
juli 2015
3
Toelichting overeenkomst van opdracht
De overeenkomst van opdracht, ook wel freelance overeenkomst genoemd, wordt vaak gezien
als een manier om met minder strenge regels te werken dan wanneer er sprake zou zijn van
een arbeidsovereenkomst. Het onoordeelkundige gebruik van een overeenkomst van opdracht
kan echter specifieke bij dit type overeenkomst behorende juridische geschillen opleveren.
Sommige van deze problemen kunnen voor een opdrachtgever zelfs groter zijn, dan wanneer
er een arbeidsovereenkomst zou zijn gesloten. In deze toelichting zal op een aantal aspecten
hiervan worden ingegaan.
Drie typen overeenkomsten
De wijze waarop personen voor ondernemingen werkzaam kunnen zijn, kan in drie typen
overeenkomsten worden geregeld. Dit kan via een aannemingsovereenkomst, door het sluiten
van een arbeidsovereenkomst of via een overeenkomst van opdracht. Deze overeenkomsten
onderscheiden zich als volgt.
Aanneming van werk
De aanneming van werk, neergelegd in titel 12 van boek 7 BW, artikel 7:750 e.v., is een
overeenkomst waarbij de aannemer zich verbindt om voor de aanbesteder tegen een bepaalde
prijs een werk van stoffelijke aard tot stand te brengen, zoals een gebouw, drukwerk, het
plaatsen van een keuken, enz.
Als partijen anders willen samenwerken, dan kunnen zij een arbeidsovereenkomst of een
overeenkomst van opdracht sluiten.
Arbeidsovereenkomst
Een arbeidsovereenkomst kenmerkt zich volgens het bepaalde in artikel 7:610 lid 1 BW als
volgt:

de verplichting om persoonlijk arbeid te verrichten

tegen loon

in een gezagsverhouding
Met name de gezagsverhouding onderscheidt de ‘arbeidsovereenkomst’ van ‘aanneming van
werk’ en de ‘overeenkomst van opdracht’.
Overeenkomst van opdracht
De overeenkomst van opdracht is een overeenkomst tot het verrichten van diensten. Dit volgt
uit artikel 7:400 BW. Hierin is bepaald dat de opdrachtnemer zich jegens de opdrachtgever
verbindt, anders dan op grond van een arbeidsovereenkomst, werkzaamheden te verrichten die
in iets anders bestaan dan het tot stand brengen van een werk van stoffelijke aard. Bij het
aannemen van een projectopdracht voor een ict-veranderingtraject tegen een vaste prijs
bijvoorbeeld wordt een overeenkomst van opdracht aangegaan, maar niet bij het plaatsen van
een keuken. Daarvoor is de aanneming van werk meer de geëigende overeenkomst.
Typering van de overeenkomst van opdracht
De overeenkomst van opdracht wordt vaak gebruikt met het idee dat partijen zo flexibeler
kunnen samenwerken dan door middel van een arbeidsovereenkomst. Bij het gebruik van een
overeenkomst van opdracht dient u er echter voor te waken dat er feitelijk GEEN sprake kan
zijn van een arbeidsovereenkomst.
____________________________________________________________________________
Model overeenkomst van opdracht
juli 2015
4
Ontbreken van een gezagsverhouding
Zoals reeds eerder is opgemerkt is de gezagsverhouding, oftewel de mogelijkheid om over de
uitvoering van de werkzaamheden nadere aanwijzingen en opdrachten te geven, van belang
voor het onderscheid tussen een overeenkomst van opdracht en een arbeidsovereenkomst.
Anders dan bij een werknemer met een arbeidsovereenkomst is de opdrachtnemer bij een
overeenkomst van opdracht niet onderworpen aan de zeggenschap van de opdrachtgever.
Desalniettemin kent een overeenkomst van opdracht de volgende elementen van gezag:

Bij een overeenkomst van opdracht moet de opdrachtnemer de opdrachtgever op de
hoogte houden van zijn werkzaamheden en hem direct in kennis stellen als hij de
opdracht voltooid heeft.

De opdrachtnemer is verplicht verantwoording af te leggen over de wijze waarop hij
zijn opdracht heeft vervuld.
Hoewel in de overeenkomst van opdracht dus zeker elementen van gezag kunnen zitten, is de
opdrachtnemer (anders dan een werknemer) niet zonder meer verplicht de aanwijzingen van
de opdrachtgever op te volgen.
De feitelijke situatie is doorslaggevend
De feiten en omstandigheden van de arbeidsrelatie zullen moeten uitmaken welke
overeenkomst feitelijk is aangegaan.
Als de opdrachtgever in afwijking van het schriftelijke contract dagelijks aanwijzingen geeft,
kan dit feitelijk wijzen op het bestaan van een arbeidsovereenkomst met alle rechtsgevolgen
van dien. In dat geval kan de Belastingdienst de opdrachtgever een naheffingsaanslag
opleggen. In deze situatie is de opdrachtgever immers verantwoordelijk voor de inhouding van
de loonheffingen over het betaalde honorarium. Het uitbetaalde honorarium kan daarbij door
de Belastingdienst worden gebruteerd, waarover de opdrachtgever wederom loonheffingen
verschuldigd is.
De criteria die kunnen wijzen op zelfstandigheid, zijn als volgt:

de aard van de werkzaamheden

zelfstandigheid in het werk (zoals het zelf bepalen hoe het werk wordt georganiseerd,
de werktijden en waar gewerkt wordt)

streven naar continuïteit

investeren in het bedrijf

zelf risico lopen (vrij om elders opdrachten te aanvaarden en de vrijheid om opdrachten
te weigeren)

streven naar winst (prijsafspraken per opdracht)

het aantal opdrachtgevers
Let wel, per geval zullen alle feiten en specifieke omstandigheden moeten worden beoordeeld.
____________________________________________________________________________
Model overeenkomst van opdracht
juli 2015
5
Als er twijfel bestaat of er sprake is van een overeenkomst van opdracht of een
arbeidsovereenkomst kunt u een belastingdeskundige raadplegen of deze vraag schriftelijk aan
de Belastingdienst voorleggen met vermelding van alle relevante feiten en omstandigheden.
Meer praktisch: steeds meer onderwijsinstellingen hebben zich bewogen meer werkzaamheden
te laten uitvoeren door zelfstandige op grond van een overeenkomst van opdracht.
Vanaf 1 januari 2015 is het lastig geworden een VAR-verklaring te verkrijgen voor
werkzaamheden als begeleiden van studenten/leerlingen, lesgeven of educatie. De
belastingdienst meent dat bij dergelijke werkzaamheden sprake is van een gezagsrelatie met
een aanzienlijke instructiebevoegdheid van de opdrachtgever hetgeen met zich mee brengt dat
opdrachtnemer te beschouwen is als werknemer. Een dergelijke gedachtegang werd bevestigd
door de kantonrechter Amsterdam welke een gelijkluidend oordeel velde in de zaak Stichting
Leerorkest-viooldocent (Kantonrechter Amsterdam 15-11-2013 ECLI:NL:RBAMS:2013:8880).
Conclusie
Bij de beoordeling of er sprake is van een overeenkomst van opdracht, of dat er in feite sprake
is van een arbeidsovereenkomst, zal de civiele rechter eerst kijken naar de bedoeling van de
partijen op het moment van het sluiten van de overeenkomst. Vervolgens kijkt hij hoe de
overeenkomst feitelijk is uitgevoerd. Een belangrijke toets zal zijn of er wel of geen
gezagsrelatie bestaat tussen de partijen. Bij het opstellen van een overeenkomst van opdracht
moet dus zoveel mogelijk worden voorkomen dat de indruk wordt gewekt dat er een
gezagsrelatie is. Een belangrijk element is dat de opdrachtnemer de opdracht naar eigen
inzicht moet kunnen uitvoeren en zich moet kunnen laten vervangen door een ander. Ook is
het raadzaam om zo min mogelijk restrictieve clausules, zoals een concurrentiebeding, in de
overeenkomst op te nemen. Hoewel de tekst van de overeenkomst van opdracht dus belangrijk
is, moeten partijen er ook in de uitvoering rekening mee houden dat er geen gezagsrelatie
ontstaat. Tot voor kort werd er aangenomen dat als de opdrachtnemer via een B.V. zijn
werkzaamheden verrichtte deze discussie geen rol speelde. Er zijn echter aanwijzingen dat
rechters hier wel eens anders over zouden kunnen gaan denken en ook civielrechtelijk deze
constructie niet accepteren.
Honorarium
Bij een vergoeding per gewerkt uur loopt de opdrachtgever het risico dat de kosten, die zijn
begroot, worden overschreden. De opdrachtgever kan echter ook volstaan met het afspreken
van een bedrag voor de uitvoering van de hele opdracht. Het risico voor het overschrijden van
de begrote kosten ligt dan bij de opdrachtnemer.
In beide gevallen is de opdrachtnemer zelf verantwoordelijk voor het aangaan van
verzekeringen en belastingafdracht.
Risico voor het ontbreken of niet kunnen uitvoeren van werkzaamheden
Wanneer de opdrachtnemer niet aan de slag kan door oorzaken die aan de opdrachtgever
liggen, is de opdrachtgever in het algemeen verplicht het overeengekomen honorarium te
betalen. Het maken van goede (schriftelijke) afspraken over de verdeling van het risico voor
het ontbreken of niet kunnen uitvoeren van werkzaamheden is daarom van belang.
BTW
Als een opdrachtnemer een dienst verricht, berekent hij de btw aan de opdrachtgever door.
____________________________________________________________________________
Model overeenkomst van opdracht
juli 2015
6
De btw die de opdrachtnemer ontvangt, moet hij afdragen aan de Belastingdienst. De btw die
de opdrachtgever aan de ‘opdrachtnemer’ betaalt, kan de opdrachtgever als voorbelasting
aftrekken die hij is verschuldigd over de omzet.
De btw is een aangiftebelasting. Dit houdt in dat de opdrachtnemer zelf berekent hoeveel btw
hij moet afdragen. Dit bedrag geeft hij vervolgens op in zijn Aangifte omzetbelasting.
Vervolgens betaalt hij de Belastingdienst de verschuldigde btw. Meestal moet hij aangifte doen
in een kwartaal.
De Belastingdienst hanteert voor de btw verschillende tarieven: 21%, 6% en 0%. Welk tarief
wordt toegepast, hangt af van de soort goederen of diensten. Bepaalde leveringen van
goederen en diensten zijn vrijgesteld van btw.
Het algemene btw-tarief is 21%. Dit tarief geldt in principe voor alle goederen en diensten. In
bijzondere gevallen geldt het verlaagde tarief van 6% of 0%. Het 6%-tarief geldt in het
algemeen voor:

levering van eten en drinken, behalve alcoholhoudende dranken;

levering van agrarische producten en diensten;

levering van geneesmiddelen;

verkoop en verhuur van boeken, dagbladen en tijdschriften;

levering van braille-artikelen voor persoonlijk gebruik door blinden;

personenvervoer;

verhuur van vakantiewoningen en kampeerplaatsen;

toegang tot culturele en sportieve evenementen (musea, concerten, sportwedstrijden);

optredens door uitvoerende kunstenaars;

diensten door kappers;

herstellen van kleding, schoenen en fietsen;

schilderen en stukadoren van woningen ouder dan 15 jaar;

gebruikmaken van een zwembad of badhuis, inclusief sauna;

geven van gelegenheid tot sportbeoefening in een sportaccommodatie.
Het 0%-tarief geldt voor ondernemers die zaken doen met het buitenland.
Voor nadere informatie verwijzen wij u naar de belastingdienst: www.belastingdienst.nl, onder
zakelijk – omzet, btw en winst – btw berekenen over uw omzet.
De fictieve dienstbetrekking
In een aantal gevallen wordt de relatie tussen opdrachtgever en opdrachtnemer gelijkgesteld
met een echte dienstbetrekking, ook al wordt niet voldaan aan alle kenmerken van een "echte"
dienstbetrekking. Er is dan sprake van een fictieve dienstbetrekking.
Dat betekent in het algemeen dat u voor de inhoudingen op het loon dezelfde regels moet
toepassen als bij “echte” dienstbetrekkingen; de opdrachtgever moet dan loonheffing inhouden
en premies werknemersverzekeringen afdragen. Alle bepalingen van de Wet op de
loonbelasting 1964 zijn dan immers van toepassing. Het arbeidsrecht (waaronder het
ontslagrecht) en de van toepassing zijnde CAO daarentegen zijn in deze niet van toepassing.
Voor alle loonheffingen worden de volgende arbeidsrelaties als fictieve dienstbetrekking
aangemerkt:

aannemers van werk en hun hulpen

agenten en subagenten

bestuurder van coöperaties met werknemerszelfbestuur
____________________________________________________________________________
Model overeenkomst van opdracht
juli 2015
7

bestuurders van beursgenoteerde nv's (Dit geldt alleen voor overeenkomsten tussen
bestuurders en beursgenoteerde nv's die zijn aangegaan vanaf 1 januari 2013)

gelijkgestelden

leerlingen en stagiairs

thuiswerkers en hun hulpen

topsporters met een NOC*NSF verleende A-status

uitzendkrachten
Voor de heffing van loonbelasting/premie volksverzekeringen en de inkomensafhankelijke
bijdrage Zvw worden daarnaast de volgende arbeidsrelaties als fictieve dienstbetrekkingen
aangemerkt:

aandeelhouders met een aanmerkelijk belang

commissarissen

meewerkende kinderen

pseudo-werknemers (opting-in)
Voor nadere informatie verwijzen wij u naar de Belastingdienst: www.belastingdienst.nl, onder
zakelijk – Personeel en loon – nagaan of er een dienstbetrekking is – wat is een
dienstbetrekking – fictieve dienstbetrekking.
Verklaring Arbeidsrelatie (VAR)
Let op! Geen VAR-Verklaring meer vanaf 2016
Vanaf 2016 gaat de VAR verklaring verdwijnen. Dit brengt met zich dat opdrachtnemers geen
VAR meer aan kunnen aanvragen. De belastingdienst gaat vanaf 2016 overeenkomsten tussen
opdrachtgevers en opdrachtnemers beoordelen. Zo kunnen opdrachtgever en -nemer toch
zekerheid over de voorgenomen arbeidsrelatie krijgen. Er ligt momenteel een wetsvoorstel bij de
tweede kamer welke hierin zal voorzien.
Voor nadere informatie verwijzen wij u naar de Belastingdienst: www.belastingdienst.nl, onder
zakelijk – Ondernemen – onderneming starten – voordat u start: goed oriënteren –
Ondernemer voor inkomstenbelasting – freelancewerk – VAR – Wetsvoorstel: VAR verdwijnt in
2016.
Soms is het voor een opdrachtgever niet duidelijk of men te maken heeft met een
opdrachtnemer waarvoor geen premies sociale verzekeringen en loonheffing hoeft te worden
afgedragen. Is er wel sprake van “zelfstandigheid”, is er mogelijk sprake van een fictieve
dienstbetrekking of blijkt er toch een arbeidsovereenkomst te bestaan?
Iedereen die in Nederland werkt, kan een Verklaring arbeidsrelatie (VAR) aanvragen. U hoeft
dus niet per se in Nederland te wonen. Alleen natuurlijke personen kunnen een VAR aanvragen.
Een bv, nv, vennootschap onder firma (vof) of maatschap kan dus geen VAR aanvragen.
Om vooraf meer duidelijkheid te krijgen over de soort arbeidsrelatie kan daarom door de
opdrachtnemer aan de Belastingdienst een Verklaring Arbeidsrelatie (VAR) worden gevraagd.
De opdrachtgever mag altijd uitgaan van een VAR van een opdrachtnemer waarin staat dat
deze een zelfstandig ondernemer is (VAR-wuo, winst uit onderneming) of directeurgrootaandeelhouder (VAR-dga). De opdrachtgever is dan volledig gevrijwaard van betaling van
premies werknemersverzekeringen en loonbelasting. Voor de opdrachtgever is er zo meer
rechtszekerheid.
Bij de aanvraag vindt een beoordeling plaats aan de hand van de beleidsregels die voor de
Belastingdienst en het UWV hetzelfde zijn. Het UWV volgt in de regel het oordeel van de
____________________________________________________________________________
Model overeenkomst van opdracht
juli 2015
8
Belastingdienst. Deze beleidsregels geven uitleg van de wettelijke bepalingen omtrent de
arbeidsovereenkomst en de dienstbetrekking waarbij rekening wordt gehouden met de
rechtspraak. De beleidsregels zijn te raadplegen op de site van het UWV (www.uwv.nl) en op
de site van het Ministerie van financiën (www.minfin.nl).
De VAR kan het hele jaar worden aangevraagd. Vanaf 1 september kan de VAR worden
aangevraagd voor het volgende kalenderjaar. De VAR geldt voor maximaal één kalenderjaar.
Mocht een bepaalde opdracht het volgende jaar doorlopen, dan wordt de geldigheid van de VAR
verlengd tot de opdracht voltooid is. Voorwaarde is wel dat de betreffende opdracht vóór 1
november van het lopende jaar met die opdrachtgever is overeengekomen. Bovendien moet de
Belastingdienst op het moment dat de betreffende overeenkomst is aangegaan, nog geen
nieuwe verklaring voor het volgende jaar hebben afgegeven. De verlenging zal maximaal één
kalenderjaar zijn; ongeacht of de opdracht voltooid is of niet.
In 2016 gaat de wet- en regelgeving voor de VAR veranderen. Daarom is er een
overgangsregeling in 2015. Indien de opdrachtnemer hetzelfde werk blijft doen onder gelijke
omstandigheden en voorwaarden als in 2014 dan mag de VAR voor 2014 ook in 2015 gebruikt
worden.
Er zijn vier soorten verklaringen arbeidsrelatie, te weten:

de VAR winst uit onderneming (VAR-wuo)

de VAR loon uit dienstbetrekking (VAR-loon)

de VAR resultaat uit overige werkzaamheden (VAR-row)

de VAR voor rekening en risico van de vennootschap (VAR-dga)
Als de belastingdienst oordeelt dat er sprake is van een zelfstandige ondernemer (VAR-winst)
of een directeur-grootaandeelhouder (VAR-dga) dan vrijwaart de VAR de opdrachtgever van de
VAR-houder van het betalen van de loonheffingen (premies werknemersverzekeringen,
loonbelasting/premie volksverzekeringen en de inkomensafhankelijke bijdrage voor de Zvw)
over het uitbetaalde honorarium. Volgens de regeling, zoals die sinds 1 januari 2005 luidt,
geldt die vrijwaring ook als de Belastingdienst of het UWV de opdracht achteraf alsnog als een
arbeidsovereenkomst beoordeelt. Wel moet voor de vrijwaring aan de volgende voorwaarden
zijn voldaan:

opdrachtnemer toont aan opdrachtgever een geldige VAR;

opdrachtgever bewaart een kopie van deze VAR in zijn administratie;

opdrachtgever stelt identiteit opdrachtnemer vast aan de hand van een geldig
identiteitsbewijs en bewaart een kopie van dit identiteitsbewijs in zijn administratie;

De werkzaamheden moeten worden verricht binnen de geldigheidsduur van de
verklaring;

De werkzaamheden moeten overeenkomen met de omschrijving van de
werkzaamheden op de VAR.
Beëindiging van de overeenkomst
De overeenkomst van opdracht kan worden aangegaan voor bepaalde, - of voor onbepaalde
tijd. Als de overeenkomst voor bepaalde tijd is aangegaan eindigt deze van rechtswege op het
afgesproken moment of de afgesproken datum. In beide gevallen eindigt de overeenkomst van
opdracht van rechtswege door de dood van een van de partijen, met wederzijds goedvinden of
door ontbinding wegens onvoorziene omstandigheden of wegens wanprestatie.
____________________________________________________________________________
Model overeenkomst van opdracht
juli 2015
9
Bij tussentijdse opzegging zijn de toepasselijke wetsbepalingen in beginsel van aanvullend
recht. Partijen kunnen met elkaar een afwijkende regeling afspreken. De opzegtermijn zal een
redelijke termijn moeten zijn, afhankelijk van de soort werkzaamheden en de omstandigheden,
rekening houdende met de belangen van partijen. Is er geen opzegtermijn opgenomen dan
geldt in het algemeen dat beëindiging in overeenstemming met de eisen van redelijkheid en
billijkheid moet zijn.
Zowel bij een overeenkomst van opdracht voor onbepaalde tijd als bepaalde tijd kan de
opdrachtgever de overeenkomst te allen tijde tussentijds beëindigen. Het door de
opdrachtgever verschuldigde honorarium zal dan naar evenredigheid verschuldigd zijn
afhankelijk van het inmiddels verrichte werk.
Bij een overeenkomst van opdracht voor onbepaalde tijd is de opdrachtnemer eveneens
bevoegd te allen tijde tussentijds op te zeggen. Bij een overeenkomst van opdracht voor
bepaalde tijd kan de opdrachtnemer de overeenkomst van opdracht echter slechts tussentijds
opzeggen wegens gewichtige redenen. Te denken valt daarbij aan gezondheidsproblemen of
een verstoorde verhouding tussen opdrachtgever en opdrachtnemer.
Ontslagvergunning UWV
Een overeenkomst van opdracht kan het beste bepalingen bevatten over de manieren van
beëindiging van de overeenkomst. Normaliter betekent dit dat de overeenkomst in ieder geval
een opzegtermijn bevat, die in het geval van een overeenkomst van opdracht voor beide
partijen gelijk mag zijn. Als echter de arbeid persoonlijk wordt verricht en de opdrachtnemer
niet voor meer dan twee opdrachtgevers werkzaamheden verricht, of hij zich door meer dan
twee anderen laat bijstaan, of deze arbeid voor hem slechts een bijkomstige werkzaamheid,
dan moet de opdrachtgever (ook al is iemand werkzaam op basis van een overeenkomst van
opdracht) net als bij een gewone werknemer, een ontslagvergunning aanvragen bij het
UWVWERKbedrijf voordat hij de overeenkomst rechtsgeldig kan opzeggen.
Voornoemde definitie van werknemer komt voort uit het Buitengewoon Besluit
Arbeidsverhoudingen (BBA). Echter, het BBA verdwijnt per 1 juli 2015 met de inwerkingtreding
van de Wet Werk en Zekerheid (WWZ). Hiermee verdwijnt derhalve ook de definitie van
werknemer als omschreven in het BBA. Het is dus ook maar de vraag wat dit gaat betekenen
voor opdrachtnemer en opdrachtgever waar opdrachtnemers persoonlijk arbeid verrichten voor
niet meer dan twee opdrachtgevers. Te verwachten valt dat een voornoemde
‘opdracht/werknemer’ zich eerder zal beroepen op het rechtsvermoeden van een arbeidsrelatie
met als gevolg dat er loon dient te worden doorbetaald bij ziekte of dat er een
transitievergoeding moet worden voldaan bij einde dienstverband. Indien een
arbeidsrelatieovereenkomst kan worden aangenomen toestemming van het UWV nodig zijn
alvorens de arbeidsovereenkomst op te mogen zeggen, of zal de kantonrechter de
arbeidsovereenkomst moeten ontbinden.
De opdrachtnemer roept de nietigheid in
Het voorafgaande kan betekenen dat als de overeenkomst van opdracht zonder toestemming
van het UWVWERKbedrijf door de opdrachtgever wordt opgezegd, de opdrachtnemer de
nietigheid van de opzegging kan inroepen en een loonvordering kan instellen. Daarnaast kan
hij het volgende aanvoeren. Ten eerste kan hij stellen dat er feitelijk sprake was van een
arbeidsovereenkomst. Ten tweede kan hij stellen dat er sprake was van een
‘arbeidsverhouding’ en dat er dus een ontslagvergunning had moeten worden gevraagd, zelfs
als er sprake is van een échte overeenkomst van opdracht. Als opdrachtgever geen
____________________________________________________________________________
Model overeenkomst van opdracht
juli 2015
10
ontslagvergunning wenst aan te vragen bij de beëindiging van een overeenkomst van opdracht
is het raadzaam om opdrachtnemer te vragen een (geldige) VAR verklaring te overhandigen.
Matiging loonvordering
Als de rechter de opdrachtnemer gelijk geeft, dan zal hij beslissen dat het gebruikelijke loon
moet worden doorbetaald, totdat de ‘arbeidsverhouding’ rechtsgeldig is geëindigd. Daar deze
procedure soms jaren kan duren is het voor een opdrachtgever verstandig om zelf een
voorwaardelijke ontbinding van de overeenkomst te vragen en de rechter te vragen om de
loonvordering te matigen. Een bijkomend nadeel van de overeenkomst van opdracht is hierbij
echter, dat de rechter het verzoek tot matiging van de loonvordering bij deze overeenkomst in
beginsel afwijst.
Voorwaardelijke ontbinding
Het is dus verstandig om als een opdrachtnemer de nietigheid van de opzegging inroept, een
voorwaardelijke ontbinding van de overeenkomst aan de rechter te vragen. Hierbij komt dan
een bijkomend probleem als de opdrachtnemer zich beroept op een arbeidsrelatie. Afhankelijk
van de kans van slagen van de vorderingen van de opdrachtnemer, kan dat betekenen dat er
twee voorwaardelijke ontbindingsprocedures moeten worden ingesteld. Eén voor het geval vast
zou komen te staan dat er in feite sprake is van een arbeidsovereenkomst en één voor het
geval er zou komen vast te staan dat er sprake is van een echte overeenkomst van opdracht,
maar dat een ontslagvergunning nodig is voordat er opgezegd kan worden. Deze twee
procedures moeten ook nog eens bij twee verschillende rechters worden ingesteld. De eerste
bij de Rechtbank sector kanton en de tweede bij de Rechtbank.
Conclusie
Het blijkt dus dat het sluiten van een overeenkomst van opdracht lang niet zo probleemloos en
flexibel is als vaak wordt gedacht. Problemen kunnen ontstaan op fiscaal en sociaal
verzekeringsrechtelijk gebied en de vraag welke vergoeding passend is bij het beëindigen van
een overeenkomst van opdracht, leidt ook regelmatig tot discussie. Kortgezegd is het advies
derhalve alleen overeenkomsten van opdracht te sluiten als er werkelijk sprake is van een
losse opdracht en het bijvoorbeeld duidelijk is dat de opdrachtnemer over een geldige VAR
verklaring beschikt. Om vooraf meer duidelijkheid te krijgen over de soort arbeidsrelatie kan
daarom door de opdrachtnemer aan de Belastingdienst een Verklaring Arbeidsrelatie (VAR)
worden gevraagd.
____________________________________________________________________________
Model overeenkomst van opdracht
juli 2015
11