Een effectieve en relatief kleine ingreep geeft het gevoel terug in de

Een effectieve en relatief kleine ingreep geeft het gevoel terug in de
penis bij mannen met lage dwarslaesie
Plastisch chirurg Max Overgoor van de Isala klinieken in Zwolle: ‘Het bewijs is er: het
gevoel in de penis bij mannen met lage dwarslaesie is vrij gemakkelijk te herstellen.
Voor veel patiënten gaat een nieuwe wereld open. De vervolgstap is dat patiënten met
een lage dwarslaesie weten dat deze mogelijkheid bestaat en dat ik niet meer de enige
ben die dit kan, maar dat veel artsen wereldwijd deze ingreep beheersen’.
Bij mannen met spina bifida (open rug) of een lage ruggenmergbeschadiging, zoals een
dwarslaesie is sprake van zenuwuitval in het onderste deel van het lichaam.
Gevoelsprikkels uit het lichaam bereiken de hersenen niet meer. Deze mannen hebben
wel gewoon verlangen naar seks en kunnen vaak een erectie krijgen en ejaculeren.
Vrijen is technisch dus wel mogelijk, maar men voelt er niets van. De gevoelloosheid van
de penis is erg frustrerend.
Die gevoelloosheid komt door een onderbreking van de peniszenuw, waarmee de prikkels
van de penis bij de hersenen terechtkomen. Opvallend is dat patiënten met een lage
ruggenmergbeschadiging onder het niveau van de eerste lumbale wervel (L1) wel gevoel
hebben in de regio van de lies. De oorzaak hiervan is dat de peniszenuw lager in het
ruggenmerg aansluit dan de lieszenuw en zich daardoor onder de beschadiging bevindt.
Alles boven de beschadiging functioneert gewoon. Dr. Overgoor stelde dat het gevoel in
de penis terugkeert als de niet werkende peniszenuw verbonden wordt aan de
lieszenuw. Een soort ‘neurologische bypass’ die de naam TOMAX-procedure (TO MAXimize sensation, sexuality and quality of life) heeft gekregen. Van belang is dat deze
ingreep geschikt is voor patiënten met een beschadiging op of onder het niveau van de
eerste lumbale wervel. Als het niveau hoger ligt doet ook de lieszenuw het niet meer en
heeft de ingreep geen nut.
Onderzoeksresultaten
Overgoor rondde onlangs een studie bij 30 patiënten af. In samenwerking met een
seksuoloog onderzocht hij of zijn operatie daadwerkelijk leidt tot terugkeer van
seksuele gevoelens en verbetering van de kwaliteit van leven. Het resultaat van het
onderzoek laat zien dat 80% van de patiënten gevoel terug krijgt. In het begin ervaren
deze mannen het aanraken van de eikel ‘alsof je de lies aanraakt’, maar na een jaar
wordt dit bij 50% van hen omgezet in daadwerkelijk gevoel van de eikel zelf. Dit komt
door het aanpassingsvermogen van de hersenen. Een groot deel van de geopereerde
mannen ervaart dit nieuwe gevoel ook als erogeen, met als gevolg verbeterde seksuele
functie. Ook zijn ze meer tevreden over hun seksuele leven, waarbij het krijgen van een
erectie en een orgasme vaak makkelijker gaat. Daarnaast blijkt dat het nieuwe gevoel
ook positieve effecten kan hebben op de vaak aanwezige incontinentieproblematiek.
Kennis delen
Overgoor weet nu dat zijn ingreep inderdaad leidt tot herstel van gevoel in de penis,
met tevreden patiënten tot gevolg. Afgaande op Amerikaanse en Nederlandse
kengetallen is te verwachten dat alleen al in Nederland duizenden mannen baat kunnen
hebben bij deze operatie. Een open rug is een aangeboren afwijking en komt wereldwijd
voor. Een ruggenmergbeschadiging, zoals een dwarslaesie, ontstaat in veel gevallen bij
valincidenten van een hoogte en bij verkeersongevallen. Maar ook onder
oorlogsslachtoffers komen ruggenmergbeschadigingen vaak voor.
Van belang is dus dat patiënten met een lage dwarslaesie die geen gevoel hebben in hun
penis maar wel in de lies weten dat er een mogelijkheid bestaat om dit te herstellen
zodat zij met hun huisarts, revalidatiearts, uroloog of neuroloog kunnen overleggen en
verwezen kunnen worden.
Max Overgoor is nu nog de enige plastisch chirurg ter wereld die deze operatie beheerst.
‘Onnodig, want het is een relatief kleine ingreep. Alleen niemand had nog bedacht het
uit te voeren’. Overgoor’s ambitie is dat binnen vijf jaar deze ingreep wereldwijd
standaard praktijk is. Hij staat klaar om collega’s hiervoor op te leiden. Hij hoopt dat
deze artsen hun ervaringen dan ook publiceren, zodat de resultaten vergeleken en
verder bevestigd kunnen worden.
Om deze reden is het van groot belang dat het vaktijdschrift The Journal of Urology in
februari 2013 het artikel over deze TOMAX-procedure plaatst, waarin de ervaringen bij
de eerste 30 patiënten worden beschreven. Deze publicatie is al online beschikbaar.
Inmiddels heeft Overgoor ook in Seattle (USA) samen met een uroloog en neurochirurg
een patiënt behandeld met veelbelovend resultaat. Recent is door deze Amerikaanse
artsen een tweede patiënt geopereerd.
Vertrouwensband
Spreken met mannen over het verloren of afwezige gevoel in de penis is een teer
onderwerp en vraagt om een vertrouwensband tussen patiënt en behandelaar. Patiënten
zeggen ‘veel lekkerder in hun vel’ te zitten en een verbetering in hun relatie te ervaren.
Ook gaan patiënten gemakkelijker een nieuwe relatie aan. Meerdere patiënten noemen
het een openbaring. Een aantal vertelde dat ze makkelijker opgewonden kunnen raken
waarbij ze vaker gingen masturberen. Sommigen masturbeerden voor het eerst, omdat
ze nu gevoel hebben en eerder niet. Anderen beschreven dat ze nu voor het eerst het
binnengaan van de vagina ervaren. Ieder heeft zijn eigen verhaal.
Voor meer informatie over de behandeling kun je contact opnemen met de Isalakliniek,
afdeling plastische chirurgie (link:http://www.isala.nl/ )
Persbericht Isalaklinieken, 18 december 2012