Herkennen van ziektebeelden

Herkennen van ziekte beelden
Hersenvliesontsteking
Wat stel je vast bij hersenvliesontsteking?
Bij pasgeborenen en hele jonge kinderen:






Het kind kan suf en afwezig zijn, soms is er onrust
Vaak: hoge koorts, hoofdpijn en mogelijke 'nekkramp' of nekstijfheid
Soms: sprake van overgevoeligheid voor licht (fotofobie)
Soms: weigeren van voeding, prikkelbaar en geagiteerd zijn
Soms: ’luierpijn’ hebben (bij het optillen van de beentjes om de luier te verschonen als
het kind plat op de rug ligt)
Soms kleine huidbloedingen als een teken van een bloedvergiftiging (sepis)
Bij kinderen ouder dan twee jaar:



Vaak: sufheid, hoge koorts, hoofdpijn
Soms kleine huidbloedingen als een teken van een bloedvergiftiging (sepis)
Soms 'nekkramp' of nekstijfheid, waarbij het kind de kin niet meer op de borst kan
leggen
Wat doe je bij hersenvliesontsteking?
Bij elke twijfel: direct de huisarts bellen!
Hersenvliesontsteking
Hartinfarct
Hartinfarct
Wat stel je vast bij een hartinfarct?





Het slachtoffer klaagt over een drukkende pijn op de borst(kas)
De pijn kan uitstralen naar andere delen van het bovenlichaam (zoals de schouder,
arm, nek rug onderkaak of maagstreek)
Vaak gaat de pijn samen met kortademigheid, zweten, duizeligheid of een flauwte
Soms met misselijkheid en/of braakneigingen
De pijn wordt in rust niet minder
Wat doe je bij een hartinfarct?


Bel of laat 1-1-2 bellen
Laat het slachtoffer rusten en geen inspanningen meer doen




Breng het slachtoffer in een comfortabele houding (bijvoorbeeld zittend of halfzittend)
Vraag, om het bewustzijn te controleren, regelmatig aan het slachtoffer hoe het met
hem of haar gaat
Leg het slachtoffer in de stabiele zijligging als hij of zij het bewustzijn verliest
Start met reanimeren als het slachtoffer niet meer normaal ademt
Hersenschudding licht / zwaar
Symptomen
De symptomen van een epilepsieaanval kunnen zijn: onwillekeurige lichamelijke bewegingen en een
daling (ook verlies) van het bewustzijn. Voorafgaand kan de patiënt via de zintuigen vreemde
gewaarwordingen krijgen, zoals het zien van lichtflitsen of het ruiken van geuren - dit heet een aura.
Een epilepsieaanval valt niet altijd op, soms is iemand alleen maar even 'afwezig' (dit heet een
absence). Ruwweg heeft 30% van de patiënten minder dan één aanval per jaar,30%heeft één aanval
per maand en 30% meer dan één aanval per maand.
Epilepsie absence Plukgedrag
Grote aanval
Epilepsie
Wat stel je vast bij epilepsie?



Een arm, been of het hoofd maakt plotseling oncontroleerbare schudbewegingen
Slachtoffer verliest opeens bewustzijn en spant ongewild zijn spieren aan
Epilepsie absence Plukgedrag
Grote aanval

Wat doe je bij epilepsie?







Vraag altijd aan mogelijke aanwezige familie of kennissen of het slachtoffer bekend is
met epilepsie en hoe de aanvallen verlopen. Indien dit het geval is, is het doorgaans
niet nodig om professionele hulp in te schakelen
Voorkom dat het slachtoffer zich bezeert
Stop niets in de mond van het slachtoffer
Zorg dat slachtoffer rustig bij kan komen na de aanval
Leg eventueel een nat washandje op het voorhoofd
Leg het slachtoffer in de stabiele zijligging als hij na de aanval nog bewusteloos is
Bel of laat 1-1-2 bellen als het slachtoffer in de aanval blijft of bewusteloos blijft

Symptomen

De symptomen van een epilepsieaanval kunnen zijn: onwillekeurige lichamelijke bewegingen
en een daling (ook verlies) van het bewustzijn. Voorafgaand kan de patiënt via de zintuigen
vreemde gewaarwordingen krijgen, zoals het zien van lichtflitsen of het ruiken van geuren - dit
heet een aura. Een epilepsieaanval valt niet altijd op, soms is iemand alleen maar even
'afwezig' (dit heet een absence). Ruwweg heeft eenderde van de patiënten minder dan één
aanval per jaar, eenderde heeft één aanval per maand

Suikerziekte
Hyper
Hypo
Diabetes Mellitus (Suikerziekte)
Wat stel je vast bij suikerziekte?






Diabetes mellitus is een stofwisselingsziekte. De bloedsuikerspiegel is dan te hoog
(hyperglykemie) of juist te laag (hypoglykemie). Het is haast onmogelijk om bij een
onbekend slachtoffer een hypo of hyper vast te stellen. Bij familie of kennissen is dat
vaak wel bekend.
Duizeligheid, hoofdpijn, troebel of dubbelzicht
Bleke huid
Beven, tinteling in de lippen of zweten
Plotselinge honger
Hartkloppingen
Wat doe je bij suikerziekte?






Tia
Wanneer een diabeet een aanval voelt aankomen, moet hij zelf maatregelen nemen
Laat het slachtoffer het bloedsuikergehalte meten als dat mogelijk is
Geef het slachtoffer met een hypo snelwerkende suikers (bijvoorbeeld frisdrank)
Laat het slachtoffer met een hyper zelf de medicatie innemen
Geef geen eten en drinken bij verminderd bewustzijn
Bij bewustzijnsverlies: leg het slachtoffer op zijn zij (stabiele zijligging) en bel of laat
1-1-2 bellen
hersenbloeding
Symptomen
De symptomen van een TIA treden plotseling en onverwacht op. Op één dag kunnen meerdere TIA's
optreden. Een TIA duurt meestal enkele minuten, maar kan ook enkele uren duren. Als de klachten
niet verdwijnen, is er sprake van een beroerte. De symptomen van een TIA kunnen zijn:

Verlammingen in het gezicht, zoals een scheef getrokken mond.

Blindheid van één of beide ogen, of dubbel zien.

Wartaal uitspreken, niet uit de woorden komen, taal niet begrijpen of onduidelijk spreken (als
het ware dronken).

Een spierverlamming aan één lichaamszijde, zoals een arm of een been niet meer kunnen
optillen.

Tintelingen, gevoelsverlies aan één lichaamszijde.

Verstoorde coördinatie, evenwichtsverlies, draaiduizeligheid.
De symptomen kunnen heel verschillend zijn, maar treden wel gelijktijdig op. Welke zich precies
voordoen, is afhankelijk van de plaats in de hersenen waar de bloeddoorstroming tijdelijk geblokkeerd
wordt. De symptomen van een TIA zijn vaak een vreemde gewaarwording; iemand kan er behoorlijk
van schrikken.
TIA en andere aandoeningen
Er zijn vele andere aandoeningen die (gedeeltelijk) dezelfde symptomen geven als bij een TIA. Dat
bemoeilijkt de diagnose van een TIA. Een voorbeeld is plotselinge blindheid: dat kan ook op een
oogaandoening wijzen. Andere (hersen)aandoeningen met soortgelijke symptomen zijn vooral
migraine en epilepsie, maar ook hyperventilatie of een sterke schommeling in de bloedsuikerspiegel.
Een TIA kan ook optreden wanneer het bloed te weinig zuurstof bevat, zoals bij bloedarmoede of
koolmonoxidevergiftiging, of bij een gedaalde bloeddruk door hartritmestoornissen of een hartinfarct.
Beroerte
Wat stel je vast bij een beroerte?




Gezicht, arm of been is slap of gevoelloos
Verwardheid of moeite met spreken
Niet goed zien, lopen of evenwicht houden
Acute hevige hoofdpijn
Wat doe je bij een beroerte?






Doe de FAST-test als controle
Direct 1-1-2 (laten) bellen
Stel het slachtoffer gerust
Voorkom inspanning, laat het slachtoffer zitten
Controleer regelmatig bewustzijn en ademhaling
Noteer zo mogelijk duur van de klachten
FAST-test (Face-Arm-Speech-Time)
Om de symptomen van een beroerte snel te kunnen herkennen kun je de FAST-test gebruiken:




Face (Gezicht). Vraag het slachtoffer zijn tanden te laten zien. Let op of de mond
scheef staat en een mondhoek naar beneden hangt.
Arm. Vraag het slachtoffer om beide armen tegelijkertijd horizontaal naar voren te
strekken en de binnenzijde van de handen naar boven te draaien. Let op of een arm
wegzakt of rondzwalkt.
Spraak. Luister of er veranderingen zijn in het spreken (onduidelijk spreken of niet
meer uit de woorden kunnen komen).
Tijd. Handel snel, vraag eventueel wanneer de klachten / verschijnselen zijn
begonnen.
Koolmonoxide vergiftiging 1 en 2
synose
Bij verbranding komt meestal ook koolmonoxide vrij. Als dit gas in aanzienlijke hoeveelheden wordt
ingeademd, neemt het in de bloedstroom de plaats in van zuurstof en vermindert het zo de toevoer van zuurstof
naar de cellen in het lichaam. Typische verschijnselen van koolmonoxidevergiftiging zijn hoofdpijn,
misselijkheid, braken en verwardheid. Wanneer de hoeveelheid koolmonoxide in het bloed erg hoog wordt,
kunnen toevallen optreden en kan het slachtoffer overlijden. Eén van de karakteristieke verschijnselen van
koolmonoxidevergiftiging is een kersenrode kleur van gezicht en lippen.
Symptomen







Druk boven het voorhoofd en lichte hoofdpijn, die toeneemt en hevig wordt
Daarbij komen kloppende pijn in de slapen, oorsuizen, duizeligheid, gevoel van zwakte, misselijkheid en
braken.
Toenemende pols- en ademhalingsfrequentie.
Lichtrode gezichtskleur
Flauwvallen en bewusteloosheid
Overgang in diepe bewusteloosheid met aanvallen van kramp
Verminderde hartfunctie, er ontstaat stilstand van de bloedsomloop
De primaire effecten lijken op die van griep, met dit verschil dat er geen sprake is van temperatuursverhoging (koorts).
De eerste symptomen zijn al merkbaar wanneer 3% van het zuurstof door koolmonoxide is vervangen.