De Voorzitter van de Tweede Kamer

Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport
De Voorzitter van de Tweede Kamer
der Staten-Generaal
Postbus 20018
2500 EA DEN HAAG
Ons kenmerk
Inlichtingen bij
Doorkiesnummer
GMT-K-U-2877301
Den Haag
23 sep. 08
Onderwerp
Bijlage(n)
Kamervragen
Uw brief
5 september 2008
Hierbij zend ik u de antwoorden op de vragen van het Kamerlid Agema (PVV) over een fiks tekort
aan medische isotopen voor patiënten doordat de reactor in Petten niet in gebruik is.
(2008Z01639/2070828850).
De Minister van Volksgezondheid,
Welzijn en Sport,
dr. A. Klink
Postbus 20350
2500 EJ DEN HAAG
Telefoon (070) 340 79 11
Fax (070) 340 78 34
Bezoekadres:
Parnassusplein 5
2511 VX DEN HAAG
Correspondentie uitsluitend
richten aan het postadres met
vermelding van de datum en
het kenmerk van deze brief
Internetadres:
www.minvws.nl
Antwoorden op kamervragen van het Kamerlid Agema over een fiks tekort aan medische isotopen
voor patiënten doordat de reactor in Petten niet in gebruik is.
(2008Z01639/2070828850)
1
Bent u bekend met het bericht “Patiënten in de wacht na sluiten van reactor”? 1)
1
Ja.
2
Is het waar dat, doordat de reactor in Petten stil ligt, er nu een tekort is aan medische isotopen
die worden gebruikt bij diagnostiek, pijnbestrijding, röntgenopnamen, behandeling van
longkanker, prostaatkanker en pijnbestrijding bij botkanker?
2
Ja.
3
Hoeveel patiënten in binnen- en buitenland zijn hiervan de dupe? Welke risico’s worden er
gelopen?
3
Ik heb hierover informatie ingewonnen bij de Nederlandse Vereniging voor Nucleaire
Geneeskunde (NVNG), de producenten van radiofarmaca en bij de exploitant van de reactor in
Petten. Het tekort aan radiofarmaca zal de komende weken fluctueren tussen de tien en veertig
procent. De voorzitter van de NVNG heeft mij meegedeeld dat er veel creativiteit en flexibiliteit is
bij de ziekenhuisspecialisten (nucleair geneeskundigen en anderen) in het zoeken naar
oplossingen voor het tekort. In het algemeen komt dit neer op het vinden van andere
mogelijkheden voor diagnostisch onderzoek, van andere mogelijkheden voor behandeling en op
het toepassen van strikte selectiecriteria voor onderzoek (‘triage’) en op het bezien of uitstel van
onderzoek mogelijk is. De beroepsgroep geeft aan dat dit de komende maanden niet tot grote
risico’s zal leiden voor patiënten. De ernstige zieke patiënten krijgen overigens voorrang. Gezien
deze aanpassingen in de ziekenhuizen is niet precies bekend hoeveel patiënten de gevolgen
zullen ondervinden van dit tekort, mogelijk ligt dit in de buurt van de tien tot veertig procent.
4
Komen er als gevolg van deze leveringsproblemen patiënten onnodig te overlijden? Hoe gaat u
bewerkstelligen dat dit wordt voorkomen?
4
Het ziet er niet naar uit dat er ten gevolge van dit tekort patiënten zullen overlijden. Niettemin heb
ik recent overleg gevoerd met vertegenwoordigers van de NVNG, van het farmaceutisch bedrijf
Covidien, van de Nuclear Research and Consultancy Group (NRG) en aansluitend ook met het
farmaceutisch bedrijf GE Health Care. Allen hebben mij verzekerd dat men doet wat mogelijk is
om de tekorten zo beperkt mogelijk te houden. Daarnaast hebben wij afgesproken elkaar
adequaat en tijdig te informeren bij gewijzigde omstandigheden of ontwikkelingen. Ten aanzien
van de consequenties voor patiënten verwijs ik ook naar het antwoord op vraag 3.
5
Hoe gaat u bewerkstelligen dat de aanvoer van radioactief materiaal aan Nederlandse
ziekenhuizen op korte termijn wordt hersteld?
5
De leverancier van het basismateriaal voor de productie van radiofarmaca en de farmaceutische
bedrijven die de radiofarmaca produceren zijn primair verantwoordelijk. Ik heb de betrokken
bedrijven, de NVNG en de betrokken ministeries van VROM en EZ uitgenodigd voor overleg over
deze problematiek. Dit overleg heeft inmiddels plaatsgevonden (zie het antwoord op vraag 4).
Men heeft mij verzekerd dat de tekorten de komende weken enigszins fluctueren en tijdelijk van
aard zullen zijn. De reactor in Petten zal, zo is imiddels bekend gemaakt door de exploitant, zeker
tot eind november niet operationeel zijn vanwege reparatiewerkzaamheden. Men gaat er echter
van uit dat half oktober, zodra de levering van het basismateriaal vanuit België weer gewaarborgd
zal zijn, de tekorten grotendeels opgeheven zullen zijn. In het geval dat de reactor in Petten nog
langer gesloten zal blijven vanwege langer durende reparaties, zullen er bij perioden lichte tot
matige tekorten optreden variërend van tien tot veertig procent. Beide farmaceutische bedrijven
hebben een fair share policy ten aanzien van levering van Mo/Tc99m (Molybdeen/Technetium)
generatoren aan de verschillende landen. Het beschikbare Mo99 basismateriaal – waar
uiteindelijk het radiofarmaceutisch product Technetium uit voortkomt dat de patiënten krijgen
toegediend voor onderzoek - wordt op basis van de gemiddelde behoefte van een aantal
referentieweken van vóór de crisis over de landen verdeeld.
6
Dat een Nederlands bedrijf een derde van alle medische isotopen die wereldwijd gebruikt worden
produceert is een mooi staaltje Hollands Glorie, maar is het wel verantwoord om zo afhankelijk te
zijn van een individuele reactor welke een derde van alle preparaten wereldwijd produceert, te
meer omdat andere kernreactoren het wegvallen van de productie niet kunnen opvangen?
6
De term Hollands Glorie zou ik enigszins willen nuanceren. De onderzoeksreactor in Petten is in
opdracht van de Nederlandse staat gebouwd, maar Nederland heeft de reactor later
overgedragen aan de Europese Commissie en deze is dus eigenaar. Het Nederlandse bedrijf
Nuclear Research en Consultancy Group (NRG) is exploitant van de reactor en sinds kort ook
verguninghouder. De productie van radiofarmaca in Petten vindt plaats door het Amerikaanse
bedrijf Covidien. Daarnaast levert de NRG ook aan andere internationale farmaceutische
bedrijven.
De verschillende reactoren in België, Frankrijk, Zuid-Afrika en Nederland hebben hun geplande
onderhoudsstops op elkaar afgestemd. De reactor in Canada werkt wat informeler mee aan deze
afstemming, maar indien er problemen in de productie optreden en tekorten in de
beschikbaarheid van radiofarmaca draagt de Canadese reactor bij om tekorten aan te vullen.
7
Hoe gaat u bewerkstelligen dat zich in de toekomst geen herhaling van dit scenario voordoet?
7
Ik heb er vertrouwen in dat de partijen de tekorten kunnen beperken, zowel wat betreft omvang
als wat betreft tijdsduur. Echter, onvoorziene stops van de Hoge Flux Reactor (HFR) of van
andere reactoren, bijvoorbeeld door technische storingen, kunnen leiden tot overmachtssituaties,
zeker indien een dergelijke stop samenvalt met een noodzakelijke geplande stop van een andere
reactor zoals nu het geval is. In het antwoord op vraag 6 heb ik aangegeven dat de exploitanten
van de verschillende reactoren de geplande stops al langere tijd op elkaar afstemmen.
Het ministerie van VWS is niet betrokken bij de HFR. Aangezien de huidige problemen echter
een Europese en zelfs wereldwijde dimensie hebben, zijn deze ook aan de orde geweest tijdens
de informele Raad ministers van Volksgezondheid in de EU , 8 september jl. Voor de lange
termijn zal met met relevante partijen bezien worden hoe de behoefte aan de bassistoffen voor
radiofarmaca op peil te houden en wat de rol van de Nederlandse overheid daarin zou kunnen
zijn.
1) de Volkskrant, ‘Patiënten in de wacht na sluiten van reactor’, 3 september 2008