Veilig werken in de nucleaire sector?

Veilig werken in de nucleaire sector?
Nee, van de kant van AbvoKabo FNV klinken geen horrorverhalen over Nederlandse
kernreactoren. ‘Wij kennen hier geen zware aardbevingen of tsunami’s’, zegt een
woordvoerder. ‘Natuurlijk bestaat er altijd de kans dat het ontzettend misgaat, maar
datzelfde geldt voor de petrochemische industrie. Als daar een ongeval plaatsvindt,
moet je ook hopen dat de wind toevallig in de goede richting blaast.’
Bovendien zetten nucleaire werkgevers volgens hem flink in op preventie. ‘Organisaties
wisselen dikwijls ploegen personeel uit, en die krijgen dan de opdracht om zoveel
mogelijk dingen op te schrijven die mis kunnen gaan. Een regelmatige verfijning van de
RI&E dus. Je moet rekenen: als zo'n centrale er eenmaal staat, is hij enorm
winstgevend. Werkgevers hebben dus geld genoeg om in veiligheid te investeren. Een
heel verschil met de petrochemische industrie: daar zie je daar wel eens op wordt
beknibbeld.’
Bijna-ongeluk
Een andere vraag dan, niet aan de AbvoKabo, maar aan u. Weet u nog wat u deed op 16
november 2001? Nee? Volgens Frans Saris, oud directeur van het
EnergieOnderzoeksCentrum Petten, had het maar een haar gescheeld of bovengenoemde
datum was in ons collectieve geheugen gebeiteld, net als 11 september van hetzelfde
jaar. In zijn boek Darwin meets Einstein schetst hij een bijna-ongeluk met
tragikomische details.
Het begon met een stroomstoring. In het donker schakelden medewerkers een
noodkoelsysteem per ongeluk uit in plaats van aan. Een meltdown, het ergst denkbare
nucleaire ongeluk, werd net voorkomen – maar dat kwam alleen doordat de stroom weer op
gang kwam. Als dat iets later was gebeurd, hadden weinigen de humor ingezien van de
oorzaak van het incident: in de centrale hing een zaklamp en die was geleend door een
medewerker die problemen had met zijn auto.
Onjuist
Wie er nog steeds niet om kan lachen, is de The Nuclear Research & consultancy Group
(NRG), die de reactor exploiteert. Volgens deze organisatie schetst Saris een totaal
onjuist beeld. Ja, het klopt dat er zich een incident heeft voorgedaan. En inderdaad:
het licht was uitgevallen en de zaklamp was verdwenen. Maar dat er een meltdown had
kunnen optreden, dat is onzin. ‘De noodkoelsystemen functioneerden allemaal naar
behoren’, meldt de NRG in een schriftelijke reactie. ‘Het ontwerp van de HFR ten
aanzien van het stoppen van de koelwaterstroom is zo robuust dat zelfs als de
nakoelpompen niet zouden functioneren, de koeling door natuurlijke circulatie
voldoende is en er geen splijtstofschade kan optreden.’
Het rapport van de Kernfysische Dienst bevestigt deze lezing. Het incident was een
anomaly, een ‘afwijking’. Er is, volgens de KFD, geen sprake geweest van een
onveilige situatie. Sterker nog: in 2001 werden nog drie van dergeljke incidenten in
andere Nederlandse kernreactoren gemeld, die geen enkele opschudding hebben
veroorzaakt. Aldus de KFD.
Blijft een feit dat de reactor in Petten in 2002 enkele maanden is stilgelegd om de
veiligheidscultuur te verbeteren. Had dit te maken met dit incident? Nee, zegt de NRG:
‘Het stilleggen van de HFR in 2002 hield geen verband met de gebeurtenis van 16
november 2001. Vanwege zorgen over de veiligheidscultuur heeft in 2002 een extra
onderzoek hiernaar door het Internationaal Atoom Energie Agentschap in Petten
plaatsgevonden. Dit heeft geleid tot een aantal verbeterpunten en aanbevelingen, zoals
het aanpassen van werkprocedures van het reactorpersoneel en het stimuleren van het
melden van potentieel onveilige situaties.'
Vulkaan
Tot slot een laatste punt van aandacht. Het is waar dat Nederland maar zelden wordt
getroffen door aardbevingen. En tsunami’s op de Atlantische Oceaan kunnen ons moeilijk
bereiken omdat ze worden tegengehouden door Ierland en Engeland. Maar deze bescherming
is niet waterdicht, want op het Canarische eiland La Palma ligt een vulkaan. Die
slaapt, maar dat is een andere manier om te zeggen dat hij ooit wakker kan worden. En
als dat gebeurt, kan het hele eiland volgens wetenschappers in tweeen breken. Dan
ontstaat er een verwoestende vloedgolf van tientallen metershoog, die gewoon over
Groot-Brittannie heen spoelt en onze dijken zal verpulveren. Of onze kernreactoren
daartegen bestand zijn, is zeer de vraag.
In dit pdf-bestand vindt u de volledige versie van Saris en de NRG.
Voor u geselecteerd:
Handboek Arbeidshygiene
Een praktisch handvat met informatie over de schadelijke invloeden van chemische,
fysische, fysieke en biologische factoren op de gezondheid die in verschillende
bedrijfstakken kunnen voorkomen. Weet welke risico's er zijn en hoe u die kunt
beperken.
4 april verschijnt editie 2011!
meer informatie