Meerjarenplan Lokale Fondsen Nederland 2013

Meerjarenplan Lokale Fondsen Nederland 2013 - 2016
Voorwoord
Wij zien grote kansen voor lokale fondsen in Nederland.
In de volgende hoofdstukken zetten wij onze meerjaren visie en strategie voor de uitbreiding van
lokale fondsen in Nederland uiteen. De organisatorische en bestuurlijke inbedding komen daarbij
uitgebreid aan bod. Evenals de ideeën die wij hebben ten aanzien van de in te zetten netwerken en
promotionele activiteiten.
Strategie uitbreiding Lokale Fondsen
Het bestuur van de Stichting Lokale Fondsen Nederland heeft zich ten doel gesteld het aantal lokale
fondsen in Nederland uit te breiden. Onderstaand de strategie, opgebouwd uit vier stappen, om deze
doelstelling te realiseren.
1. De mogelijkheden in kaart
Een lokaal fonds wordt opgericht door particulieren. Dat kunnen bewoners, bedrijven of een
combinatie van beide zijn. Het is dus niet aan de Stichting om te bepalen waar er in
Nederland lokale fondsen worden opgericht. In eerste instantie zullen wij de bestaande en in
oprichting zijnde lokale fondsen in kaart brengen. Doelstelling is om binnen drie jaar dertig
lokale fondsen, verspreid over het land, te (helpen) oprichten.
2. Informeren en stimuleren actieve bewoners
Wij zien de uitbreiding van lokale fondsen in Nederland niet als een geregisseerde activiteit.
Uit contacten met mogelijke bestuurders komen nieuwe initiatieven tot stand. Door veel te
communiceren over lokale fondsen en via internet en onze partners op de hoogte te blijven
van mogelijke ontwikkelingen kunnen wij actieve bewoners traceren en mogelijkerwijs
inspireren en ondersteunen een lokaal fonds op te richten. Daarnaast zien wij goede
mogelijkheden om bestaande bestuurders te interesseren samenwerkingsverbanden te
sluiten met andere stichtingen en verenigingen om gezamenlijk een lokaal fonds op te
richten.
3. Optimale ondersteuning landelijk bureau
Zodra er interesse is in de formule van een lokaal fonds kan het Bureau deze lokale fondsen
ondersteunen bij de oprichting. De website speelt daarbij een belangrijke rol omdat veel
documenten hier van af te downloaden zijn. Onder andere handreikingen met veel
praktische informatie over goed besturen, statuten, financiën, fondsenwerving, inzet
partners, rol landelijke bureau, vrijwilligersbeleid, vermogensbeheer, project criteria en
administratie, etc.. Daarnaast organiseren wij veel bijeenkomsten om kennis te delen. Ook
brengen wij lokale fondsen met elkaar in contact om ook van elkaar te leren.
4. Landelijke bekendheid
Terwijl het aantal lokale fondsen toeneemt, zal het landelijk bureau zich ook ontfermen over
de communicatie om landelijk bekendheid te geven aan de lokale fondsen. De landelijke
communicatie zal de lokale en regionale fondsen ondersteunen bij hun oprichting en werving
van zowel fondsen als vrijwilligers.
In 2013 zijn er twaalf lokale fondsen opgericht op in oprichting. Voor een actueel overzicht van de
bestaande en in oprichting zijnde lokale fondsen verwijzen wij u graag naar de website.
Ondersteuning Lokale Fondsen bestaande en in oprichting zijnde
Waarom zou iedere gemeente in Nederland een lokaal fonds moeten hebben?
Een lokaal fonds wordt opgericht om mensen en middelen bij elkaar te brengen in belang van de
eigen omgeving. Vaak is er een aanleiding voor de oprichting van een lokaal fonds. Bijvoorbeeld een
kerk die dreigt verloren te gaan waarvoor bewoners zich inzetten, of een festival of evenement wat
bewoners belangrijk vinden waarvoor de gemeente geen mogelijkheden ziet. Bewoners komen bij
elkaar, vormen een bestuur of werkgroep, en ontwikkelen een plan om datgene wat zij belangrijk
vinden toch door te laten gaan. Door hiervoor een lokaal fonds op te richten ontstaat er een
duurzame vorm van waaruit bewonersactiviteiten opgezet, uitgevoerd en gefinancierd worden.
Want een van de zaken waarin een lokaal fonds verschilt van bestaande organisaties of
vermogensfondsen is dat een lokaal fonds zelf fondsen werft. Door particulieren en bedrijven ook te
vragen om financiële steun. Zo ontstaat er een nieuwe geldstroom voor particulier initiatief en zijn
bewoners niet of minder afhankelijk van de gemeente.
In veel gemeente in Nederland zijn lokale vermogensfondsen gevestigd. In veel gevallen zijn deze
vermogensfondsen niet of nauwelijks zichtbaar. Wij stimuleren lokale fondsen op zoek te gaan naar
deze lokale vermogensfondsen en te onderzoeken of een vorm van samenwerking mogelijk is.
Ook stellen wij voor op zoek te gaan naar alle verenigingen en stichtingen die zich lokaal inzetten.
Samenwerken om de leefbaarheid te verbeteren is daarbij de doelstelling. Verenigingen en
stichtingen kunnen aanvragen indienen. Ook kan er besloten worden samen lokale thema’s te
benoemen.
Een lokaal fonds kan ontstaan uit:
1. Samenvoegen
In een buurt, dorp of stad zijn vaak vele stichtingen en verenigingen actief. Het betreft
meestal kleine organisaties die moeite hebben hun doelen te realiseren. Moeite met het
vinden en behouden van vrijwilligers en bestuurders, moeite met het krijgen van subsidies en
sponsorgelden. Het is niet ondenkbaar dat door deze initiatieven samen te voegen er een
sterk lokaal fonds kan ontstaan.
De lokale stichtingen en verenigingen zijn bekend. Zowel bij de gemeente, als bij
maatschappelijke instellingen, het bedrijfsleven (banken, notariaat, accountantskantoren,
media, etc.), de kennisbank Filantropie, het ANBI register van de belastingdienst of de Kamer
van Koophandel.
2. Initiatieven
Er zijn bestaande initiatieven die zich nog niet verenigd hebben. Deze initiatieven kunnen
gezamenlijk een lokaal fonds vormen. Ook deze initiatieven zijn lokaal of regionaal, meestal
bekend.
3. Opzetten
Er is in een buurt, dorp of stad mogelijk behoefte aan een organisatie die zich structureel
inzet ter verbetering van de leefomgeving. Een inventarisatie moet leiden tot het antwoord
of het opzetten van een lokaal fonds in deze behoefte kan voorzien en derhalve wenselijk is.
Er zijn geen stichtingen en verenigingen actief, er zijn ook geen initiatieven. In deze buurten,
dorpen of steden zal het idee om een lokaal fonds op te richten vanuit de particulieren zelf
komen meestal is hiervoor een actuele aanleiding
4. Transformeren
Het kan zijn dat er in de gemeente een fonds bestaat dat bijna voldoet aan de criteria om
een lokaal fonds te worden. In sommige gevallen zijn deze organisaties niet actief. Het
behoort tot de mogelijkheden de statuten van de bestaande organisatie aan te passen en te
transformeren tot een lokaal fonds.
Werving bestuurders
Om een lokaal fonds op te kunnen richten is in de meeste gevallen een bestuur nodig. Het bestuur
bestaat uit ten minste drie personen, te weten; de voorzitter, de secretaris en de penningmeester.
Wenselijk is dat het bestuur daarnaast nog over twee leden beschikt. Het formeren van een goed
bestuur is een van de grootste uitdagingen. Zonder deskundig bestuur is de kans op een succesvol
lokaal fonds klein. Een bestuurslid met een specifiek takenpakket moet dan ook aan bepaalde
functie-eisen en aan een bepaald functieprofiel voldoen. De functie-eisen omvatten kennis, ervaring,
competenties, bekwaamheid, integriteit en persoonlijkheid die nodig zijn om een bepaalde functie
op juiste wijze uit te voeren.
De voorzitter zal over een goed lokaal netwerk en sterke communicatieve vaardigheden moeten
beschikken en weten wat er lokaal speelt. Van een secretaris wordt verwacht dat hij zaken en
afspraken vastlegt, richtlijnen volgt en als contactpersoon fungeert. De penningmeester ontfermt
zicht over de financiën. Is verantwoordelijk voor de jaarrekening, het beheer van het (toekomstig)
vermogen en de fondsenwerving.
De leden van het bestuur zijn bij voorkeur materiedeskundig. Bijvoorbeeld op het gebied van
communicatie/public relations of fondsenwerving. Ook een deskundige op het gebied van
vrijwilligerswerk is aan te raden.
Daarnaast kent het bestuur een aantal commissies. Deze commissies kunnen tijdelijk zijn,
bijvoorbeeld om een bepaald project te realiseren. Afhankelijk van de doelstelling van het bestuur
kunnen er commissies ingericht worden.
Ook adviseren wij een Raad van Advies te benoemen. Het verhoogt de betrokkenheid en
betrouwbaarheid van een lokaal fonds. In de Raad van Advies kunnen mensen zitting hebben die
voor de gemeente belangrijk zijn. Bijvoorbeeld een bekende (lokale) sporter, schrijver, ondernemer
of ex-wethouder.
Om tot deskundige en inspirerende bestuurders, leden van de Raad van Advies en Commissie leden
te komen stellen wij het volgende voor:
1. Samenwerking met notariaat
In iedere buurt, dorp of stad is een notariskantoor actief. De notaris heeft inzicht in de
verenigingen en stichtingen die er binnen de gemeente actief zijn. Weet wie de
bestuurders zijn en kent de lokale politiek. Ook binnen het lokale bedrijfsleven heeft de
notaris zijn netwerk.
2. Samenwerking met Rabobank
De lokale Rabobanken kunnen een belangrijke rol spelen in de werving van lokale
bestuurders om lokale fondsen op te richten. Zij bevinden zich in het web van de
bedrijvigheid in een dorp op stad en hebben contacten met de noodzakelijke netwerken.
Daarnaast kunnen zij initiatieven om een lokaal fonds op te richten ondersteunen met
financiële kennis. Bovendien beschikken de lokale Rabobanken over coöperatie fondsen.
Deze fondsen worden ingezet om lokale projecten financieel te ondersteunen.
De Rabobank Foundation is aactief betrokken bij de Stichting Lokale Fondsen
Nederland. Voor contacten met de plaatselijke Rabobank kan contact worden gezocht
met de Stichting.
3. Service Clubs
In bijna iedere gemeente in de Nederland zijn er Service Clubs actief. Een Service Club
heeft als doelstelling zich actief in te zetten voor de samenleving. Deze doelstelling sluit
naadloos aan bij de doelstelling van een lokaal fonds. Wij adviseren dan ook de Service
Clubs te informeren en zo mogelijk te betrekken bij de oprichting van een lokaal fonds.
4. Ondernemersvereniging
In iedere gemeente zijn ondernemers verenigd. Aankloppen bij deze verenigingen om de
samenwerkingsmogelijkheden te onderzoeken is zeker de moeite waard. Samen kijken
naar wensen en behoefte om de leefbaarheid te verbeteren maar ook samen na denken
over de wijze waarop.
Daarnaast is de NCD - de Nederlandse vereniging van Commissarissen en Directeuren
benaderbaar. Zij zijn het enige netwerk van, voor en door Directeuren en
Commissarissen In Nederland. Sinds 1953, al meer dan 60 jaar, vormen zij een collegiaal
netwerk waarbij het met elkaar delen van ervaringen, samen leren van die ervaringen en
elkaar inspireren tot ‘anders’ en ‘beter’ centraal staan. De laatste jaren ontwikkelt de
NCD zich dan ook meer en meer als platform. Met kennis- en informatieoverdracht,
betekenisvol netwerken en het samen zoeken naar nieuwe wegen van leiderschap en
ondernemerschap vormen daarbij de leidraad.
is.
5. Gemeenten
Zodra bekend wordt dat er over het oprichten van een lokaal fonds gesproken wordt is
het verstandig de gemeente hierbij te betrekken. Zij kunnen zeker een rol van betekenis
vervullen. Niet dirigerend maar faciliterend. Zo kan de gemeente bijvoorbeeld
inhoudelijke kennis aanleveren en haar contacten met burgers inzetten maar ook
praktische ondersteuning bieden door bijvoorbeeld vergaderruimte ter beschikking te
stellen. Omdat het om een particulier initiatief gaat mag de gemeente zich niet op de
voorgrond dringen. Vrijwilligers mogen niet het idee krijgen dat ze voor het karretje van
de gemeente worden gespannen.
6. Woningbouwcoöperaties
Er zijn in Nederland vele woningbouwcorporaties die zich ook inzetten om de
leefbaarheid te verbeteren. De betrokkenheid van woningbouwcorporaties is aan te
bevelen. Niet alleen omdat zij over veel kennis over de omgeving beschikken maar ook
vaak ook de nodige bestuurlijke kennis.
7. (Lokale) Goede doelen en vermogensfondsen
Er is een groot aantal landelijke goede doelen met lokale of regionale afdelingen. De
Zonnebloem, het Prins Bernhard Cultuur Fonds, Natuurmonumenten, Het Rode Kruis,
het Ouderenfonds en de Dierenbescherming zijn hier voorbeelden van. Deze afdelingen
kunnen benaderd worden om de lokale samenwerkingsmogelijkheden te inventariseren.
Er zijn ook lokale of regionale vermogensfondsen actief. Ook zij kunnen mogelijkerwijs
betrokken worden bij de oprichting van het lokale fonds en werving van bestuursleden.
Doel van de samenwerking met bovenstaande partijen is het informeren over de intentie een lokaal
fonds op te richten, het in kaart brengen van potentiële initiatieven (behoefte) en projecten, het
werven van potentiële bestuurders en andere vrijwilligers.
Raad van Advies
In de Raad van Advies hebben mensen zitting die lokaal hun sporen verdiend hebben op hun
‘terrein’. Zij hebben kennis op het gebied van: cultuur, natuur, sport, onderwijs, welzijn, gezondheid,
jongeren, ouderen, etc. De leden van de Raad van Advies staan het bestuur inhoudelijk bij. Uiteraard
is het bestuur vrij in het maken van haar keuzes hierin.
Een Raad van Advies zorgt niet alleen voor de inhoudelijke kennis maar zorgt ook voor verbreding
van het draagvlak. De leden van de Raad van Advies staan meestal middenin in de samenleving. Zij
zijn in staat projecten aan te dragen en hebben daarmee een belangrijke signaalfunctie.
De werving van de leden van de Raad van Advies gebeurt door het bestuur. Zij moeten een team
deskundige mensen om zich heen verzamelen. Daarbij kan het landelijk bureau adviseren en
verbinden.
Werven van vrijwilligers
Het is belangrijk dat een lokaal fonds ondersteund wordt door vrijwilligers. Hiervoor kan, te zijner
tijd, een vrijwilligersbeleid voor worden opgesteld. Het landelijk bureau heeft voorbeelden ter
beschikking. In dit beleid aandacht voor de taken die uitbesteed worden aan vrijwilligers en de
wederzijdse verwachtingen. Ook bij de werving van vrijwilligers kunnen de netwerken ingezet
worden van de bestuurders en de commissieleden. Daarnaast kunnen de netwerken van andere
betrokkenen als gemeente, bedrijven en maatschappelijke instellingen hierbij behulpzaam zijn.
Er zijn bedrijven die actief vrijwilligerswerk onder hun medewerkers promoten en het opnemen in
hun MVO (Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen) beleid. Zij stellen medewerkers en daarmee
tijd en kennis ter beschikking. Hierop kan het lokaal fonds inspelen en voor deze medewerkers
geschikt vrijwilligerswerk selecteren.
Scholen en sportverenigingen mogen niet vergeten worden als het om de werving van vrijwilligers
gaat. Voor sommige projecten kan het heel zinvol zijn een heel klas of een heel team in te kunnen
zetten. Of het nu om volwassenen of tieners gaat.
Er zijn verschillende vormen van vrijwilligerswerk. Mensen die structureel werkzaamheden
verrichten en mensen die eenmalig of op afroep basis aan de slag gaan. Het lokaal fonds moet vanaf
het eerste begin werken aan een database om daarin de gegevens van mogelijke vrijwilligers vast te
leggen. Dat ondersteunt de werving in de toekomst.
Als het lokaal fonds behoefte heeft aan meer vrijwilligers is het belangrijk daarover te
communiceren. Belangrijk daarbij is aan te geven wat er van de vrijwilliger verwacht wordt. Dit om
teleurstellingen te voorkomen.
Ondersteuning bij Fondsenwerving
Voor de uitvoer van projecten heeft het lokaal fonds geld nodig. Er is een aantal bronnen, incidenteel
of structureel waarop het lokaal fonds een beroep kan doen.
Lokaal fonds is lokaal goed doel
Een lokaal fonds kan gepositioneerd worden als lokaal goed doel. Veel goede doelen zetten zich in
voor activiteiten ver weg. Letterlijk ver weg. De lokale fondsen zijn heel dichtbij. Daarbij gaat het om
projecten bij jou in de buurt. Daar heb je zelf als bewoner baat bij.
Mensen geven aan Mensen en pas daarna aan goede doelen. Denk maar eens aan uw eigen situatie.
Aan de deur staat een buurman of buurvrouw met een collectebus. U aarzelt geen moment en geeft
de buurman of buurvrouw geld. Via Facebook wordt u gevraagd uw nichtje te sponsoren. Ze gaat een
halve marathon lopen voor Kika. U aarzelt geen moment en geeft. Stel nu dat zij voor de
Nierstichting had gelopen dan had u haar toch ook gesteund? Ja toch? Lokale fondsen genieten een
grote lokale betrokkenheid. Vanuit deze betrokkenheid zijn zij bereid lokale activiteiten te
ondersteunen. Zo toont ook onderzoek van de VU, Geven in Nederland, aan.
Met deze voorbeelden willen wij aangeven dat het geven aan personen niet hetzelfde is als het
geven aan goede doelen. We geven aan personen die we aardig vinden, die we vertrouwen, het doel
waaraan we geven is in de meeste gevallen bijzaak.
Wij zien goede mogelijkheden voor lokale fondsen om hier gebruik van te maken. De lokale fondsen
zijn van iedereen, we doen het met elkaar en voor elkaar. Door te geven aan lokale fondsen geef ik
dus eigenlijk aan mijzelf.
Lokale fondsen vragen niet om een gift of een donatie maar om een bijdrage. Een bijdrage aan de
eigen omgeving. Bijdragen door middel van een gift, periodieke schenking, fonds op naam of
nalatenschap. Allemaal vormen waarbij bewoners actief het werk van lokale fondsen in geld kunnen
uitdrukken.
Particulieren
Particulieren kun je vragen om een gift, donatie, periodieke schenking, een nalatenschap of een
fonds op naam. Het verschil tussen een gift en een donatie is dat in het eerste geval er geen binding
is met de organisatie en in het tweede geval wel. Donateurs geven maandelijks, of jaarlijks een
bedrag. Meestal is dit gekoppeld aan een automatische incasso. Onderstaand een opsomming van
Fondsenwervingsmogelijkheden voor lokale fondsen:
Gift
Om giften kun je op verschillende manieren vragen, onderstaand een aantal voorbeelden:
-
Via een collecte bus, huis aan huis, tijdens een evenement of door het plaatsen van een
of meerdere collectebussen op locaties
-
Via de website. Op de homepage komt een doneerbutton. Bezoekers komen dan in een
betaalomgeving waar zij een gift kunnen doen. Er zijn ook speciale crowdfunding
pagina’s beschikbaar waar het of om de projecten gaat of om de te leveren prestaties
van personen die gesponsord kunnen worden.
-
Via machtigingskaarten (uitdelen, bijsluiten, versturen, etc.).
-
Via de mobiele telefoon. Bijvoorbeeld door het sturen van een sms bericht naar een
shortcode.
-
Via een factuur. Dit geld vooral voor bedrijven die een gift willen doen.
Periodieke schenking
Een periodieke schenking heeft betrekking op mensen die jaarlijks een bedrag van € 250
willen schenken. Als zij hiervoor bij de notaris een akte op laten stellen levert dit een fiscaal
voordeel op dat kan oplopen tot 50%.
Nalatenschappen
Zodra het lokale fonds een ANBI verklaring heeft (een verklaring van de
belastingdienst dat de organisatie opgericht is als Algemeen Nut Beogende Instelling) kan zij
nalatenschappen belastingvrij ontvangen. Binnen de goede doelen wereld neemt de werving
van nalatenschappen steeds professionelere vormen aan. De inkomsten zijn enorm gestegen
sinds het moment dat goededoelenorganisaties geen erfbelasting meer af hoeven te dragen
aan de fiscus.
Ontwikkelingen
De werkgroep Geven in Nederland van de VU en het CBF verwachten dat er in de toekomst
meer inkomsten uit nalatenschappen vrij zullen vallen voor goededoelenorganisaties. De
babyboom is inmiddels de 65+ gepasseerd, het aantal alleenstaanden groeit en het is ook
niet meer vanzelfsprekend dat een huwelijk leidt tot kinderen. Deze demografische
ontwikkelingen bieden meer mogelijkheden voor organisaties om inkomsten uit
nalatenschappen te werven.
Particulieren kunnen op een aantal manieren goede doelen in hun testament opnemen:
Erfstelling
De erflater benoemt een goed doel of meerdere goede doelen als (mede-)erfgenaam. Na
overlijden krijgt het goede doel de vraag van de notaris of de nalatenschap aanvaard
wordt. De erfenis zal eerst te gelde gemaakt moeten worden alvorens het goede doel geld
ontvangt. In veel gevallen is er sprake van een huis, een inboedel of een
beleggingsportefeuille.
Legaat
In dit geval heeft de erflater het goede doel een bedrag of een percentage toegekend in zijn
testament.
Vruchtgebruik
Het kan zijn dat een erflater zijn vermogen na wil laten aan een of meerdere goede doelen,
maar dat er nog een partner in leven is. Dan wordt vastgelegd dat na overlijden van de
partner de nalatenschap of een deel daarvan alsnog toekomt aan het goede doel.
Goed om te weten:










Uit onderzoek blijkt dat de meeste erflaters niet aan één goed doel nalaten, maar aan
meerdere (4-6).
Een gemiddelde nalatenschap levert een goed doel € 30.000 op.
Er is een profiel van de potentiële erflater beschikbaar.
Het hebben van kinderen is van invloed op het al dan niet opnemen van een goed doel in
het testament.
Het aantal alleenstaande ouderen neemt de komende jaren (babyboom) toe.
Een groot aantal goede doelen ontvangt vijftig procent van haar inkomsten uit
nalatenschappen.
De goede doelen organiseren jaarlijks een campagne; “Iedereen kan de wereld iets goeds
nalaten”.
De bereidheid onder ouderen om een goed doel op te nemen in het testament groeit.
Notarissen zijn een belangrijke schakel tussen erflater en goede doelen.
Alleen goede doelen met een ANBI- of SBBI-verklaring kunnen belastingvrij incasseren.
Fonds op Naam
Er zijn vermogende particulieren voor wie het interessant is een fonds op naam op te richten.
Goede Doelen zoals het Oranje Fonds, Prins Bernhard Cultuurfonds, en de KNRM geven
donateurs de mogelijkheid een fonds op naam op te richten. Een fonds op naam laat zich
het beste omschrijven als een goed doel binnen een goed doel. Een fonds op naam wordt
opgericht met een gerichte doelstelling die binnen de algemene doelstelling van de
organisatie past. Zo kunnen de oprichters aangeven dat de rente van het fonds alleen
gebruikt mag worden voor educatie of sportdoeleinden. Ook kan ervoor gekozen worden het
fonds te laten interen op het vermogen. Daaraan wordt veelal een termijn van bijvoorbeeld
twintig jaar verbonden.
Particulieren kunnen het fonds op naam oprichten tijdens hun leven of na overlijden, door de
oprichting van het fonds in het testament op te nemen. Een fonds op naam instellen
bespaart een hoop formaliteiten, die er wel zijn als ervoor gekozen wordt een eigen stichting
op te richten. Het is niet nodig een bestuur te benoemen of jaarlijks jaarrekeningen op te
stellen. De continuïteit valt onder de vleugels van het lokale fonds en is daarmee beter
gewaarborgd.
Het lokale fonds waaronder het fonds op naam valt, zorgt voor de financiële administratie
en handelt de subsidieaanvragen af die gericht zijn aan het fonds. Het bestuur of een
commissie gaat bekijken of de subsidieaanvragen binnen de door de oprichter
geformuleerde doelstellingen vallen. Motieven voor het oprichten van een fonds op naam
zijn uiteenlopend. Veelal wordt het ter nagedachtenis van een overleden ouder of kind
opgericht.
Een fonds op naam kan tijdens het leven opgericht worden. Hieraan zijn twee voordelen
verbonden:
De oprichter ziet zelf wat er met zijn geld gebeurt.
-
Door het fonds tijdens zijn leven op te bouwen door middel van een notariële
schenking, geniet de oprichter fiscaal voordeel, dat maximaal kan oplopen tot 52
procent.
Het is ook mogelijk dat een lokale fonds zelf een fonds op naam opricht en derden,
particulieren en bedrijven verzoekt hierin een bedrag te storten. Een voorbeeld is het Oscar
Carré Fonds. Vermogende particulieren die houden van Carré wordt gevraagd bij leven een
bedrag beschikbaar te stellen voor het Fonds. Dit Fonds wordt goed beheerd en belegd
waardoor het vermogen tot in lengte van jaren blijft renderen. Met deze opbrengst wordt
Carré mede in stand gehouden.
Goede Doelen hebben het zwaar, zowel de inkomsten als het donateur vertrouwen staat
onder druk. Onlangs heeft de VU haar onderzoek “Geven in Nederland” gepresenteerd. De
cijfers hebben betrekking op 2011.
Crowdfunding
Crowdfunding is eigenlijk helemaal niet zo nieuw als dat het lijkt. Bij crowdfunding gaat het
om fondsenwerving met een direct respons onder de massa (crowd). Dat doen goede doelen
al veel langer. Bijvoorbeeld met een sms actie op radio of televisie of straatwervingactie
waarbij donateurs worden geworven.
Bij crowdfunding wordt fondsenwerving met behulp van social media bedoeld. Het gaat er
om dat de organisatie onder haar ‘vrienden en bekenden’ vraagt om een donatie voor een
project. De vrienden en bekenden zetten deze oproep door naar hun netwerken. Op deze
manier ontstaat er een olievlek die heel groot kan worden. De gedeelde informatie bestaat
uit informatie over het project, een betaal optie en een optie om het bericht door te sturen
vrienden en bekenden.
Daarnaast is er een vorm van crowdfunding waarbij niet het project centraal staat maar de
persoon. Er wordt, doorgaans, een prestatie geleverd, bijvoorbeeld het lopen van een halve
marathon en daarvoor wordt aan vrienden en bekenden gevraagd dit te sponsoren. Ook hier
wordt de link naar de sponsorpagina gedeeld met vrienden en bekenden en kunnen zij direct
besluiten een donatie te doen. Bij het laatste voorbeeld staat de persoon centraal en niet het
goede doel.
SMS-Shortcode
Ook voor sms donaties kan een collectief platform opgericht worden. Er komt een shortcode,
bijvoorbeeld 9999. Tijdens bijeenkomsten, feesten, wedstrijden, concerten e.d. worden
bezoekers opgeroepen een donatie te doen. Hieraan zit een gift van bijvoorbeeld € 3 euro
gekoppeld. SMS is laagdrempelig en snel. Nadeel is dat er alleen kleine bedragen
binnenkomen.
Partners
Er zijn meerdere partners denkbaar om collectief fondsen mee te werven voor lokale
fondsen. De ontwikkelingen met de mobiele telefoon gaan snel maar ook de mogelijkheid om
doneerapp voor lokale fondsen te ontwikkelen behoort tot de mogelijkheden. Evenals het
organiseren van online veilingen van bijvoorbeeld door bedrijven gesponsorde goederen.
Collectieve fondsenwerving helpt lokale fondsen om datgene wat ze vaak als moeilijk
ervaren, het werven van fondsen, te vereenvoudigen en financieel haalbaar te maken. Daarin
willen wij de lokale fondsen graag verder begeleiden.
Bedrijven
Het bedrijfsleven speelt in iedere buurt, dorp of stad een belangrijke rol. Als goede werkgever en als
goede buur. Een groot deel van de bedrijven voelt een mede verantwoordelijkheid voor de omgeving
waar zij gevestigd is en waar haar werknemers wonen. De wijze waarop het bedrijf hier invulling aan
geeft draagt bij aan het imago. het hebben van een positief imago heeft effect op de resultaten van
de onderneming en aantrekkingskracht op personeel. Als een slager te boek staat als iemand die
geen rekening houdt met zijn omgeving zullen de klanten hem mijden. Op het moment dat hij zich
zichtbaar bekommert om zijn omgeving zullen zij graag vlees bij hem kopen. Daarom is het voor
bedrijven heel belangrijk te investeren in de omgeving.
Lokale fondsen kunnen op verschillende terreinen samen werken met het lokale bedrijfsleven.
Onderstaand een aantal voorbeelden:
Sponsoring
Bedrijven kunnen gevraagd worden een lokaal fonds of projecten van een lokaal fonds financieel te
steunen. Dit kan op structurele of incidentele basis. Er zijn verschillende manieren waarop dit
verzoek aan het bedrijfsleven gedaan wordt:
-
Door het sturen van een mailing met daarin een sponsorverzoek
Door het maken van een afspraak en persoonlijk om een gift te vragen
Door het attenderen op de website waar het bedrijf een gift kan doen
Door het organiseren van een bijeenkomst waar bedrijven gevraagd wordt een gift te
doen
Door te vragen of het bedrijf bereid is producten te verkopen met een opslag voor het
lokale fonds of het project
Door samen activiteiten (evenementen) te organiseren voor het lokale fonds of een
project
Door gebruik te maken van de communicatiekracht van een bedrijf
Goederen/producten/diensten
Daarnaast kan bedrijven gevraagd worden te sponsoren in natura. Dat betekent dat zij geen geld ter
beschikking stellen maar goederen of diensten. Stel dat er voor de inrichting van een kinderboerderij
hout nodig is dan kan de plaatselijke houtleverancier gevraagd worden dit hout gratis te verstrekken.
Tijd
Ook zijn veel bedrijven bereid om tijd ter beschikking te stellen. Zij zetten dan medewerkers in om
projecten te realiseren. Denk bijvoorbeeld aan het opknappen van een buurt of een dagje uit met
gehandicapten. Ook is de beschikbare kennis binnen bedrijven in te zetten door lokale fondsen. Denk
hierbij aan sollicitatietraining voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt of
informatieavonden over het voorkomen van ziekten.
Bij sponsoring is het belangrijk je te beseffen dat de bedrijven ‘iets’ voor hun bijdragen terug willen
zien. Houd daar rekening mee. Dit kan in de vorm van naamsvermelding op de website of een
advertentie in een huis aan huis blad waarin het lokaal fonds haar sponsors (gesponsord) bedankt.
Vermogensfondsen
Er zijn in Nederland meer dan 1.200 vermogensfondsen actief. De grotere, ongeveer 800, zijn
opgenomen in het Fondsenboek. De FIN is de verenigingen van Fondsen. De meeste Fondsen werken
landelijk of internationaal. Maar er is ook een aantal vermogensfondsen lokaal of regionaal actief.
Een lokaal fonds kan een samenwerking aan gaan met lokale- en regionale vermogensfondsen. Voor
projecten vallende binnen de criteria van een vermogensfonds kan het lokaal fonds een aanvraag
indienen. Ook kunnen lokale- of regionale lokale fondsen aanvragen indienen bij landelijke
vermogensfondsen. Voorwaarde is dat het project voldoet aan de criteria van het vermogensfonds.
Het landelijk bureau kan lokale- en regionale fondsen ondersteunen bij het selecteren van
vermogensfondsen en het schrijven en indienen van de aanvragen. Op de website zijn de
handreikingen om een goede aanvraag te schrijven te downloaden.
Subsidies
Voor een aantal van de projecten die het lokale fonds wil realiseren zijn waarschijnlijk ook lokale
subsidies beschikbaar. Ook bij het indienen van een subsidie dient een project aan bepaalde
voorwaarde te voldoen wil een subsidie toegekend worden.
Portal
Open4community heeft een portal ontwikkeld waarbij organisaties binnen een paar minuten
weten of hun project voldoet aan de subsidie criteria van gemeenten en/of
vermogensfondsen. Deze portal wordt op dit moment door een aantal gemeenten in
Nederland gebruikt. Waaronder de gemeente Helmond
(http://www.open4business.nl/helmond/Default.aspx). Eigenlijk zou iedere gemeente in
Nederland de service van subsidieloket moeten bieden. Zodat bewoners via de website van
de gemeente inzicht krijgen in de mogelijkheden van subsidies en fondsverstrekkers. Nu
weten veel stichtingen en verenigingen niet waarvoor ze wel en waarvoor ze geen subsidies
kunnen krijgen. Ook zijn veel van deze organisaties niet op de hoogte van het grote aantal
vermogensfondsen dat in Nederland actief is. De kans dat er voor hun projecten een deel
financiering mogelijk is, is groot.
Wij gaan de mogelijkheden onderzoeken om de informatie ook beschikbaar te stellen op de
website van Lokale Fondsen Nederland.
Fondsenwerving is een belangrijke taak van het bestuur van een lokaal fonds. Daarom is goed een
bestuur te hebben met een groot lokaal of regionaal netwerk.
Het landelijk bureau kan de lokale fondsen ondersteunen bij de fondsenwerving. Wij zien hiervoor de
volgende mogelijkheden:
1. Handleiding
Er is een handleiding fondsenwerving geschreven speciaal voor lokale fondsen. Deze
handleiding is te downloaden van de site.
2. Cursussen
Er worden regelmatig cursussen op verschillende locaties in het land aangeboden.
3. Mail
Per mail kunnen er vragen gesteld worden over fondsenwerving aan het landelijk bureau. Zij
zal deze vragen binnen 48 uur beantwoorden.
4. Gesprekken
Op verzoek is de fondsenwerver van het bureau graag bereid naar het lokale fonds te komen
om de mogelijkheden met betrekking tot fondsenwerving nader toe te lichten. Belangrijk
hierbij is dat er ten minste twee vertegenwoordigers van het lokale fonds hierbij aanwezig
dienen te zijn.
5. Contacten
Via het landelijk bureau kan het lokale fondsen in contact worden gebracht met mogelijke
fondsen, sponsors of netwerken.
Binnen het team van Lokale Fondsen Nederland wordt de kennis met betrekking tot fondsenwerving
opgeslagen en zoveel mogelijk gedeeld. Een onderwijsmodule zal in 2015 ontwikkeld worden.
Organisatie
De Stichting Lokale Fondsen heeft een bestuur en een Raad van Advies.
Het bestuur bestaat uit:
Pierre van Hedel
Corien Bosch
Rien van Gendt
De Raad van Toezicht bestaat uit:
Inge Vossenaar
Diederik Slot
Jonne Boesjes
Johan van Beem
Supportnetwerk
Het bestuur van Lokale Fondsen heeft een supportnetwerk in het leven geroepen van betrokken
personen en organisaties. Het supportnetwerk zal jaarlijks uitgebreid worden. Voor een actueel
overzicht van ‘supporters’ verwijzen wij naar de website.
Hieronder de toelichting op de organisatie van het landelijk bureau:
1. Locatie
Het landelijk bureau is gevestigd in Den Haag.
2. Inzet
De Stichting Lokale Fondsen Nederland heeft er voor gekozen geen personeel in dienst te
hebben maar gebruik te maken van detachering. Vanuit Mooi Werk zijn Monique van
Bijsterveld en Lise Broekaar aangesteld als projectmanager en adviseur lokale fondsen.
Daarnaast wordt de kennis en capaciteit van meerdere collega’s van Mooi Werk ingezet.
Bijvoorbeeld ter ondersteuning van de fondsenwerving en communicatie.
Projectmanager
De projectmanager is degene die ‘kwartier’ maakt. Die vele bijeenkomsten bijwoont of
initieert, die contacten legt en onderhoudt met (potentiele) bestuurders van lokale fondsen,
met gemeenten, partners, bedrijven en instellingen. De projectmanager is ook degene die de
contacten onderhoudt met het bestuur en de raad van advies, rapporteert en evalueert.
Daarnaast is de projectmanager verantwoordelijk voor het plan van aanpak, de
communicatie, voortgang en de financiën.
Adviseur Lokale Fondsen
Naast de projectmanager is een taak weggelegd voor een adviseur. Zij wordt gezien als
aanspreekpunt voor de lokale fondsen. Dat betekent dat zij ingezet wordt om ondersteuning
te bieden aan de bestaande en in oprichting zijnde lokale fondsen. Zij is de die de lokale
fondsen in kaart brengt, onderzoek doet en bijeenkomsten met de lokale fondsen belegd.
Ook signaleert zij aan welke kennis de lokale fondsen behoeft hebben en zorgt dat hierin
wordt voorzien.
Collega’s Mooi Werk
Naast het vaste team zullen wij ook collega’s van Mooi Werk inzetten ter tijdelijke
ondersteuning. Bijvoorbeeld om congressen en bijeenkomsten te organiseren of teksten
voor de website te schrijven. De betrokkenheid van Mooi Werk bij dit project is groot.
Freelancers
Tot slot beschikt Mooi Werk over een aantal vrijwilligers met uiteenlopende kennis en
ervaring. Het is fijn deze freelancers in te kunnen zetten op het moment dat het nodig is.
Communicatie
Communicatiestrategie
De vier strategische pijlers jaar onder dit plan zijn eveneens leidend in de
communicatiestrategie voor de komende drie jaar. Daarbij onderscheiden we twee
boodschappen en twee doelgroepen.
Doelgroepen
De eerste doelgroep heeft betrekking op potentiële bestuurders en oprichters van lokale
fondsen en de tweede doelgroep is het ‘grote’ publiek.
Omdat bij aanvang van het meerjarenbeleidsplan nog geen tien lokale fondsen in Nederland
actief zijn en de bekendheid met het fenomeen klein is zal de eerste communicatie zich
richten op groepen mensen waarvan wij verwachten dat zij gehoor zullen geven aan de
oproep een lokaal fonds op te richten. Zodra er meer lokale fondsen opgericht zijn kan lokale
en regionale communicatie ingezet worden. Op het moment dat er sprake is van een
landelijke spreiding is landelijke communicatie rendabel. De doelstelling van de landelijke
communicatie is vooral bijval voor de lokale en regionale initiatieven. Door landelijk
aandacht te schenken voor lokale succesverhalen breng je anderen op het idee dit ook te
gaan doen.
Twee kernboodschappen
Kernboodschap bestuurders/oprichters: verbeter je eigen leefomgeving op een duurzame
manier, richt een lokaal fonds op
Kernboodschap publiek: geef om je eigen leefomgeving, steun je lokale fonds
Het steunen van je eigen lokale fonds gaat veel verder dan het steunen van een goed doel. Je
geeft je tijd of geld niet weg in de verwachting dat de ander er iets goeds mee doet. Nee,
deze tijd en dit geld geef je min of meer uit eigen belang. Je wordt er als bewoner zelf beter
van om je lokale fonds te steunen. Dankzij jouw steun worden projecten in de buurt
gerealiseerd die de leefbaarheid verhogen. De samenwerking die hieraan vooraf gaat
verbindt mensen.
Ontwikkeling huisstijl
Om te kunnen communiceren is een herkenbare huisstijl nodig. Deze zal ontwikkeld worden.
Communicatiemiddelen
Website
Een eenvoudige, praktische website waarop alle informatie over hoe een lokaal fonds op te
richten en uit te breiden vindbaar is. Daarnaast vinden wij het van het belang dat alle lokale
fondsen eveneens goed vindbaar zijn op deze website.
Folder
Een simpele strooifolder met informatie over lokale fondsen. Deze folder kan verspreid
worden op bijeenkomsten. Doelstelling van de folder is geïnteresseerden naar de website te
trekken, te motiveren direct contact op te nemen of de informatie te delen met anderen.
Brochure
Daarnaast wordt er een algemene brochure ontwikkeld die alle betrokken nader informeert
over de mogelijke rol van een lokaal fonds in de gemeente. Met deze folder willen we lokaal
betrokkenen inspireren een lokaal fonds op te richten, bedrijven inspireren deel te nemen en
bestuurders activeren een bijdrage te leveren aan de totstandkoming van een lokaal fonds in
hun gemeenten. Ook potentiele sponsors of donateurs moeten een goed gevoel krijgen over
de mogelijkheden als zij deze brochure lezen.
Sociale Media
Zal ingezet worden ter ondersteuning van de doelstellingen.
Free-publicity
Om het initiatief lokale fondsen onder de aandacht te brengen van de doelgroepen zetten
we free-publicity in. Er worden persberichten geschreven en deze worden naar redacties van
bijvoorbeeld dagbladen, tijdschriften en radioprogramma’s verzonden. Per boodschap en
doelgroep wordt besloten naar welke kanalen en op welk moment het bericht verstuurd
wordt. Wij beschikken over een groot netwerk in de media. Voor het landelijk bureau is het
zaak ook een eigen persbestand op te bouwen.
Stoppers
Stoppers zijn gratis advertenties. Deze worden geplaatst op pagina’s en momenten (kranten,
radio en televisie) waarop geen andere advertenties voorhanden zijn. Belangrijk hierbij is dat
er een aantrekkelijk advertentie wordt ontwikkeld en bij voorkeur in verschillende maten.
Ook om de lokale fondsen onder de aandacht te brengen kunnen stoppers ingezet worden.
Dichtbij.nl
Dichtbij is een initiatief van de Telegraaf Media Groep (TMG) en bestaat sinds juni 2011.
Dichtbij.nl is een samenwerking tussen * WebRegio.nl en Holland Combinatie, uitgever van
85 lokale huis-aan-huis-kranten. Door deze combinatie heeft Dichtbij een optimaal bereik in
de regio.
Dichtbij helpt mensen hun lokale doelen te bereiken en geeft de mogelijkheid tot een
gesprek over zaken die zij relevant vinden. Op Dichtbij.nl lokaal nieuws, uitgaanstip en
evenementen, restaurants, vacatures, woningaanbod en nog veel meer uit de omgeving. De
kracht van Dichtbij is de combinatie van snelheid betreft 112 nieuws en de mogelijkheid voor
de lokale bewoner of ondernemer om zelf mee te doen door berichten, foto’s of reacties op
de site te plaatsen die in hun eigen omgeving spelen. Dichtbij.nl verbindt mensen met
elkaar!
Dichtbij.nl biedt een groot platform, te weten:
- 85 Huis aan huis bladen met een bereik van 2,1 miljoen mensen wekelijks
- een goed bezochte website, 2,1 miljoen unieke bezoekers per maand, met 44 regio · ·
websites dit aantal zal nog verder uitbreiden
- een app voor de smartphone om het lokale nieuws te volgen
- 22 community managers in het land die nieuws vergaren en verspreiden, ook dit aantal zal ·
verder groeien
De doelstelling van Dichtbij.nl is mensen het nieuws uit hun eigen omgeving te brengen. Deze
doelstelling past bij de kernboodschap van de lokale fondsen, die wil mensen betrekken bij
de initiatieven in de eigen omgeving. Dichtbij.nl is ook interactief. Mensen laten
boodschappen achter, stellen vragen, geven advies, etc. Dichtbij kan ingezet worden om
projecten onder de aandacht te brengen, vrijwilligers en fondsen te werven.
Een samenwerking met Dichtbij.nl behoort tot de mogelijkheden. TMG heeft aangegeven het
initiatief TMG breed te willen ondersteunen. Binnen TMG is een crossmediaal team bereid
mee te denken over het op de kaart zetten van de lokale fondsen. Tot de TMG behoren
naast de Telegraaf en Dichtbij.nl ook Sky Radio, Veronica, Spits, Metro en een groot aantal
websites.
Bekende Nederlander
Om extra aandacht te krijgen voor de lokale fondsen kan een bekende Nederlander ingezet
worden. Daarbij is het wel van belang dat deze persoon een groot publiek aanspreekt,
sympathiek gevonden wordt, integer is en betrouwbaarheid uitstraalt. De eigen
leefomgeving staat binnen de lokale fondsen centraal daarom moet de bekende Nederland
ook iets ‘eigens’ uitstralen. Alsof het je buurman of je buurvrouw zou kunnen zijn.
Een bekende Nederlander krijgt per definitie meer aandacht. Als de bekende Nederlander bij
een oprichting aanwezig is zal de pers er ook zijn. Om snel te zorgen voor een grote
bekendheid is het de overweging een bekende Nederlander in te zetten zeker waard.
Een andere gedachte is om meerdere bekende Nederlanders te gaan inzetten en ze juist uit
hun eigen omgeving te halen. Dus een representant voor sport, jeugd, ouderen, cultuur,
dieren en natuur, welzijn en gezondheid.
Congres 2014
In 2014 wordt een congres georganiseerd. Op dit congres zal het fenomeen lokale fondsen
en de rol in de samenleving centraal staan. En als er een bekende Nederlander gevonden is,
zal deze voorgesteld worden. Doelstelling is om het congres in te zetten om mensen te
enthousiasmeren een lokaal fonds op te richten en ze daarvoor alle tools aan te reiken.
Daarnaast is het een kennismaking tussen de vele verschillende instanties en bedrijven die
nu al betrokken zijn en nog worden.
Uitnodigingen worden verstuurd naar:
- Burgemeesters en wethouders in Nederland
- Bestuur en directie van Rabobanken (regionaal of lokaal)
- Service clubs (Junior Kamer, Rotary Nederland, Lions Nederland, Ronde Tafel Nederland)
- SBF aangeslotenen en hun leden (goede doelen, kerken en vermogensfondsen)
- Ministerie van Binnenlandse zaken
- Vrijwilligers organisaties
- NOC*NSF
- Goede doelen loterijen
- Politieke partijen
- Pers
- Bedrijfsleven (NCD, MKB Nederland)
Financiën
Meerjaren begroting Lokale Fondsen Nederland 2013 - 2016
Begroot
Begroot
Begroot
Begroot
Inkomsten
2013
2014
2015
2016
Bi jdra ge Mi ni s teri e va n Bi nnenl a nds e Za ken en Koni nkri jks rel a ties
Totaal
€ 200.000
€ 160.000
€ 40.000
Bi jdra ge Porticus
€ 50.000
€ 50.000
€ 50.000
€ 150.000
Bi jdra ge Mott Founda tion
€ 73.467
€ 15.000
€ 15.000
€ 103.467
€ 75.000 € 150.000
€ 225.000
Bi jdra ge Ra boba nk Founda tion
€0
€ 12.000
Bi jdra ge Fonds 1818
€ 12.000
Pri ns Bernha rd Cul tuurfonds
€ 25.000
€ 25.000
€ 50.000
Ora nje Fonds
€ 37.500
€ 12.500
€ 50.000
€ 283.467 € 254.500 € 252.500
€ 790.467
€0
€ 16.600
Overi ge pa rtners
Totaal
Kosten
Inzet SBF
Huur ka ntoorrui mte
Inzet extern burea u (i ncl us i ef hui s s tijl en opzet webs i te)
€ 16.600
€ 25.000
€ 44.000
€ 78.750 € 151.500 € 151.500
€ 381.750
€ 6.000
€ 13.000
€ 55.000
€ 50.000
€ 105.000
Bi jeenkoms ten, i ncl us i ef congres (2014)
€ 1.500 € 100.000
€ 50.000
€ 151.500
Communi ca tie (ni euws bri even, webs i te en a l gemene fol der)
€ 4.453
€ 25.000
€ 30.000
€ 59.453
€ 10.000
€ 10.000
€ 10.000
€ 30.000
€ 117.303 € 354.500 € 316.500
€ 788.303
Onders teuni ng l oka l e fonds enwervi ng
Onvoorzi en (kos ten notari s , da taba s e)
Totaal
Resultaat
€0
€ 2.164