THema: Het nieuwe werken integraliteit is key Het Nieuwe Werken... en dan? Nieuwe manieren van werken zijn geen resultante van een aangepaste werk­ omgeving. Het begint bij gedrag. Van daaruit worden de ‘bytes’ en ‘bricks’ ingevuld. Daarbij is integraliteit een zeer belangrijke succesfactor. door Marit Verhaagen-Van der togt Hét Nieuwe Werken bestaat niet. Elke organisatie is anders, verwerkt de uitgangspunten op een andere manier en voert de beginselen tot een ander niveau door. Ook de aanleiding om over te gaan naar HNW zal voor iedere organisatie verschillen. Een wens tot verandering van de werkomgeving, een aflopend huurcontract, de behoefte om medewerkers beter in hun kracht te kunnen zetten of een noodzaak tot reductie van de huisvestingskosten. Wat de aanleiding ook is, het belangrijkste is dat de drijfveer voor deze verandering voortkomt uit de strategie van de onderneming. Is dat het geval, dan kan het veranderproces worden ingezet. In dit proces moeten meerdere keuzes gemaakt worden om tot het juiste concept te komen. Van strategie naar concept Wie denkt dat HNW begint met het verbouwen van de werkomgeving heeft het mis. Hoe je invulling geeft aan het huisvestingsconcept, werkconcept en facilitaire concept, volgt op de strategie van de organisatie. De kernvraag is dan ook: welk concept ondersteunt de strategie en de doelen van de organisatie het best? Wil de organisatie bijvoorbeeld ‘employer of choice’ worden? Is waar en hoe de medewerkers werken van belang voor het imago van het bedrijf? Wil de organisatie flexibeler gaan werken om beter mee te kunnen bewegen met de markt? Dat een vernieuwde werkomgeving als katalysator kan werken voor de invoering van HNW, staat buiten kijf. Maar het gaat niet vanzelf. Sterker nog: onvoldoende aandacht voor de mensen, de processen en de middelen in het voortraject doet afbreuk aan het concept. Net als bij iedere verandering, zal een organisatie niet kunnen rekenen op begrip en veranderingsbereidheid als de medewerkers niet vanaf het begin worden meegenomen in het hoe en waarom van de verandering. Als mensen het idee hebben dat ze erop achteruit gaan, zullen ze helemaal niet graag meewerken. >> Hoe dan wel? 17 THema: Het nieuwe werken 1. BEHAVIOR (afspraken met HR en het management) Integrale benadering van >> Wie werkt wanneer? werken Afspraken over rechten en contracten ten aanzien van werkdagen. Het gaat erom dat medewerkers snap- Je kunt je gebouw niet inrichten op basis van een piekbelasting op dinsdag en donderdag. pen waarom een andere werkomgeving >> Gebruik voorzieningen noodzakelijk is. Niet omdat er op vier- Afspraken maken over het gebruik van de verschillende voorzieningen voor werken kante meters moet worden bespaard. De en ontmoeten. benadering van Bricks, Bites and Beha- >> Thuiswerken vior klinkt de meeste mensen bekend in Beleid en faciliteiten voor thuiswerken vaststellen. Regel of uitzondering? de oren. Deze benadering staat echter in de verkeerde volgorde. Behavior is vaak >> Leidinggeven Verantwoordelijkheid nemen en geven is het uitgangspunt. Aansturing van medewerkers vanuit de strategie het vertrekpunt. ‘op afstand’, of dat nou binnen het kantoor of op een externe locatie is, vergt adaptatie. Het volgende voorbeeld illustreert de En begeleiding! juiste volgorde: >> Overleg Afspraken over overlegmomenten, omgaan met vertrouwelijkheid en trainingen om Een organisatie wil flexibeler gaan wer- mensen te begeleiden naar HNW. ken, meer kennis delen en samenwer- >> HNW-ambassadeurs Zetten we deze in en zo ja, hoe en wie? Maak gebruik van de early adopters. ken stimuleren (live of digitaal). Deze nieuwe manieren van werken vragen vaak een innovatieslag van de digitale 2. BYTES (de IT-aspecten) werkomgeving (bytes), zoals de intro- >> Digitalisering ductie van laptops en samenwerkings- Deze moet gefaciliteerd worden. Het gebruik van een documentmanagementsysteem, en communicatietools. Deze twee aspec- wat gaan we digitaliseren en wat niet, opslagcapaciteit en de benodigde verbindingen. ten resulteren in een andere behoefte van de werkomgeving (Bricks), meer gericht >> Desktops of laptops Komen er desktops op ieder bureau of worden laptops de standaard? Moeten of mogen op samenwerken en ontmoeten. deze laptops dan mee naar huis genomen worden of is er een voorziening nodig waar deze worden opgeborgen (en opgeladen)? >> Beschikbaarheid informatie Ideale werkomgeving bereiken? Wat doen we met informatie: moet deze voor iedereen bereikbaar en beschikbaar zijn? Welke it- De functies in het gebouw hebben een middelen, zoals smartphones en tablets, zijn nodig? Stappen we over op ‘bring your own’ of niet? logisch verband met elkaar. Mensen >> Bereikbaarheid medewerkers weten hoe ze elkaar kunnen bereiken Wat doen we aan de bereikbaarheid en vindbaarheid van medewerkers? Chatfunctionaliteit, en ontmoeten, en welke plek het meest gedeelde agenda’s, softphones en afspraken en trainingen hoe ermee om te gaan. geschikt is om te werken. Waar en wanneer je werkt zou niet uit 3. BRICKS (huisvesting en facilities) moeten maken. Informatie is altijd en >> Openingstijden kantoor overal beschikbaar en deelbaar. Het net- Wanneer zijn we open en wat heeft dat voor gevolgen voor bijvoorbeeld toegangscontrole, werk, de programma’s en de hardware zijn beveiliging en catering buiten reguliere tijden? integraal en medewerkers hebben de beschikking over de middelen en materialen >> Schoonmaak Aanpassingen schoonmaak door intensiever gebruik van de werkplekken. die bij de uitvoering van hun werk passen. >> Routing Welke looproute wil je creëren, waar ontmoeten mensen elkaar? Dit bepaalt de locatie De faciliteiten zijn ondersteunend aan en omvang van faciliteiten. Is een receptie nog wel vereist? het concept en zorgen ervoor dat de medewerkers hun werk zo goed mogelijk >> Kastruimte Is dat nog wel nodig? Moeten we een opruimcoach aanstellen? voelen. Open deuren? Misschien wel, >> Postrondes Geen vaste werkplekken? Geen postrondes. 18 | FAC TO MAGA Z INE kunnen doen en dat klanten zich welkom | 6 2014 maar hoe komt een organisatie tot deze ideale wereld? Het heeft alles te maken het proces, ze hebben in een pril met de keuzes die worden gemaakt in de stadium al meer invloed op het transitie naar een vernieuwde werk- eindresultaat dan gedacht. omgeving. Vaak worden niet de juiste keuzes gemaakt of worden ze te laat of Tot slot helemaal niet gemaakt, wat desastreus Integraliteit is een belangrijke suc- is voor het gewenste eindresultaat, of de cesfactor. Nieuwe manieren van organisatie achteraf veel mutatiekosten werken zijn geen resultante van oplevert. een aangepaste werkomgeving. Het begint bij gedrag (behavior). De Voor wie niet weet voor welke keuzes organisatie en de mensen die in de hij komt te staan, is het lastig kiezen. organisatie werken, moeten worden Op de linkerpagina een aantal voorbeel- meegenomen. Diverse keuzes zijn den voor te maken keuzes (wederom noodzakelijk tijdens het proces. Be- gebaseerd op de drie pijlers Behaviour, langrijk daarbij is goed op de hoogte Bytes en Bricks). Het kan niet genoeg te zijn van het mogelijke effect van Marit Verhaagen-Van der Togt is senior- benadrukt worden: betrek de betref- keuzes, met name op de langere consultant bij Procore huisvestings- en facility fende afdelingen zo vroeg mogelijk bij termijn. << management (www.procore.nl). 19