VIVARIUM

VIVARIUM
Werkblad
Niveau 4
Blijf even bij de ingang van de insectenzaal staan.
De geleedpotigen
Inleiding
1. De geleedpotigen omvatten de ongewervelde dieren met gelede poten
(arthron= geleed, podos = poot) en een uitwendig skelet.
Ze worden onderverdeeld in meerdere klassen waarvan de voornaamste
zijn: de chelicerendragers (zoals spinnen en schorpioenen), de schaaldieren, de duizendpootachtigen en de insecten).
Geef drie kenmerken die toelaten de anatomie van de chelicerendragers
te onderscheiden van de andere groepen.
1. _________________________
2.
_________________________
3.
_________________________
Ga nu onder het reuzenspinnenweb achteraan in de zaal links staan.
Spinnen en Co
Spinachtigen
2. De degenkrabachtigen, zoals de molukkenkreeft of de pijlstaartkrab,
worden aanzien als levende fossielen. Leg uit:
______________________________________________________
3. Hoe herken je gemakkelijk een spin?
Voedsel
Vivarium
1
N.4
1.
____________________________________
2.
____________________________________
3.
____________________________________
4.
____________________________________
4. Geef drie technieken waarmee een spin haar prooi vangt.
1. __________________________________
2. __________________________________
3. __________________________________
Web
Sexueel gedrag
5. Een spinnenweb heeft nog andere functies dan louter het vangen van
een prooi. Geef nog vier andere toepassingen:
1.
________________________________
2.
________________________________
3.
________________________________
4.
________________________________
6. Elke trilling van het spinnenweb duidt op een mogelijke prooi. Een
naderend mannetje op het web loopt gevaar behalve bij de spinnen die
goed zien.
Hoe kan het mannetje het vrouwtje afleiden en zonder gevaar kortbij
komen?
1. ________________________________
2. ________________________________
Vaak wordt het mannetje na de paring opgegeten.
Groei
Andere
geleedpotigen
7. De groei van spinnen gebeurt door vervelling zoals bij de insecten.
Hoe noemt men het beschermend omhulsel dat ze verlaten door uit
hun vel te kruipen?_________________________________________
8. Buiten de veertigduizend soorten spinnen, bevatten de geleedpotigen
nog negen andere orden. Welke zijn de drie belangrijkste?
1._________________________________
2._________________________________
3._________________________________
Hooiwagens
9. Vangen hooiwagens (ongeveer 3200 soorten) hun prooi met een web?
_________________________________________________________
10. Kies het juiste antwoord en verbeter de fouten :
Schorpioenen
Vivarium
2
N.4
Een schorpioen
is geen insect want hij heeft tien poten
heeft twee koptasters met scharen
heeft geen voelsprieten
heeft samengestelde ogen
heeft een kopborststuk (aaneengegroeide kop en
borst)
heeft een gifklier met een angel
eet planten
heeft een achterlijf dat uit twee delen bestaat
11. Waar gaan de pas uitgekomen schorpioentjes naartoe?
Welke kleur hebben ze?___________________________________
________________________________________________________
Mijten
12. Huisstofmijten leven in matrassen en tapijten. Ze kunnen allergieën
veroorzaken bij de mens.
Dit komt door :
hun beet
hun geur
huiddeeltjes die ze opeten
hun uitwerpselen
Het vivarium
Duizendpootac
htigen
13. Duizendpoten behoren tot de klasse van de duizendpootachtigen.
Bekijk ze heel goed en beschrijf hun voortbeweging. Als hulp staat
er een vergroot model aan de ingang van het vivarium.
________________________________________________________
________________________________________________________
Schorpioenen
Vivarium
3
N.4
14. In de vrije natuur kunnen schorpioenen in één keer een derde van hun
massa opeten en dan dagenlang, soms wekenlang, vasten. Met welk
zintuig kunnen schorpioenen hun prooi vangen?
hun zicht
hun tastzin
hun gehoor
Bij schorpioenen nemen voelhaartjes, op de uiteinden van hun
poten en van hun gifklauwen, de bodemtrillingen die de prooi
veroorzaakt waar.
15. Schorpioenen verlammen hun prooi met een gif dat zich op het
uiteinde van het achterlijf bevindt. Vogelspinnen doen dat ook zo.
Waar bevindt zich het gif van deze grote spinnen?_______________
vogelspinnen
16. Bekijk de vogelspinnen en let op het achterlijf.
Dit is bedekt met:
naakte huid
irriterende haartjes
een hard pantser zoals bij de schorpioen
Sommige van de irriterende haartjes bij vogelspinnen zijn
precies harpoentjes die in huid of ogen vasthaken en dieren of
soms mensen last bezorgen.
Zwarte weduwe
17.De zwarte weduwe is geen vogelspin. Vergelijk de Amerikaanse en de
Europese zwarte weduwe, die je hier ziet.
De Amerikaanse zwarte weduwe heeft een zwart lijf met felrode
tekening. De Europese zwarte weduwe is:_______________________
Het gif van zwarte weduwen tast het zenuwstelsel aan. Het
gif van de Amerikaanse soort is het gevaarlijkst. Deze spinnen
zijn niet agressief tegenover mensen en hun beten zijn pijnlijke
ongelukjes.
Vivarium
4
N.4
Waterspin en
oeverspin
18. Eindelijk twee spinnen van bij ons! Vergelijk de levenswijze van deze
twee spinnen.
De _______________________________ jaagt op de waterspiegel.
De _______________________________ jaagt onder water.
De waterspin weeft een web onder het water waarin ze een
luchtbel aanlegt. Ze brengt hiervoor lucht van het wateroppervlak
tussen haar haartjes mee onder water.
EINDE
Vivarium
5
N.4