OPO22 - COMFORT VENTILATIE VENTILATIE 2017 - 2018 KATHY CORTHALS 2010 1 OPO22 - COMFORT VENTILATIE Het binnenklimaat in de woning wordt bepaald door : AKOESTISCH COMFORT THERMISCH COMFORT LUCHTKWALITEIT = VENTILEREN VISUEEL COMFORT 2017 - 2018 KATHY CORTHALS 2010 2 OPO22 - COMFORT VENTILATIE INHOUD Deel I : Waarom en hoe ventileren Deel II : basisventilatie voor woningen Deel III : speciale ruimtes in woningen Deel IV : Ventilatie in niet residentiële gebouwen KATHY CORTHALS 2010 3 OPO22 - COMFORT VENTILATIE DEEL I WAAROM EN HOE VENTILEREN KATHY CORTHALS 2010 4 OPO22 - COMFORT VENTILATIE WAAROM VENTILEREN ? GEZONDE BINNENLUCHT GARANDEREN DOOR : 1. WATERDAMP verwijderen om condensatie en schimmelvorming te voorkomen op koudste binnenoppervlaktes (enkel glas,koudebrug,…) DEEL I In een woning komt er 10 tot 15L waterdamp per dag vrij door : • Ademhaling (1L) • Transpiratie • Douchen en baden • Poetsen en was drogen • Kamerplanten • Koken • … KATHY CORTHALS 2010 5 OPO22 - COMFORT VENTILATIE WAAROM VENTILEREN ? GEZONDE BINNENLUCHT GARANDEREN DOOR : 1. WATERDAMP verwijderen om condensatie en schimmelvorming te voorkomen op koudste binnenoppervlaktes (enkel glas,koudebrug,…) Oppervlaktecondensatie ontstaat wanneer de relatieve vochtigheid ter plaatse van het oppervlak 100% bedraagt, schimmelvorming kan reeds ontstaan bij 70% DEEL I KATHY CORTHALS 2010 6 OPO22 - COMFORT VENTILATIE WAAROM VENTILEREN ? GEZONDE BINNENLUCHT GARANDEREN DOOR : 2. GEUREN verwijderen In een woning worden er verschillende geuren geproduceerd door : • Personen : transpiratie, parfum • Kuisproducten • Toilet • Materialen (tapijten, schilderwerk, vinyl,…) • Kamerplanten , dieren • Koken • Tabaksgeur (geur en irritatie van de luchtwegen) • Verwijderen van radongas (uit ondergrond) • ….. DEEL I KATHY CORTHALS 2010 7 OPO22 - COMFORT VENTILATIE WAAROM VENTILEREN ? GEZONDE BINNENLUCHT GARANDEREN DOOR : 3. TOEVOER ZUURSTOF voor mensen • De mens verbruikt zuurstof (O2) en • ademt koolstofdioxide (CO2) uit 4. TOEVOER ZUURSTOF voor open verbrandingstoestellen Om een goede werking van de toestellen te garanderen • Luchttoevoer van 1m³/h per kWh vermogen van het Verbrandingstoestel • Beter een verbrandingstoestel gebruiken dat zijn Verbrandingslucht haalt rechtstreeks uit de buitenlucht DEEL I KATHY CORTHALS 2010 8 WAAROM VENTILEREN ? OPO22 - COMFORT VENTILATIE ONGEZONDE BINNENLUCHT kan leiden tot : 1. GEZONDHEIDSPROBLEMEN Effecten op de gezondheid : • Irritatie van neus, keel en ogen • Vermoeidheid, misselijkheid,astma en allergieën • (Dodelijke) CO-vergiftiging (koolstofmonoxide) CO is een geurloos en kleurloos gas dat ontstaat bij onvolledige verbranding van gas (aardgas en butaan- of propaangas), kolen, stookolie, petroleum, benzine of hout. 2. • • • DISCOMFORT Geurhinder Tochtstromen Condens op ramen en spiegels belemmeren zicht 3. OPPERVLAKTECONDENSATIE EN SCHIMMEL • Aantasting van verf, behang, pleisterwerk (esthetisch) • Aantasting van constructieve delen DEEL I KATHY CORTHALS 2010 9 OPO22 - COMFORT VENTILATIE HOE NIET VENTILEREN ? ONGECONTROLEERD VENTILEREN : 1. SPUIVENTILATIE (INTENSIEVE VENTILATIE) Openen van ramen en deuren : • Extra energieverlies • Afkoeling van de ruimte • tocht • Lawaai, regeninslag, inbraak INTENSIEVE VENTILATIE TOCH WENSELIJK • Nodig bij tijdelijke hoge bezetting, oververwarming, hoge geurproductie, hoge vochtproductie • Netto-oppervlakte van het opengaand deel is • 6,4% van de vloeroppervlakte indien de ramen of deuren voorkomen in één buitenwand • 3,2% van de vloeroppervlakte indien er ramen of of deuren voorkomen in 2 verschillende buitenwanden DEEL I KATHY CORTHALS 2010 10 OPO22 - COMFORT VENTILATIE HOE NIET VENTILEREN ? ONGECONTROLEERD VENTILEREN : 2. KIEREN EN SPLETEN Via schrijnwerk, rolluikkasten, stopcontacten… • Hoeveelheid afhankelijk van wind en temperatuur • Verstoren de bewuste ventilatie • Extra energieverlies Een dampkap is een intensieve ventilatie in de keuken en wordt niet aanzien als de basisventilatie in de woning, Deze is namelijk alleen actief bij het koken zelf. DEEL I KATHY CORTHALS 2010 11 OPO22 - COMFORT VENTILATIE HOE WEL VENTILEREN ? GECONTROLEERD VENTILEREN DOOR DE VENTILATIESTRATEGIE: EIS DEEL I 1. LUCHTDICHT BOUWEN Luchtlekken vermijden door goede uitvoering van de bouwdetails 2. BASIS VENTILATIESYSTEEM Regelbaar ventilatiesysteem 3. AANVULLENDE INTENSIEVE VENTILATIE Dampkap, opengaande ramen (bv bij tijdelijke sterk verontreinigde omstandigheden zoals schilderen, feestje,…) 4. VENTILATIE VAN SPECIALE RUIMTEN Ventilatie van bv garages enz. , die buiten de hygiënische basisventilatie van de woning vallen KATHY CORTHALS 2010 12 OPO22 - COMFORT VENTILATIE VENTILATIESTRATEGIE 1. LUCHTDICHT BOUWEN • Goede basisluchtdichtheid door bepleisterde wanden, gegoten vloeren en daken,luchtdicht schrijnwerk enz. • Specifieke lekken : spleet onder deur, brievenbus, kattenluik, dampkap • Luchtlekken vermijden door goede uitvoering van de bouwdetails in het bijzonder voor houtskeletbouw DEEL I KATHY CORTHALS 2010 13 OPO22 - COMFORT VENTILATIE VENTILATIESTRATEGIE 1. LUCHTDICHT BOUWEN OSB DEEL I luchtscherm KATHY CORTHALS 2010 14 VENTILATIESTRATEGIE OPO22 - COMFORT VENTILATIE 1. LUCHTDICHT BOUWEN : METEN • • • GEEN wettelijke minimum eisen gesteld aan de luchtdichtheid Goede luchtdichtheid wordt aangemoedigd door het verkrijgen van een beter (lager)E-peil bij de EPB-aangifte Hier kunnen gemiddeld 10 E-peilpunten gewonnen worden Meten met een pressurisatie proef : “blowerdoor” De woning wordt met een grote ventilator in de deuropening onder druk gebracht (50Pa). De ventilator moet blijven draaien om de ontsnapte lucht via de lekken, aan te vullen. Hoe meer lekken , hoe meer debiet de ventilator moet geven. Dit debiet is de maat voor de luchtdichtheid van de woning. In de EPB-aangifte is de waarde bij ontstentenis een matige oppervlakteluchtdichtheid : V50= 12(m³/h)/m² Eis passiefhuis : V50= 0,6(m³/h)/m² DEEL I KATHY CORTHALS 2010 15 OPO22 - COMFORT VENTILATIE VENTILATIEAANDEEL PRIMAIR ENERGIEVERBRUIK bij doorsnee woning In/exfiltratie 13.2% 19.3% Bewuste ventilatie 38.9% DEEL I Transmissie KATHY CORTHALS 2010 16 OPO22 - COMFORT VENTILATIE DEEL II BASISVENTILATIE VOOR WONINGEN KATHY CORTHALS 2010 18 OPO22 - COMFORT VENTILATIE NORMEN BASISVENTILATIE Voor residentiële gebouwen (woningen) moet het ventilatiesysteem ontworpen worden volgens de bijlage V van het besluit van 11 maart 2005 die verwijst naar een groot deel van de Belgische norm NBN D 50-001 De eisen vormen een onderdeel van de EPB regelgeving (EnergiePrestatie en Binnenklimaat) sinds 2006 Het besluit en de bijlagen downloaden via http:/www.energiesparen.be/energieprestatie/ professioneel/info/download.php DEEL II Norm kan je kopen via http:/www.nbn.be KATHY CORTHALS 2010 19 OPO22 - COMFORT VENTILATIE NORMEN BASISVENTILATIE E-peil S-peil VENTILATIE U-waarden Zomercomfort EPB-regelgeving DEEL II KATHY CORTHALS 2010 20 OPO22 - COMFORT VENTILATIE BASISPRINCIPES BASISVENTILATIE DROGE RUIMTES CIRCULATIE NATTE RUIMTES TOEVOER DOORSTROOM AFVOER GELEGEN BINNEN HET BESCHERMD VOLUME DEEL II KATHY CORTHALS 2010 21 OPO22 - COMFORT VENTILATIE DEEL II WELKE RUIMTES ? 1. • • • • DROGE RUIMTES (lage vochtproductie, langdurige bezetting) Woonkamer of gelijkaardig slaapkamer Studeer- speelkamer Tv-kamers/logeerkamer/bibliotheek/hobbykamer/privéfitness… 2. • • • • DOORSTROOMRUIMTES (geen ontwerpdebieteisen) Gang Trappenhal Hal / nachthal dressing 3. • • • • NATTE RUIMTES (hoge productie vocht of geuren) Keuken of open keuken Badkamer/douchecel Wc Was- en/of droogruimte (waar wasmachine staat) KATHY CORTHALS 2010 22 OPO22 - COMFORT VENTILATIE WELKE RUIMTES NIET ? 1. RUIMTES BUITEN BESCHERMD VOLUME 2. • • • • • • • • SPECIALE RUIMTES Gemeenschappelijke hal of trappenhal gemeenschappelijke ruimtes van meerdere wooneenheden Garage (ook al is dit deels een wasruimte of hobbyruimte) Bergruimte Liftkokers/huisvuilkokers Sauna, zwembad geïntegreerd in de woning Gasmeterruimtes brandstofopslagplaatsen OPMERKING : DE AFWEZIGHEID VAN EPB-EISEN IN EEN BEPAALDE RUIMTE SLUIT NIET UIT DAT HIERVOOR GEEN ANDERE EISEN KUNNEN BESTAAN DEEL II KATHY CORTHALS 2010 23 OPO22 - COMFORT VENTILATIE ONTWERPDEBIET BASISVENTILATIE Volgens NBN D 50-001 ALGEMENE REGEL 3,6m³/h per m² vloeroppervlakte van de ruimte • Met minimumeisen om te voorkomen dat kleine ruimtes te weinig zouden worden geventileerd. • Met eventueel beperkingen • Met maximumeisen voor systeem A en C DEEL II KATHY CORTHALS 2010 24 ONTWERPDEBIET BASISVENTILATIE OPO22 - COMFORT VENTILATIE DROGE RUIMTES TOEVOER RUIMTE Woonkamer Slaapkamer Studeerkamer speelkamer ONTWERPDEBIET BOVEN GRENS Vrije toevoer ALGEMENE MINIMAAL (A,C) REGEL maximaal Mag beperkt worden tot 75m³/h 36m³/h per150m³/h persoon, men veronderstelt steeds een 2x 3,6m³/h.m² nominaal tweepersoonskamer 25m³/h 72m³/h dus bovengrens is 72m³/h DOORSTROOMOPENING NATTE RUIMTES DEEL II AFVOER RUIMTE ONTWERPDEBIET ALGEMENE REGEL Keuken, badkamer, wasen droogplaats 3,6m³/h.m² MINIMAAL 50m³/h Open keuken 75m³/h WC 25m³/h BOVEN GRENS 75m³/h KATHY CORTHALS 2010 25 OPO22 - COMFORT VENTILATIE DOORSTROOMOPENINGEN RUIMTE ONTWERPDEBIET MINIMUM VRIJE SECTIE van de DO Woonkamer 7dm³/s of 25m³/h Minstens 70 cm² tussen woonkamer en gang/hal/trapzaal/keuken Slaapkamer, studeerkamer, speelkamer 7dm³/s of 25m³/h Minstens 70 cm² tussen deze kamers en gang/hal/trapzaal/badkamer Badkamer, wasplaats, droogplaats 7dm³/s of 25m³/h Minstens 70 cm² tussen deze kamers en gang/hal/trapzaal/slaapkamer Toilet 7dm³/s of 25m³/h Minstens 70 cm² tussen toilet en gang of hal keuken 14dm³/s of 50m³/h Minstens 140 cm² tussen keuken en gang/hal/trapzaal/woonkamer DEEL II KATHY CORTHALS 2010 26 OPO22 - COMFORT VENTILATIE DOORSTROOMOPENINGEN • moet voldoen aan debietseisen • opening mag niet afsluitbaar zijn • debiet mag met meerdere openingen of roosters • geluidsoverdracht ! DEEL II KATHY CORTHALS 2010 27 OPO22 - COMFORT VENTILATIE DOORSTROOMOPENINGEN EEN DOORSTROOMOPENING KAN OOK EEN OPENING ZIJN ZOALS : • De doorloopopening (zonder deur) bij een open keuken • een badkamer zonder deur naar de badkamer • ruimtes die worden afgescheiden door wanden lager dan de plafondhoogte (loft) • ruimtes met verschillende functies zonder afscherming (loft) • een trapgat zonder afsluitmogelijkheden dat 2 ruimten verbindt (bv ook vide) o DE OPENING MOET MINSTENS 0,5M² o DE DIAMETER MAG NIET KLEINER ZIJN DAN 5CM o DE DIAMETER MAG NIET KLEINER ZIJN DAN DE DIKTE VAN DE SCHEIDINGSCONSTRUCTIE DEEL II KATHY CORTHALS 2010 28 OPO22 - COMFORT VENTILATIE DEEL II DOORSTROOMOPENINGEN KATHY CORTHALS 2010 29 OPO22 - COMFORT VENTILATIE DEEL II DOORSTROOMOPENINGEN KATHY CORTHALS 2010 30 OPO22 - COMFORT VENTILATIE DEEL II DOORSTROOMOPENINGEN KATHY CORTHALS 2010 31 OPO22 - COMFORT VENTILATIE DEEL II DOORSTROOMOPENINGEN KATHY CORTHALS 2010 32 OPO22 - COMFORT VENTILATIE DEEL II DOORSTROOMOPENINGEN KATHY CORTHALS 2010 33 OPO22 - COMFORT VENTILATIE 4 VENTILATIESYSTEMEN SYSTEEM A SYSTEEM C DEEL II SYSTEEM B SYSTEEM D KATHY CORTHALS 2010 34 4 VENTILATIESYSTEMEN OPO22 - COMFORT VENTILATIE 1. SYSTEEM A • • Natuurlijke toevoer Natuurlijke afvoer EISEN AAN TOEVOEROPENINGEN : • Moet voldoen aan debiet • Moet regelbaar zijn (min. 3 tussenstanden) • Moet insectenwerend, regendicht, inbraakveilig • Bij voorkeur plaatsen op hoogte van 1,8m boven vloer DEEL II KATHY CORTHALS 2010 35 4 VENTILATIESYSTEMEN OPO22 - COMFORT VENTILATIE 1. SYSTEEM A • • Natuurlijke toevoer Natuurlijke afvoer EISEN AAN AFVOERKANAAL : • Verloop moet vertikaal zijn, 50cm boven dak/nok, hebben min. diameter van 5cm • Max. luchtsnelheid van 1m/s (25m³/h=Ø94mm) • Gladde buizen zijn wenselijk EISEN AAN AFVOEROPENING (begin van het kanaal) : • Moet voldoen aan debiet • Moet regelbaar zijn (min. 3 tussenstanden) • Moet insectenwerend, regendicht, inbraakveilig • Bij voorkeur plaatsen op hoogte van 1,8m boven vloer DEEL II KATHY CORTHALS 2010 36 4 VENTILATIESYSTEMEN OPO22 - COMFORT VENTILATIE 2. SYSTEEM B WEINIG TOEGEPAST • • Mechanische toevoer Natuurlijke afvoer EISEN AAN AFVOERKANAAL : • Verloop moet vertikaal zijn, 50cm boven dak • Max. luchtsnelheid van 1m/s (25m³/h=Ø94mm) • Gladde buizen zijn wenselijk DEEL II KATHY CORTHALS 2010 37 4 VENTILATIESYSTEMEN OPO22 - COMFORT VENTILATIE 3. SYSTEEM C • • Natuurlijke toevoer Mechanische afvoer EISEN AAN AFVOERKANAAL : • Opletten met geluidsoverdracht • Max. luchtsnelheid van 1,5m/s tot 3m/s (25m³/h=Ø55 tot 77mm) • Gladde buizen zijn wenselijk, flexibele buizen vermijden DEEL II KATHY CORTHALS 2010 38 4 VENTILATIESYSTEMEN OPO22 - COMFORT VENTILATIE 4. SYSTEEM D • • Mechanische toevoer Mechanische afvoer GEEN PRESTATIE-EISEN AAN DE VENTILATOR MOETEN WEL UITSCHAKELBAAR ZIJN DEEL II KATHY CORTHALS 2010 39 4 VENTILATIESYSTEMEN OPO22 - COMFORT VENTILATIE 4. SYSTEEM D : WARMTETERUGWINAPPARAAT • • • De afgevoerde lucht geeft zijn warmte af aan de toegevoerde lucht door een warmtewisselaar (WW) 50 tot 85% van de warmte kan gerecupereerd worden Voor goed rendement moeten de systemen in balans zijn GEEN PRESTATIE-EISEN AAN HET WARTETERUGWINAPPARAAT DEEL II KATHY CORTHALS 2010 40 OPO22 - COMFORT VENTILATIE WAT ? 4 SYSTEMEN VERGELIJKEN SYSTEEM A SYSTEEM B SYSTEEM C SYSTEEM D Natuurlijk Mech. toevoer Mech. afvoer Balans Luchtkwaliteit en debieten redelijk goed redelijk Zeer goed Temperatuurcomfort tochtrisico voorverwarmen tochtrisico goed Lawaai van buiten mogelijk geen mogelijk geen Lawaai van installatie geen Opgelet ! beperkt Opgelet ! Elektriciteitsverbruik geen beperkt Opgelet ! Opgelet ! Energierecuperatie neen neen eventueel WTW Invloed op E-peil beperkt beperkt Redelijk beperkt Groot !! Toepasbaar in verbouwing moeilijk moeilijk redelijk moeilijk onderhoud beperkt matig matig hoog systeemkost 800-1500 1000-2000 5000-7000 DEEL II KATHY CORTHALS 2010 41 OPO22 - COMFORT VENTILATIE INBLAAS- EN TOEVOERMONDEN ER ZIJN GEEN EISEN MET BETREKKING TOT DE PLAATSING VAN DE TOE- en AFVOERMONDEN ADVIEZEN : • plaats de toe- en afvoervoorzieningen diagonaal ten opzichte van elkaar ; • verspreid de verschillende toevoer- en afvoervoorzieningen over de ruimte ; • plaats de afvoervoorzieningen bij de vervuilingsbron (douche, keuken) ; • kies plaats en type van mechanische toevoeropeningen bij mengventilatie zodat een goede menging bekomen wordt (voldoende ‘worp’ of inductie in de ruimte) ; • beperk het debiet in mechanische toe- en afvoer tot 50 m³/h per opening. DEEL II KATHY CORTHALS 2010 42 OPO22 - COMFORT VENTILATIE DEEL II INBLAAS- EN TOEVOERMONDEN KATHY CORTHALS 2010 43 OPO22 - COMFORT VENTILATIE DEEL II INBLAAS- EN TOEVOERMONDEN KATHY CORTHALS 2010 44 OPO22 - COMFORT INBLAAS- EN TOEVOERMONDEN PETER ZUMTHOR VENTILATIE KOLUMBA MUSEUM KEULEN DEEL II KATHY CORTHALS 2010 45 OPO22 - COMFORT VENTILATIE KANALEN : LUCHTDICHT ! WAAROM LUCHTDICHTE KANALEN ? • kan leiden tot vervuiling van de lucht • drukverlies , dus totale debiet moet verhoogd worden HOE LUCHTDICHTE KANALEN ? • Beperken van de hulpstukken • Tape is niet de oplossing CONTROLEREN LUCHTDICHTHEID VAN DE KANALEN • Toe- en afvoermonden afstoppen (ballon) • Via één aansluiting blaast ventilator gewenst debiet • Lekdichtheid bepalen op basis van de relatie drukverschil - debiet DEEL II KATHY CORTHALS 2010 46 OPO22 - COMFORT VENTILATIE KANALEN : flexibel • flexibel • makkelijk te plaatsen • drukverlies door niet glad zijn DEEL II KATHY CORTHALS 2010 47 OPO22 - COMFORT VENTILATIE KANALEN : rechthoekig • moeilijker onderhoud • bij plaatsgebrek (dikte) • drukverlies door hoeken DEEL II KATHY CORTHALS 2010 48 OPO22 - COMFORT VENTILATIE KANALEN : rond • makkelijk onderhoud • minst drukverlies GENIET VOORKEUR DEEL II KATHY CORTHALS 2010 49 OPO22 - COMFORT VENTILATIE DIAMETER KANALEN BEREKENEN V=vxA Debiet = snelheid x kanaalsectie m³/s m/s m² VOORBEELD : In een woning wordt 300m³/h afgevoerd met snelheid van 2m/s Bepaal de oppervlakte en diameter van het kanaal. 300m³/h = 0,0833m³/s (omzetten naar seconden: delen door 3600) A = V/v A = 0,0833/2 A = 0,0417 m² = 417cm² Oppervlakte kanaal πr²= 417 r = √417/π r = 11,5 Minimum diameter van het kanaal = 23 cm DEEL II KATHY CORTHALS 2010 50 OPO22 - COMFORT BEREKEN ZELF VENTILATIE DEEL II DIAMETER KANALEN BEREKENEN V=vxA Debiet = snelheid x kanaalsectie m³/s m/s m² VOORBEELD : In een woning wordt 200m³/h afgevoerd met snelheid van 1m/s Bepaal de oppervlakte en diameter van het kanaal. KATHY CORTHALS 2010 51 OPO22 - COMFORT BEREKEN ZELF VENTILATIE DEEL II DIAMETER KANALEN BEREKENEN V=vxA Debiet = snelheid x kanaalsectie m³/s m/s m² VOORBEELD : In een woning wordt 200m³/h afgevoerd met snelheid van 1m/s Bepaal de oppervlakte en diameter van het kanaal. 200m³/h = 0,0556m³/s (omzetten naar seconden: delen door 3600) A = V/v A = 0,0556/1 A = 0,0556 m² = 556cm² Oppervlakte kanaal πr²= 556 r = √556/π r = 13,3 Minimum diameter van het kanaal = 26,6cm KATHY CORTHALS 2010 52 OPO22 - COMFORT VENTILATIE DEEL II DIAMETER KANALEN BEPALEN KATHY CORTHALS 2010 53 OPO22 - COMFORT VENTILATIE DEEL II UITGEWERKT VOORBEELD SYSTEEM C KATHY CORTHALS 2010 54 OPO22 - COMFORT VENTILATIE DEEL II GRONDPLAN KATHY CORTHALS 2010 55 OPO22 - COMFORT VENTILATIE DEEL II VERDIEPING KATHY CORTHALS 2010 56 OPO22 - COMFORT VENTILATIE GRONDPLAN : welke ruimtes ? GEEN EIS DOORSTROOM RUIMTES NATTE RUIMTES DROGE RUIMTES DEEL II KATHY CORTHALS 2010 57 OPO22 - COMFORT VENTILATIE VERDIEPING : welke ruimtes ? GEEN EIS DOORSTROOM RUIMTES NATTE RUIMTES DROGE RUIMTES DEEL II KATHY CORTHALS 2010 58 OPO22 - COMFORT VENTILATIE GRONDPLAN GEEN EIS DOORSTROOM RUIMTES NATTE RUIMTES AFVOER TOEVOER AFVOER DROGE RUIMTES TOEVOER AFVOER DEEL II KATHY CORTHALS 2010 59 OPO22 - COMFORT VENTILATIE GEEN EIS VERDIEPING TOEVOER TOEVOER DOORSTROOM RUIMTES NATTE RUIMTES DROGE RUIMTES AFVOER TOEVOER DEEL II KATHY CORTHALS 2010 60 OPO22 - COMFORT VENTILATIE GRONDPLAN : oppervlaktes GEEN EIS DOORSTROOM RUIMTES NATTE RUIMTES DROGE RUIMTES 19,2m² 44,8m² 9,76 m² 24,8m² 1,35m² 8m² DEEL II 10,9m² KATHY CORTHALS 2010 61 OPO22 - COMFORT VENTILATIE GEEN EIS DOORSTROOM RUIMTES NATTE RUIMTES DROGE RUIMTES VERDIEPING : oppervlaktes TOEVOER TOEVOER 16,9m² 14,3m² AFVOER 13,86m² TOEVOER 16m² DEEL II KATHY CORTHALS 2010 62 DEBIET BEREKENEN (algemene regel) OPO22 - COMFORT VENTILATIE 3,6m³/h per m² RUIMTE OPPERVLAKTE OPEN KEUKEN 19,2 69,12 WASPLAATS 9,76 35,14 LEEFRUIMTE 44,8 161,28 BUREAU 10,9 39,24 TOILET 1,35 4,86 BADKAMER 13,86 49,9 SLAAPKAMER 1 16,9 60,84 SLAAPKAMER 2 14,3 51,48 SLAAPKAMER 3 16 57,6 DEEL II DEBIET TOEVOER DEBIET AFVOER KATHY CORTHALS 2010 63 DEBIET CONTROLEREN OPO22 - COMFORT VENTILATIE TOEVOER RUIMTE ONTWERPDEBIET ALGEMENE REGEL Woonkamer Slaapkamer Studeerkamer speelkamer 75m³/h 3,6m³/h.m² AFVOER RUIMTE DEEL II MINIMAAL 72m³/h ONTWERPDEBIET 3,6m³/h.m² Vrije toevoer (A,C) maximaal 150m³/h 25m³/h ALGEMENE REGEL Keuken, badkamer, wasen droogplaats BOVEN GRENS MINIMAAL 50m³/h Open keuken 75m³/h WC 25m³/h 2x nominaal BOVEN GRENS 75m³/h KATHY CORTHALS 2010 64 DEBIET CONTROLEREN OPO22 - COMFORT VENTILATIE SYSTEEM C RUIMTE OPPERVLAKTE OPEN KEUKEN 19,2 69,12 MIN 75 WASPLAATS 9,76 35,14 MIN 50 LEEFRUIMTE 44,8 161,28 BUREAU 10,9 39,24 TOILET 1,35 4,86 MIN 25 BADKAMER 13,86 49,9 MIN 50 SLAAPKAMER 1 16,9 60,84 SLAAPKAMER 2 14,3 51,48 SLAAPKAMER 3 16 57,6 DEEL II DEBIET TOEVOER DEBIET AFVOER MAX 150 KATHY CORTHALS 2010 65 OPO22 - COMFORT VENTILATIE SYSTEEM C GRONDPLAN : vereiste debieten AFVOER 75m³/h DO TOEVOER 150m³/h • In principe is er een DO AFVOER 50m³/h D O AFVOER 25m³/h D doorstroomopening tussen droge en natte ruimten • Indien er geen aangrenzende droge ruimte aanwezig is mag men een DO voorzien tussen TOEVOER twee natte ruimten DO • nooit DO van garage naar 40m³/h natte ruimte O DEEL II KATHY CORTHALS 2010 66 OPO22 - COMFORT VENTILATIE SYSTEEM C VERDIEPING : vereiste debieten TOEVOER TOEVOER 61m³/h 52m³/h D O AFVOER 50m³/h D O D O DO TOEVOER 58m³/h DEEL II D O D O KATHY CORTHALS 2010 67 OPO22 - COMFORT VENTILATIE SYSTEEM C DEEL II GRONDPLAN : verloop buizen • Verloop via plafond garage en berging • via koker naar 1ste verdieping KATHY CORTHALS 2010 68 OPO22 - COMFORT VENTILATIE SYSTEEM C VERDIEPING : verloop buizen Ventilatiemotor in technische ruimte BELANGRIJK : verloop van buizen en kanalen moeten gekend zijn in het uitvoeringsplan ! DEEL II KATHY CORTHALS 2010 69 OPO22 - COMFORT VENTILATIE SYSTEEM C DEEL II OPZOEKEN GESCHIKTE TOEVOER TOEVOER VIA RAAMROOSTER TOEVOER 52m³/h KATHY CORTHALS 2010 70 OPO22 - COMFORT VENTILATIE OPZOEKEN GESCHIKTE TOEVOER SYSTEEM C TOEVOER 52m³/h raamrooster DEEL II KATHY CORTHALS 2010 71 OPO22 - COMFORT VENTILATIE BEREKENEN DIAMETER BUIS debiet toilet: 25m³/h 25/3600 =0,007 m³/s A = 0,007/2 = 0,0035 r = √35/π r = 3,33 Diameter = 6,7cm SYSTEEM C AFVOER 25m³/h DEEL II KATHY CORTHALS 2010 72 OPO22 - COMFORT VENTILATIE DEEL II IDEM WONING MET SYSTEEM D KATHY CORTHALS 2010 73 OPO22 - COMFORT VENTILATIE SYSTEEM D IDEM WONING MET SYSTEEM D + WTW is mogelijk + controleerbaar - Duur - buizen Door het gebruik van een warmteterugwinapparaat (WTW) zal De afgevoerde lucht zijn warmte afgeven aan de toegevoerde lucht Hierdoor kan 50 tot 85% van de warmte worden gerecupereerd. Voor een goed rendement dienen beide luchtstromen in balans te zijn, vandaar de term balansventilatie (is geen wettelijke eis) DEEL II KATHY CORTHALS 2010 74 DEBIET BALANSEREN SYSTEEM D OPO22 - COMFORT VENTILATIE RUIMTE OPPERVLAKTE OPEN KEUKEN 19,2 69,12 MIN 75 WASPLAATS 9,76 35,14 MIN 50 LEEFRUIMTE 44,8 161,28 BUREAU 10,9 39,24 TOILET 1,35 4,86 MIN 25 BADKAMER 13,86 49,9 MIN 50 SLAAPKAMER 1 16,9 60,84 SLAAPKAMER 2 14,3 51,48 SLAAPKAMER 3 16 57,6 TOTAAL DEEL II DEBIET TOEVOER 359 m³/h DEBIET AFVOER MAX 150 200 m³/h KATHY CORTHALS 2010 75 DEBIET BALANSEREN SYSTEEM D OPO22 - COMFORT VENTILATIE Meestal is het totale toevoerdebiet groter dan het totale afvoerdebiet door de opgelegde minimum debieten We bekomen een debietsbalans door : • • DEEL II Sommige afvoerdebieten te verhogen tot bovengrens Bijkomende afvoer te voorzien bv in bergingen, ketelruimte, de gang,… KATHY CORTHALS 2010 76 DEBIET BALANSEREN SYSTEEM D OPO22 - COMFORT VENTILATIE TOEVOER RUIMTE ONTWERPDEBIET ALGEMENE REGEL Woonkamer Slaapkamer Studeerkamer speelkamer 75m³/h 3,6m³/h.m² AFVOER RUIMTE DEEL II MINIMAAL 72m³/h ONTWERPDEBIET 3,6m³/h.m² Vrije toevoer (A,C) maximaal 150m³/h 25m³/h ALGEMENE REGEL Keuken, badkamer, wasen droogplaats BOVEN GRENS MINIMAAL 50m³/h Open keuken 75m³/h WC 25m³/h 2x nominaal BOVEN GRENS 75m³/h KATHY CORTHALS 2010 77 OPO22 - COMFORT VENTILATIE AFVOER VERHOGEN TOT BOVENGRENS RUIMTE OPPERVLAKTE OPEN KEUKEN 19,2 69,12 MIN 75 WASPLAATS 9,76 35,14 MIN 75 50 MAX LEEFRUIMTE 44,8 161,28 BUREAU 10,9 39,24 TOILET 1,35 4,86 MIN 25 BADKAMER 13,86 49,9 MIN 75 50 MAX SLAAPKAMER 1 16,9 60,84 SLAAPKAMER 2 14,3 51,48 SLAAPKAMER 3 16 57,6 TOTAAL DEEL II DEBIET TOEVOER 359 m³/h DEBIET AFVOER MAX 150 200 m³/h m³/h 250 KATHY CORTHALS 2010 78 OPO22 - COMFORT VENTILATIE BIJKOMENDE AFVOERDEBIETEN RUIMTE OPPERVLAKTE DEBIET TOEVOER DEBIET AFVOER OPEN KEUKEN 19,2 69,12 MIN 75 WASPLAATS 9,76 35,14 MAX 75 LEEFRUIMTE 44,8 161,28 BUREAU 10,9 39,24 TOILET 1,35 BADKAMER 13,86 SLAAPKAMER 1 16,9 60,84 SLAAPKAMER 2 14,3 51,48 SLAAPKAMER 3 16 57,6 MAX 150 BALANS 4,86 MIN 25 49,9 MAX 75 BERGING BOVEN 50 TECHNIEKEN 50 TOTAAL DEEL II 359 m³/h 250 350 m³/hm³/h KATHY CORTHALS 2010 79 OPO22 - COMFORT VENTILATIE BEPALEN VAN LUCHTDEBIETEN Rekenblad via “ventilatiegids rekenblad” • naam ruimte invoeren • code geven • soort ruimte aanvinken • oppervlakte van de ruimte ingeven DEEL II KATHY CORTHALS 2010 80 OPO22 - COMFORT VENTILATIE DEEL III SPECIALE RUIMTES IN RESIDENTIËLE GEBOUWEN KATHY CORTHALS 2010 81 OPO22 - COMFORT VENTILATIE EISEN VAN DE SPECIALE RUIMTES SPECIALE RUIMTES volgens NBN D50-001 • • • • • • • • DEEL III Gemeenschappelijke hal of trappenhal Gemeenschappelijke ruimtes van meerdere wooneenheden Garage (ook al is dit deels een wasruimte of hobbyruimte) Bergruimte Liftkokers/huisvuilkokers Sauna, zwembad geïntegreerd in de woning Gasmeterruimtes Brandstofopslagplaatsen KATHY CORTHALS 2010 82 OPO22 - COMFORT VENTILATIE EISEN VAN DE SPECIALE RUIMTES GARAGE • • • • • DEEL III Verluchtingsmonden in buitengevel van de garage De bovenzijde van de openingen max. 40cm boven vloerpas garage Bij garages ≤ 40m² moeten de openingen 0,2% van de opp. bedragen Monden verdelen over de buitenwanden, als die er zijn GEEN DOORSTROOMOPENINGEN IN DE DEUREN NAAR AANPALENDE WOONRUIMTES : LUCHTDICHTE PLAATSING VAN DE BINNENDEUREN KATHY CORTHALS 2010 83 OPO22 - COMFORT VENTILATIE EISEN VAN DE SPECIALE RUIMTES BERGINGEN • • • • • DEEL III Bergingen van min. 3m² vloeroppervlakte moet met een geventileerde kamer of gang verbonden zijn 2 doorstroomopeningen van 150 cm² voorzien De onderste doorstroomopening hoogtens 20 cm boven de vloerpas van de berging De bovenste doorstroomopening minstens 180 cm boven de vloerpas van de berging Wanneer de berging een afvoerkanaal heeft naar buiten of met de basisventilatie van de woning mee, moet enkel de onderste doorstroomopening voorzien worden KATHY CORTHALS 2010 84 OPO22 - COMFORT VENTILATIE DEEL IV VENTILATIE IN NIET RESIDENTIËLE GEBOUWEN KATHY CORTHALS 2010 85 OPO22 - COMFORT VENTILATIE VENTILATIE NIET RESIDENTIEEL Voor ventilatie in niet-woongebouwen verwijst bijlage VI van 11maart 2005 naar een aantal artikelen uit de Belgische norm NBN EN 13779:2004 Het besluit en de bijlagen downloaden via http:/www.energiesparen.be/energieprestatie/ professioneel/info/download.php Norm kan je kopen via http:/www.nbn.be DEEL IV KATHY CORTHALS 2010 86 OPO22 - COMFORT VENTILATIE VENTILATIE NIET RESIDENTIEEL HET DEBIET WORDT BEPAALD DOOR ZIJN BEZETTINGSGRAAD DE ONTWERPEISEN ZIJN AFHANKELIJK VAN HET TYPE RUIMTE Alleen ruimten die zich binnen het beschermd volume bevinden worden in acht genomen in EPB-regelgeving NIET IN BESCHERMD VOLUME = GEEN VENTILATIE-EIS DEEL IV KATHY CORTHALS 2010 87 OPO22 - COMFORT VENTILATIE RUIMTETYPES DE VENTILATIE-EISEN ZIJN AFHANKELIJK VAN DE RUIMTETYPES : RUIMTE NIET BESTEMD VOOR MENSELIJKE BEZETTING is een ruimte die bedoeld is om mensen bij een normaal gebruik maar een relatief korte tijd te laten vertoeven. RUIMTE BESTEMD VOOR MENSELIJKE BEZETTING Is een ruimte die bedoeld is om mensen een langere tijd te laten vertoeven. EEN SPECIALE RUIMTE is een ruimte met (een risico op) speciale verontreiniging waarvoor andere (specifieke en/of strengere) eisen qua ventilatie kunnen gelden. Omdat bijlage VI niet definieert wat onder een ‘relatief korte tijd’ en een ‘langere tijd’ moet worden verstaan, is het bouwteam verantwoordelijk om dat correct te interpreteren. Er is enige interpretatievrijheid, maar de keuze is uiteraard niet volledig willekeurig DEEL IV KATHY CORTHALS 2010 88 OPO22 - COMFORT VENTILATIE NIET BESTEMD VOOR MENSELIJKE BEZETTING 1. 2. 3. 4. 5. 6. circulatieruimtes (gangen, traphallen,…) Toiletten Archieven Opslagruimten Douches Kleedkamers Ook al is de ruimte voortdurend in gebruik, doordat het telkens om andere mensen gaat die maar korte tijd gebruik maken van de ruimte, zorgt ervoor dat de ruimte valt onder niet bestemd voor menselijke bezetting KORTE TIJD VERBLIJVEN DEEL IV KATHY CORTHALS 2010 89 OPO22 - COMFORT VENTILATIE NIET BESTEMD VOOR MENSELIJKE BEZETTING ALGEMENE REGEL 1,3m³/h per m² vloeroppervlakte van de ruimte De berekening houdt geen rekening met de hoogte. KORTE TIJD VERBLIJVEN DEEL IV UITZONDERING VOOR DE TOILETTEN : • 25m³/h per toilet • 15m³/h per m² vloeroppervlakte als het aantal wc’s nog niet gekend is KATHY CORTHALS 2010 90 OPO22 - COMFORT VENTILATIE NIET BESTEMD VOOR MENSELIJKE BEZETTING AANBEVELING VOOR DOUCHES : • Het minimaal geëiste ontwerpdebiet voor een ‘ruimte niet bestemd voor menselijke bezetting’, is erg klein (1,3 m³/h.m²) • is zeker niet aangepast aan doucheruimten. • Aangeraden om het ventilatiesysteem van doucheruimten volgens andere regels van goede praktijk te dimensioneren NBN D 50-001 voor kleine doucheruimten (50 m³/h) NBN EN 13779:2004, § 6.4.3. (mechanische extractie die minstens 50% van de tijd een debiet van 7,2 m³/h.m² afvoert, met een minimum van 36 m³/h per ruimte). KORTE TIJD VERBLIJVEN DEEL IV OPGELET : Kleedkamers waar dezelfde personen een langere tijd aanwezig zijn (bijvoorbeeld een kleedster, schminkster …) moeten beschouwd worden als ‘ruimten bestemd voor menselijke bezetting’ KATHY CORTHALS 2010 91 OPO22 - COMFORT VENTILATIE BESTEMD VOOR MENSELIJKE BEZETTING HET MINIMUM GEEIST VENTILATIEDEBIET IS AFHANKELIJK VAN HET AANTAL PERSONEN IN DE RUIMTE : ONTWERPBEZETTING • Het bouwteam is vrij voor de ontwerpbezetting te bepalen • minimumbezetting = bezetting op basis van vloeroppervlakte per persoon vermeld in tabel 1 van bijlage VI • Als ontwerpbezetting kleiner is dan de bezetting volgens de tabel dan moet men zich houden aan de min. bezetting volgens tabel 1 ALGEMENE REGEL 22 m³/h per persoon bij rookverbod 43 m³/h per persoon als roken kan LANGERE TIJD VERBLIJVEN DEEL IV Het ARAB stelt dat ruimten waarin werknemers tewerk worden gesteld, minimaal met een debiet van 30 m³/h per werknemer. Strengste minimale eis is geldig !!!! KATHY CORTHALS 2010 92 OPO22 - COMFORT VENTILATIE DEEL IV BESTEMD VOOR MENSELIJKE BEZETTING KATHY CORTHALS 2010 93 OPO22 - COMFORT VENTILATIE BESTEMD VOOR MENSELIJKE BEZETTING loero DEEL IV KATHY CORTHALS 2010 94 OPO22 - COMFORT VENTILATIE DEEL IV BESTEMD VOOR MENSELIJKE BEZETTING KATHY CORTHALS 2010 95 OPO22 - COMFORT VENTILATIE DEEL IV BESTEMD VOOR MENSELIJKE BEZETTING KATHY CORTHALS 2010 96 OPO22 - COMFORT VENTILATIE BESTEMD VOOR MENSELIJKE BEZETTING WAT ZIJN OVERIGE RUIMTES ? Zijn ruimtes bestemd voor menselijke bezetting, maar niet kan beschouwd worden als één van de ruimtetypes van tabel 1 Toch steeds voorkeur geven aan expliciet benoemde ruimte, Afhankelijk van de inrichting juist te bepalen Voorbeeld: Overdekte binnenruimte in een schoolgebouw Een schoolgebouw bevat een overdekte en verwarmde ruimte, centraal gelegen ten opzichte van de verschillende leslokalen. DEEL IV KATHY CORTHALS 2010 97 OPO22 - COMFORT VENTILATIE BESTEMD VOOR MENSELIJKE BEZETTING Die ruimte kan beschouwd worden als één van de volgende ruimtetypes: • een polyvalente ruimte: als die ruimte in de praktijk gebruikt wordt als speelplaats bij slecht weer, voor turnlessen, voor feestjes, voordrachten of vergaderingen of andere gelijkaardige activiteiten; • een gang: als die ruimte enkel gebruikt wordt als doorgangsruimte tussen de andere leslokalen en nutsruimten. Dat veronderstelt dat die ruimte door haar afmetingen of door de aanwezigheid van een vaste uitrusting (bijvoorbeeld vaste bloembakken, een vijver, wanden en trappen…) niet kan gebruikt worden als polyvalente ruimte. DEEL IV KATHY CORTHALS 2010 98 OPO22 - COMFORT VENTILATIE VOORBEELD 1 Bureel van de directeur van een school, met een oppervlakte van 20 m² Stap 1: De ontwerpbezetting is voor dat bureel gelijk aan 1. Stap 2: Een bureel is in tabel 1 opgenomen als ‘kantoor’ =15m²/persoon Dat leidt tot een minimumbezetting van 20/15 = 1,33 naar boven afgerond = 2 personen. Deze minimumbezetting is groter dan de ontwerpbezetting = 1 en bijgevolg wordt deze minimumbezetting gebruikt om het minimaal geëiste ontwerpdebiet te bepalen. Stap 3: In de ruimte wordt niet gerookt. Het minimumdebiet bedraagt dus 22 m³/h.persoon. Stap 4: Het minimaal geëiste ontwerpdebiet voor de ruimte is in het voorbeeld dus gelijk aan 2 personen * 22 m³/h.persoon = 44 m³/h. DEEL IV KATHY CORTHALS 2010 99 OPO22 - COMFORT VENTILATIE VOORBEELD 2 Indoor speeltuin met een oppervlakte van 180 m² Stap 1: Volgens de bouwheer kunnen er gedurende de week 35 personen en tijdens één namiddag per week 70 personen in de speelruimte aanwezig zijn. Het ventilatiesysteem moet dus voor 70 personen ontworpen worden. Stap 2: Een indoor speeltuin is niet expliciet in tabel 1 opgenomen. Volgens het bouwteam benadert geen enkel ruimtetype uit de tabel die ruimte. De speeltuin is immers voorzien van vaste speeltoestellen en kan dus enkel als speeltuin worden gebruikt. Bijgevolg kan die ruimte niet als polyvalente ruimte worden aanzien. Men kiest dus voor ‘overige ruimten’. de gangbare vloeroppervlakte per persoon in een ‘overige ruimte’ gelijk aan 15 m²/persoon. Dat leidt tot een minimumbezetting van 180/15 = 12, naar boven afgerond = 12 personen. Dat is kleiner dan de bezetting die door het bouwteam werd bepaald en bijgevolg wordt niet de minimumbezetting maar wel de ontwerpbezetting gebruikt om het minimaal geëiste ontwerpdebiet te bepalen. DEEL IV KATHY CORTHALS 2010 100 OPO22 - COMFORT VENTILATIE VOORBEELD 2 Indoor speeltuin met een oppervlakte van 180 m² Stap 3: In de ruimte wordt niet gerookt. Het minimumdebiet bedraagt dus 22 m³/h.persoon. Stap 4: Het minimaal geëiste ontwerpdebiet voor de ruimte is in het voorbeeld dus gelijk aan 70 personen * 22 m³/h.persoon = 1.540 m³/h. OPMERKINGEN • Een kleuterklas wordt ook als leslokaal aanzien. • Bij niet-residentiële gebouwen wordt er geen maximumgrens aan het ontwerpdebiet opgelegd. • Andere regelgevingen of regels van goede praktijk kunnen ook van toepassing zijn, zoals het Algemeen Reglement voor ArbeidsBescherming (ARAB). Volgens het ARAB moet het debiet minstens gelijk zijn aan 30 m³/h.werknemer of gelijkgesteld, DEEL IV KATHY CORTHALS 2010 101 OPO22 - COMFORT VENTILATIE SPECIALE RUIMTES De ventilatie van speciale ruimten valt buiten het toepassingsgebied van de wetgeving. Onder speciale ruimten worden hier ruimten verstaan met (een risico op) speciale verontreinigingen waarvoor andere (specifieke en/ofmeer stringente) eisen qua ventilatie gelden. De volgende ruimten moeten zeker als speciale ruimten worden beschouwd: - Garages met een oppervlakte (berekend op grond van de binnenafmetingen)van meer dan 40 m² - Stookplaatsen - Brandstofopslagruimten - Gasmeterruimten - Ruimten voor drukreduceerinrichtingen van aardgas - Liftkokers en liftkooien - Huisvuilkokers en verzamelruimte voor huisvuil - Bepaalde laboratoria (medisch, biologisch, ...) DEEL IV KATHY CORTHALS 2010 102 OPO22 - COMFORT VENTILATIE SPECIALE RUIMTES Het ventilatiesysteem moet volgens die andere regelgevingen, eisen of regels van goede praktijk ontworpen worden. Aandachtspunt In een speciale ruimte zou het ontwerpdebiet minstens gelijk moeten zijn aan het minimaal geëiste ontwerpdebiet van het overeenkomstige ruimtetype, als er geen speciale verontreiniging zou optreden. Voorbeeld Een sterk verontreinigde gang van 33 m², die bijvoorbeeld in verbinding staat met een chemisch laboratorium, zal beschouwd worden als een speciale ruimte. Het ventilatiesysteem kan volgens andere regels van goede praktijk (bijvoorbeeld internationale of buitenlandse normen) gedimensioneerd worden. In elk geval zou het ontwerpdebiet gelijk aan of groter moeten zijn dan het minimaal geëiste ontwerpdebiet van een ‘ruimte niet voor menselijke bezetting’, dus 33 m² * 1,3 m³/h.m² = 42,9 m³/h. DEEL IV KATHY CORTHALS 2010 103 OPO22 - COMFORT VENTILATIE DEEL IV SCHEMA OM MIN. DEBIET TE BEPALEN KATHY CORTHALS 2010 104 OPO22 - COMFORT VENTILATIE REGELEN VAN HET VENTILATIESYSTEEM Het ontwerpdebiet hoeft bij gebruik van het gebouw niet altijd (24 uur per dag, 7 dagen per week...) effectief gerealiseerd te worden. Het debiet verminderen of zelfs helemaal stoppen kan. HOE KUNNEN WE DIT REALISEREN ? EEN KLOK waarbij de ventilatie buiten de gebruiksuren wordt uitgeschakeld of verlaagd in debiet. Die klok kan een eenvoudig dagnachtregime bevatten of een veel complexere instelling met verschillende uurprogramma’s, weekenddienst…; EEN AANWEZIGHEIDSSENSOR zoals een infraroodsensor die aangeeft of er personen aanwezig zijn (maar niet hoeveel); een regeling afhankelijk van het AANTAL AANWEZIGEN, bijvoorbeeld een TELMECHANISME aan de ingang van een bioscoop; een directe CONTROLE VAN DE LUCHTKWALITEIT, bijvoorbeeld met een CO2-meting, een vochtmeting of een meting van andere verontreinigingen. DEEL IV KATHY CORTHALS 2010 105 OPO22 - COMFORT VENTILATIE REGELEN VAN HET VENTILATIESYSTEEM VOORDEEL: o het levert de luchtverversing die men in de praktijk nodig heeft en het grootste deel van de tijd zal die veel lager zijn dan het ontwerpdebiet van de installatie, zodat op elk ogenblik een aangenaam binnencomfort kan worden gegarandeerd (bv kloksturing); o het bespaart op de verwarmingskosten die nodig zijn om de ventilatielucht voor te verwarmen; o het bespaart op het elektrische verbruik van de ventilator (afhankelijk van het soort ventilatieregeling) als men het hoge ventilatiedebiet niet nodig heeft; o door gebruik van de ventilatie-installatie kan, afhankelijk van het seizoen, een koelend effect worden gerealiseerd. DEEL IV KATHY CORTHALS 2010 106 OPO22 - COMFORT VENTILATIE REGELEN VAN HET VENTILATIESYSTEEM VERSCHILLENDE IDA-C-KLASSEN VOLGENS NBN EN 13779: 2004 o IDA–C1: geen controle - het systeem werkt permanent o IDA–C2: manuele controle - het systeem heeft een handbediende schakelaar o IDA-C3: kloksturing o IDA-C4: bezettingscontrole - infraroodsensoren en dergelijke o IDA-C5: regeling afhankelijk van aantal aanwezigen o IDA-C6: directe controle van de luchtkwaliteit. IN NIET RESIDENTIELE GEBOUWEN MOETEN MECHANISCHE VENTILATIESYSTEMEN MINSTENS EEN REGELSYSTEEM VAN HET TYPE IDA-C3 BEVATTEN DEEL IV KATHY CORTHALS 2010 107 OPO22 - COMFORT VENTILATIE VENTILATIESYSTEEM IN BALANS ? STREVEN NAAR EVENWICHT EPB EIST GEEN PERFECT EVENWICHT VOLDOEN AAN BEPAALDE DRUKVOORWAARDE (PC) -5 Pa (onderdruk) ≤ PC ≤ 10Pa (overdruk) De drukvoorwaarde (PC) wordt veroorzaakt in het gebouw door een onevenwicht tussen de ontwerptoevoerdebieten (supply) en de ontwerpafvoerdebieten (extract) DEEL IV KATHY CORTHALS 2010 108 OPO22 - COMFORT VENTILATIE DEEL IV DRUKVOORWAARDE : -5 Pa ≤ PC ≤ 10Pa KATHY CORTHALS 2010 109 OPO22 - COMFORT VENTILATIE VOORBEELD DRUKVOORWAARDE KANTOORGEBOUW Het gebouw bestaat uit twee identieke verdiepingen met kantoren en toiletten. Het totale volume is gelijk aan 3136 m³. Het ontwerptoevoerdebiet in de kantoren is gelijk aan 1122 m³/h. Het ontwerpafvoerdebiet in de toiletten is gelijk aan 360 m³/h. De drukvoorwaarde is gelijk aan: AAN DE EIS VOOR DE DRUKVOORWAARDE IS VOLDAAN DEEL IV KATHY CORTHALS 2010 110 OPO22 - COMFORT VENTILATIE LUCHTKWALITEIT MOET DE TOEVOERLUCHT STEEDS BUITENLUCHT ZIJN OM DE LUCHTKWALITEIT TE GARANDEREN ? DIT IS AFHANKELIJK VAN DE SOORT RUIMTE RUIMTEN BESTEMD VOOR MENSELIJKE BEZETTING • het minimum moet gerealiseerd worden met buitenlucht • bijkomende debieten mogen gerealiseerd worden met afvoerlucht Uit andere ruimtes met een kwaliteit ETA1 RUIMTEN NIET BESTEMD VOOR MENSELIJKE BEZETTING • het ontwerptoevoerdebiet kan volledig gerealiseerd worden met afvoerlucht uit andere ruimtes met een kwaliteit ETA 1 en ETA 2 • mag volledig of deels met buitenlucht !! DEEL IV KATHY CORTHALS 2010 111 OPO22 - COMFORT VENTILATIE DEEL IV LUCHTKWALITEITSCLASSIFICATIE KATHY CORTHALS 2010 112 OPO22 - COMFORT VENTILATIE DEEL IV LUCHTKWALITEITSKLASSEN KATHY CORTHALS 2010 113 OPO22 - COMFORT VENTILATIE DEEL IV LUCHTKWALITEIT VAN ≠ RUIMTEN KATHY CORTHALS 2010 114 OPO22 - COMFORT VENTILATIE DEEL IV VOORBEELD PROBE GEBOUW KATHY CORTHALS 2010 115 OPO22 - COMFORT VENTILATIE VOORBEELD PROBE GEBOUW • KANTOORGEBOUW MET TWEE VERDIEPINGEN • ELK VERDIEP VERSCHILLENDE KANTOREN,CENTRALE GANG EN TOILETTEN • GEBOUW IS ONDERKELDERD MENSELIJKE BEZETTING DEEL IV KATHY CORTHALS 2010 116 OPO22 - COMFORT VOORBEELD NIET VOOR MENSELIJKE BEZETTING MENSELIJKE BEZETTING VENTILATIE DEEL IV KATHY CORTHALS 2010 117 OPO22 - COMFORT VENTILATIE VOORBEELD : hoeveel toevoeren ? TOTAAL TE LEVEREN BUITENLUCHTDEBIET 660 + 550 + 110 = 1320m³/h DEEL IV KATHY CORTHALS 2010 118 OPO22 - COMFORT VENTILATIE VOORBEELD : hoeveel afvoeren ? TOTAAL AF TE VOEREN LUCHTDEBIET 110 + 2x125 + 604 = 964m³/h DEEL IV KATHY CORTHALS 2010 119 OPO22 - COMFORT VENTILATIE VOORBEELD TOTAAL AF TE VOEREN LUCHTDEBIET 110 + 2x125 + 604 = 964m³/h TOTAAL TE LEVEREN BUITENLUCHTDEBIET 660 + 550 + 110 = 1320m³/h HET VENTILATIESYSTEEM IS NIET IN BALANS HET GEBOUW BEVINDT ZICH IN OVERDRUK MAAR VOLDOET AAN DRUKVOORWAARDE 0,8 Pa DEEL IV KATHY CORTHALS 2010 120
