Agri Business club Westland, 19 november 2009 IPCC voorspelt klimaatverandering en verdere zeespiegelstijging. Hoe erg is dat? November 15, 2009 Het hangt er vanaf hoe het verder gaat 2 November 15, 2009 3 November 15, 2009 4 November 15, 2009 6 Vredesprijs voor angstzaaier 1972 November 15, 2009 1976 7 Global warming! Publieke opinie: De ijstijd komt! November 15, 2009 Wanneer treedt de volgende trendbreuk op? Oplossing: kijk naar het verleden 8 Warme Middeleeuwse periode Kleine IJstijd IPCC 1995 “Hockeystick” curve McIntyre, McKitrick, 2003 Mann et al., 1998, IPCC 2001 November 15, 2009 Ook op grotere tijdschalen zijn natuurlijke variaties belangrijker IPCC 2007 9 November 15, 2009 Wijngaarden in Engeland in de Warme Middeleeuwen en nu 10 Warme Middeleeuwse periode Kleine IJstijd November 15, 2009 Graanprijzen in Europa vanaf de Middeleeuwen 11 Wat hebben wij mensen eigenlijk al meegemaakt? Homo sapiens Laatste warme tijd Laatste ijstijd -10000 +10000 Hockeystick tijd 10 000 jaar geleden was het einde van de laatste ijstijd … en over 10 000 jaar zijn we op weg naar de volgende November 15, 2009 12 November 15, 2009 13 Vermelding onderdeel organisatie Greenland 1992 Greenland 2002 Amersfoort aan Zee November 15, 2009 14 Zeespiegelstijging volgens Al Gore Amersfoort aan Zee, 120 000 jaar geleden + 6 m zeespiegel, Amersfoort aan Zee door natuurlijke oorzaken November 15, 2009 16 Zeespiegel 6 m hoger in Eemien, bij normale CO2 gehalten Homo sapiens •In de ijstijd stond de zeespiegel 120 meter lager dan nu •in de vorige warme tijd 6 m hoger dan nu November 15, 2009 17 drijfijs poolwoestijn toendra steppe bos Planten en dieren in de ijstijd ijskap CO2 van laatste 10 000 jaar Al Gore: Klimaat stabiel laatste 11 000 jaar November 15, 2009 Laatste 10 000 jaar: CO2 stijgt nauwelijks, zeespiegel stijgt 50 meter (4 m/eeuw, nu 17 cm) 19 November 15, 2009 Wie op de bodem van de Noordzee woonde moest zich maar zien te redden 20 De opwarming gaat te snel, de natuur kan het niet bijbenen spar eik November 15, 2009 Eiken en sparren migreren noordwaarts na de ijstijd: 150 km/eeuw. Nu: 60 km/eeuw 21 Midden-Oosten Mexico Mexico Kazakhstan November 15, 2009 Driekwart van onze biomassa is exotisch Dtsld:van 12000 soorten is 8000 exotisch Peru 22 November 15, 2009 Weidevogels horen thuis in de steppe in ZO Europa Moeten ze weer terug? Geen nulpunt in de natuur! 23 November 15, 2009 Eerst ruilverkaveling voor de landbouw 24 Aanleg en onderhoud van kikkerpoel en paddentunnel Terug naar de natuurlijke staat? November 15, 2009 Nu: Natuurbouw 25 November 15, 2009 En wat moeten we met CO2? Nu: 380 ppm, maar vooral boven Nederland 26 1945-1975: CO2 stijgt, T daalt November 15, 2009 Temperatuur en CO2 varieren niet één op één. 27 November 15, 2009 Laatste 10 jaar: CO2 stijgt, temperatuur niet 28 November 15, 2009 Global surface air temperature and atmospheric CO2, updated to June 2009 29 November 15, 2009 30 November 15, 2009 Moeten we wel energie sparen, duurzame energie? Jawel, want fossiele brandstoffen raken op 31 November 15, 2009 32 November 15, 2009 OCAP: CO2 van industrie naar tuinders: ook OK 33 November 15, 2009 Mitigatie: bomen planten in Nederland? Niet doen! Werkt averechts! Veroorzaakt opwarming! 34 November 15, 2009 CO2 onder de grond? Niet doen! Als het niet helpt voor het klimaat is het weggegooid geld 35 Aanpassen? Ja, maar niet hier! November 15, 2009 36 November 15, 2009 Maar hier 37 Dijkenbouw, Gangesdelta Wat te doen als het kouder wordt? Zoals bij afkoeling 1945-1975 November 15, 2009 • Tuinman: de mens is de baas over de natuur; het klimaat mag niet veranderen. Dus: stoken!! (maar dan zijn de fossiele brandstoffen nog eerder op!) • Milieuactivist: CO2 is afval, doorgaan met emissies reduceren, energie sparen Maar: dan accepteer je dat het kouder wordt (en waarom accepteer je nu dan niet dat het warmer wordt?) • Natuurliefhebber: : past zich aan aan veranderingen, want de natuur verandert altijd, ook zonder de mens. 38 •Meet de natuur niet alleen met de menselijke maat, maar ook met de maat van de natuur •Het klimaat verandert altijd, ook als de mens niets doet: Of het wordt warmer, of het wordt kouder, maar stilstaan doet het nooit. De natuur kent geen nulpunt. •Dus: aanpassen inplaats van CO2 onder de grond stoppen. •Scheid energiebeleid van klimaatbeleid •Wie de lange termijn kent, neemt ook betere beslissingen voor de korte termijn