Cursus najaar 2015: Klassieke filosofie: Plato en Augustinus

Cursus najaar 2015: Klassieke filosofie: Plato en Augustinus
Verlangen naar het Goede wordt verlangen naar God, een ontwikkeling.
Door Wim Prins, oud docent klassieke talen
In het ‘Symposium’, ‘Drinkfeest’, de beroemdste dialoog (ca. 385 v.Chr.) van
de Griekse filosoof Plato, houden zeven feestgangers, onder wie
Socrates, om de beurt een lofrede over Eros, god van de liefde. In hun
afwisselende, boeiende reeks verhalen vol mythologie verdiept de betekenis van
‘eros’ zich van ‘seksuele lust’ gaandeweg tot het verlangen naar het goede
en geluk. Socrates onthult het ‘mysterie’ van Eros: het verlangen stijgt a.h.w.
langs de treden van een trap op, om bovenaan oog in oog te staan met de Schoonheid
zelf, Idee van het Schone/Goede. Deze is eeuwig, onveranderlijk en niet
waarneembaar voor de zintuigen.
Rond 400 na Chr. schrijft Augustinus, 45, tien jaar na zijn bekering tot het
christendom, ‘Confessiones’, Belijdenissen, een ‘autobiografie’ ingebed in een lang
gesprek met God. Dit bijzondere, zeer persoonlijke werk spreekt door de eeuwen heen
christelijke en niet-christelijke lezers aan. Augustinus vertelt openhartig het verhaal
van zijn eigen leven tot zijn bekering en reflecteert daarop als bisschop in het
Romeinse Noord-Afrika. Het bevat zijn vroegste herinneringen, baby- en kindertijd
(moeder christin, vader heiden), schooltijd, puberteit en adolescententijd. In het
rusteloze, worstelende zoeken naar zin en houvast in zijn leven wordt hij – aangespoord
door het lezen van Cicero – enthousiast voor de filosofie (=verlangen naar
wijsheid), wil zich in de Bijbel verdiepen, maar knapt daarop eerst af door de
eenvoudige taal. Hij leert in Latijnse vertaling Plato en navolgers, (neo) platonisten
kennen. Ziet bij de laatsten het platoonse verlangen met zijn eigen verlangen naar
God samenvallen, maar mist Christus bij hen. Na zijn bekering blijft Augustinus
doorzoeken. Zijn vraag ‘Waar is God?’, leidt tot de beroemde beschrijving van het
geheugen. ‘Wat deed God vòòr de schepping?’ leidt tot een nieuwe vraag ‘Wat is
tijd?’, om te eindigen met zijn uitleg van het scheppingsverhaal.
Wie:
De cursus is bestemd voor ouders en (oud)collega’s. Kennis van Grieks en Latijn
is niet nodig
Data: zes tweewekelijkse bijeenkomsten op maandag 28 september, 12 oktober, 26
oktober, 9 november, 23 november en 7 december
Tijd:
19.30-21.30 u (15 min. koffiepauze)
Locatie: Comenius College, Bisonlaan 1 te Hilversum
Lessen 1 t/m 3: 28/9, 12/10 en 26/10: Plato, Symposium. We lezen, na een korte
inleiding op Plato, alle zeven redes over Eros, een selectie daaruit hardop in de les, en
bestuderen de verschillende, verrassende aspecten ervan. Ook aandacht voor
doorwerking in later tijd.
Lessen 4 t/m 6: 9/11, 23/11 en 7/12: Augustinus, Confessiones (13 bkk/hfdst.) Na een
korte inleiding over de historische achtergronden van het christendom in het Romeinse
rijk, lezen we een zorgvuldig gekozen selectie van incidenten en gebeurtenissen uit het
leven van Augustinus. Ik noem er enkele: het verhaal van zijn perendiefstal in zijn jonge
jaren, verteld door de 45-jarige Augustinus als een spannend kruisverhoor van zijn
jongere zelf. Natuurlijk de beroemde scène van zijn bekering: hij hoort in de tuin een
stem: ‘neem en lees, neem en lees’, slaat de Bijbel open en leest de eerste tekst waar
zijn oog op valt (Rom.13, 13-14). En tenminste een flink fragment uit zijn beschrijving
van het geheugen.
Cursusgeld: 70 euro
Cursusmateriaal:
1. Zelf aan te schaffen: Plato, Symposion Feest e.a., vert. Gerard Koolschijn,
Athenaeum-Polak & Van Gennep 2013, 12.50 euro
2. Reader met selectie teksten uit Augustinus, Confessiones (vert. Wim Sleddens O.S.A.,
Damon 2009) wordt door mij op de cursus tegen kostprijs verstrekt.
Betaalwijze: U kunt het cursusgeld overmaken naar:
rek.nr./IBAN: NL19 INGB 0000 795563 ten name van W. Prins, Hilversum
Aanmelding: per e-mail of gewone post:
Wim Prins
Bilderdijklaan 7
1215 BL Hilversum
e-mail: [email protected]
tel. 035-6241133