Netwerk / centrum voor hedendaagse kunst

Netwerk / centrum voor hedendaagse kunst × Houtkaai 15
B-9300 Aalst × www.netwerk-art.be × [email protected]
TINE GUNS
To Each His Own Mask
17.01.2016 > 06.03.2016
Through developing military technology the “eye’s function has become the weapon”, and guns
have been replaced by images.
- Paul Virilio, in War and Cinema
In aanloop naar de voltooiing van haar filmproject To Each His Own Mask presenteert kunstenaar
Tine Guns (°1983) in Netwerk Pakhuis een gelaagde installatie waarin de inhoudelijke krachtlijnen
van het nieuwe werk doorschemeren. In de kern staat de perceptie van beelden centraal.
Thematisch wordt het focuspunt scherpgesteld op de onrustwekkende dualiteit van het masker
als proteststrategie in onze snel veranderende hedendaagse samenleving. In haar artistieke
praktijk gebruikt Guns systematisch het tentoonstellingsformat als een situationele structuur
of ‘tijd-ruimte’ waarin zij een context creëert voor een waarnemingsspel met beelden uit het
collectief geheugen. De voortdurende herovering van haar eigen beelden speelt hierin telkens
een betekenisvolle rol.
De voorste schermen van de installatie fungeren als een sluier, waarbij de associaties elkaar
maskeren. Je kan het werk als afstandelijke observator benaderen, of je tussen de schermen
in positioneren. Iedere toeschouwer bepaalt zijn eigen narratieve constructie. In deze
constellatie van projecties toetst de kunstenaar actuele maatschappelijke fenomenen zoals de
grensoverschrijdende Occupy-protestacties aan een kritische lakmoesproef via het masker van
carnaval. Dit alom bekend jaarlijks satirisch evenement wordt ongeacht de regionaal verschillende
verschijningsvormen gekenmerkt door een omkeringsritueel waarin een gemeenschap de lokale
macht tijdelijk overdraagt aan een spotbewind. Heersende normen en waarden worden tijdelijk
opgeschort. Tijdens het carnaval kan de bevolking anoniem gemaskerd burgerlijk ongehoorzaam
zijn. Deze praktijk stamt uit een verleden waarin protesten vooral een lokaal gegeven waren, gelinkt
aan lokale problemen. In de huidige tijdgeest van falende economische systemen en wereldwijde
crisissen wordt politiek en sociaal verzet steeds meer een ‘glokaal’ gegeven. Gelijkaardige
problemen worden interregionaal een verbindende factor. Opvallend is het groeiende carnavaleske
karakter van dit soort protesten waarbij vooral het masker het straatbeeld domineert. Een mens
kan worden verslagen, gedood of gecorrumpeerd, maar een ideaal of idee kan niet zo snel uit
de weg worden geruimd. De door het masker verkregen anonieme identiteit stelt het individu in
staat om een idee te representeren. Wanneer dit collectief gebeurt, transformeert het volk zich
tot één grotesk lichaam dat een gebalde vuist vormt met het oog op de ontmanteling van de
gangbare sociale en politieke regimes.
Is de hefboomkracht van die geglobaliseerde protestcultuur een gedroomde realiteit of in
werkelijkheid een utopie? Zijn de maskers de voorbode van een daadwerkelijke revolutie of blijven
ze zoals in carnavalstijd het ludieke gezicht van een evenementieel ingeburgerde affirmatie van
de macht? En wat met de kracht van het masker als spiegel, als karikatuur, nu diegenen aan
de macht zelf steeds anoniemer en onzichtbaarder geworden zijn? To Each His Own Mask biedt
ons onverhoeds een ander perspectief op de spectaculair gemediatiseerde manifestaties van
een wereld die steeds harder -vanuit diverse ideologische strekkingen- om verandering roept.
De kunstenaar stelt de huidige protestcultuur kritisch in vraag, en legt via het mechanisme van
maskeren als carnavaleske strategie diepgaandere structuren en facetten bloot.