Voedingssonde via neus (of mond)

Protocollen Voorbehouden, Risicovolle en Overige handelingen
onbewaakte kopie
Sondevoeding 5
Voedingssonde via neus (of mond)
De voedingssonde wordt via de neus of mond ingebracht in het spijsverteringskanaal (tractus
digestivus). Het uiteinde van de voedingssonde wordt in de maag, de twaalfvingerige darm (het
eerste deel van de dunne darm: het duodenum) of de nuchtere darm (middelste deel van de
dunne darm: het jejunum) geplaatst, afhankelijk van de aandoening van de cliënt en/of het doel
van de behandeling met sondevoeding.
Neus-maagsonde
Indicaties en contraïndicaties voor het inbrengen van neus-maagsonde
Een neus-maagsonde kan ingebracht worden om:
„
sondevoeding of enterale voeding toe te dienen;
„
de maag te hevelen ter ontlasting van het spijsverteringskanaal na operatie of ileus;
„
de maag te hevelen in verband met een maagbloeding;
„
de maag te spoelen na een overdosis of verkeerde inname van medicatie of toxische stoffen;
„
maaginhoud op te zuigen voor diagnostiek
Contra-indicaties voor het inbrengen van een neus-maagsonde kunnen zijn:
in- en uitwendige vergroeiingen van keelholte, slokdarm, maag of omliggende organen;
„
tumoren in de keelholte, slokdarm, maag of omliggende organen;
„
post-operatieve fase van slokdarm-, maag- of hoofd-/hals chirurgie;
„
ernstige stollingsstoornissen.
„
Een maagsonde kan na een goede instructie in principe door cliënt zelf en/of verzorger worden
ingebracht.
Duodenumsonde
Bij cliënten met een goede darmfunctie maar een gestoorde maagontlediging kan de voeding
via een duodenumsonde worden toegediend (voeden voorbij de maag, postpylorisch).
Een duodenumsonde wordt onder röntgendoorlichting of met behulp van een endoscoop
ingebracht 1 . Daarom vindt het inbrengen en verwisselen van een duodenumsonde in het
ziekenhuis plaats.
Indicaties voor een duodenumsonde zijn o.a.:
„
het vermijden van maagretentie
„
het verlagen van de kans op aspiratie
Van een sonde met meerdere lumen, wordt de voedingslumen met de endoscoop in het
duodenum geplaatst, terwijl het maaglumen in de maag wordt gelegd. Hiermee wordt de inhoud
van de maag gedraineerd. Soms wordt een derde lumen gebruikt voor beluchting van de maag.
De kans op aspiratie verkleint alleen bij het voeden via het duodenum met daarnaast het
leeghouden van de maag via het maaglumen 2 .
Ondanks afwezigheid van de maagvertering hoeft de vertering van de voeding in de dunne
darm geen problemen te geven als de sondevoeding goed van samenstelling is. Meestal wordt
speciale voeding voorgeschreven om door de duodenumsonde toe te dienen.
De voeding wordt toegediend met behulp van een voedingspomp.
1
Alleen een sonde met een enkele lumen kan zonder endoscoop ingebracht worden. Een
sonde met meerdere lumen (maximaal 3) wordt altijd met een endoscoop ingebracht.
2
Mathus-Vliegen, E.H.M., Toedieningswegen en –wijzen van enterale voeding op de intensive
care. Richtlijn NVIC. 2005. www.nvic.nl (externe link, richtlijnen)
© Vilans 31-08-2012
Achtergrondinformatie
Voedingssonde via neus: 1 (van 2)
Protocollen Voorbehouden, Risicovolle en Overige handelingen
onbewaakte kopie
Sondevoeding 6
Jejunumsonde
De reden waarom een jejunumsonde wordt ingebracht en de wijze waarop deze wordt
ingebracht, zijn vergelijkbaar met die voor een duodenumsonde.
Een jejunumsonde heeft het voordeel dat de kans op aspiratie van de voeding en verschuiving
van de sonde door hoesten nog kleiner is (maar kan nog wel voorkomen).
Krampen en diarree komen wel vaker voor bij toediening van voeding via een jejunumsonde.
Een jejunumsonde wordt even als de duodenumsonde onder röntgendoorlichting of met behulp
van de endoscoop ingebracht (in het ziekenhuis).
Verschillende jejunumsondes:
„
enkel lumen: uitstroompunt ligt in het jejunum;
„
dubbel lumen (altijd met endoscoop ingebracht). Het voedingslumen ligt in het jejunum en het
maaglumen in de maag om maaginhoud te draineren;
„
drie lumen (altijd met endoscoop ingebracht). Het voedingslumen ligt in het jejunum, het
maaglumen in de maag om maaginhoud te draineren en het derde lumen om de maag te
beluchten.
Vertering van (meestal speciaal samengestelde) sondevoeding kan ook via het jejunum
plaatsvinden.
Voor de toediening van de voeding wordt een voedingspomp gebruikt.
© Vilans 31-08-2012
Achtergrondinformatie
Voedingssonde via neus: 2 (van 2)