rug 3 mm SenterNovem, voor innovatie en duurzaamheid Een sterk innovatief bedrijfsleven in een leefbare, duurzame Hulp nodig? In deze handleiding vindt u een toelichting op verschillende aspecten van de WBSO. Voor aanvullende informatie kunt u de volgende informatiebronnen raadplegen: samenleving. SenterNovem stimuleert duurzame economische groei door een brug te slaan tussen markt en overheid, nationaal en internationaal. Bedrijven, (kennis)instellingen en overheden kunnen bij SenterNovem terecht voor advies, kennis en financiële ondersteuning. Wij verbinden partijen die met passie en gedrevenheid willen werken aan een duurzame en innovatieve samenleving. SenterNovem is een agentschap van Economische Zaken en realiseert beleid in opdracht van De website van de WBSO Wilt u meer informatie, kijkt u dan op de website van de WBSO: de Rijksoverheid op een professionele, effectieve en inspirerende wijze. Meer informatie: www.senternovem.nl, [email protected] of telefoon (030) 239 35 33. www.senternovem.nl/wbso De WBSO is een initiatief van het Ministerie van Economische Zaken. De telefonische helpdesk van de WBSO SenterNovem verzorgt de uitvoering. Bedrijven kunnen het financiële Hebt u vragen, dan kunt u bellen met de helpdesk WBSO van SenterNovem, voordeel van de WBSO verrekenen met de Belastingdienst. telefoon 038 455 35 54. Dokter van Deenweg 108 De telefonische helpdesk e-diensten Postbus 10073 Hier kunt u terecht voor vragen over het indienen via internet en certificaten. 8000 GB Zwolle De helpdesk e-diensten is te bereiken via telefoon 070 373 59 99. Telefoon 038 455 35 53 Telefax 038 454 02 25 De Belastingtelefoon voor ondernemers Voor vragen over de financiële verrekening van de WBSO kunt u contact www.senternovem.nl/wbso Versie 2009-1 opnemen met de Belastingtelefoon (telefoonnummer 0800 0443) of met [email protected] 3WBSO0807 het Belastingdienstkantoor waar uw onderneming onder valt. Eén ingang voor innovatie informatie Wilt u innoveren en u zoekt hulp en advies? Bekijk dan het overzicht van de De informatie in deze brochure is mede gebaseerd op het Belastingplan 2009 dat op 16 september 2008 is gepresenteerd. Tijdens de parlementaire behandelingen kunnen zich nog wijzigingen voordoen. fiscale instrumenten, financieringsmogelijkheden, regelingen, programma’s en projecten op de internetsite van SenterNovem: www.senternovem.nl/innovatie. Handleiding WBSO in opdracht van Hoewel deze publicatie met de grootst mogelijke zorg is samengesteld, kan SenterNovem geen enkele aansprakelijkheid aanvaarden voor eventuele fouten. Bij publicaties van SenterNovem die informeren over subsidieregelingen geldt dat de beoordeling van subsidieaanvragen uitsluitend plaatsvindt aan de hand van de officiële publicatie van het besluit in de Staatscourant. rug 3 mm Handleiding WBSO Zwolle, oktober 2008 Voor u ligt de handleiding van de WBSO. Deze praktische gids geeft u de informatie die u nodig hebt om eenvoudig zelf een aanvraag in te dienen voor de WBSO. Met deze handleiding hopen we al uw vragen te beantwoorden. Wat is speur- en ontwikkelingswerk? Waar moet u op letten bij het indienen van een aanvraag? Wat is een S&O-verklaring? Hoe kunt u het financiële voordeel verrekenen? En wat wordt er van u verwacht nadat uw project is goedgekeurd? Meer dan tien jaar WBSO-ervaring is in deze handleiding verwoord. Honderdduizenden innovatieve projecten zijn in de loop der jaren door de WBSO ondersteund. Met de uitleg en de voorbeelden in deze handleiding willen we het gebruik van de WBSO zo eenvoudig mogelijk voor u maken. Hebt u na het lezen van de handleiding nog vragen of suggesties, dan helpen de adviseurs van de WBSO u graag op weg. Op de achterzijde van deze handleiding staat vermeld hoe u contact met ons kunt opnemen. Ik wens u veel succes bij het voorbereiden en indienen van uw aanvraag en de uitvoering van uw projecten! Met vriendelijke groet, Drs. J.G. Sibelt Manager Fiscale en Regionale Innovatiestimulering Inhoudsopgave 1 De WBSO in het kort 3 1.1 Algemeen 3 1.2 De WBSO in 8 stappen 4 Stap 1: U wilt iets ontwikkelen of onderzoeken 4 Stap 2: U dient een aanvraag in en levert zonodig BSN’s aan 4 Stap 3: U richt uw S&O-administratie in 5 Stap 4: SenterNovem controleert of uw aanvraag volledig is 5 Stap 5: SenterNovem beoordeelt uw aanvraag inhoudelijk 5 Stap 6: U verrekent het financiële voordeel in uw aangifte 6 Stap 7: U geeft, indien nodig, uw gerealiseerde S&O-uren door aan SenterNovem 6 Stap 8: SenterNovem kan uw bedrijf bezoeken en een controle uitvoeren 6 2 Wie komt in aanmerking voor de WBSO? 7 2.1 Ondernemers 7 2.2 Niet-ondernemers 9 3 Welke werkzaamheden komen in aanmerking? 10 3.1 Ontwikkelingsproject 10 3.2 Technisch wetenschappelijk onderzoek 12 3.3 Analyse van de technische haalbaarheid 13 3.4 Technisch onderzoek 14 16 3.5 Programmatuur 3.6 Randvoorwaarden 4 Wat levert de WBSO u op? 4.1 Fiscaal voordeel voor inhoudingsplichtige ondernemingen21 4.2 Fiscaal voordeel voor S&O-belastingplichtigen (zelfstandigen)22 4.3 Extra financieel voordeel voor starters22 4.4 Financieel voordeel voor niet-ondernemers24 5 Hoe en wanneer dient u een aanvraag in? 25 5.1 Het moment van indienen25 5.2 Het invullen van de aanvraag26 5.3 Het indienen van de aanvraag27 5.4 Het aanleveren van BSN’s28 6 De S&O-administratie 19 21 29 6.1 Waarom moet u een S&O-administratie bijhouden?29 6.2 Hoe moet u de S&O-administratie bijhouden?29 6.3 Wat is de consequentie als u niet of slechts gedeeltelijk de S&O-administratie hebt bijgehouden? 31 6.4 Hoe lang moet u de S&O-administratie bewaren en wat moet u bewaren? 31 7 Een S&O-verklaring en dan ... 32 7.1 Verrekening S&O-afdrachtvermindering voor S&O-inhoudingsplichtigen 32 7.2 Verrekening aftrek S&O voor S&O-belastingplichtigen (zelfstandigen) 35 7.3 Mededeling aantal gerealiseerde S&O-uren 36 7.4 Verrekening correctie-S&O-verklaring 37 8 Controle achteraf 40 8.1 Bedrijfsbezoeken door SenterNovem 40 8.2 Correcties en boetes 40 1 De WBSO in het kort Technologische vernieuwing is van groot belang Voor 2009 zijn enkele wijzigingen doorgevoerd. U hoeft niet meer zelf uw S&O-uurloon te berekenen. voor de concurrentiepositie van uw bedrijf. Daarnaast is de definitie van de S&O-werkzaam­heden Innoveren is noodzaak, de concurrent zit niet stil. U bent als ondernemer voortdurend op zoek naar procesinnovatie, nieuwe producten, nieuwe die betrekking hebben op programmatuur verruimd. Deze wijzigingen zijn deels gebaseerd op het Belastingplan 2009 dat op Prinsjesdag is programmatuur. Met hulp van de WBSO kunt u uw loonkosten hiervoor gemakkelijk verlagen. gepresenteerd. Tijdens de parlementaire behandelingen kunnen zich nog wijzigingen voordoen. Vanzelfsprekend zal SenterNovem u van alle belangrijke ontwikkelingen op de hoogte houden via www.senternovem.nl/wbso. 1.1 Algemeen De WBSO (Wet Bevordering Speur- en Ontwikke­lings­ werk) is een fiscale stimuleringsregeling waarmee de Nederlandse overheid een deel van de loonkosten voor speur- en ontwikkelingswerk (S&O), ook wel Research and Development genoemd, compenseert. In de praktijk betekent dit dat u minder loonheffing afdraagt. Zelfstandigen krijgen een vaste aftrek voor S&O. g r oei b u d g e t wbso ( i n m i l j oe n e n e u r o ' s ) 500 400 300 200 100 0 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 1.2 De WBSO in 8 stappen Stap 1: U wilt iets ontwikkelen of onderzoeken Hieronder vindt u een korte toelichting over de WBSO U bent van plan S&O te gaan verrichten. Eén van de aan de hand van een aantal stappen. Meer informatie afwegingen die u maakt, zijn de kosten van uw project. kunt u vinden in de volgende hoofdstukken en op de De WBSO helpt u bij de financiering van uw website www.senternovem.nl/wbso. project(en). Iedere ondernemer in Nederland die S&O gaat doen, kan een WBSO-aanvraag indienen. Het maakt niet uit hoe groot uw onderneming is of in D E W B S O I N 8 S TA P P E N welke bedrijfssector u werkt. Er zijn vier verschillende soorten projecten waarvoor u een aanvraag kunt indienen. Dit zijn: 1 • programmatuur; U wilt iets ontwikkelen of onderzoeken 2 U dient een aanvraag in en levert zonodig BSN’s aan 3 U richt uw S&O-administratie in ontwikkeling van producten, processen of • • technisch wetenschappelijk onderzoek; de analyse van de technische haalbaarheid van eigen S&O; • technisch onderzoek. Het financiële voordeel voor u kan bestaan uit een vermindering van de af te dragen loonheffing (S&Oafdrachtvermindering) of een aftrek S&O voor zelfstandige ondernemers. Daarnaast is er nog een 4 SenterNovem controleert of uw aanvraag volledig is 5 SenterNovem beoordeelt uw aanvraag inhoudelijk extra tegemoetkoming voor startende ondernemers of ondernemingen. In hoofdstuk 2 kunt u meer lezen over de doelgroep van de WBSO. Hoofdstuk 3 geeft een toelichting op de projectsoorten en S&O-werkzaamheden. In hoofdstuk 4 kunt u nagaan wat de WBSO u kan opleveren. 6 U verrekent het financiële voordeel in uw aangifte Stap 2: U dient een aanvraag in en levert zonodig BSN’s aan Bent u tot de conclusie gekomen dat u een aanvraag 7 U geeft, indien nodig, uw gerealiseerde S&O-uren door aan SenterNovem wilt indienen, dan kunt u dit doen met behulp van het aanvraagprogramma. Het aanvraagprogramma kunt u downloaden op www.senternovem.nl/wbso. Hebt u in 2007 al een S&O-verklaring ontvangen en hebt u ook 8 SenterNovem kan uw bedrijf bezoeken en een controle uitvoeren S&O-werkzaamheden uitgevoerd dan moet u bovendien burgerservicenummers (BSN’s) van uw S&O-medewerkers uit 2007 aanleveren. In hoofdstuk 5 kunt u een verdere toelichting lezen op het invullen en indienen van een aanvraag. Stap 3: U richt uw S&O-administratie in Als uw aanvraag (gedeeltelijk) positief beoordeeld U moet een S&O-administratie bijhouden wordt, dan geeft SenterNovem bij de beschikking een waarmee inzicht wordt verschaft in de aard, S&O-verklaring af. In de beschikking staat per project inhoud, voortgang en omvang (tijdsbesteding) van aangegeven hoeveel uren toegekend worden en welke uw S&O-werkzaam­heden. Zorg ervoor dat u vanaf projecten niet voor de WBSO in aanmerking komen. de start van uw project(en) een S&O-administratie In de S&O-verklaring staat het maximale bedrag bijhoudt, ook al heeft SenterNovem nog geen aan S&O-afdrachtvermindering dat u, in de periode beslissing genomen over uw aanvraag. waarop de S&O-verklaring betrekking heeft, mag verrekenen op het loonheffingennummer dat op de In hoofdstuk 6 worden de eisen beschreven die S&O-verklaring staat vermeld. aan de S&O-administratie worden gesteld. Wa n n e e r k u n t u e e n b e s c h i k k i n g ve r wa c h te n ? Stap 4: SenterNovem controleert of uw aanvraag volledig is De beslissing over uw volledige aanvraag neemt Na ontvangst van de aanvraag controleert aanvang van de periode waarop de aanvraag SenterNovem of uw aanvraag volledig is ingevuld. betrekking heeft. Jaarlijks maken bijna 13.000 Is dit het geval dan neemt SenterNovem de aanvraag ondernemers gebruik van de WBSO. Het is daarom inhoudelijk in behandeling en stuurt u een niet mogelijk om aan te geven of u aan het begin of ontvangstbevestiging. aan het eind van de termijn de beschikking ontvangt. SenterNovem binnen drie kalendermaanden na Vraagt SenterNovem u tijdens de beoordeling van de Indien uw aanvraag niet compleet is, krijgt u éénmaal aanvraag schriftelijk om aanvullende informatie te de gelegenheid om aanvullende gegevens te verstrekken dan wordt de afhandelingstermijn verstrekken. Zorgt u ervoor dat deze gegevens binnen opgeschort. de gestelde termijn bij SenterNovem terecht komen, anders zal uw aanvraag niet in behandeling worden M o g e l i j k h e i d to t b e z wa a r e n b e ro e p genomen. Met ingang van 2009 stuurt SenterNovem u Tegen het (gedeeltelijk) afwijzen van uw aanvraag ook een bevestiging wanneer uw aanvraag volledig is. kunt u bezwaar maken bij SenterNovem door middel van een gemotiveerd bezwaarschrift. Als u zich niet Stap 5: SenterNovem beoordeelt uw aanvraag inhoudelijk kunt vinden in de beslissing die SenterNovem op uw Alleen als uw aanvraag volledig is, beoordeelt het College van Beroep voor het bedrijfsleven. SenterNovem deze inhoudelijk. Dit houdt in dat SenterNovem wijst in de beschikking op de bezwaar- SenterNovem de opgevoerde projecten toetst aan de en beroepsmogelijkheden. bezwaarschrift neemt, kunt u beroep aantekenen bij wet en de afbakeningsregeling S&O. Geeft de beschrijving van de projecten onvoldoende Als na een bezwaar- of beroepsprocedure informatie om uw aanvraag te kunnen beoordelen dan (gedeeltelijk) aan uw bezwaren tegemoet wordt kan SenterNovem u vragen stellen. Dit kan schriftelijk, gekomen, geeft SenterNovem een aanvullende- telefonisch of via e-mail. Op grond van alle door u S&O-verklaring af. Het is mogelijk dat deze verstrekte informatie wordt een beslissing op uw aanvullende-S&O-verklaring pas wordt afgegeven aanvraag genomen. SenterNovem legt de beslissing na afloop van de periode waarop uw aanvraag vast in een beschikking. De beschikking wordt naar u, betrekking heeft. of (als u daar gebruik van maakt) naar uw tussenpersoon gestuurd. Stap 6: U verrekent het financiële voordeel in uw aangifte Stap 8: SenterNovem kan uw bedrijf bezoeken en een controle uitvoeren De toegezegde S&O-afdrachtvermindering verrekent SenterNovem ziet erop toe dat het gebruik van de u in uw aangifte loonheffingen. Bent u zelfstandige WBSO aan de voorwaarden voldoet. SenterNovem kan en realiseert u 500 uren of meer dan kunt u de daarom uw bedrijf bezoeken om een controle uit te toegekende aftrek S&O opnemen in uw aangifte voeren. Wanneer u niet aan de eisen en voorwaarden inkomstenbelasting. hebt voldaan, kan SenterNovem uw S&O-verklaring corrigeren. In de paragrafen 7.1 en 7.2 kunt u meer lezen over de wijze en het moment van verrekenen. Een toelichting op de controle achteraf en de mogelijke gevolgen kunt u vinden in hoofdstuk 8. Stap 7: U geeft, indien nodig, uw gerealiseerde S&O-uren door aan SenterNovem Kleine afwijkingen in de realisatie hoeft u niet te melden. U meldt de gerealiseerde S&O-uren alleen wanneer bij één (of meer) S&O-verklaring(en): • de realisatie minder dan 90% is van het aantal toegekende uren, of • het product van het aantal niet gerealiseerde S&O-uren en het gemiddelde S&O-uurloon uit de S&O-verklaring meer is dan € 10.000 maal het aantal kalendermaanden waarop de S&O-verklaring betrekking heeft. De urengrens waaronder u een mededeling moet doen berekent SenterNovem voor u en staat in uw S&O-verklaring. Als zelfstandige moet u een mededeling doen wanneer u minder dan 500 uren realiseert. Wanneer en hoe u een mededeling moet doen kunt u lezen in paragraaf 7.3. 2Wie komt in aanmerking voor de WBSO? Iedere ondernemer in Nederland die S&O gaat doen, kan een WBSO-aanvraag indienen. Het maakt niet uit Inhoudingsplichtige voor de loonheffing bent u als u personeel in dienst hebt en van de Belastingdienst een loonheffingennummer hebt gekregen. hoe groot uw onderneming is of in welke bedrijfs­ sector u werkt. Ook niet-ondernemers kunnen WBSO aanvragen wanneer zij in opdracht en voor rekening van een Nederlandse onderneming S&O verrichten, zoals een onderzoeksinstelling die contractresearch verricht. In dit hoofdstuk vindt u een nadere toelichting hierop. Ook wordt uitgelegd hoe u moet handelen wanneer er sprake is van een fiscale eenheid of een werkmaatschappij met holding. Een inhoudingsplichtige bestaat doorgaans uit één administratieve eenheid. Dat wordt in het loonheffingennummer meestal aangeduid met het getal 01 na de L. De letter L plus de cijfers erachter wordt het subnummer genoemd. Een administratieve eenheid is een administratief of anderszins zelfstandig onderdeel van de inhoudingsplichtige. Een inhoudingsplichtige kan meerdere administratieve eenheden hebben waar personeel werkt. Per administratieve eenheid kan een subnummer bestaan. Wel moet dan per subnummer steeds afzonderlijk aangifte loonheffingen worden gedaan. 2.1 Ondernemers g eb r u i k e r s v a n de wbso De WBSO maakt onderscheid tussen inhoudings­ plichtige en belastingplichtige ondernemers. Beiden 1% kunnen voor de WBSO in aanmerking komen. Inhoudingsplichtige ondernemers: eigen personeel verricht S&O 4% 6% 89% Drijft u volgens de regels van de vennootschaps­ belasting een onderneming? Hebt u werknemers in dienst die S&O verrichten? Dan komt u in aanmerking voor een vermindering van de afdracht loonheffing. Inhoudingsplichtigen die een onderneming drijven en S&O verrichten worden S&O-inhoudingsplichtigen Bedrijven < 250 werknemers Niet-ondernemers genoemd. Ook een holding kan als S&O- Zelfstandigen Bedrijven > 250 werknemers inhoudingsplichtige worden aangemerkt als er minimaal één werknemer in dienst is die S&O verricht. Holding / werk maatschappij S t a g i a i re s Verrichten zowel de werknemer(s) van een S&O-uren van stagiaires die een dienstbetrekking werkmaatschappij als de werknemer(s) van een hebben kunt u opvoeren voor de WBSO als zij aan alle holding S&O? Dan dient zowel de werkmaatschappij S&O-voorwaarden voldoen. Stagiaires die geen als de holding een aanvraag in. dienstbetrekking hebben kunnen onder bepaalde omstandigheden als werknemer aangemerkt worden Fiscale eenheid voor de WBSO. Het gaat hier om: Leent u personeel uit aan een derde voor het • leerlingen die een leerwerkovereenkomst hebben verrichten van S&O? Dit valt alleen onder de WBSO als en het buitenschoolse praktijkgedeelte volgen van uw personeel zelf het S&O organiseert in de een leerwerktraject (zoals VMBO-leerlingen); onderneming van deze derde. Een uitzondering hierop • leerlingen van een beroepsopleiding (MBO niveau is het in- en uitlenen van personeel binnen een fiscale 1 en 2) die gedurende een periode van tenminste eenheid voor de vennootschapsbelasting. Er kan twee maanden een stage volgen welke vastgelegd bijvoorbeeld sprake zijn van in- en uitleen voor het is in een stageovereenkomst; verrichten van S&O bij een personeels-bv of wanneer • meerdere ondernemingen binnen de fiscale eenheid Als bovengenoemde stagiaires verder aan alle aan eenzelfde project werken. Bij in- en uitleen binnen S&O-voorwaarden voldoen, mogen ook hun een fiscale eenheid, moet elke onderneming waar de S&O-uren opgevoerd worden voor de WBSO. personen die een EVC-procedure doorlopen. werknemers in dienst zijn zelf een aanvraag indienen. Met andere woorden, indien van twee ondernemingen, A en B, werknemers aan een S&Oproject werken, waarbij onderneming A ook personeel inleent van onderneming B, moet zowel A als B een aanvraag indienen. Dat er daadwerkelijk sprake is van in- en uitleen moet wel kunnen worden aangetoond. g eb r u i k v a n wbso pe r sec t o r Productietechniek Wetenschappen (wis- en natuurkunde) Landbouw, bosbouw en visserij Meten, testen en instrumenten Medische wetenschappen Regel- en computertechniek Chemie Communicatie Werktuigbouwkunde Elektrotechniek 0 1.000 2.000 3.000 Top-10 technologiegebieden naar toegekende arbeidsjaren 2007 4.000 5.000 6.000 Belastingplichtige ondernemers: zelfstandige verricht zelf S&O 2.2 Niet-ondernemers Bent u zelfstandige? Drijft u een onderneming in de Drijft u géén onderneming volgens de regels van zin van de inkomstenbelasting? Én verricht u zelf 500 de vennootschapsbelasting, maar hebt u wel uren of meer S&O in een kalenderjaar? Dan komt u in werknemers in dienst die S&O verrichten? aanmerking voor een aftrek S&O. Deze zelfstandigen Dan komt u in aanmerking voor een vermindering worden S&O-belastingplichtigen genoemd. Een van de afdracht loonheffing wanneer u op basis van zelfstandige die meerdere ondernemingen (mede) een schriftelijk vastgelegde overeenkomst en voor drijft en in die ondernemingen S&O verricht, kan rekening van een derde S&O verricht. Voorwaarde meerdere aanvragen indienen. is dat deze derde een Nederlandse onderneming, een samenwerkingsverband van Nederlandse ondernemingen of een Nederlands product- of Het is bij een eenmanszaak of een vennootschap onder firma bedrijfschap is. Voor dit type werkzaamheden mogelijk dat beide situaties van toepassing zijn. De eigenaar wordt ook wel de term contractresearch gebruikt. van de eenmanszaak is belastingplichtige. Als de eenmanszaak Een inhoudingsplichtige die geen onderneming ook personeel in loondienst heeft dan is er ook sprake van een drijft maar wel contractresearch verricht wordt inhoudingsplichtige. Als zowel de eigenaar als het personeel S&O ook als S&O-inhoudingsplichtige aangemerkt. verricht dan moeten in de aanvraag beiden worden opgevoerd. Een universiteit is bijvoorbeeld een inhoudings­ Hetzelfde geldt voor een vennootschap onder firma waarbij er plichtige die geen onderneming drijft. personeel op de loonlijst staat, de vennoten zelfstandigen zijn en Bij contract­research wordt verwacht dat de zowel het personeel als de vennoten S&O verrichten. inhoudings­plichtige die het contractresearch uitvoert de WBSO-tegemoetkoming doorgeeft aan de opdrachtgever(s). Zie voor verdere toelichting paragraaf 4.4. 3Welke werkzaamheden komen in aanmerking? Wat wel en niet onder S&O wordt verstaan ligt vast P r o j ec t e n bi n n e n de W B S O in de wettekst van de WBSO (formeel WVA/S&O) en de Afbakeningsregeling S&O. In de wet wordt 2% 7% omschreven wat S&O is. In de afbakeningsregeling wordt expliciet een aantal activiteiten uitgesloten. 3% 88% De WSBO kent vier verschillende soorten projecten: • ontwikkeling van producten, processen of programmatuur; • technisch wetenschappelijk onderzoek; • de analyse van de technische haalbaarheid van Ontwikkelingsprojecten eigen S&O en; Technisch wetenschappelijk Onderzoeksprojecten Analyse technisch Haalbaarheidsprojecten Technisch Onderzoeksprojecten • technisch onderzoek. In dit hoofdstuk wordt uitgelegd wat onder deze projecten wordt verstaan en aan welke voorwaarden deze werkzaamheden moeten voldoen. Het hoofd­ stuk sluit af met een overzicht van werkzaamheden die niet tot S&O worden gerekend. Ontwikkelingswerk heeft altijd te maken met zoeken en bewijzen. U wilt iets ontwikkelen en loopt hierbij tegen een technisch probleem aan. U zoekt hiervoor een nieuwe technische oplossing waarvan u het werkingsprincipe wilt aantonen in bijvoorbeeld een prototype. Bij een ontwikkelings­ 3.1 Ontwikkelingsproject traject moet er sprake zijn van technische risico’s of onzekerheden. Zijn die er niet dan is er geen sprake De WBSO stimuleert ontwikkelingen die voor u van S&O. in technische zin nieuw zijn. Het kan gaan om de ontwikkeling van (onderdelen van) producten, Voor de WBSO eindigt de ontwikkeling zodra het productieprocessen en programmatuur. werkingsprincipe is aangetoond. Dit kan bijvoor­beeld Voor producten en productieprocessen geldt in een prototype, model of applicatie zonder dat het om tastbare, fysieke zaken moet gaan. gebruikerswaarde. Iets heeft gebruikerswaarde als het De ontwikkeling van fysieke producten en voor commerciële doeleinden kan worden aangewend productieprocessen wordt hier toegelicht. of als bedrijfsmiddel kan worden ingezet. Is dit het geval dan mogen de bouwuren van het prototype, 10 Paragraaf 3.5 gaat nader in op de ontwikkeling het model of de applicatie niet als S&O-uren worden van programmatuur. meegerekend. Technische nieuwheid voor de aanvrager of knelpunt is waaraan gewerkt wordt en Het belangrijkste beoordelingscriterium voor wat de eventueel al gekozen of te onderzoeken ontwikkelingswerk is of hetgeen wat u gaat oplossingsrichting hierbij is. Het criterium van ontwikkelen technisch nieuw voor u is. Niet iedere technische nieuwheid geldt voor iedere aanvrager ontwikkeling is S&O. Routinematige ontwikkeling is afzonderlijk, ook als het werk in opdracht of in een geen S&O. Maatstaf vormt steeds uw eigen technische samenwerkingsverband wordt verricht. kunnen en eigen technische kennis. Technisch nieuw betekent dat er sprake is van een onderzoeks­ Aan de hand van enkele voorbeelden worden component in het project en/of de aanwezigheid de ontwikkeling van een prototype met en een van technische onzekerheden of risico’s omtrent prototype zonder gebruikerswaarde en het begrip het bereiken van het resultaat. Uit uw aanvraag technische nieuwheid bij ontwikkeling nader moet duidelijk blijken wat het technische probleem toegelicht. Voo r bee l d o n t wi k k e l i n g : p r o t o t y pe z o n de r Voo r bee l d o n t wi k k e l i n g : z u i v e r i n g si n s ta l l at ie e n m e t g eb r u i k e r swaa r de ( bed r i j f s m idde l ) m e t be t r e k k i n g t o t de t ech n ische n ie u wheid Een geneesmiddelenproducent ontwikkelt een sorteermachine voor De ontwikkeling van een productieproces bevat als deelproces de medicijnen die in de eigen productie ingezet wordt. Het werkingsprincipe ontwikkeling van een zuiveringsinstallatie. Wanneer de zuiverings­ wordt getest met behulp van een prototype dat gemaakt wordt van installatie op basis van bestaande en beproefde technieken wordt constructiestaal. Omdat er kans is dat de medicijnen worden ontworpen, dan wordt geen technisch nieuw product of proces of verontreinigd met roest is het duidelijk dat dit prototype niet onderdeel daarvan ontwikkeld en wordt ook geen S&O verricht. Deze geschikt is om als bedrijfsmiddel te worden ingezet, het heeft geen werkzaamheden worden vaak aangeduid met engineering. Als een gebruikerswaarde. De bouwuren van dit prototype worden gezien zuiveringsinstallatie wordt ontwikkeld waarbij sprake is van een nieuw als S&O-uren. Bouwt de producent een definitieve uitvoering van technisch werkingsprincipe, dan is er sprake van S&O. In dat geval moet hoogwaardig RVS dan worden deze bouwuren niet meer gezien als in de aanvraag duidelijk worden aangegeven waarom deze zuiverings­ S&O-uren. Immers, het werkingsprincipe van de sorteermachine is installatie technisch nieuw is ten opzichte van de zuiveringsinstallaties al aangetoond met het eerste prototype en de definitieve uitvoering die normaliter worden ontworpen. Wat voegt het toe aan de eigen heeft wel gebruikerswaarde. technische kennis van de aanvrager? Welke technische knelpunten kan men met huidige kennis en kunde niet oplossen? Wanneer alleen een technisch nieuw onderdeel van de zuiveringsinstallatie wordt ontwikkeld, Voo r bee l d o n t wi k k e l i n g : p r o t o t y pe z o n de r dan is alleen de ontwikkeling van dat onderdeel S&O. Het S&O eindigt met g eb r u i k e r swaa r de het aantonen van het werkingsprincipe van dat onderdeel. Het ontwerp en de bouw van de gehele zuiveringsinstallatie en de toepassing daarin Een producent van CV-ketels is bezig met het ontwikkelen van een nieuw van het technisch nieuwe onderdeel is dus geen S&O. type CV-ketel. Deze CV-ketel wordt uiteindelijk in massa geproduceerd. Tijdens het ontwikkelproces wordt er een prototype gebouwd om het werkingsprincipe te testen. Het prototype wordt na aantonen van het werkingsprincipe verschroot. De bouwuren van dit prototype worden gezien als S&O-uren. 11 3.2 Technisch wetenschappelijk onderzoek te zoeken die niet is te geven op basis van algemeen toegankelijke kennis. U genereert zelf met uw onderzoek theoretische of praktische kennis. Onderzoeksprojecten waarmee u nieuwe technische Het alleen verzamelen van gegevens of informatie kennis genereert kunnen onder bepaalde voorwaarden is geen wetenschappelijk onderzoek. als technisch weten­schappelijk onderzoek worden Wetenschappelijk onderzoek is verklarend. aangemerkt. Technisch wetenschappelijk onderzoek Onderzoek dat slechts constateert, beschrijft, wordt nader uitgelegd aan de hand van de begrippen observeert, inventariseert, codeert, classificeert of “technisch” en “wetenschappelijk”. vertaalt is niet wetenschappelijk. Het onderzoek heeft het risico in zich dat u de verklaring voor een Technisch verschijnsel niet zult vinden. De resultaten van het Technisch betekent dat het onderzoek betrekking heeft onderzoek worden vastgesteld op basis van feiten. op gebieden zoals fysica, chemie, bio­technologie, • Opzet en uitvoering: de onderzoeksopzet moet op productietechnologie en informatie- of het moment van aanvragen bekend zijn. communicatietechnologie. Economisch, sociaal of Wetenschappelijk onderzoek wordt systematisch en psychologisch onderzoek bijvoorbeeld kan niet als planmatig opgezet en uitgevoerd. Het onderzoek is technisch wetenschappelijk onderzoek worden niet routinematig van aard. Het onderzoekstraject en aangemerkt. Het is niet vereist dat de resultaten van de resultaten moeten inzichtelijk vastgelegd worden. het onderzoek toepassing kunnen vinden in een technisch nieuw fysiek product of productie­proces. Het is niet vereist dat het resultaat van het onderzoek reproduceerbaar is of dat de statistische betrouw­ 12 Wetenschappelijk baarheid inzichtelijk is. Ook hoeven er geen nieuwe Wetenschappelijk heeft betrekking op het doel en concepten, wetmatigheden of theorieën ontwikkelt te de resultaten van het onderzoek en op de manier worden of onbekende werkingsprincipes te worden waarop het onderzoek wordt opgezet en uitgevoerd: verklaard. Aan de hand van enkele voorbeelden wordt • Doel en resultaten: wetenschappelijk onderzoek het begrip technisch wetenschappelijk onderzoek (two) heeft tot doel een verklaring voor een verschijnsel nader toegelicht. Voo r bee l d g ee n t wo : z u i v e l p r od u ce n t Voo r bee l d t wo : z u i v e l p r od u ce n t Een ondernemer wil de houdbaarheid van zuivelproducten verlengen door Een producent van zuivelproducten is niet bekend met de wijze waarop conserveringsmiddelen te combineren met een hittebehandeling. De micro-organismen beïnvloed worden door hittebehandeling. Daarom smaak van het product mag er echter niet onder lijden. De ondernemer wordt een microbiologische studie verricht naar de cellulaire voert testen uit waarbij de combinatie conserveringsmiddel en verhitting mechanismen die in werking treden als micro-organismen blootgesteld wordt gevarieerd. Met de resultaten wordt de behandeling bepaald die worden aan hitte. Het onderzoek zoekt een verklaring voor het verschil in het beste product oplevert. hittetoleranties van diverse soorten micro-organismen in zuivel. Voo r bee l d g ee n t wo : l e v e r a n cie r k ata ly sat o r e n Voo r bee l d t wo : l e v e r a n cie r k ata ly sat o r e n In een katalytische naverbrander worden koolwaterstoffen omgezet in Een ondernemer wil zijn kennis van katalysatoren vergroten om de minder vervuilende producten. De leverancier denkt dat de efficiency van gebruiksduur te verlengen. Zijn onderzoek spitst zich toe op de de omzetting kan worden verbeterd. Er worden proeven gedaan waarbij reactiekinetiek. De ondernemer zoekt naar verklaringen voor zowel de de procesomstandigheden worden gevarieerd. Op basis van temperatuur vervuiling als de degeneratie van de katalysator. Door middel van en rookgassnelheid wordt de optimale procesinstelling bepaald. labexperimenten worden de theoretische achtergronden getoetst. 3.3 Analyse van de technische haalbaarheid De analyse is gericht op de technische haal­baarheid van S&O. Een analyse heeft betrekking op een eigen mogelijk S&O-project en moet antwoord geven op de vraag of u zelf een S&O-project kunt gaan uitvoeren. Hieronder wordt toegelicht welke randvoorwaarden er gelden. Voorgenom en en systematisch Volgens de definitie van S&O moet de analyse voorgenomen en systematisch zijn. Dit betekent dat op het moment van aanvragen de opzet van de analyse gestructureerd en bekend is. In de aan­vraag moet deze opzet helder zijn weergegeven. Zelf verrich ten van onder zoek of ont wik kel i n g De analyse moet betrekking hebben op een eigen Voo r bee l d a n a ly se v a n de t ech n ische haa l baa r heid : k oe k j es f ab r i k a n t E-nummers zijn hulpstoffen die binnen de Europese Unie van een identieke codering zijn voorzien. Vanwege de slechte reputatie van E-nummers vermijden veel consumenten levensmiddelen wanneer veel E-nummers op het etiket staan. Om deze verkoopbarrière te slechten wil een koekjesproducent nieuwe koekjes gaan ontwikkelen waaraan minder hulpstoffen zijn toegevoegd. De analyse van de technische haalbaarheid is gericht op het onderzoeken of het mogelijk is producten te ontwikkelen zonder hulpstoffen en/of een laag zoutvetgehalte. Het project begint met een literatuurstudie en het bestuderen van de wetgeving. Vervolgens worden ingrediënten geselecteerd die voldoen aan de voorwaarden. Voordat er een ontwikkelingstraject van nieuwe koekjes in gang wordt gezet wordt bekeken of het in principe mogelijk is om koekjes op de bestaande productielijn te produceren. Bij deze analyse van de technische haalbaarheid spelen economische of financiële aspecten een marginale rol. mogelijk S&O-project en moet antwoord geven op vragen als: Is het S&O-project technisch haalbaar? Kunt u zelf het uiteindelijke S&O-project gaan uitvoeren? Bij de technische analyse spelen economische of Voo r bee l d a n a ly se v a n de t ech n ische financiële aspecten een marginale rol (bijvoorbeeld als haa l baa r heid : hi j s k l e m m e n v oo r één van de beslissingscriteria bij het afwegen van ( pe t r o ) che m ie alternatieven). Analyses die voor een belangrijk deel betrekking hebben op de economische en financiële In de chemie en petrochemie wordt gewerkt in vonkvrije omgevingen met haalbaarheid komen niet in aanmerking. agressieve stoffen en veelal hoge zuurgraden. Er zijn geen hijsklemmen die voldoen aan de daar gestelde eisen. In de analyse zal worden Wat valt niet onder analyse van de technis c h e onderzocht of het voor de producent van dergelijke klemmen mogelijk is haalbaarheid om klemmen te gaan ontwikkelen die gemaakt zijn van bijzondere Uw analyse mag niet gericht zijn op een legeringen op basis van titanium. De klemmen moeten laag van gewicht investeringsproject, een offerteaanvraag of een en vonkvrij zijn, met een groot hijsvermogen. De analyse van de bestek voor het aanschaffen van producten of technische haalbaarheid zal bestaan uit een selectie van legeringen en processen. Ook economisch onderzoek, kostprijs kunststofmaterialen die bestand zijn tegen agressieve stoffen en vonkvrij. onderzoek, het maken van begrotingen, prijs­ Deze materialen worden kortstondig getest op bruikbaarheid in vergelijkingen en marktonderzoek komen niet in hijsklemmen. Wanneer uit de analyse blijkt dat het in beginsel mogelijk is aanmerking. sterke en corrosiebestendige hijsklemmen te ontwikkelen op basis van diverse bijzondere legeringen en kunststoffen dan wordt een Aan de hand van enkele voorbeelden wordt het ontwikkelingsproject opgestart om de klemmen daadwerkelijk te gaan begrip analyse van de technische haalbaarheid ontwikkelen. nader toegelicht. 13 3.4 Technisch onderzoek Aan de hand van enkele voorbeelden wordt het begrip technisch onderzoek nader toegelicht. Technisch onderzoek richt zich op de verbetering van uw productieproces of de door u gebruikte Voo r bee l d t ech n isch o n de r z oe k : m e taa l bewe r k i n g sbed r i j f programmatuur. Met behulp van technisch onderzoek brengt u de mogelijkheden in kaart om een significante verbetering van uw productie­proces Een metaalbewerkingsbedrijf is klein begonnen met een frees- en een of programmatuur te realiseren. draaibank. In de loop van de tijd zijn de productiefaciliteiten sterk uitgebreid. In het verleden heeft men het productieproces ingrijpend Een nadere toelichting op technisch onderzoek herontwikkeld om grote orders van één specifieke klant te kunnen met betrekking tot programmatuur kunt u lezen verwerken. Deze klant heeft echter geen vervolgorders meer geplaatst. in paragraaf 3.5. Probleem is nu dat het productieproces nog is ingericht voor het verwerken van grote orders van één bepaald product. Alleen een onderneming kan een technisch onderzoeksproject Door het technisch onderzoek wil het bedrijf inzicht krijgen in aanvragen. Kennisinstellingen bijvoorbeeld kunnen mogelijkheden om te bereiken dat: geen technisch onderzoeks­project aanvragen. • de productie flexibeler wordt uitgevoerd zodat men per dag drie verschillende producten kan fabriceren in plaats van de huidige één per dag; • Verbetering van het fysieke produc tieproce s Het doel van technisch onderzoek is het realiseren van men in staat is om minimaal twee spoedorders in één week binnen de normale productie uit te voeren tegen nu één spoedorder per week; • een significante verbetering van uw productieproces. de gevoeligheid voor storingen in het productieproces met minimaal 50% wordt gereduceerd. U doet dit door uw productie­methode substantieel te wijzigen. U voert technisch onderzoek uit om inzicht te Het onderzoek bestaat uit: krijgen in de mogelijkheden die er voor u zijn om uw • productiemethode te wijzigen. Technisch onderzoek moet meer zijn dan routinematige procesoptimalisatie: het maken van een analyse van de technische knelpunten in het huidige productieproces; • het onderzoeken van een aantal alternatieve productiemethoden, de optimalisatie van de instellingen van proces­ waarbij nader ingegaan wordt op de mogelijkheden van een nieuwe parameters leidt niet tot een substantieel gewijzigde systeemarchitectuur (opstellen van systeemspecificaties, productiemethode. Technisch onderzoek hoeft niet te systeemontwerp, systeemverificatie) en van het introduceren van leiden tot een technisch nieuw fysiek productieproces. mechatronica (complexe elektromechanische systemen, modules en sensoren/actuatoren, het koppelen van bestaande machines); Randvoor waarden • het in kaart brengen welke gevolgen de mogelijke verbeteringen Het fysieke productieproces moet op het moment dat hebben voor de inrichting van het productieproces voor wat betreft het u een aanvraag indient al in uw eigen onder­neming automatiseringsconcept, het voorraadbeheer en de interne logistiek. worden toegepast. Het technisch onder­zoek eindigt wanneer inzicht is verkregen in de productiemethode Uiteindelijk resulteert dit in een rapport waarin de onderzochte of in het procesmodel om de beoogde verbetering te oplossingsrichtingen met hun effecten worden beschreven. bewerkstelligen. Implementatie valt er dus niet onder. 14 Voo r bee l d t ech n isch o n de r z oe k : Voo r bee l d t ech n isch o n de r z oe k : t o x ische s t o f f e n i n p r od u c t iep r oces z u i v e l p r od u ce n t Een bedrijf heeft een eigen productieproces waarbij gewerkt wordt met Een producent van zuivelproducten wil de capaciteit van zijn toxische stoffen. De productiemedewerkers kunnen worden blootgesteld productieproces uitbreiden. Uit een analyse van het proces is gebleken dat aan deze stoffen, wat slecht is voor hun gezondheid. Tijdens het proces één processtap de bottleneck vormt. De rest van de lijn draait slechts op komen lage concentraties van deze stoffen vrij. Op dit moment zijn deze maximaal 80%. Het bedrijf wil de capaciteit voor 100% benutten. concentraties ruim onder de wettelijke eisen (MAC-waarden). In de toekomst zullen deze eisen strenger worden. Het bedrijf heeft als doel gesteld het vrijkomen van deze toxische stoffen met 50% te reduceren. Capaciteitsverhoging door te investeren in extra capaciteit is te kostbaar. Het bedrijf wil daarom door een technisch onderzoek nagaan of de capaciteit verhoogd kan worden door slimmer gebruik te maken van de Het bedrijf zal eerst in kaart brengen waar deze stoffen in het huidige productiemiddelen. De ondernemer start met een analyse van de productieproces vrijkomen. Onderzoek zal plaatsvinden naar: huidige productiemethode. Vervolgens gaat hij na welke wijzigingen • de verandering van de volgorde van de processtappen: het proces mogelijk zijn. Hiertoe richt hij zich op vragen als: bestaat uit mengsectie, reactor, scheidingssectie en een koelunit. • Men denkt dat voornamelijk bij de scheidingssectie de meeste toxische componenten vrijkomen. De oplosbaarheid van de toxische eindproduct? • Kan de methode anders worden ingericht door een deel van de stoffen is afhankelijk van de temperatuur. Door de koelsectie voor grondstoffen in een later stadium in het proces toe te voegen of door in de scheidingssectie te plaatsen zouden minder toxische stoffen het eerste deel van het proces te werken met een hoger droge stof kunnen vrijkomen; gehalte? • de besturing van het proces; • • de plaatsen in het proces waar de stoffen kunnen worden ingevoerd; • Welke rol of functie heeft elke processtap in de productie van het • Zo ja, wat voor consequenties heeft dit voor de productspecificaties van het eindproduct? de toevoer van de grondstoffen: men denkt hierbij aan oplosbare verpakkingen en wat de gevolgen hiervan zijn op het productieproces Het onderzoek resulteert in een rapport waarin beschreven staat in en op de kwaliteit en eigenschappen van het eindproduct; hoeverre alle onderzochte wijzigingen in de productiemethode bijdragen de effecten van de vorm van de stoffen: de stoffen kunnen bijvoorbeeld aan het halen van de doelstelling. in tabletvorm een ander effect hebben op het vrijkomen van de toxische stoffen dan wanneer het in vloeibare vorm wordt toegediend. Het onderzoek resulteert in een rapport waarin beschreven wordt in welke mate de oplossingsrichtingen bijdragen aan de doelstelling. 15 3.5 Programmatuur (prototypes van) technisch nieuwe programmatuur. Het beschrijven van modellen, het formuleren van Werkzaamheden met betrekking tot programmatuur algoritmen of het beschrijven van een architectuur kunnen als S&O worden aangemerkt als er sprake is van: zonder dat er sprake is van programmatuur­ • de ontwikkeling van technisch nieuwe ontwikkeling wordt niet gerekend tot werkzaamheden programmatuur; met betrekking tot technisch nieuwe programmatuur. • • • technisch wetenschappelijk onderzoek; de analyse van de technische haalbaarheid van De technische nieuwheid heeft betrekking op de eigen S&O, of activiteiten die u uitvoert. Er moet sprake zijn van technisch onderzoek. voor uw onderneming nieuwe technologie, het verder ontwikkelen van bestaande technologie of het Voor technisch wetenschappelijk onderzoek en de ontwikkelen van een technische oplossing voor een analyse van technische haalbaarheid gelden de criteria specifiek informatietechnologisch probleem. zoals die in de paragrafen 3.2 en 3.3. zijn toegelicht. Ontwikkeling en technisch onderzoek met betrekking Het begrip technisch nieuw is iets anders dan nieuw. tot programmatuur worden hierna nader toelicht. Vrijwel alle programmatuur die wordt gebouwd is nieuw, deze was er immers nog niet. Dit wil nog niet Verruiming programmatuur- ont wik keling zeggen dat er sprake is van technisch nieuwe binnen de WBSO programmatuur. Een duidelijke scheidslijn tussen Vanaf 2009 kunnen projecten worden aangevraagd nieuw en technisch nieuw wordt gegeven door het die voorheen niet voor ondersteuning vanuit de WBSO antwoord op de vraag: Is er sprake van een nieuw in aanmerking kwamen. Aanleiding hiertoe is het informatietechnologisch principe in de programma­ beleid van EZ om de ontwikkeling van innovatieve tuur? Het ontwikkelen van een nieuw principe of diensten extra te stimuleren. Programmatuur wordt het verder ontwikkelen van een bestaand en zelf breed toegepast en is steeds vaker de basis bij ontwikkeld principe kan programmatuur voor de diensten­innovatie. De uitbreiding heeft betrekking op aanvrager technisch nieuw maken. Ook het op projecten waarbij programmatuur wordt ontwikkeld technisch nieuwe wijze laten samenwerken of om bestaande componenten op technisch nieuwe wijze integreren van hoofdzakelijk door u zelf ontwikkelde te integreren of te laten samenwerken. Achterliggende en in uw onderneming toegepaste programmatuur­ gedachte is dat het creëren van een goede onder­ componenten wordt als S&O aangemerkt. liggende ICT-infrastructuur essentieel is voor het kunnen exploiteren van een innovatieve dienst. Een project dat voor de WBSO in aanmerking komt, Aanvullende voorwaarde is dat u de bestaande kenmerkt zich door een concreet technisch probleem programmatuurcomponenten hoofdzakelijk zelf dat door u wordt opgelost. In de gekozen oplossings­ hebt ontwikkeld en reeds in uw onderneming toepast. richting zult u voor uw onderneming technisch nieuwe principes, methodes of technieken of bestaande Ontwikkeling van technisch nieuwe programmatuur technologie verder ontwikkelen. Binnen de context Om te bepalen of een programmatuurontwikkeling als gaat het altijd om een probleem op het gebied S&O kan worden aangemerkt zijn naast ontwikkeling van informatietechnologie. van technisch nieuwe programmatuur in de WBSO twee begrippen van belang: programmatuur en 16 technische nieuwheid. Programmatuur wordt Het is belangrijk om onderscheid te maken tussen een gedefinieerd als het niet-fysieke, logische deelsysteem project en een probleem. Een project kan bijvoorbeeld van een informatie­systeem dat de structuur van de bestaan uit de realisatie van een nieuw route­ gegevens en de verwerkingsprocessen bepaalt. planningssysteem. Een informatietechnologisch Het moet gaan om het daadwerkelijk realiseren van probleem daarin kan zijn dat op basis van het huidige algoritme het realiseren van de gewenste specificaties Activiteiten die gericht zijn op het toepassen of niet mogelijk is. Dit moet u dan zo duidelijk mogelijk implementeren van programmatuur worden aan­gemerkt aangeven als probleemstelling. Voor het ontwikkelen als bouw en zijn geen S&O. Het bouwen of inrichten van van een nieuw en efficiënter algoritme kan de programmatuur waarbij geen sprake is van hoofdzakelijk ontwikkeling van nieuwe methoden en technieken eigen ontwikkelde en al toegepaste programmatuur komt noodzakelijk zijn, waardoor er sprake kan zijn van niet in aanmerking. Ook niet als u zich deze technologie technisch nieuwe programmatuur. eerst door scholing, studie of aankoop eigen moet maken. De bespreking van de definitie laat zien dat niet alle Aan de hand van enkele voorbeelden worden de activiteiten die betrekking hebben op programmatuur­ grenzen van het begrip ontwikkeling van ontwikkeling voor de WBSO in aanmerking komen. programmatuur nader toegelicht. Voo r bee l d g ee n o n t wi k k e l i n g p r o g r a m m at u u r : Voo r bee l d g ee n o n t wi k k e l i n g p r o g r a m m at u u r : n ie u we database / n e t we r k o m g e v i n g n ie u we o n t wi k k e l o m g e v i n g Een voorbeeld van een project dat geen S&O-project is omdat er sprake is Het feit dat een ontwikkelomgeving volstrekt nieuw is voor een software­- van toepassing van beschikbare technologie, is het realiseren van een ontwikkelaar en deze zich eerst nieuwe methoden en technieken moet nieuw informatiesysteem waarbij de nieuwheidsaspecten een nieuwe aanleren (first use) maakt een project niet tot een S&O-project. De conclusie databaseomgeving en een nieuwe netwerkomgeving zijn. Het project is is dat er sprake is van bouw. De leerfase wordt gezien als het kennis nemen primair gericht op het ontwerp van een toepassing en de realisatie van de van beschikbare technologie. Het realiseren van de benodigde functionele benodigde functionaliteit. Het zoeken naar het optimale ontwerp en de bouwstenen voor een nieuwe ontwikkelomgeving als voorbereiding op meest geschikte componenten is geen S&O, omdat het niet toekomstige productie wordt gezien als het inrichten van programmatuur technologiegericht is maar toepassingsgericht. voor toepassing in de praktijk en wordt daarom niet aangemerkt als S&O. Voo r bee l d o n t wi k k e l i n g p r o g r a m m at u u r : Voo r bee l d o n t wi k k e l i n g p r o g r a m m at u u r : u i t b r eidi n g o n t wi k k e l i n g sp l at f o r m bee l d v e r we r k i n g Om diverse artificial intelligence ontwikkelingen te versnellen wordt er Ontwikkeling van nieuwe visualisatie methoden op GPU-gebaseerde een oplossing ontwikkeld om bestaande Prolog en Haskell componenten technologie door nieuwe algoritmen te ontwikkelen die met behulp van op te nemen in het NET-framework. Hiervoor worden nieuwe procedures Pixel Shaders en High-Level Shading Language (HLSL) kunnen werken. ontwikkeld die de standaardcomponenten bruikbaar maken als includes Daarbij wordt onderzocht op welke wijze SMID de rekenkracht van voor het eigen ontwikkelproces. processoren bij Occlusion Culling kan verminderen. Voo r bee l d o n t wi k k e l i n g p r o g r a m m at u u r n a Voo r bee l d g ee n o n t wi k k e l i n g verruiming p r o g r a m m at u u r n a v e r r u i m i n g Een onderneming heeft zelf een SMS-engine ontwikkeld. Dit bestaande Om vogels te kunnen spotten wil een ondernemer een SMS-engine component wil de ondernemer nu in gaan zetten om verschillende toepassen. Om gebruikers met SMS te laten reageren, gaat de toepassingen te ontwikkelen. Om de SMS-engine te gebruiken bij het ondernemer een internet site ontwikkelen. Om de internet site en de spotten van vogels, wordt een interactieve internet site ontwikkeld en gegevens te beheren implementeert de ondernemer hiervoor een content beheersoftware geïntegreerd. management systeem. 17 Technisch onderzoek en programmatuur Ra n d vo o r wa a rd e n Technisch onderzoek richt zich op de verbetering van De programmatuur moet al op het moment dat u de de door u gebruikte programmatuur. S&O-verklaring aanvraagt in uw eigen onderneming worden toegepast. Het onderzoek eindigt wanneer Verbetering van programmatuur inzicht is verkregen in het procesmodel om de Het doel is het significant verbeteren van de beoogde verbetering te bewerkstelligen. programmatuur die u gebruikt. Technisch onderzoek Implementatie valt er dus niet onder. betreft het modelleren van processen. De bestaande processituatie wordt in kaart gebracht, geanalyseerd Aan de hand van enkele voorbeelden wordt het begrip en gesimuleerd, bijvoorbeeld met behulp van een technisch onderzoek in relatie tot programmatuur modelleringstool. Vervolgens voert u in het model nader toegelicht. mogelijke procesverbeteringen door en simuleert u de situatie opnieuw. Daarmee wordt een beeld gekregen van de effecten van de aanpassingen op het proces. Voo r bee l d t ech n isch o n de r z oe k e n Voo r bee l d t ech n isch o n de r z oe k e n p r o g r a m m a­t u u r : v e r be t e r i n g p r o g r a m m at u u r : m ode l l e r i n g t es t p r oces app l icat iea r chi t ec t u u r Een automatiseringsbedrijf verwerkt voor diverse klanten miljoenen Een bedrijf, actief binnen de geautomatiseerde logistiek, heeft in het transacties, waarbij betrouwbaarheid en veiligheid hoog in het vaandel verleden een applicatie ontwikkeld en met diverse modules (voor staan. De transactiegegevens zijn afkomstig van verschillende verwerking, data-uitwisseling, compressie, authenticiteit, verificatie datasystemen met steeds nieuwe protocollen die moeten worden etcetera) uitgebreid. Deze modules belasten het bedrijfssysteem echter ondersteund. De verwerking hiervan vindt gescheiden plaats. zodanig dat er geregeld wachttijden in de logistiek ontstaan. Het bedrijf In de praktijk is gebleken dat er onvolledig uitgevoerde transacties wil onderzoeken hoe de applicatiearchitectuur zodanig verbeterd kan kunnen plaatsvinden. Dit is echter nooit naar voren gekomen tijdens de worden dat het systeem aanzienlijk minder belast wordt. Doel is de regressietesten, die telkens opnieuw worden uitgevoerd als er nieuwe wachttijden met 20% te verkorten. protocollen moeten worden ondersteund en getest. Bovendien is de doorlooptijd van deze regressietesten te lang en moet met 25% worden Het bedrijf wil eerst de knelpunten in de onderlinge communicatie tussen gereduceerd. Van het testproces wordt een model gemaakt en de modules in kaart brengen en in een model vastleggen. Door analyse en gevalideerd. Daarmee wordt het testproces gesimuleerd. onderzoek met behulp van dit model denkt het bedrijf de oorzaken vast te Het onderzoek resulteert erin dat op basis van de resultaten van de kunnen stellen. Het onderzoek resulteert in een rapport waarin deze modellering een programma van eisen voor de noodzakelijke programmatuurwijzigingen en andere oplossingen zijn vastgelegd. Het aanpassingen van de testprogrammatuur en hun bijdrage aan het halen rapport bevat een beschrijving van de mate waarin de doelstellingen van de doelstelling kan worden opgesteld. Om de beoogde snelheidswinst worden gehaald. Eén van mogelijke wijzigingen zou kunnen zijn het te realiseren zou kunnen worden gestreefd naar parallellisatie van de opnieuw ontwikkelen van de compressiealgoritmes. dataverwerking. Daarnaast zou het systeem kunnen worden voorzien van zelfdiagnose en automatisch herstel om te voorkomen dat onvolledige transacties kunnen worden uitgevoerd. 18 3.6 Randvoorwaarden Werkzaamheden die niet in aanmerking komen Hierna worden een aantal randvoorwaarden In de WBSO en de Afbakeningsregeling wordt expliciet beschreven waaraan moet worden voldaan om een aantal werkzaamheden uitgesloten. voor de WBSO in aanmerking te komen. De volgende werkzaamheden worden niet tot De S&O-werkzaamheden moeten door de aanvrager zelf systematisch worden georganiseerd S&O-werkzaamheden gerekend: • • Bij het verrichten van de S&O-werkzaamheden is een projectmatige aanpak vereist (of een programmatische organisatorische en administratieve werkzaamheden; • aanpak indien dit beter aansluit bij de situatie). Er moet sprake zijn van een voorgenomen S&O-project. marktonderzoek; werkzaamheden die buiten de Europese Unie plaatsvinden; • de volgende activiteiten in relatie tot U moet de S&O-werkzaamheden zelf organiseren en programmatuur: uitvoeren. Dit betekent dat als u de werkzaamheden 1. Onderhoud van programmatuur. in opdracht of in een samenwerkingsverband . Het geschikt maken van programmatuur voor uitvoert, u moet kunnen aantonen dat u zelf de een ander hardware- of softwareplatform; S&O-werkzaamheden verricht en de aansturing onder platform wordt verstaan het geheel van het werk bepaalt. van hardware en besturingsprogrammatuur waarop informatiesystemen worden ontwikkeld De S&O-werkzaamheden moeten in de EU worden verricht Uren die worden verricht door uw werknemers in (ontwikkelplatform) of in productie worden genomen (doelplatform). 3. Het ontwikkelen van programmatuur, die andere lidstaten van de Europese Unie (EU) komen bestaande programmatuur op een voor de S&O- in aanmerking voor de WBSO. U mag de EU-uren inhoudingsplichtige of S&O-belastingplichtige opvoeren als u als werkgever in Nederland bent technisch nieuwe wijze integreert of laat gevestigd en het S&O wordt verricht door samenwerken tenzij de bestaande programma­ werknemers waarvoor in Nederland loonheffing tuur hoofdzakelijk binnen de onderneming van wordt ingehouden. De zelfstandige die voor zijn de S&O-inhoudingsplichtige, binnen de fiscale eigen in Nederland gevestigde onderneming S&O eenheid waarvan de S&O-inhoudingsplichtige verricht in de EU kan de hiervoor benodigde uren deel uitmaakt, of binnen de onderneming van de ook opvoeren. Voor de in een andere EU-lidstaat S&O-belastingplichtige, is ontwikkeld en wordt gemaakte S&O-uren gelden dezelfde administratieve vereisten als voor in Nederland gemaakte uren. De toegepast. 4. Het bouwen of inrichten van programmatuur, S&O-administratie dient op de Nederlandse vestiging behalve als de ontwikkeling van de bedoelde van de onderneming aanwezig te zijn. programmatuur op grond van punt 3 (hierboven genoemd) wel als speur- en ontwikkelingswerk is aangemerkt. 19 • • het bouwen of inrichten van apparatuur bestemd werkzaamheden met betrekking tot het invoeren bestaande technieken; technologie, producten, processen of programma­ • • • het bouwen van een pilot-plant op productieschaal, het bepaalde zoals beschreven op de vorige pagina commerciële betekenis; • werkzaamheden, door de S&O-inhoudingsplichtige onderzoek naar de aanwezigheid van delfstoffen; of S&O-belastingplichtige verricht ten behoeve van het verrichten van beleidsstudies en strategische door een ander verricht S&O, die op zichzelf niet studies; zijn aan te merken als S&O; het opzetten en volgen van cursussen, scholing en • werkzaamheden met betrekking tot in symposia; technologische zin niet significante aanpassingen analyse en beoordeling van bestaande productie­ aan of wijzigingen van bestaande producten of processen, indien er geen directe samenhang is processen; • werkzaamheden met betrekking tot het opstellen productvergelijkend onderzoek, indien er geen en aanpassen van recepturen en de samenstelling directe samenhang is met S&O; van een product zonder dat er sprake is van een verandering van uitsluitend vormgeving of technisch nieuw werkingsprincipe van het afmetingen van producten en programmatuur; desbetreffende product. kwaliteitscontrole, anders dan de directe controle van uitgevoerd S&O, en kwaliteitsborging; 20 voorbereiding en uitvoering van de productie; dan wel een prototype met een productieve of met S&O; • • • tuur, dan wel onderdelen daarvan, onverminderd bij het 4e bullet, onder punt 3; • werkzaamheden met betrekking tot bouwkundige en installatietechnische ontwerpen op basis van en aanpassen van aangeschafte of aan te schaffen • • • voor toepassing in de praktijk; 4 Wat levert de WBSO u op? Bepaling van het S&O-loon voor 2009 Wat betreft het financiële voordeel van de WBSO U berekent het S&O-loon door het S&O-uurloon te zijn er verschillen tussen inhoudingsplichtige vermenigvuldigen met de toegekende S&O-uren. ondernemingen, niet-ondernemers en zelfstandigen. Het S&O-uurloon is een vast gemiddeld bedrag per Startende ondernemingen of ondernemers hebben uur dat geldt voor al uw S&O-medewerkers. Dit S&O-uurloon wordt gehanteerd bij de verdere recht op extra financieel voordeel, de zogeheten afwikkeling van uw aanvra(a)g(en) en geldt voor het startersfaciliteit. In dit hoofdstuk wordt toegelicht gehele kalenderjaar 2009. Het S&O-uurloon wordt als volgt bepaald: hoe uw financiële voordeel wordt bepaald. Hebt u in 2007 geen S&O-werkzaamheden verricht 4.1 Fiscaal voordeel voor inhoudings­ plichtige ondernemingen dan geldt voor u een vast gemiddeld uurloon van € 29 (forfait). Hebt u in 2007 wel S&O-werkzaamheden verricht en had u daarvoor een S&O-verklaring Voor inhoudingsplichtige ondernemingen biedt de dan wordt het gemiddelde S&O-uurloon voor 2009 WBSO een vermindering op de totaal af te dragen door SenterNovem berekend op basis van gegevens loonheffing. Deze vermindering van de afdracht uit uw aangiften loonheffingen over 2007. Om de loonheffing wordt S&O-afdrachtvermindering genoemd berekening door SenterNovem mogelijk te maken, en bedraagt per kalenderjaar 42% van de eerste geeft u de burgerservicenummers (BSN’s, voorheen € 110.000 van het totale S&O-loon en 14% van het sofi-nummers) door van de medewerkers die in 2007 resterende S&O-loon. Per S&O-inhoudingsplichtige of S&O hebben verricht. Het aanleveren van BSN’s fiscale eenheid bedraagt de S&O-afdracht­vermindering kan eenvoudig via internet. Wanneer u over 2007 maximaal € 8.000.000 per kalenderjaar. Jaarlijks kunnen een S&O-verklaring hebt ontvangen dan heeft de percentages worden gewijzigd, dit heeft echter SenterNovem u in augustus 2008 een brief gestuurd geen gevolg voor al afgegeven S&O-verklaringen. met uitleg hoe u dit kunt doen. Toe g e k e n de aa n v r a g e n e n bed r a g aantal toegekende aanvragen toegekend bedrag aan afdrachtvermindering (in miljoen euro) 20.300 20.000 19.500 506 500 501 475 466 425 16.000 400 15.900 13.700 13.600 14.200 14.600 15.200 368 324 13.900 355 331 13.000 12.000 300 8.000 200 291 Aantal aanvragen mkb Totaal aantal aanvragen 4.000 100 0 0 2003 2004 2005 2006 2007 Toegekend bedrag mkb Toegekend bedrag alle aanvragers 2003 2004 2005 2006 2007 21 SenterNovem vraagt het fiscaal loon en de verloonde S&O-inhoudingsplichtigen uren van de door u opgegeven S&O-medewerkers op S&O-inhoudingsplichtigen die als starter worden bij het UWV, de instantie die deze gegevens verkrijgt aangemerkt, komen in aanmerking voor een van de Belastingdienst. Er wordt gebruik gemaakt S&O-afdrachtvermindering van 60% in plaats van van de gegevens zoals die op de peildatum zijn 42% over de eerste € 110.000 van het totale S&O-loon opgenomen in de polisadministratie van het UWV. in het betreffende kalenderjaar. De peildatum voor de loongegevens van 2007 is vastgesteld op 1 juli 2008. S&O-belastingplichtigen (zelfstandigen) Zelfstandigen die als starter worden aangemerkt H e t S & O - u u r l oo n wo r d t a l s v o l g t be r e k e n d komen voor een extra aftrek S&O in aanmerking. In 2009 bedraagt deze extra aftrek € 5.904. Som van het loon van alle S&O-medewerkers S&O-uurloon = Wanneer bent u starter? Om te bepalen of uw onderneming als starter (0,85 x som van de verloonde uren van alle S&O-medewerkers) De factor 0,85 is bedoeld ter compensatie van verlof. aangemerkt wordt, spelen de volgende criteria een rol: De uitkomst wordt naar boven afgerond op een veelvoud van € 5. • het aantal jaren dat uw onderneming personeel in loondienst heeft, danwel het aantal jaren dat u ondernemer bent; Het berekende uurloon geldt voor het gehele • S&O-verklaring heeft gekregen; kalenderjaar 2009. U hoeft dus maar één keer BSN’s aan te leveren. het aantal jaren waarin uw onderneming een • de vraag of er sprake is van voorzetting van activiteiten vanuit een andere onderneming; • 4.2 Fiscaal voordeel voor S&Obelastingplichtigen (zelfstandigen) bij wie het eigendom van uw onderneming ligt. Deze criteria worden hieronder nader toegelicht. H e t a a n t a l j a re n d a t u p e r s o n e e l i n d i e n s t h e b t Voor zelfstandigen biedt de WBSO de aftrek S&O of ondernemer bent wanneer zij in een kalenderjaar tenminste 500 uren Uw onderneming kan als starter worden aangemerkt besteden aan S&O. De aftrek voor zelfstandigen als u in de afgelopen vijf kalenderjaren tenminste één bedraagt in 2009 € 11.806. Het bedrag van de aftrek jaar niet inhoudingsplichtig was. Dit betekent dat u wordt jaarlijks vastgesteld. De urendrempel van maximaal in vier kalenderjaren personeel in loondienst 500 uren geldt ongeacht het aantal aanvragen dat had. Als zelfstandige geldt dat u in de afgelopen vijf u voor een kalenderjaar indient (zie hoofdstuk 5). De kalenderjaren maximaal in vier kalenderjaren toegekende S&O-uren van meerdere S&O-verklaringen ondernemer was. In beide gevallen hoeft dit geen worden bij elkaar opgeteld. Het minimum aantal te aaneengesloten periode te zijn. besteden S&O-uren wordt dus niet evenredig verminderd als een aanvraag voor een deel van het H e t a a n t a l j a re n wa a r i n u e e n S & O - ve r k l a r i n g kalenderjaar wordt ingediend. h e b t g e k re g e n U kunt maximaal drie jaren als starter worden aangemerkt. Hebt u in de afgelopen vijf kalenderjaren 4.3 Extra financieel voordeel voor starters in 3 of meer jaren S&O-verklaringen ontvangen, dan komt u niet meer in aanmerking voor de starterstatus. Dit hoeft geen aaneengesloten periode te zijn. 22 De WBSO biedt extra ondersteuning aan starters. Elk kalenderjaar waarvoor u één of meer Hierbij wordt weer onderscheid gemaakt tussen S&O-verklaringen hebt ontvangen telt daarbij als inhoudingsplichtige ondernemingen en zelfstandigen. één jaar. Onder bepaalde voorwaarden tellen ook S&O-verklaringen mee die zijn afgegeven aan een D e e i g e n d o m s ve r h o u d i n g : ve r b o n d e n h e i d e n onderneming waarvan uw onderneming een a a n m e r ke l i j k b e l a n g voortzetting is. Bepalend hiervoor zijn de criteria Als uw onderneming A de activiteiten voortzet van voortzetting en eigendomsverhouding die hierna onderneming B en onderneming B heeft meer dan worden toegelicht. 1/3 van de aandelen van onderneming A dan is er sprake van verbondenheid. Dit is ook het geval als Voor zetting van ac tiviteiten onderneming A meer dan 1/3 van de aandelen van Neemt uw onderneming activiteiten over van een onderneming B bezit of onderneming C meer dan andere onderneming of heeft uw onderneming in 1/3 van de aandelen van zowel onderneming A als het verleden activiteiten van een andere onderneming onderneming B bezit. overgenomen, dan is er sprake van voortzetting van Als uw onderneming A de activiteiten voortzet van een (gedeelte van een) onderneming. Het hoeft niet zelfstandige B en meer dan 5% van de aandelen van zo te zijn dat de onderneming waarvan u de onderneming A zijn in bezit van zelfstandige B, dan activiteiten overneemt wordt beëindigd. is er sprake van aanmerkelijk belang. Als uw onderneming activiteiten voortzet van een andere onderneming dan worden in bepaalde Is er sprake van voortzetting van activiteiten én gevallen de S&O-verklaringen van de andere verbondenheid of aanmerkelijk belang, dan tellen onderneming meegeteld bij het bepalen van de de S&O-verklaringen van de voortgezette starterstatus van uw onderneming. Maatgevend onderneming/zelfstandige B in de voorafgaande hiervoor zijn de eigendomsverhoudingen. vijf kalenderjaren mee bij het bepalen van de starterstatus van onderneming A. Aan de hand van enkele voorbeelden wordt het begrip voortzetting nader toegelicht. Aan de hand van enkele voorbeelden worden de begrippen verbondenheid en aanmerkelijk belang nader toegelicht. Voo r bee l de n v oo r t z e t t i n g Voo r bee l d v e r bo n de n heid : v oo r t z e t t i n g ac t i v i t ei t e n v a n a n de r e B V • • • Een éénmanszaak of een aandeel in een vennootschap onder firma wordt omgezet in een bv. De activiteiten van de éénmanszaak of Bv B heeft in 2005 en 2006 S&O-verklaringen ontvangen. Activiteiten van vennootschap onder firma worden voortgezet door de bv. bv B worden voortgezet door bv A. Bv A heeft nog nooit eerder een Een bv wordt gesplitst in een holding en een werkmaatschappij. S&O-verklaring ontvangen en heeft pas met ingang van 2009 personeel De activiteiten van de oude bv worden voortgezet in de in dienst. Er bestaat een verbondenheid tussen A en B. De twee S&O- werkmaatschappij en/of de holding. verklaringen van bv B worden meegeteld bij het bepalen van de starterstatus Twee of meer bedrijven fuseren en vormen samen een nieuwe van bv A. Bv A is in dit geval in 2009 starter want een nieuwe onderneming onderneming waarin de activiteiten van de oude bv’s worden kan maximaal drie jaar starter zijn. In 2010 is bv A geen starter meer. voortgezet. • • • De activiteiten van een bv worden gesplitst en ondergebracht in twee nieuwe bv’s die ieder een deel van de activiteiten van de Voo r bee l d aa n m e r k e l i j k be l a n g : o m z e t t i n g oude bv overnemen. ee n m a n s z aa k i n B V Het doorstarten van de activiteiten van een failliete bv in een andere bv. Een eenmanszaak heeft in 2004 tot en met 2006 S&O-verklaringen Een directeur grootaandeelhouder verplaatst zijn activiteiten van ontvangen. De eenmanszaak wordt met ingang van 2009 omgezet in een werkmaatschappij naar zijn eigen personal holding. een nieuwe bv. De eigenaar van de opgeheven eenmanszaak heeft een aanmerkelijk belang in de nieuwe bv. De bv is in 2009 geen starter omdat de eenmanszaak al drie S&O-verklaringen heeft ontvangen. 23 s ta r t e n de o n de r n e m e r s i n de wbso aantal aanvragers dat profiteert van de startersfaciliteit 3000 2910 2290 2360 2220 2100 2000 1000 500 250 310 270 240 290 230 Aanvragers voor de loonbelasting Zelfstandigen 0 2003 2004 2005 2006 2007 SenterNovem beoordeelt of u als starter wordt Als u niet-ondernemer bent dan is het de bedoeling aangemerkt. Dit gebeurt aan de hand van de gegevens dat de S&O-tegemoetkoming wordt doorgegeven aan die u in het aanvraagprogramma moet invullen. de opdrachtgever. Het S&O-loon dat voor een project Indien u twijfelt of de starterstatus voor uw onder­ wordt aangevraagd mag niet hoger zijn dan de neming van toepassing is neemt u dan contact op met vergoeding voor uw loonkosten die van de opdracht­ SenterNovem. Bent u als starter aangemerkt en blijkt gever wordt ontvangen. Een vergoeding van de achteraf dat de gegevens die u aan SenterNovem hebt opdrachtgever voor bijvoorbeeld materiaalkosten verstrekt onjuist zijn, dan kan SenterNovem deze mag geen deel uitmaken van het S&O-loon. Ook extra toekenning herzien. loonkosten die u voor eigen rekening maakt, komen niet in aanmerking voor S&O-afdrachtvermindering. De bepaling van het S&O-(uur)loon is identiek aan de 4.4 Financieel voordeel voor niet-ondernemers in paragraaf 4.1 beschreven procedure. Als u de S&O-afdrachtvermindering doorberekent De S&O-afdrachtvermindering is vooral aan de opdrachtgever is er in principe voor u per bedoeld voor Nederlandse ondernemingen die saldo geen fiscaal voordeel. Het betekent wél dat het S&O-werkzaamheden verrichten. Niet-ondernemers, voor opdrachtgevers goedkoper en dus aantrekkelijker over het algemeen kennisinstellingen zoals wordt om S&O-werkzaamheden bij uw niet- onderzoeks­instituten en universiteiten, kunnen in onderneming te laten uitvoeren. aanmerking komen voor S&O-afdrachtvermindering wanneer contractresearch wordt uitgevoerd in opdracht en voor rekening van (een samenwerkings­ verband van) onderneming(en) of een product- of bedrijfschap. 24 5Hoe en wanneer dient u een aanvraag in? Om in aanmerking te komen voor de WBSO dient • Let op: U kunt voor eenzelfde kalendermaand maar één aanvraag indienen. Dient u bijvoorbeeld een u een aanvraag in bij SenterNovem. U kunt op jaaraanvraag in dan kunt u geen aanvullende verschillende momenten een aanvraag indienen aanvraag indienen voor het tweede halfjaar. en zelf de aanvraagperiode kiezen. Hoe het invullen en indienen van een aanvraag in zijn werk gaat, v oo r bee l de n f l e x ibe l aa n v r a g e n leest u in dit hoofdstuk. Verder worden nog een 6 maanden aantal belangrijke aandachtspunten genoemd. 6 maanden 4 maanden 4 maanden 5.1 Het moment van indienen 3 maanden jan fe b 4 maanden 4 maanden 3 maanden 5 maanden 3 maanden mrt apr mei 6 maanden jun jul aug sep okt n ov dec De WBSO kent een flexibel aanvraagregiem. U kunt meerdere keren per jaar een aanvraag indienen en zelf de periode van de aanvraag bepalen. U kiest vooraf een aanvraagritme. Wanneer u in de loop van het jaar nieuwe projecten verwacht, maar ook wanneer u U kunt als S&O-inhoudingsplichtige dus uiterlijk 31 augustus mogelijk extra uren voor een project nodig hebt, dan van het jaar voor de maanden oktober, november en december kiest u voor vaker aanvragen. U kunt dan flexibel een aanvraag indienen. Voorwaarde is dat u voor deze inspelen op de ontwikkelingen. Hierbij geldt echter maanden nog geen aanvraag hebt ingediend en dat u eerder het volgende: in hetzelfde jaar maximaal twee aanvragen hebt ingediend. S&O-inhoudingsplichtigen • • • U mag maximaal drie keer per kalenderjaar een S&O-belastingplichtigen (zelfstandigen) aanvraag indienen. • Uw aanvraag betreft tenminste drie kalender­ betreffende kalenderjaar aanvragen indienen maanden en ten hoogste zes kalendermaanden. voor uw eigen S&O-werkzaamheden. U mag één aanvraag voor het hele kalenderjaar indienen wanneer u het voorgaande jaar een • • S&O-verklaring hebt verkregen. • U kunt tot uiterlijk 30 september van het Uw aanvraag moet vooraf en uiterlijk één volledige Er geldt geen maximum voor het aantal aanvragen. Uw aanvraag betreft de periode vanaf de datum van indiening tot het einde van het kalenderjaar. • Uw aanvraag betreft tenminste drie kalender­ kalendermaand voordat de periode waarop de maanden. Een aanvraag die u indient in de periode aanvraag betrekking heeft begint, worden van 1 oktober tot en met 31 december heeft ingediend. U kunt dus uiterlijk 30 november 2008 betrekking op het volgende kalenderjaar. een aanvraag indienen voor een periode die start in januari 2009. • Als activiteiten over het kalenderjaar heen lopen, dan dient u hiervoor jaarlijks een nieuwe aanvraag in. 25 5.2 Het invullen van de aanvraag De situatie kan zich voordoen dat uw onderneming uit Voor het indienen van een WBSO-aanvraag kunt u meerdere administratieve eenheden bestaat. U kunt voor gebruik maken van het aanvraagprogramma. Dit de gehele onderneming volstaan met één aanvraag. aanvraagprogramma kunt u downloaden van de In verband met de verrekening is het aan te bevelen in uw website www.senternovem.nl/wbso. aanvraag het loonheffingennummer plus subnummer op te geven van die administratieve eenheid waartoe de meeste Invullen aanvraagprogramma S&O-medewerkers behoren. Na installatie leidt het programma u automatisch door de relevante vragen. Tijdens het invullen voert het programma bovendien een aantal controles uit, onder Indien de rechtsvorm van uw onderneming in de meer op volledigheid. Bij het invullen van de aanvraag aanvraagperiode gaat wijzigen (door bijvoorbeeld een fusie moet u zorgvuldig te werk gaan. Voor een volledige met een andere onderneming, of uw éénmanszaak gaat over in aanvraag vult u een aantal algemene gegevens en een een BV), dan adviseert SenterNovem u om zowel voor de oude beschrijving van de voorgenomen projecten in. Per als de nieuwe situatie een aanvraag in te dienen. project dient u een realistische inschatting te maken van de benodigde tijd. Projecten waarbij slechts enkele uren worden geraamd, worden niet gezien als Indien u niet beschikt over een computer met S&O. Belangrijk is dat projecten concreet en niet te het Windows-besturingssysteem, dan kunt u algemeen worden omschreven. Duidelijk moet zijn gebruik maken van een aanvraagformulier op welke activiteiten u gaat uitvoeren. Het indienen van papier. Het formulier kunt u aanvragen bij een onvolledige of te late aanvraag kan leiden tot het SenterNovem. niet in behandeling nemen van de aanvraag of tot een afwijzing. Doet u een aanvraag die is aangemaakt via het aanvraagprogramma en hebt u alle vragen juist en Het invultraject wordt afgesloten met het indienen volledig ingevuld, dan kan deze door SenterNovem van de aanvraag. Dit kunt u via internet of per worden beoordeeld. diskette doen. Het indienen van een aanvraag wordt in paragraaf 5.3 toegelicht. Een vormvrije aanvraag indienen Wilt u een aanvraag indienen maar komt u in tijdnood dan kunt u een vormvrije aanvraag indienen. Een Zorg ervoor dat u de juiste en volledige statutaire naam van vormvrije aanvraag moet altijd aan een aantal uw onderneming in uw aanvraag vermeldt. minimale vereisten voldoen om als aanvraag geaccepteerd te worden. Uw vormvrije aanvraag moet minimaal de volgende gegevens bevatten: Let op het juiste loonheffingennummer en Kamer van Koophandelnummer. Deze gegevens zijn belangrijk voor de onderneming; identificatie van uw bedrijf door SenterNovem en de 2. de dagtekening; verrekening van de S&O-afdrachtvermindering. Indien u een 3. een vermelding dat het gaat om een aanvraag voor onjuist loonheffingennummer opgeeft dan kunt u géén S&Oafdrachtvermindering toepassen! 26 1. de statutaire naam en het adres van uw de WBSO; 4. de ondertekening. Het aanvraagprogramma ondersteunt deze manier van aanvragen. Een aanvraag die slechts aan de minimale De ondertekening moet gedaan worden door iemand die vereisten voldoet is echter niet volledig en kan niet bevoegd is namens uw onderneming te tekenen. Als iemand inhoudelijk beoordeeld worden. Met deze manier van anders de aanvraag ondertekent, dan moet hiervoor een indienen stelt u alleen uw rechten veilig voor het geval machtiging worden bijgevoegd. u in tijdnood komt. U krijgt vervolgens eenmalig de gelegenheid de aanvraag aan te vullen tot een volledige aanvraag die door SenterNovem inhoudelijk Via de website kunt u een diskette opvragen. kan worden beoordeeld. De diskette is alleen te gebruiken voor het opslaan van de aanvraaggegevens. Het aanvraagprogramma moet u eerst downloaden van onze website. 5.3 Het indienen van de aanvraag Voor het indienen van uw aanvraag hebt u twee mogelijkheden: via internet of per diskette. Een Om de afhandeling te versnellen kunt u rekening aanvraag kan niet per telefax of e-mail worden houden met de volgende tips: ingediend. • Veel aanvragen worden pas tegen het einde van de indieningstermijn ingediend. Als u ervoor zorgt dat Indienen via internet uw aanvraag ruim op tijd en volledig is ingediend, U kunt uw aanvraag via internet eenvoudig indienen. dan wordt de aanvraag eerder in behandeling Maak wel een afdruk van uw aanvraag en bewaar deze genomen. afdruk voor uzelf. Voor het indienen via internet hebt u • Omdat de aanvragen door SenterNovem zoveel een certificaat nodig. Als u dat nog niet hebt dan kunt mogelijk automatisch worden ingelezen, worden u dat via www.senterloket.nl aanvragen. Dit certificaat aanvragen waarin slechts verwezen wordt naar is een digitaal paspoort dat u toegang geeft tot bijlagen vertraagd in behandeling genomen. het elektronisch aanvragen bij SenterNovem. Als er sprake is van bijlagen dan kunt u beter Met dit certificaat kunt u uw aanvraag elektronisch (een deel van) deze tekst in het ondertekenen en indienen. Het certificaat kunt u aanvraagprogramma kopiëren. ook gebruiken om voor andere regelingen via internet een aanvraag in te dienen bij SenterNovem. Ad v i e s vo o r a a nv ra g e n d i e n i e t v i a i n te r n e t Meer informatie over indienen via internet vindt u wo rd e n i n g e d i e n d op de website www.senternovem.nl/wbso. SenterNovem adviseert u om vóór de indiening van de aanvraag een kopie te maken van de afdruk en de Indienen op diskette diskette. De verzending van de aanvraag per post U maakt een definitieve afdruk. De afdruk is de gebeurt bij voorkeur aangetekend of met bewijs van formele aanvraag en deze moet worden ondertekend. ontvangst afgegeven door het postkantoor. Hiermee De ondertekende afdruk (met originele handtekening) kunt u aantonen wanneer de aanvraag door u is en de diskette stuurt u op naar SenterNovem. verzonden. Stuur uw afdruk inclusief de diskette naar: SenterNovem De ondertekening moet origineel zijn. Er mag geen sprake Postbus 10073 zijn van een kopie of een stempel. 8000 GB Zwolle 27 U kunt uw aanvraag ook afgeven bij SenterNovem. 5.4 Het aanleveren van BSN’s Op werkdagen worden tot 17.30 uur bewijzen van ontvangst verstrekt. Hiermee kunt u tijdige indiening In paragraaf 4.1 is toegelicht dat u in sommige situaties aantonen. U kunt uw aanvraag afgeven op het naast uw aanvraag ook de burgerservicenummers volgende adres: (BSN’s) door moet geven van de medewerkers die in 2007 S&O hebben verricht. Dit moet u doen als u in SenterNovem 2007 S&O-werkzaamheden hebt verricht waarvoor Dokter van Deenweg 108 u een S&O-verklaring had. Het aanleveren van BSN’s 8025 BK Zwolle kan eenvoudig via internet. U gaat hiervoor naar www.senternovem.nl/WBSO/eMededelen en u klikt op “website eMededelen”. Vervolgens komt u in een inlogscherm. U kunt hier inloggen met uw loon­ Deponeert u de aanvraag buiten kantooruren dan hebt u heffingennummer en uw wachtwoord. Wanneer u geen bewijs waarmee u tijdige indiening kunt aantonen! over 2007 een S&O-verklaring hebt ontvangen Indien u gebruik maakt van een koerier dan is het tijdstip dan heeft SenterNovem u in augustus 2008 een van ontvangst van de aanvraag door SenterNovem bepalend brief gestuurd met uw wachtwoord. Bent u ingelogd voor de tijdige indiening. Het risico van te late indiening dan klikt u in de linkerkolom op “mededelen BSN’s”. ligt altijd bij u. Hier kunt u de BSN’s invoeren. Hebt u veel BSN’s in te voeren, dan kunt u ook eenvoudig een bestand met BSN’s inlezen. 28 6 De S&O-administratie Wanneer u gebruik maakt van de WBSO houdt u een S&O-administratie bij van de uitvoering van de projecten waarvoor u een S&O-verklaring hebt ontvangen. Uit deze administratie moet op duidelijke wijze kunnen worden afgeleid welke S&O- een onderzoeks- of ontwikkelingsproject is opgedaan. Helaas komt SenterNovem nog regelmatig onder­ nemingen tegen waarbij met het vertrek van een bepaalde medewerker ineens ook alle kennis over een S&O-project binnen de onderneming is verdwenen omdat gedurende het project niets schriftelijk is vastgelegd. werkzaamheden zijn verricht en hoeveel tijd daaraan is besteed. U mag bij het bijhouden van een S&O-administratie zoveel mogelijk aansluiten bij de gebruikelijke gang van zaken binnen uw onderneming. Aan de hand van een aantal vragen en antwoorden wordt dit in dit hoofdstuk nader toegelicht. 6.2 Hoe moet u de S&Oadministratie bijhouden? Een goede S&O-administratie geeft per project eenvoudig en duidelijk inzicht in de aard, de inhoud, de voortgang en de omvang van de uitgevoerde S&O-werkzaamheden. Met omvang wordt bedoeld de tijd die aan het project is besteed. 6.1 Waarom moet u een S&O-administratie bijhouden? Een S&O-administratie kan bestaan uit verschillende (digitale) documenten die gedurende het S&O-traject worden opgesteld zoals vergaderstukken, Na het afgeven van de S&O-verklaring controleert rapportages, tekeningen, correspondentie, foto’s van SenterNovem of de gegevens die u in uw aanvraag prototypes, testresultaten, meetverslagen, hebt verstrekt, overeenstemmen met de praktijk. berekeningen etcetera. Voorzie deze documenten SenterNovem voert hiertoe bedrijfsbezoeken uit van een datum en de naam van de opsteller. Bundelt bij ondernemingen en kennisinstellingen die een u deze per project in een map, met korte, duidelijke S&O-verklaring hebben ontvangen. Tijdens een en samenvattende rapporten. Het is van belang dat u bedrijfsbezoek gaat SenterNovem aan de hand van per project de documentatie chronologisch archiveert de S&O-administratie na of de S&O-werkzaamheden en dat duidelijk uit de stukken blijkt wat uw technische die in de aanvraag zijn opgenomen ook daadwerkelijk inbreng in elk project is geweest. zijn uitgevoerd. Daarnaast wil SenterNovem inzicht krijgen in de voortgang van de projecten. Bij ontwikkelingsprojecten blijkt uit uw S&O-administratie Het is ook in uw eigen belang dat u uw onderzoeks- wat de technische problemen/knelpunten zijn waar u en/of ontwikkelingsresultaten nauwgezet vastlegt. tegenaan loopt en welke oplossingsrichtingen u gekozen hebt. Afgezien van de wettelijke eisen verschaft een Bij analyse van de technische haalbaarheid en projecten met S&O-administratie u inzicht in de resultaten en kosten betrekking tot technisch (wetenschappelijk) onderzoek geeft van S&O. Door het bijhouden van een administratie uw S&O-administratie inzicht in de opzet en de resultaten blijft u bovendien na een mogelijk vertrek van een van de analyse c.q. het onderzoek. S&O-medewerker verzekerd van de kennis die tijdens 29 Gooi niet te snel stukken weg, ook stukken die u Kort samengevat, u moet vooral niet vergeten om voor niet meer gebruikt in een vervolgtraject kunnen uw WBSO-projecten: bij een controle van belang zijn. De S&O-administratie • na te gaan of de mensen die aan een project werken moet binnen twee maanden na afloop van elk in dienst zijn van de onderneming die de aanvraag kwartaal zijn bijgewerkt. heeft ingediend; • elke werknemer per project uren te laten bijhouden In de S&O-administratie ligt ook vast op welke en te zorgen dat de S&O-administratie daarvan dagen een medewerker S&O verricht, om hoeveel binnen tien werkdagen is bijgewerkt; • uur het per dag gaat en aan welk project hij/zij geen uren te schrijven voor werkzaamheden die heeft gewerkt. Zorg ervoor dat de S&O-administratie niet als S&O worden aangemerkt (zie paragraaf 3.6), klopt met de verlof- en ziekteregistratie en dat u zoals opleidingen, cursussen, symposia, binnen tien werkdagen de administratie van uren administratieve of organisatorische hebt bijgewerkt. werkzaamheden en uren gemaakt buiten de EU; • documenten te bewaren zoals verslagen, Voorbeeld urenstaat: rapportages, schetsen, tekeningen, foto’s van U kunt deze urenstaat ook als Microsoft prototypes, meetverslagen en berekeningen en Excelspreadsheet downloaden van internet. deze in uw S&O-administratie op te nemen; • Kijk hiervoor op www.senternovem.nl/wbso. aandacht te geven aan bovengenoemde punten, ook als een project niet succesvol verloopt. v oo r bee l d v a n ee n u r e n s taat De urenstaat dient binnen 10 werkdagen te worden bijgewerkt wanneer S&O-werkzaamheden plaatsvinden gedurende het hele project. Medewerker Naam en BSN-nummer: Functie: Maand: Jaar: Activiteiten/urenmatrix Projectnummer Aantal uren 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 Totalen p/m 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 Niet S&O werkzaamheden Ziekte Vakantie Overige uren (b.v. feestdgn) Opmerkingen 1) Het is niet nodig de urenstaten naar SenterNovem te verzenden. De urenstaten moeten wel bij een controle door SenterNovem ter inzage liggen. 2) Denkt u eraan dat binnen twee maanden na afloop van het kalenderkwartaal een S&O-administratie aanwezig moet zijn. Een goede S&O-administratie geeft per project eenvoudig en duidelijk inzicht in de aard, de inhoud, de omvang en de voortgang van de uitgevoerde werkzaamheden. 3) Interne projectnummers overnemen uit het projectenoverzicht uit uw WBSO-aanvraag. 30 SenterNovem kan ook de aan u toegekende Als er sprake is van een holding en een werkmaatschappij S&O-afdrachtvermindering corrigeren als blijkt dan houden beide ondernemingen een S&O-administratie dat de feitelijk verrichte werkzaamheden niet bij waaruit de eigen rol en inbreng in gezamenlijke projecten overeen­stemmen met de aangemelde werkzaam­ blijkt. heden waarvoor een S&O-verklaring is afgegeven. In beide gevallen zal SenterNovem een correctie-S&O-verklaring afgeven en mogelijk De gemaakte S&O-uren moet u binnen tien werkdagen in uw een boete opleggen. S&O-administratie vastgelegd hebben. Binnen twee maanden na afloop van elk kwartaal behoort de rest van uw S&Oadministratie gereed te zijn. 6.4 Hoe lang moet u de S&Oadministratie bewaren en wat moet u bewaren? Niet alle werkzaamheden die u binnen een S&O-project uitvoert kunnen als S&O-werkzaamheden worden aangemerkt. Een voorbeeld hiervan is administratief of organisatorisch werk. Een volledig overzicht van werkzaamheden die niet tot S&O worden gerekend kunt u vinden in paragraaf 3.6. U bent verplicht de S&O-administratie gedurende zeven jaar te bewaren. Naast de genoemde gegevens over het project dient u ook de volgende gegevens en bescheiden in uw S&O-administratie op te nemen: • een kopie van de aanvra(a)g(en) en S&O-verklaring(en); • 6.3 Wat is de consequentie als u niet of slechts gedeeltelijk de S&Oadministratie hebt bijgehouden? de correspondentie met SenterNovem met betrekking tot uw aanvra(a)g(en); • eventuele correctie-S&O-verklaring(en). Het laatste punt wordt in hoofdstuk 7 behandeld. Aan de hand van uw S&O-administratie kan SenterNovem controleren of, en in welke mate, u de S&O-werkzaamheden hebt verricht waarvoor een S&O-verklaring is afgegeven. Als blijkt dat twee maanden na afloop van het kalenderkwartaal waarin de S&O-werkzaamheden hebben plaatsgevonden nog geen wettelijk verplichte S&O-administratie aanwezig is, dan kan SenterNovem de eerder toegekende S&O-afdrachtvermindering geheel corrigeren. In dat geval wordt er van uitgegaan dat er geen S&O- werkzaamheden hebben plaatsgevonden. 31 7 Een S&O-verklaring en dan ... Nadat u uw S&O-verklaring hebt ontvangen, kunt u uw financiële voordeel verrekenen. Er zijn twee mogelijkheden: • U bent S&O-inhoudingsplichtige en ontvangt S&O-afdrachtvermindering. • U bent S&O-belastingplichtige en ontvangt aftrek S&O. In dit hoofdstuk wordt uitgelegd hoe u uw S&Oafdrachtvermindering of aftrek S&O kunt verrekenen. Ook kunt u lezen in welke gevallen u een mededeling van het aantal gerealiseerde S&O-uren moet doen. Verrekening binnen de aangiftetijdvakken Voor het verrekenen van de S&O-afdrachtvermindering is de afgiftedatum van uw S&O-verklaring van belang. Vanaf het moment dat u de S&O-verklaring hebt ontvangen kunt u verrekenen in de dan nog resterende aangiftetijdvakken. Per aangiftetijdvak kunt u maximaal een evenredig deel van het nog niet gebruikte bedrag op de verschuldigde loonheffing in mindering brengen. Als u er bijvoorbeeld voor kiest om in één of meer van de aangiftetijdvakken geen (maximale) S&O-afdrachtvermindering toe te passen, wordt het maximum voor de volgende nog resterende aangiftetijdvakken hoger. U kunt hier bijvoorbeeld voor kiezen als u in de loop van het jaar meer personeel aantrekt of als uw S&O-project tijdelijk vertraging oploopt of stopt en daarna toch weer doorgaat. 7.1 Verrekening S&O-afdrachtvermindering voor S&O-inhoudingsplichtigen Het toepassen van S&O-afdrachtvermindering kan er niet toe leiden dat de over een aangiftetijdvak af te dragen loonheffing verder wordt verminderd dan tot nihil. De toegekende S&O-afdrachtvermindering verrekent u in uw aangifte loonheffingen. De hoogte van de S&Oafdrachtvermindering staat genoemd in uw S&O- De hoogte van de door u toegepaste S&O-afdrachtvermindering verklaring. De S&O-verklaring wordt afgegeven op mag in totaal niet meer bedragen dan het in de S&O-verklaring naam van de S&O-inhoudingsplichtige. In de S&O- vastgestelde bedrag! verklaring wordt ook het loonheffingennummer (inclusief subnummer) genoemd waarop u de S&Oafdrachtvermindering kunt verrekenen bij uw aangifte loonheffingen. De verrekening kan alleen plaatsvinden Als u van SenterNovem nog geen S&O-verklaring hebt met de loonheffing (loonbelasting en premie ontvangen, dan kunt u nog geen S&O-afdrachtvermindering volksverzekeringen). Verrekenen kan niet met de toepassen! premies werknemersverzekeringen en bijdragen zorgverzekeringswet. U mag de S&O-afdrachtvermindering alleen U bent niet verplicht om elk aangiftetijdvak het maximum te verrekenen in aangiftetijdvakken die eindigen in de verrekenen. Als u in een aangiftetijdvak besluit niet het periode waarop de S&O-verklaring betrekking heeft. maximum te verrekenen dan kan dit eventueel in de Er zijn twee aangiftetijdvak-mogelijkheden: daaropvolgende aangiftetijdvakken worden gecompenseerd. maandelijkse of vierwekelijkse aangifte. 32 U mag verminderen op basis van de S&O-verklaring, hoeft u pas na afloop van het kalenderjaar actie te ongeacht in welke maanden van de aanvraagperiode u ondernemen (zie paragraaf 7.3). Aan de hand van enkele de S&O-uren maakt. Wijkt de realisatie in bepaalde mate voorbeelden wordt de evenredige en niet-evenredige af van de toegekende uren uit uw S&O-verklaring dan verrekening van uw S&O-verklaring nader toegelicht. Voo r bee l d v e r r e k e n i n g S & O - a f d r ach t - v e r m i n de r i n g : m aa n de l i j k se aa n g i f t e U dient een aanvraag in voor de eerste zes maanden van een kalenderjaar en u ontvangt de S&O-verklaring op 10 maart. De toegekende maximale S&O-afdrachtvermindering bedraagt € 12.000. U kunt dan in de aangiften over de maanden maart, april, mei en juni maximaal 25%, ofwel € 3.000, verrekenen. S&O-verklaring (E 12.000) E3.000 jan fe b mrt E3.000 apr E3.000 mei E3.000 jun S&O-verklaring Voo r bee l d v e r r e k e n i n g (ES 12.000) & O - a f d r acht­ v e r m i n de r i n g : aa n g i f t e pe r v ie r we k e n E6.000 jan fe b mrt E6.000 apr U dient een aanvraag in voor de eerste vier maanden van het jaar en u ontvangt de S&O-verklaring op 10 maart. De toegekende maximale S&O-afdrachtvermindering bedraagt € 12.000. De aangiftetijdvakken die geheel of gedeeltelijk samenvallen met de periode van de S&O-verklaring zijn de (E volgende: S&O-verklaring 3.000) (1) eerste aangiftetijdvak vanE600 1 januari tot en metE800 29 januari; j u naangiftetijdvak van 30 j u ljanuari tot en met a u26 g februari; (2) tweede E1.600 sep (3) derde aangiftetijdvak van 27 februari tot en met 26 maart; (4) vierde aangiftetijdvak van 27 maart tot en met 23 april; S&O-verklaring (E 3.000) (5) vijfde aangiftetijdvak van 24 april tot en met 21 mei. E750 E900 E900 Omdat alleen de eerste vier aangiftetijdvakken eindigen in de periode van de S&O-verklaring kan het bedrag van de S&OE450 S&O-verklaring (E 12.000) afdrachtvermindering van die verklaring niet in tijdvak (5) in mindering worden gebracht. U kunt verrekenen in de resterende jan fe b mrt apr E3.000 E3.000 E3.000 E3.000 aangiftetijdvakken waarbij de datum leidend is. Omdat jan fe b van de S&O-verklaring mrt a p r de S&O-verklaringmop e i 10 maart is afgegeven, jun kunt u in de aangiftetijdvakken (3) en (4) maximaal 50%, ofwel € 6.000, verrekenen. S&O-verklaring (E 12.000) E6.000 jan fe b mrt E6.000 apr S&O-verklaring (E 12.000) E3.000 E3.000 Voo r bee l d v e r r e k e n i n g (ES 3.000) &O-afd r acht­ v e r m i n de r i n g : n ie t - e vE3.000 e n r edi g e v e r rE3.000 ekening S&O-verklaring jan fe b E600 mrt E800 apr E1.600 jun jul aug sep mei jun U bent maandaangever en u ontvangt in juli een S&O-verklaring voor de maanden juni tot en met september. De toegekende S&Oafdrachtvermindering bedraagt € 3.000. U mag in de maanden juli, augustus en september telkens € 1.000 verrekenen. Wanneer u S&O-verklaring (E 12.000) echter besluit in juli € 600 te verrekenen, dan magE6.000 u in augustus en september maximaal € 1.200 verrekenen (het evenredige deel E6.000 S&O-verklaring (E 3.000) j a n ongebruikte bedragfevan b € 3.000 - € 600m=r t€ 2.400). Stel dat u besluit a p r om in augustus € 800 te verrekenen dan kunt u van het nog E750 E900 E900 het resterende bedrag van € 2.400 E450- € 800 = € 1.600 in september toepassen. jan fe b S&O-verklaring (E 3.000) E600 jun jul mrt E800 apr E1.600 aug sep E900 E900 33 S&O-verklaring (E 3.000) E750 Verrekening buiten de aangiftetijdvakken in de periode waarop de S&O-verklaring betrekking Het kan voorkomen dat de in een aangiftetijdvak heeft. Met terugwerkende kracht verrekenen doet u verschuldigde loonheffing niet voldoende is om het door één of meerdere correctieberichten in te dienen voor dat tijdvak evenredige deel van het nog niet bij de Belastingdienst. Deze correctieberichten maken verrekende bedrag aan S&O-afdrachtvermindering te deel uit van de aangifte loonheffingen. verrekenen. Als aan het einde van de periode waarop de S&O-verklaring betrekking heeft nog een bedrag Aan de hand van een voorbeeld wordt de verrekening aan niet gebruikte S&O-afdrachtvermindering resteert, van uw S&O-afdrachtvermindering buiten de aangifte­ dan kunt u dit met terugwerkende kracht verrekenen tijdvakken met correctieberichten nader toegelicht. over de al verstreken aangiftetijdvakken die eindigen Voo r bee l d v e r r e k e n i n g S & O - a f d r ach t v e r m i n de r i n g : co r r ec t iebe r ich t e n U bent maandaangever en hebt in januari een S&O-verklaring ontvangen voor de eerste vier maanden van het jaar. De toegekende S&O-afdrachtvermindering is € 3.000. U wilt per aangiftetijdvak de maximale S&O-afdrachtvermindering S&O-verklaring (E 12.000) toepassen, behalve in het tweede aangiftetijdvak. De verschuldigde loonheffing bedraagt € 900 per tijdvak. E3.000 E3.000 E3.000 E3.000 1. In het eerste tijdvak vermindert u de maximale S&O-afdrachtvermindering van € 750 (€ 3.000 : 4). jan fe b mrt apr mei jun 2. In het tweede tijdvak past u geen S&O-afdrachtvermindering toe. 3.In het derde tijdvak mag u maximaal € 1.125 (€ 3.000 - € 750 = € 2.250 : 2)in mindering brengen. Er is deze maand echter slechts S&O-verklaring (E 12.000) ruimte voor toepassing van een S&O-afdrachtvermindering van € 900. E6.000 E6.000 4. In het vierde en laatste tijdvak mag u maximaal het restant van de S&O-afdrachtvermindering ad € 1.350 (€ 3.000 - € 750 - € 900) jan fe b mrt apr in mindering brengen. Omdat slechts ruimte is voor toepassing van een S&O-afdrachtvermindering van € 900, resteert na afloop van de periode waarop de S&O-verklaring betrekking heeft een nog niet verrekend bedrag aan S&O-afdrachtvermindering van € 450. In het eerste en het tweede S&O-verklaring aangiftetijdvak is nog ruimte van € 150 respectievelijk € 900 om het restant van de S&O(E 3.000) E600 Verrekening van E800 E1.600 afdrachtvermindering te benutten. het restant van de afdrachtvermindering ad € 450 met het tweede jun j u l voor de hand (dit a uvergt g sep aangiftetijdvak ligt hier het meest slechts één correctiebericht; anders zijn twee correctieberichten nodig, bijvoorbeeld € 150 in januari en € 300 in februari). U dient dus een correctiebericht in over het tweede aangiftetijdvak. S&O-verklaring (E 3.000) E750 E900 E900 mrt apr E450 jan fe b U kunt in een aangiftetijdvak nooit méér Bestaat uw inhoudingsplichtige onderneming echter S&O-afdrachtvermindering toepassen dan het uit meerdere administratieve eenheden, dan kunt u bedrag aan loonheffing dat in dat tijdvak moet het bedrag dat resteert aan S&O-afdrachtvermindering worden afgedragen. Blijft er nog een bedrag aan verrekenen met de loonheffing bij de andere S&O-afdrachtvermindering over nadat u alle administratieve eenheden. loonheffing binnen de toegestane tijdvakken 34 hebt verrekend, dan kunt u dat restbedrag aan Aan de hand van een voorbeeld wordt de verrekening S&O-afdrachtvermindering in principe niet van uw S&O-verklaring via andere administratieve verrekenen. eenheden nader toegelicht. Voo r bee l d v e r r e k e n i n g S & O - a f d r ach t - v e r m i n de r i n g : m ee r de r e ad m i n is t r at ie v e ee n hede n U hebt als inhoudingsplichtige uw onderneming zo ingericht dat uw productieafdeling en uw ontwikkelafdeling als aparte administratieve eenheden voor de loonheffingen zijn aangemerkt. De ontwikkelafdeling heeft het subnummer L01 en de productieafdeling L02. Beide afdelingen doen apart maandelijks aangifte loonheffingen. In januari ontvangt u een S&O-verklaring voor de eerste vier maanden van het jaar, afgegeven op het loonheffingennummer van uw ontwikkelafdeling en met een toegekende S&O-afdrachtvermindering van € 40.000. U wilt per aangiftetijdvak de maximale S&O-afdrachtvermindering toepassen. De verschuldigde loonheffing bedraagt € 9.000 per tijdvak. 1.De maximaal toe te passen S&O-afdrachtvermindering bedraagt (€ 40.000 : 4) = € 10.000. De verschuldigde loonheffing per tijdvak bedraagt echter € 9.000. Elke maand kan dus maximaal € 9.000 in mindering worden gebracht. 2.Na het vierde aangiftetijdvak resteert nog een bedrag van € 4.000 en is in alle verstreken tijdvakken de maximale S&Oafdrachtvermindering toegepast. Wanneer u als inhoudingsplichtige al uw personeel binnen één administratieve eenheid hebt ondergebracht dan heeft dit tot gevolg dat u niet alle toegekende S&O-afdrachtvermindering kunt effectueren. U hebt binnen uw onderneming echter meerdere administratieve eenheden (meerdere subnummers). Hierdoor kunt u het restant van € 4.000 alsnog verrekenen met de aangiften loonheffingen op het andere subnummer, namelijk dat van de productieafdeling (L02). Dat kan echter alleen met aangiften die zien op de tijdvakken die vallen in de periode van de S&O-verklaring. Via een correctiebericht kunt u nu over een of meerdere aangiftetijdvakken het restant van de S&O-afdrachtvermindering toepassen bij uw productieafdeling met het L02 nummer. Verrekening en realisatie afdrachtvermindering per aangiftetijdvak afstemmen Als u in uw aanvraag meerdere projecten hebt op de daadwerkelijke realisatie. In paragraaf 7.3 wordt opgevoerd dan kan het zijn dat de gerealiseerde uren verder ingegaan op wat u moet doen als u minder per project afwijken van de urenprognose waarop uw S&O-uren realiseert dan in de S&O-verklaring zijn aanvraag is gebaseerd. Binnen een S&O-verklaring toegekend. mag u met de S&O-uren schuiven tussen goedgekeurde projecten. Wanneer bijvoorbeeld aan een bepaald project minder tijd wordt besteed, mag u de resterende toegekende uren van dat project overhevelen naar één of meer andere S&O-projecten 7.2 Verrekening aftrek S&O voor S&O-belastingplichtigen (zelfstandigen) die meer uren vragen. U kunt echter nooit méér uren verrekenen dan het aantal uren waarop uw S&O- Als zelfstandige kunt u één of meer aanvragen per jaar verklaring is gebaseerd. indienen en meerdere S&O-verklaringen ontvangen. Op het moment dat in totaal meer dan 500 uren Als tijdens de aanvraagperiode S&O-projecten toegekend worden, geeft SenterNovem een S&O- onverhoopt niet doorgaan, worden uitgesteld, of verklaring met aftrek S&O af. U kunt deze aftrek S&O minder tijd vergen dan vooraf is ingeschat, dan kan het verrekenen wanneer u 500 of meer S&O-uren realiseert aantal uren dat u werkelijk realiseert lager zijn dan het binnen de door SenterNovem goedgekeurde aantal uren waarvoor een S&O-verklaring is afgegeven. projecten. U mag dan het bedrag aan aftrek S&O U mag de volledige S&O-verklaring verrekenen. Wilt u claimen bij de aangifte inkomstenbelasting over het achteraf liever niet geconfronteerd worden met een jaar waarop uw S&O-verklaring(en) betrekking heeft bedrag dat u moet terugbetalen, dan kunt u de S&O- (hebben). 35 Is de realisatie van S&O-uren gelijk aan of hoger dan U mag uw S&O-uren gaan bijhouden vanaf de datum waarop de grenswaarde uit uw S&O-verklaring, dan mag u de uw aanvraag is ingediend, of met ingang van het kalenderjaar toegekende S&O-afdrachtvermindering volledig als u uw aanvraag in het voorgaande jaar hebt ingediend. verrekenen. Hoe die verrekening gaat is in paragraaf 7.1 beschreven. U doet voor alle ontvangen S&O-verklaring(en) tegelijk De aftrek S&O verlaagt uw winst (winst is hier het één mededeling binnen 3 maanden na afloop van het saldobedrag omzet minus kosten en kan dus negatief kalenderjaar. In deze mededeling geeft u, voor zover zijn). Als u een negatief belastbaar inkomen Box 1 nodig, per S&O-verklaring het aantal gerealiseerde hebt, dan kunt u dat negatieve inkomen verrekenen S&O-uren op. U mag niet schuiven met uren tussen met het inkomen Box 1 van de drie voorafgaande jaren S&O-verklaringen. Met ingang van 1 januari 2009 is en de acht volgende kalenderjaren (zie artikel 3.150 het verplicht om een mededeling elektronisch te doen. Wet IB 2001). De aftrek S&O zelf kan niet apart Zodra het kalenderjaar waarop uw S&O-verklaring(en) overgeheveld worden naar een ander jaar. De aftrek betrekking heeft (hebben) is verstreken, zal S&O voor zelfstandige ondernemers is geregeld in SenterNovem u ter herinnering aan de mededelings­ artikel 3.77 Wet IB 2001 in samenhang met artikel 27 plicht een brief sturen. In deze brief is een wachtwoord WVA. opgenomen waarmee u een mededeling via www.senternovem.nl/wbso/emededelen kunt doen. Is de S&O-verklaring afgegeven na afloop van het 7.3 Mededeling aantal gerealiseerde S&O-uren kalenderjaar waarop de S&O-verklaring betrekking heeft, dan moet u de mededeling binnen drie maanden na de dagtekening van de S&O-verklaring doen. In bepaalde situaties moet u het aantal uren dat u in een jaar hebt besteed aan speur- en ontwikkelings­ Zorg ervoor dat u uw mededeling op tijd doet bij werk (S&O) aan SenterNovem mededelen. Dit geldt SenterNovem. Als u niet of niet tijdig een mededeling voor zowel S&O-inhoudingsplichtigen als voor S&O- doet, zal SenterNovem een boete opleggen. Ook als u belastingplichtigen. Hieronder wordt uitgelegd in geen S&O-werkzaamheden hebt uitgevoerd en geen welke gevallen u verplicht bent tot het doen van een S&O-afdrachtvermindering hebt toegepast geldt voor mededeling en hoe u deze mededeling moet doen. u de mededelingsplicht. Mededeling voor S&Oinhoudingsplichtigen Hebt u één of meerdere S&O-verklaringen ontvangen over 2008, dan doet u, voor zover nodig, uiterlijk 31 maart 2009 één U bent verplicht een mededeling van het aantal mededeling aantal gerealiseerde S&O-uren voor alle S&O- gerealiseerde S&O-uren te doen wanneer: verklaringen. Het tijdstip van de mededeling is dus niet • het totaal aantal gerealiseerde S&O-uren minder afhankelijk van de periode waarop uw S&O-verklaring dan 90% bedraagt van het aantal toegekende uren betrekking heeft. In de mededeling geeft u per S&O-verklaring in de S&O-verklaring, of de gerealiseerde S&O-uren op. • het product van het aantal niet gerealiseerde S&O-uren en het gemiddelde S&O-uurloon, 36 zoals vermeld in de S&O-verklaring, meer is dan Tip: Doet u een mededeling van de gerealiseerde S&O-uren € 10.000 maal het aantal kalendermaanden waarop 2008? Geeft u dan ook gelijk de burgerservicenummers (BSN’s) de S&O-verklaring betrekking heeft. van uw S&O-medewerkers uit 2008 door. Deze BSN’s gebruikt In uw S&O-verklaring staat de grenswaarde waaronder SenterNovem om uw S&O-uurloon te berekenen wanneer u een u een mededeling moet doen. aanvraag voor 2010 doet. van een mededeling van het aantal gerealiseerde Mededeling voor S&O-belastingplichtigen (zelfstandigen) S&O-uren nader toegelicht. U bent verplicht om binnen drie maanden na afloop Aan de hand van enkele voorbeelden wordt het doen van het kalenderjaar een mededeling te doen aan SenterNovem als u minder dan 500 S&O-uren hebt Voo r bee l d m edede l i n g : o v e r sch r i j di n g gerealiseerd. SenterNovem trekt in dat geval de S&O- urenmarge verklaring(en) in. De eerder toegekende aftrek S&O komt te vervallen. U kunt de aftrek S&O voor zelfstandigen Uw S&O-verklaring betreft een S&O-loon van € 50.000 (2.000 uren x € 25/ niet toepassen bij uw aangifte inkomstenbelasting. uur) en een periode van zes maanden. Aan het eind van het halfjaar blijkt Zodra het kalenderjaar waarop uw S&O-verklaring(en) dat de realisatie € 40.000 bedraagt (namelijk 1.600 uren x € 25/uur). De betrekking heeft (hebben) is verstreken, zal SenterNovem afwijking in uren is meer dan 10%. U moet hierover binnen drie maanden u ter herinnering aan de mededelingsplicht een brief na afloop van het kalenderjaar een mededeling doen bij SenterNovem. sturen. In deze brief is een wachtwoord opgenomen waarmee u een mededeling kunt doen via www.senternovem.nl/wbso/emededelen. Voo r bee l d m edede l i n g : o v e r sch r i j di n g l oo n m a r g e Uw S&O-verklaring betreft een S&O-loon van € 1.000.000 (40.000 uren x 7.4 Verrekening correctie-S&Overklaring € 25/uur) en een periode van zes maanden. Stel de realisatie is € 920.000 (36.800 uren x € 25/uur). De afwijking in uren is minder dan 10%, maar Als u een mededeling hebt gedaan van het aantal de afwijking in S&O-loon bedraagt meer dan € 60.000 (namelijk zes gerealiseerde S&O-uren dan ontvangt u van Senter- maanden x € 10.000). U moet hierover binnen drie maanden na afloop Novem een correctie-S&O-verklaring. In de correctie- van het kalenderjaar een mededeling doen bij SenterNovem. S&O-verklaring staat één correctie­bedrag voor alle S&O-verklaringen van het kalender­jaar. Het correctie­ bedrag is de oorspronkelijk (totaal) toegekende Voo r bee l d g ee n m edede l i n g : ho g e r e r ea l isat ie S&O-afdrachtvermindering minus het bedrag aan S&O-afdrachtvermindering op basis van de realisatie(s). Uw S&O-verklaring betreft een S&O-loon van € 100.000 (5.000 uren x Hieronder staat een rekenvoorbeeld. € 20/uur) voor een periode van zes maanden. Na zes maanden blijkt het gerealiseerde S&O-loon € 110.000 (5.500 uren x € 20/uur) te bedragen. Er zijn dus 500 S&O-uren meer besteed dan aangevraagd en toegekend. r e k e n v oo r bee l d U mag het volledige bedrag aan toegekende S&O-afdrachtvermindering verrekenen en hoeft hiervan geen mededeling te doen bij SenterNovem. Mededeling als uw onderneming ophoudt inhoudingsplichtige te zijn Uurloon = 20 Toegekende S&O-uren Toegekend S&O-loon Toegekende S&Oafdrachtsvermindering (42%) S&O-verklaring 1 1.000 1.000 1.000 20.000 20.000 20.000 8.400 8.400 8.400 S&O-verklaring 2 S&O-verklaring 3 Uurloon = 20 Gerealiseerde S&O-uren S&O-verklaring 1 850 950 500 van het kalenderjaar waarop de S&O-verklaring betrekking heeft ophoudt inhoudingsplichtige te zijn. In dat geval moet u binnen één kalendermaand nadat de onderneming ophoudt inhoudingsplichtige te zijn een mededeling van het aantal gerealiseerde S&Ouren doen als uw urenrealisatie afwijkt. Deze mededeling doet u schriftelijk. 25.200 Totaal toegekende S&O -afdrachtvermindering Het kan voorkomen dat uw onderneming in de loop S&O-verklaring 2 S&O-verklaring 3 Toegekend S&O-loon op basis van realisatie 17.000 1 20.000 10.000 Totaal toegekende S&O -afdrachtvermindering op basis van de realisatie Toegekende S&Oafdrachtsvermindering 7.140 8.400 4.200 19.740 Het correctiebedrag = 25.200 - 19.740 = 5.460 1 De grenswaarde bij 1.000 toegekende S&O-uren is 900. Bij een realisatie van 950 blijft u binnen de marge, u hoeft voor S&O-verklaring 2 geen mededeling te doen. Het aantal toegekende S&O-uren en daarmee het toegekende S&O-loon blijft gelijk. 37 correctieberichten in met betrekking tot al Als u tijdig een mededeling doet aan SenterNovem verstreken aangiftetijdvakken die vallen binnen en tijdig het correctiebedrag verrekend dan zal noch de periode waarop de S&O-verklaring betrekking SenterNovem, noch de Belastingdienst een boete opleggen. heeft. Voorwaarde hierbij is natuurlijk wel dat in een aangiftetijdvak nooit méér S&Oafdrachtvermindering mag worden toegepast dan het bedrag dat aan loonheffing moet worden Hoe u het correctiebedrag moet verrekenen is afgedragen. De correctieberichten maken deel uit afhankelijk van hoeveel S&O-afdrachtvermindering van de aangifte loonheffingen. u hebt toegepast. Er drie zijn mogelijkheden: 1. D e al in uw aangif ten verrekende S&O - a fdracht vermindering is exac t geli j k Voo r bee l d co r r ec t ie - S & O - v e r k l a r i n g : t e v ee l g e n o t e n S & O - a f d r ach t v e r m i n de r i n g aan de in de correc tie -S&O -verk laring toegekende S&O - a fdracht vermindering U ontvangt uw S&O-verklaring voor de eerste helft van 2009 in februari U hebt bij het toepassen van de S&O- 2009. Het toegekende S&O-loon bedraagt € 100.000 (4.000 uren x € 25/ afdrachtvermindering rekening gehouden met uw uur). De toegekende S&O-afdrachtvermindering bedraagt € 42.000. werkelijke urenrealisatie. In dit geval hoeft u niets U verrekent in de maanden februari tot en met juni 2009 elke maand meer te verrekenen. een evenredig deel van de toegekende S&O-afdrachtvermindering, ofwel € 42.000 / 5 = € 8.400. 2. D e al in uw aangif ten verrekende S&O - a fdracht vermindering is hoger dan Op 1 juli 2009 blijkt dat er in de voorbije zes maanden door uw de in de correc tie -S&O -verk laring S&O-medewerkers in totaal 3.200 S&O-uren zijn gerealiseerd. Omdat de toegekende S&O - a fdracht vermindering afwijking in de gerealiseerde uren ten opzichte van de toegekende uren Als u het oorspronkelijk toegekende bedrag aan 20% bedraagt, moet u uiterlijk 31 maart 2010 een mededeling doen bij S&O-afdrachtvermindering grotendeels of volledig SenterNovem. hebt verrekend, dan moet u na het ontvangen van de correctie-S&O-verklaring het teveel genoten Van SenterNovem ontvangt u in april 2010 een correctie-S&O-verklaring. bedrag aan S&O-afdrachtvermindering terug­ Het correctiebedrag is € 8.400 ((4.000 - 3.200) uren x € 25/uur x 0,42). betalen. U neemt dit bedrag als negatieve In de aangifte loonheffingen over de maand april of mei 2010 voert u S&O-afdrachtvermindering op in de aangifte dit correctiebedrag als negatieve S&O-afdrachtvermindering op. Als er loonheffingen over het tijdvak waarin de voor 2010 aan u een S&O-verklaring is afgegeven en u in april of mei 2010 correctie-S&O-verklaring is gedagtekend of een evenredig deel van de toegekende S&O-afdrachtvermindering mag over het daaropvolgende aangiftetijdvak. toepassen, dan dient u het correctiebedrag van dit bedrag af te trekken en het restbedrag als al dan niet negatieve S&O-afdrachtvermindering in uw 3. D e al in uw aangif ten verrekende S&O - a fdracht vermindering is lager dan d e i n de correc tie -S&O -verk laring toegekende S&O - a fdracht vermindering Als u géén, of minder, S&O-afdrachtvermindering hebt verrekend dan waar u op grond van de gerealiseerde S&O-uren recht op hebt, dan kunt u na het ontvangen van de correctie-S&O-verklaring alsnog de resterende S&O-afdrachtvermindering toepassen. In dit geval dient u één of meerdere 38 aangifte op te nemen. Voo r bee l d co r r ec t ie - S & O - v e r k l a r i n g : a l s n o g t e c l ai m e n S & O - a f d r ach t v e r m i n de r i n g U ontvangt uw S&O-verklaring voor de eerste helft van 2009 in februari 2009. Het toegekende S&O-loon bedraagt € 100.000 (4.000 uren x € 25/ uur). De toegekende S&O-afdrachtvermindering bedraagt € 42.000. U draagt maandelijks € 10.000 aan loonheffing af en kiest ervoor in de maanden februari tot en met juni 2009 elke maand € 5.000 aan S&O-afdrachtvermindering toe te passen. Op 1 juli 2009 blijkt dat er in de voorbije zes maanden door uw S&O-medewerkers in totaal 3.200 S&O-uren zijn gerealiseerd. Omdat de afwijking in de gerealiseerde uren ten opzichte van de toegekende uren 20 % bedraagt moet u uiterlijk 31 maart 2010 een mededeling doen bij SenterNovem. Van SenterNovem ontvangt u in april 2010 een correctie-S&O-verklaring. Het correctiebedrag is € 8.400 ((4.000 - 3.200) uren x € 25/uur x 0,42). U hebt al 5 x € 5.000 = € 25.000 verrekend in de periode waarop de S&O-verklaring betrekking heeft. U hebt dus nog recht op een bedrag van € 42.000 - € 8.400 - € 25.000 = € 8.600 aan niet-toegepaste S&Oafdrachtvermindering. Dit kunt u bijvoorbeeld in de aangifte over april 2010 verrekenen met correctieberichten over de maanden mei en juni 2009 van elk € 4.300, of met één correctiebericht over januari 2009 voor een bedrag van € 8.600. U hoeft echter in dit geval niet te wachten met verrekenen tot het moment dat u de correctie-S&O-verklaring van SenterNovem hebt ontvangen. In de aangifte over juni 2009 kunt u het restbedrag in principe ook verrekenen, bijvoorbeeld door die maand € 10.000 in plaats van € 5.000 toe te passen en tevens een correctiebericht over bijvoorbeeld mei 2009 in te dienen voor een bedrag van € 3.600. Het tijdig doen van de mededeling aan SenterNovem blijft verplicht! 39 8 Controle achteraf SenterNovem ziet erop toe dat het gebruik van de WBSO aan alle voorwaarden voldoet. SenterNovem kan daarom achteraf uw bedrijf bezoeken. In dit verklaring afgeven als tijdens een controle blijkt dat: • u niet of niet tijdig aan uw administratieve verplichtingen hebt voldaan; • aannemelijk is dat u ter verkrijging van de S&Overklaring gegevens of bescheiden hebt verstrekt hoofdstuk wordt nader ingegaan op de controle. die onjuist of onvolledig zijn. SenterNovem had bij de beoordeling een andere beslissing genomen als 8.1 Bedrijfsbezoeken door SenterNovem de juiste omstandigheden volledig bekend waren geweest; • Als u een S&O-verklaring hebt ontvangen, kunt u u niet of niet tijdig een mededeling van het aantal gerealiseerde S&O-uren hebt gedaan. achteraf controle krijgen van SenterNovem. Tijdens Als u niet correct hebt gehandeld, kan SenterNovem een bedrijfsbezoek wordt dan gecontroleerd of de in naast een correctie ook een boete opleggen. uw aanvraag opgenomen gegevens overeenstemmen met de praktijk en of er wordt voldaan aan de wettelijke vereisten. De werkzaamheden die u uitvoert Met ingang van 2006 is SenterNovem bevoegd om in en de tijd die u aan S&O besteedt, toetst SenterNovem bovengenoemde gevallen boetes op te leggen! aan de hand van uw S&O-administratie. Voorheen kon ook de Belastingdienst een controle De hoogte van de correctie kan maximaal de in instellen. De uitvoering van de WBSO is echter in 2006 de oorspronkelijke S&O-verklaring toegekende grotendeels naar SenterNovem gegaan. Wat betreft de S&O-afdrachtvermindering bedragen. Een eventuele S&O-afdrachtvermindering over de jaren 2006 en boete zal in de correctie-S&O-verklaring worden verder zal alleen SenterNovem nog controles opgenomen. Het teveel genoten bedrag aan uitvoeren. De Belastingdienst controleert alleen nog S&O-afdrachtvermindering, vermeerderd met uw aangiften en toetst of het bedrag van de S&O- een eventuele boete, neemt u als negatieve verklaring juist wordt verrekend. U kunt nog wel S&O-afdrachtvermindering op in de aangifte over controle van de Belastingdienst krijgen met betrekking het tijdvak waarin de correctie-S&O-verklaring is tot de S&O-afdrachtvermindering in de jaren tot en gedagtekend of in het daaropvolgende tijdvak. met 2005. De Belastingdienst kan aangiften tot maximaal vijf jaren terug controleren. In 2009 kan een Tegen een naar aanleiding van een controle afgegeven Belastingdienstcontrole dus alleen betrekking hebben correctie-S&O-verklaring kunt u bezwaar aantekenen op de jaren 2004 en 2005. bij SenterNovem door middel van een gemotiveerd bezwaarschrift. Indien u zich niet kunt vinden in de beslissing die SenterNovem op uw bezwaarschrift 8.2 Correcties en boetes neemt, kunt u beroep aantekenen bij het College van Beroep voor het bedrijfsleven. SenterNovem Om gebruik te maken van de WBSO moet u voldoen 40 zal in de beschikkingen wijzen op de bezwaar- en aan een aantal voorwaarden en administratieve eisen. beroeps­mogelijkheden. Een eventuele bezwaar- of De ervaring leert dat hierbij nog wel eens fouten beroepsprocedure ontslaat u niet van de verplichting worden gemaakt. SenterNovem zal een correctie-S&O- de correctie-S&O-verklaring te verrekenen. Binnenwerk 40 pagina’s, dus geen rug! SenterNovem, voor innovatie en duurzaamheid Een sterk innovatief bedrijfsleven in een leefbare, duurzame Hulp nodig? In deze handleiding vindt u een toelichting op verschillende aspecten van de WBSO. Voor aanvullende informatie kunt u de volgende informatiebronnen raadplegen: samenleving. SenterNovem stimuleert duurzame economische groei door een brug te slaan tussen markt en overheid, nationaal en internationaal. Bedrijven, (kennis)instellingen en overheden kunnen bij SenterNovem terecht voor advies, kennis en financiële ondersteuning. Wij verbinden partijen die met passie en gedrevenheid willen werken aan een duurzame en innovatieve samenleving. SenterNovem is een agentschap van Economische Zaken en realiseert beleid in opdracht van De website van de WBSO Wilt u meer informatie, kijkt u dan op de website van de WBSO: de Rijksoverheid op een professionele, effectieve en inspirerende wijze. Meer informatie: www.senternovem.nl, [email protected] of telefoon (030) 239 35 33. www.senternovem.nl/wbso De WBSO is een initiatief van het Ministerie van Economische Zaken. De telefonische helpdesk van de WBSO SenterNovem verzorgt de uitvoering. Bedrijven kunnen het financiële Hebt u vragen, dan kunt u bellen met de helpdesk WBSO van SenterNovem, voordeel van de WBSO verrekenen met de Belastingdienst. telefoon 038 455 35 54. Dokter van Deenweg 108 De telefonische helpdesk e-diensten Postbus 10073 Hier kunt u terecht voor vragen over het indienen via internet en certificaten. 8000 GB Zwolle De helpdesk e-diensten is te bereiken via telefoon 070 373 59 99. Telefoon 038 455 35 53 Telefax 038 454 02 25 De Belastingtelefoon voor ondernemers Voor vragen over de financiële verrekening van de WBSO kunt u contact www.senternovem.nl/wbso Versie 2009-1 opnemen met de Belastingtelefoon (telefoonnummer 0800 0443) of met [email protected] 3WBSO0807 het Belastingdienstkantoor waar uw onderneming onder valt. Eén ingang voor innovatie informatie Wilt u innoveren en u zoekt hulp en advies? Bekijk dan het overzicht van de De informatie in deze brochure is mede gebaseerd op het Belastingplan 2009 dat op 16 september 2008 is gepresenteerd. Tijdens de parlementaire behandelingen kunnen zich nog wijzigingen voordoen. fiscale instrumenten, financieringsmogelijkheden, regelingen, programma’s en projecten op de internetsite van SenterNovem: www.senternovem.nl/innovatie. Handleiding WBSO in opdracht van Hoewel deze publicatie met de grootst mogelijke zorg is samengesteld, kan SenterNovem geen enkele aansprakelijkheid aanvaarden voor eventuele fouten. Bij publicaties van SenterNovem die informeren over subsidieregelingen geldt dat de beoordeling van subsidieaanvragen uitsluitend plaatsvindt aan de hand van de officiële publicatie van het besluit in de Staatscourant. Bedrijfsnaam T.a.v. titel. Voorletters Achternaam Adres/Postbus Postcode/Plaats