MER Windmolenpark Elzenburg - te Geer te Oss Licht projectnummer 0408379.00 concept 28 februari 2017 MER Windmolenpark Elzenburg - te Geer te Oss Licht projectnummer 0408379.00 CONCEPT 28 februari 2017 Auteurs Anne Oerlemans Opdrachtgever Gemeente Oss Postbus 5 5340 BA Oss datum vrijgave 28-02-2017 beschrijving revisie CONCEPT goedkeuring drs. B. van Dijck vrijgave drs. J. van den Heijning MER Windmolenpark Elzenburg - te Geer te Oss Licht projectnummer 0408379.00 28 februari 2017 CONCEPT Gemeente Oss Inhoudsopgave Blz. 1 Licht 2 1.1 1.2 1.3 1.4 1.5 1.6 Beoordelingskader Huidige situatie Effecten Beoordeling Mitigerende maatregelen Leemten in kennis 2 3 4 4 4 4 Blad 1 MER Windmolenpark Elzenburg - te Geer te Oss Licht projectnummer 0408379.00 28 februari 2017 CONCEPT Gemeente Oss 1 Licht 1.1 Beoordelingskader Algemeen In het Internationaal Verdrag van Chicago voor de burgerluchtvaart (ICAO) zijn de regels met betrekking tot obstakelverlichting geregeld. In Nederland wordt hierop toezicht gehouden door de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT). In het Luchthaven Indeling Besluit zijn de regels uitgewerkt. Conform dit beleid moeten windmolens die niet binnen de hindernis beperkende gebieden rondom luchthavens staan, worden voorzien van obstakellichten- en markering indien: 1. Ze een hoogte van 150 meter of meer ten opzichte van het maaiveld hebben; 2. Ze met een hoogte van 100 meter of meer ten opzichte van het maaiveld binnen een afstand van 120 meter van een snelweg of waterweg staan (bepalend hierbij is de som van de locatie van de ondersteunende mast van de windturbine en de halve rotordiameter); 3. Ze met een hoogte van 100 meter of meer ten opzichte van het maaiveld binnen laagvlieggebieden voor de luchtvaart staan; 4. Ze met een hoogte van 45 meter of meer ten opzichte van het maaiveld binnen een afstand van 950 m (ruim 0,5NM) tot een SAR route staan. Het zoekgebied van en de alternatieven voor windmolenpark Elzenburg – de Geer voldoet in alle alternatieven aan voorwaarde a, en moet daarom voorzien worden van obstakellichten- en markeringen. Voor deze verlichting en markeringen gelden eisen die zijn opgesteld door het ministerie van Infrastructuur en Milieu. Kleur Conform de regelgeving van de Inspectie Leefomgeving en Transport moeten de rotorbladen, gondel en het bovenste 2/3 gedeelte van de ondersteunende mast uitgevoerd worden in de kleur wit (conform specificaties en RAL kleuren). Verlichting Een lijnopstelling van twee of meer windmolens wordt in de regelgeving beschouwd als een windmolenpark. Hiervoor geldt dat niet alle molens verplicht van obstakelverlichting voorzien moeten worden. Verlichting is wel verplicht voor de volgende aspecten: 1. 2. 3. De molens op de hoekpunten van het windmolenpark; Windmolens op de randen van het windpark, tenzij de maximale horizontale afstand tussen twee windturbines voorzien van obstakellichten minder dan 900 meter bedraagt; Windmolens die in hoogte boven de hoogte van de andere molens van het windmolenpark uitsteken. De regelgeving stelt ook eisen aan de locatie van en het type obstakellichten. Hierbij geldt dat gedurende daglicht op het hoogste vaste punt van de windmolen een wit flitsend licht met een gemiddelde lichtintensiteit type A moet branden. Blad 2 MER Windmolenpark Elzenburg - te Geer te Oss Licht projectnummer 0408379.00 28 februari 2017 CONCEPT Gemeente Oss Ook in de nachtperiode moeten windmolens vanuit elke vliegrichting zichtbaar zijn. Daarom gelden hiervoor andere eisen, namelijk: 1. Op het hoogste vaste punt een rood vastbrandend licht met een gemiddelde lichtintensiteit type C, of een roodflitsend licht met intensiteit type B. Dit geldt voor alle windmolens in het windmolenpark; 2. In geval van windturbines met een tiphoogte van 150 meter of meer: Halverwege de ondersteunende mast (gerekend vanaf de gondel) 4, rode, vastbrandende lichten met een lage lichtintensiteit van minimaal 50 candela; 3. In geval van windturbines met een tiphoogte van 210 meter of meer: op circa op 1/3 en 2/3 hoogte van de ondersteunende mast (gerekend vanaf de gondel) 5 rood vastbrandende lichten met een lage lichtintensiteit van minimaal 50 candela. Beoordelingskader Het beoordelingscriterium voor het thema licht wordt weergeven in tabel 1. De effectbeschrijving en-beoordeling gebeurt kwalitatief/beschrijvend op basis van expert judgment. Tabel 1: beoordeling Aspect Criterium Licht 1.2 Effect op lichtoverlast van omwonenden Huidige situatie In de huidige situatie is het agrarische deel van het zoekgebied en de agrarische omgeving ten noorden en oosten van het zoekgebied relatief donker (figuur 1. Het zoekgebied en omgeving ervaart licht vanaf bedrijventerreinen Elzenburg en de Geer, de omliggende wegen (met name de N329) en de kern Oss. Elzenburg Berghem Oss Figuur 1.1: Lichtintensiteit nachtelijke uren omgeving Oss (Bron: ISS, RIVM 2012, www.atlasleefomgeving.nl) Blad 3 MER Windmolenpark Elzenburg - te Geer te Oss Licht projectnummer 0408379.00 28 februari 2017 CONCEPT Gemeente Oss 1.3 Effecten Conform het Luchthaven Indeling Besluit moet het windmolenpark in Oss voorzien worden van obstakellichten. In ieder geval moeten de molens op de hoekpunten van de lijnopstellingen verlicht zijn, evenals de molens op de randen van het park. Hoeveel molens van obstakellichten voorzien moeten worden is daarom per alternatief verschillend. Het aantal verlichtingspunten varieert van minimaal 2 (alternatief 6) tot maximaal naar verwachting 6 (alternatief 1) De verlichting is zichtbaar vanaf grote afstand, vooral omdat de lichten op hoogte worden geplaatst. In windmolenprojecten elders blijkt dat de verplichte obstakelverlichting soms als hinderlijk wordt ervaren door omwonenden. De absolute lichthinder is echter beperkt: er zijn vastbrandende rode lichten zichtbaar, maar het licht is niet knipperend of intens fel. 1.4 Beoordeling In alle alternatieven neemt de hoeveelheid licht de omgeving van het zoekgebied toe. Dit licht is voor de omgeving wel zichtbaar, maar niet intens. Het effect is daarom beperkt aanwezig, en wordt als licht negatief beoordeeld (0/-). Hoe meer molens, hoe meer lichtpunten: de alternatieven met meer molens hebben een (iets) groter effect dan de alternatieven met minder molens, maar niet zodanig dat dit leidt tot een andere beoordeling. Aspect Licht 1.5 1A 1B 0/- 0/- 2A 0/- 2B 0/- 3A 0/- 3B 4A 0/- 0/- 4B 0/- 5A 5B 0/- 0/- 6A 0/- Mitigerende maatregelen Het effect van lichtoverlast voor omwonenden kan op diverse manieren gemitigeerd worden. Het aanbrengen van kappen onder de lampen zorgt ervoor dat er een afscherming van de lichtstraling naar beneden plaatsvindt, waarbij het zicht op de lampen voor vliegtuigen niet beperkt wordt. Ook het aanbrengen van een zichtbaarheidssensor en een dimmer behoren tot de opties om de overlast te mitigeren. In dat geval gaan de lampen feller branden indien er slecht zicht is – bijvoorbeeld met mist – en worden ze gedimd als het zicht goed is. Daarnaast zijn er mogelijkheden voor het gestuurd aan en uitgaan van de lichten bij nadering en vertrek van vliegtuigen of het gebruik van infrarood nachtzichtapparatuur door vliegtuigen. Deze maatregelen zijn echter nu (nog) niet zijn toegestaan door het ministerie van Infrastructuur en Milieu. Ondanks de mitigerende maatregelen zullen er altijd momenten zijn waarop de lampen branden, waardoor de zichtbaarheid niet helemaal te voorkomen is. De beoordeling van het thema licht blijft dan ook 0/-. 1.6 Leemten in kennis Er zijn geen leemten in kennis van belang voor de effectbepaling, de beoordeling en de vergelijking van alternatieven. Blad 4 6B 0/- Over Antea Group Van stad tot land, van water tot lucht; de adviseurs en ingenieurs van Antea Group dragen in Nederland sinds jaar en dag bij aan onze leefomgeving. We ontwerpen bruggen en wegen, realiseren woonwijken en waterwerken. Maar we zijn ook betrokken bij thema’s zoals milieu, veiligheid, assetmanagement en energie. Onder de naam Oranjewoud groeiden we uit tot een allround en onafhankelijk partner voor bedrijfsleven en overheden. Als Antea Group zetten we deze expertise ook mondiaal in. Door hoogwaardige kennis te combineren met een pragmatische aanpak maken we oplossingen haalbaar én uitvoerbaar. Doelgericht, met oog voor duurzaamheid. Op deze manier anticiperen we op de vragen van vandaag en de oplossingen van de toekomst. Al meer dan 60 jaar. Contactgegevens Beneluxweg 125 4904 SJ OOSTERHOUT Postbus 40 4900 AA OOSTERHOUT E. [email protected] www.anteagroup.nl Copyright © 2016 Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar worden gemaakt door middel van druk, fotokopie, elektronisch of op welke wijze dan ook, zonder schriftelijke toestemming van de auteurs.