Bestrijding van hardnekkig onkruid op (half)verharding. Mechanische bestrijding Zoals zo vaak geldt ook bij onkruid: voorkomen is beter dan genezen. Regelmatig wieden zorgt ervoor dat onkruid geen kans krijgt zich ook nog door zaad of worteluitlopers te verspreiden. De meeste gewone onkruiden kunnen slecht tegen verstoring. Als u regelmatig met een stevige bezem en wat water het terras of pad veegt, heeft u minder last van onkruid. Eventueel kunt u daarbij wat soda aan het water toevoegen. Regelmatig vegen met zand helpt ook om de voegen minder aantrekkelijk te maken voor onkruid. Door halfverhardingen, zoals grind en split, regelmatig oppervlakkig aan te harken krijgen mos, algen en onkruid minder kans. Met een mesje of krabbertje kan onkruid uit de voegen verwijderd worden. De hogedrukspuit is vooral effectief tegen mos en algen op de verharding, maar minder tegen onkruid. Daarnaast zijn er stoom- en borstelapparaten in de handel die het onkruid ‘verbranden’ of wegborstelen. Gaat het om hardnekkig onkruid op kleine plekken dan wil overgieten met kokend water ook nog wel eens helpen. Bij elementenverharding, tegels of klinkers etc., kunnen de voegen gevuld worden met een voegenmortel, bijvoorbeeld Topvoeg van Toppro (zie ook onze online tuinwinkel). Veel hardnekkige onkruiden zijn echter wortelonkruiden. Wat de verwijdering lastig maakt is dat ze zich vermeerderen via (achterblijvende) worteldeeltjes, zoals kruipende boterbloem en hanenkam/zevenblad. Andere lastpakken maken een lange penwortel die moeilijk te verwijderen is en een groot herstellend vermogen bezit, zoals paardenbloem, zuring en distels. Daarnaast zijn er onkruiden die zich wel erg goed uit zaad weten te vermeerderen, zoals klaver, varkensgras etc. Een overzicht van veelvoorkomende (on)kruiden in de tuin en de meest geschikte mechanische bestrijdingswijze kunt u verderop in deze tekst vinden. Chemische bestrijding Als de eerder genoemde handmatige methodes niet helpen, kan chemische bestrijding overwogen worden. Op verhardingen kan (net als op onbegroeide terreinen) gespoten of gestrooid worden met een niet-selectief middel, dat zowel grassen als kruidachtige planten aanpakt. Sommige producten bevatten ook een mosbestrijdingsmiddel. Op de verpakking staat de werkzame stof vermeld. In alle gevallen is het verstandig voor het begin van de bestrijding de gebruiksaanwijzing op de verpakking goed door te lezen. Veel producten kunnen de ogen of huid irriteren, en kunnen ook schadelijk zijn voor te behouden gazon en beplanting in de buurt, of uitspoelen naar aangrenzende sloten of vijvers. Er kan een onderscheid gemaakt worden tussen middelen op basis van organische vetzuren en chemische bestrijdingsmiddelen. De middelen op organische vetzuren werken tegen alle kruidachtige planten. De vetzuren lossen de celwanden van de bladcellen op, waardoor de bladeren verdorren. Een nadeel is dat alleen het blad gedood wordt, en niet de wortels. Daarom werken ze het best bij jonge onkruiden. Organische vetzuren zijn afbreekbaar in de bodem en in water. De middelen werken snel, vaak binnen enkele uren, maar zijn ook vaak snel weer uitgewerkt, zodat de behandeling soms herhaald moet worden. Daardoor kan er vaak binnen enkele dagen na de behandeling al geplant worden. De meeste onkruidbestrijdingsmiddelen die toegestaan zijn voor gebruik rond het huis bevatten glyfosaat, glufosinaat en soms ook dichlobenil*, 2,4-D, MCPA, MCPP of dicamba. Ze worden onder verschillende merknamen in de handel gebracht en zijn te koop bij tuincentra en bouwmarkten. De middelen zijn over het algemeen langzamer afbreekbaar dan de middelen op basis van organische vetzuren. De inwerkingstijd is daardoor langer. De kans dat een enkele behandeling afdoende is, is daardoor groter. Nadeel is dan wel dat het langer duurt voordat er weer geplant kan worden. Glyfosaat wordt opgenomen door stengels en bladeren en werkt tegen alle kruidachtige planten. Het doodt of beschadigt dus alle planten die ermee in aanraking komen. Glyfosaat wordt na contact met de grond afgebroken. Het verspreidt zich langzaam in de bodem en zal daarom nauwelijks uitspoelen naar het grondwater. Uitspoeling naar oppervlaktewater (sloten en vijvers) moet wel vermeden te worden. Het is weinig giftig voor bijen en vogels. © De Tuinen van Appeltern Glufosinaat-ammonium werkt tegen veel (on)kruiden en grassen. De stof is afbreekbaar in de bodem en is ook in water redelijk afbreekbaar. Het middel is weinig mobiel in de bodem en spoelt daardoor weinig uit naar het oppervlakte- en grondwater. De acute giftigheid voor zoogdieren is laag. Gegevens over de giftigheid op de langere termijn ontbreken nog. Het is daarom verboden om dit middel in grondwaterbeschermingsgebieden te gebruiken. MCPA, MCPP (mecoprop) zijn fenoxyzuren en werken alleen tegen bepaalde kruiden zoals herderstasje, klaver, hoornbloem, madeliefje, muizenoor, weegbree, paardenbloem en varkensgras. De planten nemen de middelen (ook wel herbicide groeiregulatoren genoemd) op via het blad. Ze verstoren daar de ontwikkeling, en de plant groeit zich als het ware dood. Fenoxyzuren lossen goed op in water en mogen niet of slechts beperkt in of rond waterwingebieden worden gebruikt. De werking van dicamba is hetzelfde als van de fenoxyzuren, het is ook matig afbreekbaar en spoelt ook uit naar bodem en grondwater. Deze stoffen zijn vaak als hulpstoffen aanwezig in de producten die voor gebruik rond huis verkocht worden. Tegen mos en algen op verhardingen zijn met name ammoniumverbindingen effectief. Deze stoffen zijn matig afbreekbaar in de bodem. Voor vogels zijn ze weinig giftig. Wel zijn ze matig tot zeer giftig voor waterdieren en –planten. Productoverzicht merknaam werkzame stof elementenverharding halfverharding ECOstyle TopGun organische vetzuren ja ja de meeste kruiden, bij (wortelon)kruiden zijn vaak herhalingsbehandelingen nodig Asef Round Up glyfosaat ja ja overblijvende grassen (als kweekgras en straatgras) en kruiden (zoals zevenblad en paardenbloem) en de meeste 1-jarige kruiden (maar niet of matig tegen winde, distels, brandnetels, wikke en (akker)heermoes/paardenstaart) Bayer Clear Up glyfosaat ja ja overblijvende grassen (als kweekgras en straatgras) en kruiden (zoals zevenblad en paardenbloem) en de meeste 1-jarige kruiden (maar niet of matig tegen winde, distels, brandnetels, wikke en (akker)heermoes/paardenstaart) Luxan Greenfix glyfosaat ja ja overblijvende grassen (als kweekgras en straatgras) en kruiden (zoals zevenblad en paardenbloem) en de meeste 1-jarige kruiden (maar niet of matig tegen winde, distels, brandnetels, wikke en (akker)heermoes/paardenstaart) Scotts KB Weedol (België) glyfosaat AA Onkruidweg glufosinaatammonium © De Tuinen van Appeltern overblijvende grassen (als kweekgras en straatgras) en kruiden (zoals zevenblad en paardenbloem) en de meeste 1-jarige kruiden (maar niet of matig tegen winde, distels, brandnetels, wikke en (akker)heermoes/paardenstaart) ja ja 1-jarige grassen en kruiden, ook hardnekkige zoals kruiskruid, melkdistel, muur, perzikkruid, witte waterkers, melganzevoet, kleefkruid, kweekgras, zwaluwtong, herderstasje, paardenbloem, dovenetel, varkensgras, straatgras etc., bij meerjarige (wortelon)kruiden als kweekgras en zuring is vaak een herhalingsbehandeling nodig HG Onkruidweg glufosinaatammonium ja ja 1-jarige grassen en kruiden, ook hardnekkige zoals kruiskruid, melkdistel, muur, perzikkruid, witte waterkers, melganzevoet, kleefkruid, kweekgras, zwaluwtong, herderstasje, paardenbloem, dovenetel, varkensgras, straatgras etc., bij meerjarige (wortelon)kruiden als kweekgras en zuring is vaak een herhalingsbehandeling nodig Luxan Afina glufosinaatammonium ja ja 1-jarige grassen en kruiden, ook hardnekkige zoals kruiskruid, melkdistel, muur, perzikkruid, witte waterkers, melganzevoet, kleefkruid, kweekgras, zwaluwtong, herderstasje, paardenbloem, dovenetel, varkensgras, straatgras etc., bij meerjarige (wortelon)kruiden als kweekgras en zuring is vaak een herhalingsbehandeling nodig Pokon Onkruid Totaal Stop glufosinaatammonium ja ja 1-jarige grassen en kruiden, ook hardnekkige zoals kruiskruid, melkdistel, muur, perzikkruid, witte waterkers, melganzevoet, kleefkruid, kweekgras, zwaluwtong, herderstasje, paardenbloem, dovenetel, varkensgras, straatgras etc., bij meerjarige (wortelon)kruiden als kweekgras en zuring is vaak een herhalingsbehandeling nodig Bayer Casoron korrels dichlobenil* nee ja grassen en de meeste kruiden, ook hardnekkige zoals hoefblad, paardenbloem, heermoes/paardenstaart, distels, weegbree, zuringsoorten, brandnetels en grassen Luxan Onkruidkorrels Extra dichlobenil* nee ja grassen en de meeste kruiden, ook hardnekkige zoals hoefblad, paardenbloem, heermoes/paardenstaart, distels, weegbree, zuringsoorten, brandnetels en grassen ECOstyle Groene aanslagreiniger organische vetzuren ja ja groene aanslag (algen) Bayer Groenreiniger spray of concentraat ammoniumzouten en organische vetzuren ja (mits niet kalkhoudend) ja (mits niet kalkhoudend) groene aanslag (algen) Bayer Dimanin blauw of groen ammoniumzouten ja ja groene aanslag (algen) HG Groene aanslagreiniger ammoniumzouten ja ja groene aanslag (algen) Luxan Algendood ammoniumzouten ja ja groene aanslag (algen) * Gebruik van dichlobenil is per 1 oktober 2008 in Nederland verboden, per 18 maart 2009 in alle EUlidstaten. Restanten van bestrijdingsmiddelen horen thuis bij het chemisch afval! © De Tuinen van Appeltern