spelers…! - Boekenvak

HET BOEKENVAK
Nieuwe dynamiek ‘dankzij’
toenemende onzekerheid…?
André Vandorpe – Boek.be
UA / 22 mei 2015
Actuele context
Boekensector anno 2015
• 500 miljoen euro omzet boeken
• Ca 15.000 personeelsleden (incl. aanverw. sectoren = 30.000!)
• Binnen de “creatieve industrieën” nummer 3
• Creatieve industrie: 3de plaats in omzet en toegevoegde waarde na
financiële en chemische industrie
• Belangrijk retailkanaal
• 26.000 nieuwe titels per jaar (Vlaanderen + Nederland)
• Gemiddeld 3.000 titels per boekhandel
• 3.000 euro/m2 boeken in de boekhandel
• Gemiddelde aanwezigheid van een boek in de boekhandel:
3 maanden
Enkele vaststellingen
• Onderscheid tussen boek als product en als
(vrije)tijdsbesteding : cultuur vs economie ?
• Kopen vs Lezen (40% wordt niet gelezen!)
• 75% mannen  film ! / 75% vrouwen  boek !
• Onderscheid tussen functioneel en niet-functioneel
lezen
• 70% van de boekenkopers geven een boek cadeau
• In België woont iedereen op max 7 km van een
boekhandel
Koop-/Lees’cultuur’ : Vl versus Ned
• Leest/koopt Nederland ‘beter’ dan Vlaanderen?
> Strips en kookboeken scoren hoog in vgl met Nederland
> Nederland is calvinistischer
o Boeken minder “voor het plezier”
> In Nederland worden 85 % van de boeken via de boekhandel
verkocht, in Vlaanderen 50%
• Zonder strips en kookboeken is de aankoop van literatuur in Vl en
Nl vergelijkbaar per capita.
> Nederland: 1 boekhandel / 11.100 inwoners
> Vlaanderen: 1 boekhandel / 21.500 inwoners
Wat liep/loopt er fout
in het boekenvak?
VROEGER  keten
NU  netwerk
HELP!  Nieuwe ‘vreemde’ spelers…!
It’s the economy, …! Is it?
• Algemeen (financieel-economische crisis)
• In het boekenvak
> Andere (meer) spelers: andere (meer) verdeling
> Niet meer lezers
> Meer variatie in tijdsbesteding
> Lagere omzet door e-boeken
> Piraterij
• Verhoudingen tussen spelers veranderen
• Spelers gaan zich anders opstellen: rolverandering
Crisis + nieuwe spelers
= netwerk onder druk!
Dominante logica… einde verhaal !
• Beperkt de mogelijkheden van sectoren, bedrijven en mensen die
werkzaam zijn binnen een organisatie. Het zorgt ervoor dat nieuwe
kansen of bedreigingen niet gezien worden.
• In stabiele (economische) omgevingen onderhouden bedrijven
zichzelf. Bij snelle veranderingen ondervinden sectoren en bedrijven
moeilijkheden wanneer ze vasthouden aan deze logica.
• = constante in elke crisis = leidraad voor verandering !?
‘End of game’ (cfr. El Namaki M.S.S. / Strategic Thinking for
turbulent times, 2013)
Strategische keuzes = zoeken naar nieuwe samenwerking /
competenties / focus / end of game (nieuwe niche of snelle
afbouw)  voorbeeld: Kodak
Het boekenvak:
10 probleemstellingen
Boekenvak : 10 probleemstellingen
1. Het personeelsbestand van het boekenvak is verouderd en
vernieuwt niet (snel) genoeg
2. De businessmodellen zijn verouderd en moeten worden herdacht
3. Boeken worden te lang in magazijnen bewaard in de hoop dat ze
nog ooit in de boekhandel terecht komen.
4. De sector is teveel productgedreven en te weinig
consumentgedreven
5. Het recht van retour = onhoudbaar… ?
6. De huidige crisis moet als opportuniteit worden beschouwd om
dingen te veranderen, niet als een bedreiging om wat verouderd
is te behouden.
7. De (fysieke) boekhandel is de etalage van het boekenvak.
8. Het systeem van kortingen aan de boekhandel is niet gebaseerd
op een economische logica.
9. Het boekenvak lijdt aan “bestselleritis”.
10. De samenwerking tussen Vlaanderen en Nederland blijft te
beperkt.
De fysieke boekhandel…
einde verhaal of nieuwe kansen?
VASTSTELLING
Internetwinkels - met rationele online proposities zonder
specifieke focus op het boekenvak - slagen er beter in om de
huidige consumenten aan zich te binden dan de boekverkoper.
In de ogen van de consument weten zij:
> te domineren op assortiment en toegang
> te differentiëren op service en prijs (ondanks de WvB).
.
Maar… KANSEN voor de fysieke boekverkoper!
•
Consument heeft ook een sterke behoefte aan:
> een zelfbewuste authentieke wegwijzer
> die hem of haar toegang verschaft tot alles wat kan bijdragen aan
ontwikkeling en welbevinden
> met het woord en het verhaal als vertrekpunt.
•
De boekverkoper:
> staat midden in de samenleving,
> verbindt alles en om zich heen,
> weet wat er leeft en maakt er deel van uit.
> domineert vanuit zijn/haar passie en kennis op beleving en persoonlijke
klantrelatie, assortiment, toegang, service en prijs en zijn geraakt zo ‘op
koers’ met de (ook online) concurrentie.

Kan een ‘vaste boekenprijs’ het boekenvak redden…!?
Gereglementeerde boekenprijs
 KERNPRINCIPES
• De prijs voor een (e)boek bepaald door uitgever/importeur geldt voor
zes maanden
• Bekendmaking prijs gebeurt via een centrale databank aangewezen
door Minister (M4B)
• Bepaalde boeken zijn uitgesloten: tweedehandsboeken,
schoolboeken, wetenschappelijke boeken
• Verkopen aan de eindconsument in Vlaanderen mogen niet worden
omzeild via een ander gewest of buitenland
• Kortingen blijven mogelijk: particulieren (10%), bibliotheken en
onderwijsinstellingen (15%), boekenclublid (20%)
• Collectieve promotieacties (Boekenweekgeschenk) blijven mogelijk
• Tijdelijke, individuele promotieacties op initiatief van de uitgever
blijven mogelijk incl. combinatie/serieprijs
• Streng toezicht op naleving reglementering + monitoring door de
Vlaamse Regulator voor de Media
Met dank voor
uw aandacht
20