Investeringsprogramma

Evaluatie
en Investeringsprogramma
Zicht op de Grevelingen 2010-2013
Vooraf
Op 20 februari 2008 hebben het Dagelijks en Algemeen Bestuur van het Natuur- en
Recreatieschap Grevelingen ingestemd met de installatie van de Uitvoeringsorganisatie
Zicht op de Grevelingen. Deze uitvoeringsorganisatie heeft als belangrijkste opdracht
uitvoering te geven aan de ambities uit de Ontwikkelingsvisie Zicht op de Grevelingen.
De uitvoeringsorganisatie is van tijdelijke aard en heeft een voorgenomen looptijd van 6
jaar. Afgesproken is om na twee jaar een tussenbalans op te maken. In het voorliggende
document wordt een eerste aanzet gegeven voor deze tussenbalans via een beknopte
terugblik op de resultaten van de afgelopen twee jaar en het investeringsprogramma
Zicht op de Grevelingen 2010-2013.
Sinds de start van het programma Zicht op de Grevelingen is nadrukkelijk ingezet op de
uitvoering van strategische studies de gebiedsontwikkelingen (Brouwersdam, De Punt,
De Grevelingendam en de Slikken van Flakkee) en het realiseren van projecten. Deze
inzet heeft tot verschillende producten geleid:
 Op strategisch niveau tot een watersportvisie en een MIRT Verkenning.
 Op gebiedsniveau is er een Masterplan ontwikkeld voor de Punt van Goeree, een
Top 10 voor de Brouwersdam en vergevorderde ontwikkelingen voor het
Uitvoeringsprogramma Slikken van Flakkee en een investeringsstrategie voor de
Grevelingendam.
 Een veelvoud aan projecten zijn gerealiseerd: 2 vogeleilanden, 4 gerevitaliseerde
duiklocaties, een Waterjump, een aanlegplaats voor de chartervaart op
Stampersplaat. Er zijn verschillende evenementen georganiseerd waaronder een
Kennisdag, een vormgevingsprijsvraag en een ontwerpatelier en twee maal is er
een Grevelingenkrant uitgekomen. Daarnaast zijn er subsidievoorstellen opgesteld
die zijn gehonoreerd voor een totaalbedrag van bijna €7.000.000 aan middelen
voor investeringen in de toekomst van de Grevelingen. Het betreft hier de
projecten “Uitbreiding RTM eerste fase”, “Informatiecentrum
Grevelingen/Voordelta”, “Belevingsbos en bunkerroute de Punt” en “Active Leisure
op de Brouwerdam”.
Bij de start van het programma is afgesproken dat na 2 jaar een investeringsprogramma
zal worden opgesteld. In dat programma wordt beschreven:
 welke ruimtelijke investeringen de komende jaren worden gepleegd;
 welk investeringsbedrag daarmee zal zijn gemoeid;
 wie de investeerders zijn;
 wanneer de investeringsbeslissing wordt genomen.
Dit investeringsprogramma is nadrukkelijk een eerste aanzet omdat nog niet alle te
plegen investeringen op dit moment exact zijn te ramen. Voor sommige onderwerpen is
de planvorming nog niet afgerond. Wel geeft dit document een goed beeld van de
investeringen die op dit moment in beeld zijn. Op basis van discussie hierover in het DB
en de plannen die nog in ontwikkeling zijn (Masterplan de Punt, Plan van Aanpak Slikken
van Flakkee en Ontwikkelingsstrategie Grevelingendam) zal het investeringsprogramma
worden uitgewerkt.
In de laatste 4 jaar zal de uitvoeringsorganisatie zich met name inzetten op de uitvoering
van het investeringsprogramma en de uitvoering van de MIRT Verkenning.
Op basis van dit document wordt het bestuur gevraagd in te stemmen met het
continueren van de uitvoeringsorganisatie voor de periode 2010-2013. Gelet op de stand
van zaken zoals boven geschetst ligt continuering zoals voorzien tot een periode van 6
jaar voor de hand.
1.
Twee jaar Zicht op de Grevelingen, korte terugblik
1.1
Visie en Uitvoering
De belangrijkste opdracht aan de uitvoeringsorganisatie “Zicht op de Grevelingen” is het
tot uitvoering brengen van de ontwikkelingsvisie “Zicht op de Grevelingen”.
Uitvoeringsgerichtheid is daarom de afgelopen twee jaar een belangrijk
beoordelingscriterium geweest. Binnen de visie voor de langere termijn is steeds gezocht
naar projecten die op korte termijn gerealiseerd zouden kunnen worden, (zogenaamde
“no-regret”-projecten). Dat heeft geleid tot een aantal projecten dat in de afgelopen twee
jaar is gerealiseerd:
 Vogeleilanden: Met de aanleg van vogeleilanden is de mogelijkheid gecreëerd om
kustbroedvogels in de Grevelingen meer ruimte en veiligheid te bieden door het
aanbieden van geschikte broedgelegenheid en foerageergebied.
 Duiklocaties: Er zijn vier vernieuwde duiklocaties geopend waarin is geïnvesteerd
in voorzieningen die de toegankelijkheid van de Grevelingen als duikwater
comfortabeler en veiliger maken (ook voor minder validen).
 Waterjump: Op de Kabbelaarbank is een voor Nederland unieke attractie
gerealiseerd die nadrukkelijk aansluit op het profiel van de Brouwersdam als
bestemming voor actie en beleving.
 Aanlegplaats Chartervaart: Op het eiland Stampersplaat zijn voorzieningen
getroffen zodat schepen langer dan 15 meter kunnen aanleggen.
Uitvoeringsgerichtheid is niet alleen terug te voeren op de gerealiseerde projecten, maar
ook in de werkwijze die wordt gehanteerd bij het opstellen van plannen voor
gebiedsontwikkeling in de Grevelingen. Hoofdlijnen voor deze plannen worden via
werksessies met direct betrokkenen vastgelegd waarna de verdere invulling plaatsvindt
onder verantwoordelijkheid van de uitvoeringsorganisatie. Op deze wijze wordt optimale
uitvoeringsgerichtheid van de plannen gewaarborgd en worden gebiedskennis en andere
relevante expertise efficiënt ontsloten. Op deze wijze is een aantal uitvoeringsgerichte
plannen voor gebiedsontwikkelingen in de Grevelingen opgesteld:
 Masterplan de Punt;
 Uitvoeringsprogramma Slikken van Flakkee;
 Investeringsstrategie Grevelingendam;
 Top 10 voor de Brouwersdam.
In deze uitvoeringsgerichte plannen wordt rekening gehouden met flexibiliteit in
investeringen. Dit betekent dat wordt gezocht naar concrete projecten die met voorrang
zouden kunnen worden uitgevoerd. Hierdoor is het mogelijk gebleken om in te spelen op
kansen die zich voordeden om subsidieprogramma’s te benutten:
 Uitbreiding RTM eerste fase (investering € 641.500);
 Informatiecentrum Grevelingen/Voordelta (investering € 3.000.000)
 Belevingsbos de Punt (investering € 518.322)
 Bunkerroute de Punt (investering € 82.492)
 Active Leisure op de Brouwerdam (€ 2.540.000)
De komende jaren zullen meer en meer investeringsprojecten uitvoeringsgereed worden
gemaakt. In de volgende hoofdstukken wordt zicht geboden op de inhoud van die
investeringsprojecten.
1.2
Grevelingen op nationaal niveau
Het is de afgelopen periode gelukt om de ontwikkelingen in, op en rond de Grevelingen
op te schalen naar het schaalniveau van de Zuidwestelijke Delta. Door de koppeling van
opgaven voor de Grevelingen aan opgaven van het kabinet op het terrein van
waterkwaliteit, waterveiligheid, duurzame energie en innovatie en (inter)nationale
natuuropgaven, is het belang van ontwikkeling van de Grevelingen niet langer alleen een
lokaal/regionaal belang, maar is er nadrukkelijk ook een nationaal belang te
onderscheiden. Dit is van grote invloed op de ambities en mogelijkheden voor
daadwerkelijk transitie in de Grevelingen. Niet alleen vanwege het toegenomen
investeringsvolume (investeringen worden geraamd op € 500- €700 miljoen euro) maar
ook door de bestuurlijke aandacht voor de problematiek van de Grevelingen. En niet in
de laatste plaats de media aandacht. De opgaven en mogelijkheden voor de Grevelingen
hebben de afgelopen twee jaar veelvuldig lokale, regionale media-aandacht gegenereerd.
Van NOS journaal tot omroep Zeeland, van de Eilandennieuws tot NRC Handelsblad.
De betrokkenheid van de uitvoeringsorganisatie Zicht op de Grevelingen bij de RWS
verkenning Water en Getij heeft er mede toe geleid dat nu de voorbereidingen voor de
MIRT Verkenning Grevelingen zijn gestart. Deze MIRT Verkenning is nadrukkelijk een rijk
– regio en een publiek-private samenwerking die plaatsvindt onder (bestuurlijke)
aansturing van het Natuur- en Recreatieschap Grevelingen. Hiermee is gewaarborgd dat
de lokale en regionale agenda voor de Grevelingen gekoppeld blijft aan nationale
opgaven voor de Grevelingen.
1.3
Samenwerking publiek-publiek en publiek-privaat
Een programma als Zicht op de Grevelingen staat of valt bij samenwerking tussen
betrokken partijen. Belangrijkste voertuig voor de samenwerking rond Zicht op de
Grevelingen is vanzelfsprekend het Natuur- en Recreatieschap Grevelingen. Aansturing
van het programma heeft de afgelopen twee jaar plaatsgevonden op basis van de
voortgangsrapportages Zicht op de Grevelingen die een vast agendapunt vormen van de
DB en AB vergaderingen.
Voor de aansturing van de ontwikkeling van de Brouwersdam is de bestuurlijke
adviescommissie Brouwersdam ingesteld. Deze commissie van advies- en bijstand
waarborgt niet alleen de voortgang in ontwikkeling van de gebiedsontwikkeling
Brouwersdam, maar zorgt ook voor aanhaking van de provinciale portefeuillehouders
toerisme en recreatie bij de ontwikkeling van de Grevelingen.
Via de ontwikkelingen rond de MIRT Verkenning Grevelingen is er constructieve
samenwerking ontstaan tussen de Stuurgroep Zuidwestelijke Delta en het
Grevelingenschap.
Wanneer de MIRT Verkenning Grevelingen formeel van start gaat zal de bestuurlijke
samenwerking op dat dossier vorm krijgen via een nieuw in te stellen commissie van
advies en bijstand waarin de direct betrokken partijen (gemeenten, provincie en rijk)
vertegenwoordigd zullen zijn.
De ambtelijke samenwerking rond Zicht op de Grevelingen vindt structureel plaats via
het Strategisch Ambtelijk Overleg Grevelingen (SAOG). In dit overleg wordt
besluitvorming door het Dagelijks en Algemeen Bestuur voorbereid. Hierin participeren
gemeenten, provincies, RWS, en Waterschappen. Voor de Brouwersdam en de
voorbereiding van de bestuurlijke adviescommissie Brouwersdam, functioneert de
ambtelijke werkgroep Brouwersdam. Naast ambtelijk vertegenwoordigers van gemeenten
en provincies nemen vertegenwoordigers van ondernemers en het innovatieplatform deel
aan deze werkgroep. Strategische afstemming over de Grevelingen vindt plaats via het
directeurenberaad Grevelingen, waarin directeuren van SBB, RWS, Deltaprogramma,
Delta NV en Grevelingenschap zijn vertegenwoordigd. Met bovenstaande structurele
overleggen is beoogd de afstemming over Zicht op de Grevelingen “lean and mean” te
houden.
Naast deze structurele afstemming wordt rond specifieke onderwerpen ad hoc
afstemming georganiseerd. Bijvoorbeeld rond de gebiedsontwikkelingen of rond de MIRT
Verkenning Grevelingen.
2.
MIRT Verkenning Grevelingen
2.2
Stand van zaken:
De verkennende studie naar de mogelijkheden om getij gecontroleerd terug te brengen
op de Grevelingen, in combinatie met de realisatie van een energiecentrale en een
schutsluis, heeft zulke veelbelovende resultaten opgeleverd dat het DB Grevelingen en de
Staatssecretaris gezamenlijk hebben besloten om deze verkenning een vervolg te geven
in een gezamenlijke MIRT Verkenning.
Deze MIRT Verkenning moet leiden tot (samenhangende) besluiten over:
 de realisatie van een doorlaatmiddel in de Brouwersdam (voor het gecontroleerd
terugbrengen van getij)
 de realisatie van een getijcentrale op de Brouwersdam (waarmee ca 50.000
huishoudens van duurzame energie kunnen worden voorzien)
 de realisatie van een schutsluis in de Brouwersdam (waardoor de Grevelingen
directe toegang krijgt tot de Noordzee)
 de realisatie van verbinding in de Grevelingendam (waardoor de Grevelingen in
tijden van calamiteiten kan bijdragen aan berging van rivierwater en waardoor
recreatievaarroutes kunnen worden geoptimaliseerd.
Bovenstaande besluiten dragen bij aan de ontwikkeling van klimaatveiligheid,
waterkwaliteit, natuurkwaliteit, duurzaamheid en innovatie en de toeristisch-recreatieve
structuur van de regio.
De MIRT Verkenning wordt uitgevoerd door een alliantie van overheid (rijk en regio) en
private partners (energie maatschappij en ondernemers en ontwikkelaars). Hierdoor
ontstaat een brede basis van (risicodragende) betrokkenheid bij de toekomst van de
Grevelingen.
2.3
Samenvattend investeringsplaatje
Ruimtelijke investering
Investeringsbedrag
Investeerder
Investeringsbeslissing
Doorlaatmiddel Brouwersdam:
gecontroleerd getij op Grevelingen
mogelijk
Energiecentrale Brouwersdam:
duurzame energie opwekking,
mogelijkheden om regio
zelfvoorzienend te maken,
toeristische trekker, export van
kennis
Opening Grevelingendam:
verbinding met Volkerak-Zoommeer
maakt berging bij calamiteiten
mogelijk. In geval van
openverbinding van belang voor
scheepvaart
Schutsluis Brouwersdam:
verbinding met zee versterkt
aantrekkelijkheid van Grevelingen
(en de Delta) als watersportgebied
Duurzame Jachthaven van de
Toekomst
jachthaven waarin state of the art
concepten ten aanzien van
duurzaamheid, combi watersportlandtoerisme,
watersportvoorzieningen worden
toegepast en vermarkt
€ 260.000.000
Rijk
2011
€ 190.000.000
Energiemaatschappij 2011
en publieke partijen
PM
Rijk
2011
€70.000.000
Private
ontwikkelaars
2011
€200.000.000
Private
ontwikkelaars
2011
In het bovenstaande zijn (vooralsnog) alleen de directe investeringen opgenomen, dat
wil zeggen die investeringen die nadrukkelijk verbonden zijn aan de besluiten waarop de
verkenning zich expliciet richt. Naast deze investeringen zijn aan de planstudie op twee
manieren “indirecte” investeringen verbonden.
In de eerste plaats zijn dat investeringen die noodzakelijk zijn door het invoeren van
(gedempt) getij of de benutting van mogelijkheden van calamiteitenberging. Daarbij valt
te denken aan (eventuele) aanpassing van dijken, aanlegsteigers en dergelijke. Deze
investeringen worden geraamd binnen de MIRT Verkenning, in het onderdeel
maatschappelijke kosten-baten analyse (MKBA).
In de indirecte investeringen, investeringen die worden “uitgelokt” door de directe
investeringen. Door de verbetering van natuur- en waterkwaliteit maar bijvoorbeeld ook
door de attractiewaarde van een energiecentrale en de potenties van een schutsluis
ontstaan nieuwe investeringsopties. Deze investeringsopties zullen in beeld worden
gebracht binnen de MIRT Verkenning, in het onderdeel “toeristisch-recreatieve
structuur”.
3.
Gebiedsontwikkeling Brouwersdam: “Hotspot for active
Leisure”
3.1
Stand van zaken
De Brouwersdam is een van de boegbeelden van de Grevelingen als toeristischrecreatieve bestemming. Op de buitenzijde(zeezijde) van de dam gaat het om kitesurfen,
brandingsurfen en beachsporten zoals beachvolleybal, beachvoetbal. Aan de binnenzijde
gaat het om beleving van het “waterthema”. Dit kan bijvoorbeeld betrekking op de
beleving van onderwaternatuur, aquacultuur of waterattractiviteit. De Brouwersdam
biedt uitmuntende mogelijkheden om zelf op of om het water actief te zijn, of om er naar
te kijken (bijvoorbeeld tijdens internationale top-evenementen op het gebied van wateren beachsporten, om zelf te duiken of om in het onderwatercentrum de spectaculaire
onderwaterwereld van de Grevelingen te beleven).
Door gelijktijdige ontwikkeling van buiten- en binnenzijde, ofwel de Summerboulevard en
All Seasons Boulevard, wordt meer samenhang gebracht in de ontwikkeling van de dam
en wordt de Brouwersdam meer ontwikkeld in de richting van een jaarrond-bestemming.
In lijn met de Ontwikkelingsvisie Zicht op de Grevelingen is ook voor de Brouwersdam de
Eco 2-benadering uitgangspunt. Dat uitgangspunt vertaalt zich bijvoorbeeld in de
investeringen die worden geprogrammeerd ten behoeve van verbetering van
landschappelijke en ruimtelijke kwaliteit. En omgekeerd op de verantwoorde wijze
waarop de “elementen” water, wind, golfslag, zon, onderwaternatuur, worden benut om
recreatief-toeristische activiteiten te ontwikkelen.
De Top10 voor de Brouwersdam is een prioritering van de belangrijkste projecten voor de
Brouwersdam die door zowel de Bestuurlijke Adviescommissie Brouwersdam, als het
Dagelijks Bestuur van het Natuur- en Recreatieschap Grevelingen is vastgesteld. De
investeringen die volgen uit de top 10 zijn er op gericht de Brouwersdam binnen 5 jaar te
ontwikkelen tot een (inter)nationale topdestinatie voor “active leisure”.
3.2
Samenvattend investeringsplaatje
Ruimtelijke investering
Investeringsbedrag
Investeerders
Investeringsbeslissing
Grevelingenschap,
Gem. Schouwen
Duiveland, RTM, OP
Zuid en Stim.
Voordelta
reeds genomen (2009)
Pilot watertaxi’s € pm
private vervoerder
2010
Toeristenbus € pm
private vervoerder
en provincie ZuidHolland
2010
Duurzame bereikbaarheid:
de verbetering van de bereikbaarheid
van de Brouwersdam met het
achterland, door het verbeteren van
de mogelijkheden van collectief
vervoer, het stimuleren van langzaam
verkeer en het verbeteren van de
ketenmobiliteit
Uitbreiding RTM (fase 1) € 641.500
Uitbreiding van de RTM-lijn tot aan
Scharendijke (fase 1) en tracéstudie
naar uitbreiding Oudorp en Renesse
(fase 2)
Interne toegankelijkheid:
Gezocht wordt naar mogelijkheden
om de barrièrewerking van de N57 te
verminderen, verbetering van de
bereikbaarheid van strand (kwaliteit
van strandovergangen) en
voorzieningen vanaf parkeerplaatsen
en haltes
Provincie ZuidHolland (AVT)
2010
Onderwatercentrum Grevelingen € 600.000 + pm
(realisatie 2009-2012)
ZOG partners +
Stim Voordelta +
private investeerder
2009
Waterthema attractie € 800.000 + pm
(realisatie 2009-2012)
ZOG partners +
Stim Voordelta +
private investeerder
2009
Provincie ZuidHolland (AVT) +
private
investeerders
2010
ZOG partners +
Stim Voordelta
2009
Grevelingenschap,
Stim Voordelta, OP
Zuid, PiD
2009
Versterking herkenbaarheid
strandovergangen
Entree Brouwersdam:
Via gebiedsgerichte aanpak wordt de
entree aan de Zuidkant van de
Brouwersdam (op SchouwenDuiveland) ontwikkeld.
De Punt
€ 200.000
zie paragraaf
gebiedsontwikkeling
Dromen aan het water:
uitwerking van (ecologische)
verblijfsrecreatieve concepten of
woonconcepten aan of op het water.
De kansen die zich langs de
Brouwersdam voordoen worden
uitgewerkt, evenals de condities
waaronder deze kansen
daadwerkelijk zouden kunnen worden
benut.
Realisatie Ecolodges €200.000
Kwaliteit openbare ruimte:
versterking van de uitstraling van de
openbare ruimten van de
Brouwersdam.
Realisatie strandvoorzieningen € 490.000
buitenzijde Brouwersdam
(2009-2011)
Promotie Brouwersdam
Brouwersdam zowel als 1
samenhangende destinatie te
promoten, als om aan te sluiten bij
de samenhang met en identiteit van
de Grevelingen en de Voordelta
Realisatie infocenter Voordelta, € 3.500.000
Grevelingen, Brouwersdam
(2010-2012)
Duurzame Jachthaven vd
toekomst
zie Verkenning
Water en Getij
Hotspot Brouwersdam
ontwikkeling van nieuwe attracties
(hotspots) op de Brouwersdam die
kunnen fungeren als extra toeristisch
recreatieve “trekpleisters”.
Evenementen active leisure
€ 250.000
(2009-2013)
Hotspot Beachsport € 150.000
(2009-2011)
ZOG partners +
Stim Voordelta
2009
ZOG partners +
Stim Voordelta
2009
ZOG partners +
Stim Voordelta
2009
Lange termijn ontwikkeling
B’dam
Anticiperen op toekomstige
ontwikkelingen op de langere termijn
en aantrekken ondernemers en
investeerders
Management en acquisitie €250.000
Brouwersdam Superspot
4.
Gebiedsontwikkeling De Punt: “scharnier tussen strandpret
en natuurbeleving”
4.1
Stand van zaken
De Punt van Goeree moet worden aangescherpt omdat de 21e eeuw andere eisen stelt
dan de 70’er jaren waarin het gebied is opgeleverd.
De nieuwe, scherpe Punt is een gebied dat het scharnier vormt tussen het bruisende
recreatiemilieu van de Brouwersdam en de verstilde natuurrijke gebieden aan de
noordoever van de Grevelingen. Het ecohotel is op beide gericht en vormt daarmee de
`spie’ van het scharnier.
De inrichting van het gebied moet deze overgang weerspiegelen. De centrale entree van
het gebied wordt verplaatst naar de westkant van het gebied (Dolle Beer-zijde) waar zich
iets verderop dan ook het bezoekerscentrum bevindt. Hier concentreren zich de
intensievere recreatievoorzieningen, waaronder de parkeerterreinen.
Het strand wordt door de ontwikkeling van een waterspeeltuin nog aantrekkelijker voor
kinderen. Door aanpassing van wegen en spoorlus wordt de versnippering en
geluidhinder bínnen het gebied verminderd. Het ecohotel krijgt een ontsluiting en
parkeervoorziening die bij een ecohotel past: spannende vistas, halfverharding en
passage van de herstelde Kil (kreek). Het bos heeft een veel opener karakter gekregen,
met een statige lanenstructuur en landmarks. Het ontbolsterde bunkercomplex verleidt
tot een bezoek aan het duin, ook voor grootoorvleermuizen op zoek naar een vorst- en
vandaalvrije overwinteringsplek.
De vogels staan centraal in het gebied van de plasjes en de baai van de Kil.
4.2
Samenvattend investeringsplaatje
Ruimtelijke investering
Investeringsbedrag
Eco-hotel
De realisatie van een hotel dat tav
duurzaamheid, inpassing in omgeving en beleving van de Grevelingen
zich kan meten aan de hoogste
standaarden
Bunkerroute
De realisatie van een recreatieve
route langs de bunkers op de Punt
Belevingsbos
Ontwikkeling van het bos op de Punt
tot een bos waarbinnen actieve en
sportieve natuurbeleving optimaal
tot zijn recht komt
RTM Museum
Ontwikkeling van RTM museum
waardoor betere expositie materieel
mogelijk is en de attractiewaarde
van de RTM voor de Punt (en Brouwersdam verder wordt verhoogd)
Optimalisatie Infrastructuur de
Punt
Verbetering routering en dimensionering van de ontsluiting (infrastuctuur) op de Punt. Hierdoor ontstaat
een verkeersbeeld dat beter aansluit
op de zonering van dit gebied
Natuur/Cultuurtrekkers op de
Punt
Vanuit de ontwikkeling van het
hotel, de bunkers en het bos worden
meer trekkers ontwikkeld die passen
binnen het natuurgericht toeristischrecreatief concept van de Punt
Investeerder
Investeringsbeslissing
€ 15.000.000
Private investeerder
2011
€ 82.492
Grevelingenschap +
Stim Voordelta
2009
€ 518.322
Grevelingenschap +
Stim Voordelta
2009
€ 3.500.000
PM
PM
PM
PM
PM
PM
PM
PM
5.
Gebiedsontwikkeling Grevelingendam: “Transitie van een
kerngebied”
5.1
Stand van zaken:
De ontwikkeling van de Grevelingendam tot een daadwerkelijk kerngebied van
toeristisch-recreatieve waarde vraagt om grootschalig ingrijpen. Daarbij zal het niet
zozeer gaan om het realiseren van grootschalige attracties, maar veel meer om
landschappelijke ingrepen die beleving van de dam en de wijdsheid van de Grevelingen
onderstrepen. Op dit moment zijn voor de Grevelingendam drie prikkelende
toekomstbeelden geschetst die bedoeld zijn om te verkennen waar aangrijpingspunten
voor transitie liggen. De komende maanden zal vanuit (de discussie over) deze
toekomstbeelden een ontwikkelingsstragie worden opgesteld. Op dit moment is daarom
een eerste ruwe investeringsraming lastig op te stellen. Wel zijn drie investeringen
aangegeven die no-regret zijn.
5.2
samenvattend investeringsplaatje
Ruimtelijke investering
Investeringsbedrag
Investeerder
Investeringsbeslissing
Ontwikkeling open
botencentrum
Het programma voor het
openbotencentrum is breder dan
alleen een zeilschool. Het moet
ruimte bieden aan een cluster van
watersport gerelateerde functies.
Daarnaast spelen duurzaamheid en
architectonische kwaliteit een
belangrijke rol in de realisatie van
de centrum
PM
Private investeerder
2011
Ontwikkeling routestructuren
PM
Publieke partijen
PM
Ontwikkeling toegangswegen
PM
Publieke partijen
PM
6.
Gebiedsontwikkeling Slikken van Flakkee: “de parel van de
Grevelingen mag aan het gebied getoond”
6.1
Stand van zaken:
Voor de Slikken van Flakkee wordt een Masterplan opgesteld. Het Masterplan is erop
gericht de ontwikkeling van natuur en recreatie in goede banen te leiden. Het ontwerpt
maatregelen en, vooral, de samenhang die daartussen moet bestaan, zowel in ruimte als
in tijd. Het fundament is een analyse van de verwachtingen/potenties t.a.v. het gebied:
1. wat verwachten mensen (buren, recreanten van verder weg)
2. wat verwacht het beleid (N2000, IBPRW, deltacommissie, etc)
3. welke natuurpotenties zijn er onderbenut of raken in het gedrang
4. Welke potenties dan wel beperkingen worden geboden door ontwikkelingen in de
omgeving (bv. Polder Roxenisse).
Op dit fundament wordt gebouwd met bouwstenen die zijn gegenereerd in een
gebiedsworkshops (met inbreng van waterschap en gemeente) en in een voorstudie naar
recreatiemogelijkheden door Route IV.
Van het Masterplan voor de Slikken wordt op dit moment een `voorbereidingsversie’
afgerond door de uitvoeringsorganisatie zelf. Veel van de bouwstenen vinden hierin al
een plek en zijn hieronder als investering weergegeven. Ons doel is op basis van de
voorversie van het masterplan tot uitbesteding over te gaan aan een toonaangevend
bureau op het vlak van landschapsontwerp, recreatie en natuur. Dit betekent dat analyse
en ontwerp kunnen worden verdiept en, vooral, dat de maatregelen al verder worden
uitgewerkt wat de uitvoering bespoedigt. Het ontwerp zal een wervender vorm kunnen
krijgen, met meer ruimte voor innovatie en creativiteit.
6.2
samenvattend investeringsplaatje:
Ruimtelijke investering
Investeringsbedrag
Investeerder
Investeringsbeslissing
1. Ontwikkeling middengebied
als poortgebied voor bezoeker
Op korte termijn uitvoerbare
maatregelen aan aantrekkelijke
recreatie-mogelijkheden +
verbetering van verwijzingen en
bekendheid
- bv: fietspad/auto-ontsluiting naar
strandje scheiden en aantrekkelijker
inrichten
350.000
Grevelingenschap
Subsidiefondsen
2010
2. Middengebied zelf versterken
(natuur en beleving)
Maatregelen voor aantrekkelijker en
robuuster middengebied
- aanpassen begrazingsgebied
(zuid: mensen te gast bij koeien,
midden: koeien te gast bij mensen)
- natuurontwikkeling op voormalig
zanddepot en agrarische
restpercelen aan dijkvoet Melissant
(na grondruil)
250.000
DLG
Staatsbosbeheer
Grevelingenschap
2010
3. Hoogwaardig
wildernispaviljoen
`Rundervreugd’ ontwikkelen
In middengebied als
magneet/focuspoint voor beleving
van het gebied. Tevens uitzichtpunt.
2.000.000
Privaat
Voorbereiding door
Grevelingenschap
2010
4. Zuidgebied versterken
(natuur en beleving)
- bv: `Marlboro-country-route’
ontwikkelen in heckrundgebied
- (vogel)uitkijkpunt op punt
schiereiland (500 m ten z van
strandje)
500.000
Grevelingenschap
Subsidiefondsen
2011
5. Roxenissepolder ontwikkelen
als aanvullend leefgebied, vrije
uitwisseling
Gebiedsontwikkeling is onderdeel
van Deltanatuur. Qua
invulling/ontwerp zo goed mogelijk
laten aansluiten en optellen bij
Slikken.
pm
Deltanatuur
pm
6. Noordgebied ontwikkelen
(natuur en beleving)
- bv: ontwerp betere routes en
zonering rondom bosreservaat
- - Vooroeverontwikkeling op enige
afstand van waterlijn , mede voor
makkelijker handhaving van
rustgebied
300.000
Grevelingenschap
SBB
Subsidiefondsen
2012
7.
Watersport: “Van Maximum tot Meerwaarde”
7.1
Stand van zaken
De wenselijke toekomstige watersportontwikkelingen in de Grevelingen, zijn beschreven
in de Watersportvisie. De Grevelingen is zeer aantrekkelijk voor diverse vormen van
watersport. Het aanbod is compleet en vitaal. De uitdaging ligt er in de goede
uitgangspositie van de Grevelingen nu, te benutten om de Grevelingen toekomstproof te
maken voor toekomstige ontwikkelingen in watersport en natuurbeleid. De watersport
kan nog meer een duurzame drager van het gebied worden. Dat vergt dat er wordt
gestreefd naar ontwikkelingen in de watersport die betekenis hebben ook buiten de
watersportsector. Daartoe moet de dynamiek van de watersport in de Grevelingen
worden vergroot. Op meerdere schaalniveaus moet het varen worden bevorderd en zal
de toegankelijkheid voor “instappers” moeten worden vergroot. Dit betekent bijvoorbeeld
dat wordt ingezet op betere benutting van het vaarwater en een onderscheidend
voorzieningenniveau.
7.2
Samenvattend investeringsplaatje:
Ruimtelijke investering
Investeringsbedrag
Investeerder
Investeringsbeslissing
Verbreding exploitatie
jachthavens
Investeringen in verandering van
het assortiment jachthavens,
verbetering van de relatie met het
achterland of versterking charter en
riviercruises
Uitbreiding openbare
aanlegplaatsen
Uitbreiding is wenselijk om de
dynamiek op de Grevelingen te
bevorderen en het vaargedrag te
beïnvloeden (zonering).
Ontwikkeling Vaarbestemming
Bommenede
Ontwikkeling van de Haven van
Bommenede tot een veelzijdige
verblijfsbestemming voor boten
(voor enkele dagen). Voorzieningen
betreffen sanitair en elektraaansluiting. Horecapaviljoen met
uitzicht is sterke aanvulling
Vaarbestemming Ouddorp Haven
Ontwikkeling van een horecapunt in
combinatie met extra
passantencapaciteit (max 30
ligplaatsen) wordt voorzien
Versterking kleine watersport
Ontwikkelingsruimte voor de kleine
watersport bevindt zich met name
aan de Grevelingendam en de
Brouwersdam. Daarbij gaat het om
locaties voor duiken, windsurfen en
openboten.
PM
Private partijen
PM
PM
PM
PM
PM
PM
PM
PM
PM
PM
PM
PM
PM