wetenschapsnieuws • • • • kometenjager Rosetta en Philae startte ruimtereis op 2 maart 2004 op weg naar de komeet Churyumov-Gerasimenko bij de planeet Jupiter (in 2014) foto maan - aarde asteroïdengordel miljoenen asteroïden slechts 220 zijn >100 km diameter • tussen 2008 en 2010 • aankomen in asteroïdengordel tussen Mars en Jupiter • twee asteroïden bestuderen 2014: Rosetta nadert de komeet Churyumov-Gerasimenko • klein landingstoestel op komeet • atmosfeer bestuderen • = informatie over beginperiode zonnestelsel (4,6 miljard jaar geleden) • • • • • • zondag 3.57 uur Belgische tijd Europese ruimtesonde Rosetta vlak bij planeet Mars gevlogen op 250 kilometer afstand nu een eerste cruciaal manoeuvre uitgevoerd zwaartekracht van Mars gebruikt om snelheid te winnen zodat in dezelfde baan kan terechtkomen als de komeet afstand aarde – mars = 60 miljoen tot 380 miljoen km (cf. maan: 384.000 km) omloopsnelheid = 687 dagen) foto genomen: zondag 25 februari 2007 Context 2 Gezondheid en voeding Hoofdstuk 4 Eiwitsynthese Overzicht van belangrijke begrippen Overzicht van belangrijke begrippen 1 a) Herhaling: bouw van eiwitten eiwitten zijn lange ketens van aminozuren 1 b) Herhaling: functies van eiwitten Eiwit als bouwstof Eiwit als transportmiddel Eiwit als verdedingsmiddel Eiwit als enzyme Overzicht van belangrijke begrippen 2. DNA en chromosomen 3. Verband tussen DNA en eiwitten Van DNA naar eiwitten: een lange weg! DNA maakt RNA, RNA maakt eiwitten 4. Transcriptie transcriptie: omzetting van DNA in mRNA Hoe onze cellen eiwitten maken translatie: omzetting van mRNA in eiwitten http://www.digischool.nl/bioplek/animaties/moleculaire_genetica/transcriptie.html transfer-RNA aminozuur ribosoom Overzicht transcriptie en translatie Het belang van de juiste code sikkelcelanemie • erfelijke aandoening, vooral in Afrika en mediterrane landen, MOosten, Indiaanse oorsprong • bloedarmoede: sneller moe, lusteloos, futloos en oorsuizingen • afsluiten bepaalde bloedvaten: afsterven organen en weefsels • pijnlijke botcrises en pijn aan andere organen Hoe onze cellen eiwitten maken codons Een oceaan van 4 letters 2401 2461 2521 2581 2641 2701 2761 2821 2881 2941 3001 3061 3121 3181 3241 3301 3361 3421 3481 3541 3601 3661 3721 tcccagatca tgctggccct cacacctggt agacccgccg cgcccccagc ggctgccacc cctaaaagtg ttcggcagcc acaaatgccc gttaagtaaa cgaacacccc gtcgccagcc tggggagaag ggaaggaggt ctccctctaa gggcaggcgg gttccggaac gccctggtgc ttgtggaaca agacgcagcc agcccttgaa acttcccggc gtgccaacgc ctgtccttct ctggggacct ggaagctctc ggaggcagag caccccctgc cagcaggggg accagctccc ccgagataca cgcagcccat gtcctgggtg atcacgcccg tcacggcagc tactgggatc gggacatgtg cctgggtcca gcactgtgtc ctgctctgcg aggcagcctg atgctgtacc tgcaggcagc ccagccctgc actgttgtga cggccaggcc gccatggccc gacccagccg tacctagtgt gacctgcagg tcctggcgct tcaggtgcac tgtggcccag tcagagggtg ttctccaccc acctggggtc gaggagggcg tccatagtca acctgttcag ggcgttgggg gcccggctgg tccctgactg cggcacgtcc cagcccttgg agcatctgct cccacacccg tgtgccgtct gcccctccca cagcatgcag tgtggatgcg cagcctttgt gcggggaacg gtgagccaac cccacccagc ttttttaaaa tcagaatctc ggcacgctcc tcatttgatg acagggtgcc tggctgcctg ggagatgggg gctcccactg cctgtaggtc agatgggtgg tgtcctcctg tggcagtggg ccctggaggg ccctctacca ccgcctcctg gtgtgtcttg gctctctcca tggctctccc cctcctgccc gaaccaacac aggcttcttc cgcccattgc atgggcagaa agaagttctc agcctgagga tccctccact accgcagatt ccacgctgcc cctgagtggg aagatgctgg tgacgctgcc cacacccagt gagtgcgacc tgtccctctg gcaggtggag gtccctgcag gctggagaac caccgagaga ggggccctgg cgctctctgg caaagcggcc ctgctggcgc ctgtgcggct tacacaccca tgcccctggc gggggcagga ttggtcacgt cggtgttggc cgcccctcaa caagtgtttt tgcctctggg ccagacccct ggacaggccc ccggggcggg gtgggtgacc tagggctggc cctcgccgct ctgggcgggg aagcgtggca tactgcaact gatggaataa gccaagcccc gtgcccacag atgcctgttg Natuur en Techniek, april 2001 February 12, 2001 wetenschapsnieuws eendje Stumpy, geboren op een boerderij in Hampshire vier pootjes ,,In 2030 rijden we met een slimme auto'' allerhande sensoren, lasers, camera's en computers aan boord auto die zichzelf bestuurt Hoe onze cellen DNA kopiëren insuline