landen analyse belgië - Productschap Tuinbouw

LANDEN ANALYSE BELGIË
Algemeen
LANDEN ANALYSE ALGEMEEN
•
De Landen Analyse geeft de sector (cijfermatig) inzicht in de huidige (2013) en toekomstige (2018) waarde
van de consumptie van snijbloemen en potplanten in 10 Europese landen en de positie van Nederland op
deze markten.
•
De landen zijn: België, Denemarken, Duitsland, Frankrijk, Italië, Nederland, Polen, Spanje, Verenigd
Koninkrijk en Zweden.
•
Dit rapport bevat de resultaten van België.
•
Met de Landen Analyse kan de sierteeltsector de vinger aan de pols houden ten aanzien van de
strategische marktpositie van Nederland als leverancier van snijbloemen en potplanten en het belang van
landen als afzetmarkt voor (Nederlandse) snijbloemen en potplanten.
•
Voor handelaren in bloemen en planten biedt de Landen Analyse input voor het ontwikkelen van
marketing strategieën voor specifieke afzetmarkten en afzetkanalen.
•
Het onderzoek is uitgevoerd door BureauSierteelt.nl in opdracht van de Vereniging van Groothandelaren
in Bloemkwekerijproducten. De resultaten zijn tot stand gekomen door financiering met middelen uit
heffing die door ondernemingen uit de tuinbouwsector via het Productschap tuinbouw bijeen zijn
gebracht.
ONDERZOEKSMETHODE
•
De consumptiewaarde is berekend op basis van de waarde van de binnenlandse productie, import, export
en een inschatting van de handelsmarges.
•
Voor de bepaling van de consumptiewaarde en de prognose zijn statistieken, rapporten, artikelen en
marktdeskundigen geraadpleegd. Een complicerende factor is dat voor snijbloemen en potplanten weinig
specifieke en betrouwbare statistieken beschikbaar zijn. Data, berekeningen en inschattingen omtrent
productiewaarden en consumptiewaarden zijn afgestemd met marktspecialisten van FloraHolland om een
zo betrouwbaar mogelijk beeld te krijgen.
Algemeen
UITGANGSPUNTEN
•
‘Potplanten’ omvat zowel kamerplanten als perkplanten. Hiervoor is gekozen omdat in veel statistieken
geen onderscheid hiertussen wordt gemaakt.
•
Data afkomstig van het consumentenonderzoek van FloraHolland (marktaandelen afzetkanalen en
aankoopdoel) hebben betrekking op snijbloemen en kamerplanten.
RESULTATEN ALGEMEEN
•
Het resultaat betreft een inschatting en prognose van de marktwaarde op consumentenniveau. De
ontwikkelingen op groothandelsniveau en afzetvolume kunnen hier sterk van afwijken.
•
Van invloed op de uiteindelijke consumptiewaarde zijn factoren zoals het besteedbare inkomen, positie op
de cadeaumarkt, trends, de emotioneel waarde van bloemen en planten, socio-demografische
ontwikkelingen etc. Meer directe factoren zijn de gekochte hoeveelheid, assortiment, inflatie, marges,
toegevoegde waarde en de verhouding tussen de aankoopkanalen.
•
Doordat supermarkten een veel lagere marge hanteren dan bloemisten, heeft dit een drukkend effect op
de consumptiewaarde in landen waar het supermarktkanaal aan belang wint ten koste van de bloemist.
•
In veel landen staat de positie van bloemen en planten op de cadeaumarkt onder druk. Wanneer het
aandeel voor eigen gebruik toeneemt ten koste van het cadeausegment, heeft dit een negatief effect op
de consumptiewaarde. Over het algemeen zit op bloemen/planten die voor cadeau gekocht worden meer
marge en hangt er een hoger prijskaartje aan dan op bloemen/planten voor eigen gebruik.
Algemeen
•
De ontwikkelingen bij potplanten zijn over het algemeen positiever dan bij snijbloemen:
– De bestedingen aan perkplanten reageren minder op economische problemen maar worden sterk
beïnvloed door het weer.
– Wanneer er minder te besteden is, switcht een deel van de consumenten van snijbloemen naar
kamerplanten.
– Kamerplanten en perkplanten zijn minder gevoelig voor ontwikkelingen op de cadeaumarkt dan
snijbloemen.
ALGEMENE KENMERKEN
•
•
Met nog geen 11 miljoen inwoners
behoort België tot de kleinere
landen van Europa en is qua
bevolkingsomvang vergelijkbaar
met Zweden.
De komende jaren zal de Belgische
bevolking nauwelijks groeien.
Miljoenen
Bevolkingsomvang
10,6 10,6 10,6 10,7 10,7 10,7 10,7 10,7 10,7 10,7
2009 2010 2011 2012 2013 2014r 2015r 2016r 2017r 2018r
Bron: EIU
ALGEMENE KENMERKEN
•
•
•
België telt 4,6 miljoen
huishoudens.
Hiervan is circa een derde een 1persoonshuishouden en dit
aandeel zal de komende jaren
toenemen.
De gemiddelde huishoudgrootte
neemt hierdoor af.
Miljoenen
Aantal huishoudens
4,6
4,6
4,7
4,6
4,6
2009
2010
2011
2012
2013
Bron: Eurostat
ALGEMENE KENMERKEN
Leeftijdsverdeling
•
•
Van de Belgische bevolking is bijna
18% 65 jaar of ouder.
Dit aandeel zal de komende jaren
stijgen tot 22% in 2030.
9%
9%
9%
9%
9%
9%
9%
9%
8%
8%
9%
9%
9%
10%
19%
19%
19%
19%
20%
20%
20%
75 jaar of ouder
22%
21%
21%
65-74 jaar
21%
21%
20%
20%
50-64 jaar
35-49 jaar
20-34 jaar
19%
19%
19%
19%
19%
19%
19%
23%
23%
23%
23%
23%
23%
23%
0-19 jaar
2009 2010 2011 2012 2013 2015r 2018r
Bron: Eurostat
ALGEMENE KENMERKEN
Uitgavenpatroon
•
•
24% van de consumentenuitgaven
in België gaat op aan huisvesting
en energie.
In vergelijking met andere landen
besteedt de Belgische consument
relatief veel aan eten en drinken.
10%
10%
18%
17%
10%
vrije tijd, opleiding
17%
voeding, drank
transport, communicatie
14%
15%
12%
13%
12%
5%
5%
5%
15%
ov. goederen/diensten
kleding, schoeisel
huisvesting, energie
huishoudgoederen, diensten
24%
24%
24%
horeca
gezondheid
6%
6%
6%
6%
6%
6%
5%
6%
5%
2009
2013
2018r
Bron: EIU
ALGEMENE KENMERKEN
Internet gebruik
•
•
In 2013 maakte 83% van de Belgen
gebruik van internet.
Hiermee behoort België tot de
middenmoot in West-Europa.
100%
90%
80%
70%
60%
50%
40%
30%
20%
10%
0%
2009
2010
2011
2012
2013
Bron: Eurostat
ECONOMISCHE KENCIJFERS
Groei reële particuliere consumptie
•
•
De groei van de Belgische
particuliere consumptie neemt
steeds meer af.
De verwachting is dat de groei in
2014, net als in 2013, onder de 2%
blijft.
6,0%
5,0%
4,0%
3,0%
2,0%
1,0%
0,0%
2009
2010
2011
2012
2013
2014r
-1,0%
Bron: Eurostat
ECONOMISCHE KENCIJFERS
•
Het besteedbare inkomen in België
is de afgelopen jaren nauwelijks
toegenomen.
Miljarden
Besteedbaar inkomen
250
€ 205
€ 206
€ 210
2009
2010
2011
€ 221
€ 222
€ 226
2012
2013
2014r
200
150
100
50
0
Bron: EIU
ECONOMISCHE KENCIJFERS
Inflatie
•
De inflatie in België ligt op een laag
niveau.
In 2014 kwam de inflatie uit op
minder dan een 0,5%.
4,0
3,5
3,0
2,5
%
•
2,0
1,5
1,0
0,5
0,0
2009
2010
2011
2012
2013
2014r
Bron: EIU
ECONOMISCHE KENCIJFERS
Consumentenvertrouwen index
•
•
De Belgische consument heeft de
afgelopen jaren weer iets meer
vertrouwen in de toekomst
gekregen.
Halverwege 2014 nam, mede door
de politieke onrust in Europa, het
consumentenvertrouwen weer af.
Begin 2015 lijkt echter het
vertrouwen weer iets toe te
nemen.
0,0
2009
2010
2011
2012
2013
2014r
-2,0
-4,0
-6,0
-8,0
-10,0
-12,0
-14,0
-16,0
-18,0
-20,0
Bron: Eurostat
ECONOMISCHE KENCIJFERS
Werkloosheidspercentage
•
Met meer dan 8% ligt het
percentage werklozen in België op
een relatief hoog niveau.
Vooralsnog wordt er geen
significante daling verwacht van
het aantal werklozen.
10,0
9,0
8,0
7,0
6,0
%
•
5,0
4,0
3,0
2,0
1,0
0,0
2009
2010
2011
2012
2013
2014r
Bron: EIU
SNIJBLOEMEN
•
De Belgische productie van
snijbloemen stelt weinig voor en
heeft de afgelopen jaren nog
verder aan betekenis ingeboet.
Miljoenen €
Productiewaarde
21
15
2009
2013
Bron: VLAM / BureauSierteelt.nl
SNIJBLOEMEN
•
De export van snijbloemen uit
Nederland naar België is redelijk
stabiel en bedraagt de laatste
jaren circa 100 miljoen €.
Miljoenen €
Nederlandse afzet
109
106
101
2009
2010
2011
102
100
2012
2013
Bron: HBAG
SNIJBLOEMEN
Importaandeel Nederland
•
•
•
•
•
Binnen de Belgische import aan
snijbloemen (inclusief snijgroen)
heeft Nederland een aandeel van
circa 30%.
Dit aandeel is de laatste jaren
gestegen.
Belangrijkste importland is
Ethiopië met een importaandeel
van 41% in 2013.
Ook het importaandeel van
Ethiopië is gestegen.
Met name Israël verloor aan
betekenis als herkomstland van
snijbloemen.
35%
32%
29%
27%
25%
2009
2010
2011
2012
2013
Bron: Eurostat
SNIJBLOEMEN
•
•
•
De waarde van de Belgische markt
van snijbloemen was in 2013 10%
lager dan in 2009.
Het GfK panel in België laat zien
dat zowel de aankoopfrequentie
als het aantal kopers afneemt. Het
percentage kopers van bloemen en
planten is in 10 jaar tijd gedaald
van 67% naar 48%.
De verwachting is dat Belgische
markt van snijbloemen de
komende jaren een gematigde
groei zal laten zien.
Miljoenen €
Marktomvang consumptiewaarde
497
446
2009
2013
458
2018r
Bron: BureauSierteelt.nl
SNIJBLOEMEN
Marktaandeel Nederland
•
Het Nederlandse marktaandeel is
bij snijbloemen toegenomen. Dit
komt vooral door een kleinere
binnenlandse productie.
67%
68%
2013
2018r
64%
2009
Bron: BureauSierteelt.nl
SNIJBLOEMEN
•
•
•
•
•
Het marktaandeel van bloemisten
binnen de Belgische
consumentenbestedingen van
snijbloemen is in de periode van
2009-2013 met 5%-punten
gedaald.
In 2018 zal de bloemist minder dan
60% marktaandeel hebben.
Het aantal bloemenwinkels is de
laatste 10 jaar met 12% gedaald.
Daarnaast verliest het geven van
bloemen als cadeau aan
populariteit. Juist bloemenwinkels
zijn hiervoor het aangewezen
aankoopkanaal.
Naast de supermarkt wint ook het
tuincentrum aan belang als
aankooppunt van snijbloemen.
Bestedings-aandeel
Aankoopkanalen
3
1
2
0
4
3
1
3
0
4
2
1
3
1
5
9
9
10
12
12
13
3
1
3
1
6
3
1
3
1
7
9
9
13
3
2
3
1
9
9
13
15
Overig
Online
Kwekerij
Bouwmarkt
Tuincentrum
Markt/straathandel
69
2009
68
2010
65
2011
64
2012
63
2013
Supermarkt
58
Bloemist (+ kiosk)
2018r
Bron: FloraHolland / raming Bureausierteelt.nl
SNIJBLOEMEN
•
•
•
Binnen de
consumentenbestedingen van
snijbloemen komt 54% voor
rekening van het eigen gebruik.
Dit was in 2009 nog 51%.
Het aandeel van het
cadeausegment zal verder dalen.
Volume-aandeel
Aankoopdoel
4
4
5
51
50
50
6
6
6
54
54
57
Graf
Eigen gebruik
Cadeau
45
2009
46
2010
45
2011
40
40
37
2012
2013
2018r
Bron: FloraHolland / raming BureauSierteelt.nl
POTPLANTEN
•
•
De Belgische productiewaarde van
potplanten is de gedaald met circa
10%.
België produceert een vrij breed
palet aan kamer- en perkplanten.
Azalea en potchrysant zijn twee
belangrijke producten.
Miljoenen €
Productiewaarde
181
160
2009
2013
Bron: VLAM / BureauSierteelt.nl
POTPLANTEN
•
•
Nederland exporteerde in 2013
voor 129 mln € aan potplanten
naar België.
Een deel van de export naar België
is bestemd voor re-export.
Miljoenen €
Nederlandse afzet
129
129
121
120
2011
2012
106
2009
2010
2013
Bron: HBAG
POTPLANTEN
Importaandeel Nederland
•
•
•
Binnen de Belgische import aan
potplanten heeft Nederland een
aandeel van circa 80%.
Dit aandeel is de laatste jaren
weinig veranderd.
Na Nederland zijn Slowakije,
Duitsland en Denemarken de
belangrijkste herkomstlanden.
77%
78%
2009
2010
80%
81%
2011
2012
79%
2013
Bron: Eurostat
Potplanten
•
•
De Belgische consumptiewaarde
van potplanten is in de periode
2009-2013 met 6% gegroeid.
Voor de periode 2014-2018 wordt
een groei van 8% verwacht.
Miljoenen €
Marktomvang consumptiewaarde
461
428
405
2009
2013
2018r
Bron: BureauSierteelt.nl
POTPLANTEN
Marktaandeel Nederland
•
Het marktaandeel van Nederland
binnen de afzet van potplanten is
toegenomen door de afname van
de binnenlandse productie.
88%
90%
78%
2009
2013
2018r
Bron: BureauSierteelt.nl
KAMERPLANTEN
•
Bij kamerplanten zijn de
marktaandelen van de
aankoopkanalen in België minder
aan verandering onderhevig dan
bij snijbloemen.
Bestedings-aandeel
Aankoopkanalen
6
1
8
7
1
7
1
7
1
7
1
7
1
10
11
11
11
11
4
3
3
3
3
21
22
21
21
21
3
22
Overig
Online
7
15
6
13
6
7
12
13
7
7
Kwekerij
Bouwmarkt
13
14
Tuincentrum
Markt/straathandel
Supermarkt
Bloemist (+ kiosk)
38
38
38
37
37
36
2009
2010
2011
2012
2013
2018r
Bron: FloraHolland / raming BureauSierteelt.nl
KAMERPLANTEN
•
•
In 2013 was 76% van de
consumentenbestedingen aan
kamerplanten bestemd voor eigen
gebruik.
Dit aandeel zal de komende jaren
weinig veranderen.
Volume-aandeel
Aankoopdoel
1
1
2
77
76
74
3
3
3
76
76
76
Graf
Eigen gebruik
Cadeau
22
23
24
21
21
21
2009
2010
2011
2012
2013
2018r
Bron: FloraHolland / raming BureauSierteelt.nl
TOTAAL SNIJBLOEMEN EN POTPLANTEN
Verhouding binnen export
•
•
Binnen de Nederlandse export
naar België komt 44% voor
rekening van snijbloemen.
Het aandeel van potplanten neemt
toe.
51%
54%
53%
54%
56%
Potplanten
Snijbloemen
49%
46%
47%
46%
44%
2009
2010
2011
2012
2013
Bron: HBAG
TOTAAL SNIJBLOEMEN EN POTPLANTEN
Verhouding binnen consumptiewaarde
•
Het aandeel van potplanten en
snijbloemen binnen de Belgische
consumptie is vrijwel gelijk.
45%
49%
50%
Potplanten
Snijbloemen
55%
2009
51%
50%
2013
2018r
Bron: BureauSierteelt.nl