Hoe maak je als beginnende muzikant efficiënt gebruik van sociale media? Een case study research naar het gebruik van sociale media bij Vlaamse en Amerikaanse rockmuzikanten. Eva Claeys Bachelor : Communicatiemanagement Afstudeerrichting : Corporate Communication Promotor : dhr. Ingmar Proot Academiejaar : 2014 - 2015 Hoe maak je als beginnende muzikant efficiënt gebruik van sociale media? Een case study research naar het gebruik van sociale media bij Vlaamse en Amerikaanse rockmuzikanten. Eva Claeys Bachelor: Communicatiemanagement Afstudeerrichting: Corporate Communication Promotor: dhr. Ingmar Proot Academiejaar: 2014-2015 Abstract Social media and music are two things that are inevitably combined with each other. There’s no use starting a music band these days if you’re not willing to be active on social media accounts. You can be as good as Beyoncé or Taylor Swift, if you’re not active on the net, you don’t stand a chance. People have to find you in order to notice you in a sea full of fish. It’s not easy to be noticed as a beginning band, but with the right use of the right social media, you could facilitate that process. My study is a quality research on how Flemish musicians can use social media to gain more success. For this research, I have followed six musicians (three American artists and three Belgian artists). The reason why there are three American musicians in my research, is that I studied one semester abroad in Philadelphia. I attended concerts and started to follow them on social media. Since I am very active on all kinds of media, I am intrigued to see how they use it, in detail Facebook, Twitter and Instagram. I followed every artist on Soundcloud and YouTube as well, but there was so little activity, I decided to leave them out of my research. To be as specific as possible, I followed every artist in detail. I took a glance at their followers in total. How popular are they really? This is where I divided them in two categories: the known (Interpol and Triggerfinger) and less known artists (Misterwives, Little Daylight, The Van Jets and Steak Number Eight). In that way, I can compare the artists as well. Next, I followed the days, time, kind, category and hashtags. How do they use their days in a week, or when do they make their updates, in the morning, afternoon or evening? The kind is divided into text, picture, link or video. Categories are also divided in eight different classes. They’re about the fans, music in general, tour dates, festivals, amusement, promoting of their merchandise, promoting their own band and promoting other bands. In the end, it became clear what was mostly used by all of the different artists. In contrary with my believes, weekdays are way more popular to post than weekends, but posts on Saturday receive more likes. Posts with only texts are not really popular with the public, they’re more interested in a text in a combination with a video, picture or link. Mostly, pictures are important, in general Instagram. Even though most musicians have their lowest amount of followers at Instagram, they get more likes compared with Facebook or Twitter. For the categories, it’s clear that information about music, promoting the band and tour dates are the most popular with the public. Especially the music segment is really important to the fans. Which can be seen as logical, but I would’ve expected for the artists to be a bit more varied in their information. My advice for young artists is to use all social media but focus on Instagram and equally divide Facebook and Twitter. Twitter is such a volatile medium, so it doesn’t help if you’re posting numerous a day. But since people are more interested in pictures: give Instagram a go. Try their video feature and do some crazy stuff. Try to post more in the weekend and most about your music. Don’t be afraid to promote your own band, fans love it, they want to see how 1 you’re doing and what you’re up to. What’s also important are the tour dates. Use it as your cover photo so people won’t be able to look past it. It’s valuable information that you should definitely use. And don’t forget: be different. Don’t be afraid to get off the beaten path and try something new. Do some marketing on social media, challenge yourself and others to be continuously interested in what you do or will do. 2 Abstract Les médias sociaux et la musique sont deux choses qui sont inévitablement liés l’un à l’autre. De nos jours, il n'y a aucune raison de créer un groupe de musique, si vous n'avez pas l'intention d’être actif sur les comptes des médias sociaux. Vous pouvez être aussi bon artiste que Beyoncé ou Taylor Swift, si vous n'êtes pas actif sur le Web, vous n'aurez pas de succès. Les gens doivent d’être capable de vous reconnaître parmi tous les autres artistes. Il n’est pas facile d’être remarqué en tant que groupe de musique débutant. Mais grâce au bon usage des médias sociaux corrects, vous pouvez faciliter ce processus. Mon étude est une recherche qualitative pour examiner comment les musiciens flamands peuvent utiliser les médias sociaux afin d'obtenir plus de succès. Pour cette recherche, j’ai suivi six musiciens (trois artistes américains et trois artistes belges). Je me suis intéressée dans la manière dont ils utilisent les médias sociaux, en particulier Facebook, Twitter et Instagram. J’ai également suivi chaque artiste sur Soundcloud et YouTube, mais il y avait si peu d'activité, que j’ai décidé de ne pas les mentionnés dans ma recherche. Pour être aussi précise que possible, j’ai suivi chaque musicien minutieusement. D’abord, j’ai jeté un coup d’œil sur la totalité de leurs abonnés. Sont-ils vraiment populaires? C’est à ce moment, que j’ai divisé les musiciens en deux catégories: les artistes connus (Interpol et Triggerfinger) et les artistes qui sont moins connus (Misterwives, Little Daylight, The Van Jets et Steak Number Eight). Cela me donne la possibilité de comparer également les artistes. Ensuite, j’ai suivi les jours, l'heure, le genre, les catégories et les mots-dièse. Que font-ils de leurs jours de semaine, ou à quel moment font-ils leurs mises à jour? J’ai divisé les genres en textes, photos, liens ou vidéos. Les catégories sont aussi subdivisées en huit classes différentes qui représentent, en somme, leurs fans, leur musique, les futures dates de leurs concerts, les festivals où ils participeront, la façon dont ils réalisent leur marchandisage et enfin la promotion de leur propre groupe de musique ainsi que des autres groupes. Finalement, il est clair quelle catégorie est surtout utilisée par presque tous les artistes. Contrairement à mes attentes, les jours de semaine sont plus populaires que les week-ends pour faire les mises à jour mais dans les week-ends les mises à jour sont plus aimées.. Publier uniquement un message n'est pas vraiment populaire chez le public. Les fans sont plus intéressés par un texte combiné avec une vidéo, une photo ou un lien. Surtout les images sont importantes, généralement sur Instagram. Même si Instagram est le compte avec le plus petit nombre d'abonnés, les artistes reçoivent plus de "j'aime" que sur les comptes Facebook ou Twitter. Il est évident que les informations sur la musique, l'amusement, les dates des tournées et la promotion de leur groupe représentent les catégories les plus populaires. En particulier le segment de la musique est vraiment important pour les fans. Ceci est peut-être logique, mais j’avais espéré que les artistes auraient été un peu plus variés en ce qui concerne leur information. 3 Mon conseil pour les jeunes artistes actifs sur les médias sociaux est d’utiliser Instagram un peu plus que Twitter et Facebook. Twitter est un média tellement volatil, qu'il n'est donc pas important de faire plus de trois mises à jour dans une seule journée. Mais vu que les gens sont surtout intéressés dans les photos: utilisez donc Instagram! Essayez leur option de vidéo et faites des choses folles. Essayez plutôt de publier des mis à jour pendant la semaine et de préférence au sujet de votre musique ou amusement. N’hésitez pas de faire la promotion de votre groupe de musique; vos fans adorent que vous partagez vos créations musicales et d'autres contenus. N’oubliez surtout pas les dates des tournées. Utilisez-les comme photo de couverture, vos fans seront obligés de les voir. Et n’oubliez pas: soyez différents. N’ayez pas peur de faire des choses insolites. Faites un peu de marchandisage sur les médias sociaux, relevez le défi de partager avec vos fans des moments de votre vie d'artiste, vos créations et d'autres contenus. 4 Voorwoord Muziek heeft altijd een grote rol gespeeld in mijn leven. Ons huis was gevuld met allerhande soorten muziek, zo heb ik vele verschillende stijlen leren kennen. Naarmate ik ouder werd, vormde ik mijn eigen smaak. Zonder mijn discman, mp3-speler en later Ipod voel ik me incompleet. Bijna elk Belgisch festival heb ik vereerd met een bezoekje. Ook tijdens mijn buitenlandse studies volgde ik de plaatselijke muziekscène en bezocht verscheidene concerten. Het was voor mij evident dat ik muziek in mijn bachelorproef zou integreren. Gezien ik ook zeer actief ben op sociale media vond ik dat muziek en sociale media een ideale combinatie zouden kunnen zijn voor een onderzoek. Aangezien ik ook Amerikaanse artiesten heb gevolgd en een grote affiniteit heb met het land op zich, zal ik dit in mijn onderzoek verweven. Zodoende bestudeer ik het gedrag van Vlaamse en Amerikaanse muzikanten op sociale media. Zo kom ik tot een advies hoe rockmuzikanten sociale media kunnen hanteren om succesvoller te worden. 5 Nawoord Mijn bachelorproef is de bekroning op een vlekkeloos parcours die ik totnutoe heb afgelegd op Howest. Zonder overdrijven kan ik stellen dat de drie jaar communicatiemanagement de beste van mijn leven waren. Ik dank dit aan de lectors en medestudenten maar ook aan mijn ouders die mij alle kansen hebben gegeven. In het bijzonder wil ik mijn mama Nancy Decorte, broer Niels Claeys en vriendin Emmy Haeghebaert bedanken voor de steun en hulp die ik heb mogen ontvangen. Zonder jullie had ik dit niet kunnen realiseren. Graag bedank ik ook Ingmar Proot, die mij heeft geholpen met onderbouwend commentaar en talloze tips. Ik hoop met dit eindwerk het hoofdstuk 'bachelor' af te kunnen sluiten en nieuwe wegen te kunnen inslaan. 6 Inhoud 1. Inleiding ............................................................................................................................................................ 10 2. Probleemstelling ............................................................................................................................................... 11 DEEL 1: Sociale media ................................................................................................................................................... 14 1. Pre-sociale media............................................................................................................................................. 14 2. Omschrijving sociale media.............................................................................................................................. 17 2.1 Omschrijving web 2.0 .................................................................................................................................. 18 2.2 Omschrijving web 3.0 & het semantische web ........................................................................................... 20 2.3 Web 2.0 en 3.0 vs. sociale media: de gelijkenissen en verschillen ............................................................ 22 2.4 Conclusie web 1.0, web 2.0 en web 3.0 ..................................................................................................... 23 3. Verschillende kanalen van sociale media en hoe ze te gebruiken .................................................................. 24 3.1 Fans ............................................................................................................................................................ 24 3.1.1 Eigen website ...................................................................................................................................... 24 3.1.2 Facebook ............................................................................................................................................. 26 3.1.3 Twitter .................................................................................................................................................. 28 3.2 3.1.3.1 Hootsuite .................................................................................................................................... 29 3.1.3.2 TweetDeck.................................................................................................................................. 30 Muziek ......................................................................................................................................................... 30 3.2.1 Soundcloud .......................................................................................................................................... 30 3.2.2 YouTube .............................................................................................................................................. 31 3.2.2.1 Vevo ........................................................................................................................................... 32 3.2.3 iTunes .................................................................................................................................................. 33 3.2.4 Spotify .................................................................................................................................................. 33 3.2.5 Deezer ................................................................................................................................................. 34 3.2.6 Last.fm ................................................................................................................................................. 35 3.2.7 Bandsintown ........................................................................................................................................ 36 3.2.8 Vi.be .................................................................................................................................................... 36 3.3 Foto’s .......................................................................................................................................................... 37 3.3.1 Instagram ............................................................................................................................................. 37 3.3.2 Flickr .................................................................................................................................................... 38 7 3.3.3 Snapchat.............................................................................................................................................. 39 4. Sociale media voor muzikanten ....................................................................................................................... 40 4.1 Podcasts...................................................................................................................................................... 43 4.2 The long tail ................................................................................................................................................ 45 DEEL 2: Sociale media in het Amerikaanse muzikale landschap ................................................................................... 51 1. Hoe gebruiken rockmuzikanten in Amerika sociale media? ............................................................................. 51 1.1 Misterwives.................................................................................................................................................. 52 1.1.1 Facebook ............................................................................................................................................. 53 1.1.2 Twitter .................................................................................................................................................. 53 1.1.3 Instagram ............................................................................................................................................. 54 1.2 Little Daylight............................................................................................................................................... 54 1.2.1 Facebook ............................................................................................................................................. 55 1.2.2 Twitter .................................................................................................................................................. 56 1.2.3 Instagram ............................................................................................................................................. 56 1.3 Interpol ........................................................................................................................................................ 57 1.3.1 Facebook ............................................................................................................................................. 58 1.3.2 Twitter .................................................................................................................................................. 58 1.3.3 Instagram ............................................................................................................................................. 59 DEEL 3: Sociale media in het Vlaamse muzikale landschap.......................................................................................... 60 1. Hoe gebruiken rockmuzikanten in Vlaanderen sociale media?........................................................................ 60 1.1 Steak Number Eight .................................................................................................................................... 61 1.1.1 Facebook ............................................................................................................................................. 62 1.1.2 Twitter .................................................................................................................................................. 62 1.1.3 Instagram ............................................................................................................................................. 63 1.2 The Van Jets ............................................................................................................................................... 63 1.2.1 Facebook ............................................................................................................................................. 64 1.2.2 Twitter .................................................................................................................................................. 65 1.2.3 Instagram ............................................................................................................................................. 65 1.3 Triggerfinger ................................................................................................................................................ 66 8 1.3.1 Facebook ............................................................................................................................................. 67 1.3.2 Twitter .................................................................................................................................................. 67 1.3.3 Instagram ............................................................................................................................................. 68 DEEL 4: Onderzoek en resultaten .................................................................................................................................. 70 1. Onderzoek ........................................................................................................................................................ 70 1.1 Facebook..................................................................................................................................................... 70 1.2 Twitter ......................................................................................................................................................... 71 1.3 Instagram .................................................................................................................................................... 73 2. Conclusie.......................................................................................................................................................... 74 3. Advies .............................................................................................................................................................. 79 4. Besluit en reflectie ............................................................................................................................................ 80 Bijlagen ....................................................................................................................................................................... 81 Begrippenlijst .............................................................................................................................................................. 86 Bronnen ...................................................................................................................................................................... 86 9 1. Inleiding Sociale media en muziek zijn twee zaken die onvermijdelijk met elkaar zijn verbonden. Als beginnende artiest moet je bereid zijn om actief deel te nemen aan het sociale mediagebeuren. Zelfs voor bekende artiesten als Beyoncé en Taylor Swift, zijn sociale media accounts een must. Het publiek moet je kunnen vinden vooraleer je als artiest kan opvallen in de grote wereld van sociale media. Het is niet eenvoudig om op te vallen als beginnende artiest, maar met het juiste gebruik van de juiste kanalen kan dit proces vereenvoudigd worden. Mijn onderzoek begint bij het analyseren van web 2.0, web 3.0 en sociale media. Hoe zijn sociale media eigenlijk tot stand gekomen en hoe promoten artiesten vroeger hun muziek zonder sociale media? Na een korte rondleiding in de wereld van web 2.0 & 3.0 verdiepen we ons in sociale media. Wat betekent dit voor de muzikant? Hoe is hun wereld veranderd en hoe kunnen ze dit implementeren in hun marketing mix? Sociale media is te ruim om als één geheel te zien, er is meer dan de gekende kanalen Facebook, Twitter en Instagram. Welke toepassingen zorgen voor een sterkere binding tussen de artiest in kwestie en de fan en hoe wordt dit inhoudelijk gebracht? Om een duidelijk overzicht te bieden, zijn sociale media ingedeeld in fans, muziek en foto’s. Om tot een gegrond resultaat te komen heb ik gedurende één maand drie Vlaamse en drie Amerikaanse artiesten gevolgd op een aantal vormen van sociale media. Er wordt ook een vergelijking gemaakt tussen de Vlaamse en Amerikaanse muzikanten. Welke kanalen gebruiken zij die wij hier niet gebruiken en staan zij verder in het gebruik van sociale media of net niet? Tijdens mijn verblijf als buitenlandse studente in Philadelphia heb ik concerten bijgewoond van Amerikaanse rockartiesten. Zo groeide het idee om mijn bachelorproef over muzikanten en sociale media te schrijven. Het lijkt mij interessant om een kijk te geven op hoe rockmuzikanten in een ander werelddeel sociale media hanteren. Bedoeling is een besluit te vormen over hoe Amerikaanse en Vlaamse muzikanten sociale media gebruiken, welke ze het frequentst gebruiken en wat ze posten. Het uiteindelijke doel is een advies bieden aan toekomstige rockartiesten en hen wegwijs helpen in de grote wereld van sociale media. Het sleutelwoord is originaliteit. Probeer nieuwe invalshoeken, doe dingen wat andere muzikanten nog niet gedurfd hebben. Daag jezelf en je band uit, zodat jouw fans geïnteresseerd zijn in wat je doet of je zal doen. 10 2. Probleemstelling Carrière maken in de muziekwereld is niet eenvoudig. Naast je eigen identiteit vinden en een platenlabel strikken mag je je fans niet uit het oog verliezen. Hoe maak je jezelf als artiest bekend in de grote wereld van sociale media? Welke kanalen kies je uit om jezelf te promoten? Het is belangrijk om je naast muziek daar mee bezig te houden. Het opkomen van sociale media en de wereldwijde adaptatie aan die vernieuwing toont hoe belangrijk sociale media nu is en zal zijn in de toekomst. Als muzikant is dit niet meer te negeren. Sociale media begonnen met het ontstaan van het internet, web 1.0, 2.0 en 3.0. De komst van web 2.0 en 3.0 hebben sociale media mogelijk gemaakt. Graag bespreek ik die evolutie als onderbouwing in mijn werk. Zonder deze evolutie was er geen sprake van sociale media. Toen MySpace was ontstaan, hét medium voor artiesten in 2005-2010 (Mjos, 2012), ging er een hele nieuwe wereld open. Artiesten bestonden er genoeg, maar hadden geen stem in de grote wereld. Sociale media brachten daar verandering in. Plots konden muzikanten over heel de wereld iedereen bereiken. Terwijl het vroeger niet mogelijk was om Amerika te bereiken vanuit Vlaanderen, is dit nu de normaalste zaak van de wereld. MySpace verloor snel aan populariteit ten voordele van Facebook. Muzikanten verschoven hun focus naar dit medium en later naar Twitter, Instagram en zoveel meer (Mjos, 2012). Kortom, sociale media zijn een vaste waarde geworden in het marketingplan van alle artiesten. Door de opkomst van web 3.0 is er een aanzienlijk aanbod aan verschillende kanalen. Het is als artiest moeilijk om niet in de valkuil te trappen om teveel sociale media profielen te hebben en ze niet te onderhouden. Tenzij je ze allemaal regelmatig update en onderhoudt, heb je er beter drie dan tien. (Rosenberg & Fort, 2011). Dit is wat ik wil bereiken met dit werk: een advies ontwikkelen voor alle toekomstige muzikanten die geen uitkomst zien in het doolhof van sociale media. Welke kanalen zijn nu het efficiëntst en worden het frequentst gebruikt? In dit onderzoek werk ik met een case study waarbij ik gedurende een maand het gedrag van zes artiesten op sociale media volg, om zo een zicht te krijgen op hun doen en laten op drie kanalen: Facebook, Twitter en Instagram. Na een grondig literatuuronderzoek werd het duidelijk dat dit de drie meest gebruikte en voorkomende kanalen zijn. Soundcloud en YouTube werden initieel ook bij elke artiest gevolgd, maar deze werden echter niet frequent genoeg gebruikt om een antwoord te kunnen formuleren op mijn onderzoeksvraag: Hoe maak je als beginnende muzikant efficiënt gebruik van sociale media? [Citeer hier uw bron.] 11 Met deze case study vorm ik een advies die artiesten kunnen gebruiken bij hun eerste stappen in de wereld van sociale media. De paramaters om tot een representatief antwoord te komen zijn de soort (foto, video enzovoort), categorie (elke post is ingedeeld per onderwerp in een specifieke categorie), dag, tijdstip en het gebruik van hashtags. Om het geheel wat duidelijker te maken, werk ik met sub-onderzoeksvragen: Welk sociaal mediakanaal geniet de voorkeur gebaseerd op likes en volgers? Is er een verschil in likes waar te nemen naar vorm en inhoud van posts? Is er een beste tijdstip, dag of periode om te posten? Is er een waarneembaar verschil tussen de Vlaamse en amerikaanse groepen? Is er een waarneembaar verschil tussen de bekende en minder bekende groepen? Op basis van deze parameters en sub-vragen construeer ik een advies met de beste tips en tricks om artiesten in te leiden in de wereld van sociale media. Als doelgroep focus ik mij op de artiesten en bands. Zij zijn de mensen die ik wil bereiken met mijn onderzoek. Mijn doel is hen verder te helpen als muzikant. Ik hoop dat mijn onderzoek een verschil kan betekenen in hoe muzikanten sociale media gebruiken. 12 Theorie 13 DEEL 1: Sociale media Technologie evolueert constant, gebruikers passen zich aan de nieuwe kenmerken van elke update aan. “Aanpassen” is een cruciaal woord in deze zin, want aanpassen betekent niet veranderen. Muzikanten gebruiken sociale netwerken als hun grootste toevlucht in de 21e eeuw, maar dit wil niet zeggen dat de oude aanpak qua communicatie en adverteren volledig verdwenen is, ze passen zich simpelweg aan aan de veranderingen die het internet biedt (Suhr, C., 2012). Het internet evolueerde van een monoloog naar een discussie. In de volgende tekst wordt die evolutie besproken. 1. Pre-sociale media De infographic op de volgende twee pagina’s toont hoe sociale media het verdelen van muziek hebben veranderd maar ook hoe een muzikant zichzelf kan promoten door sociale media. Met behulp van de infographic toon ik aan hoe muzikanten zich anders kunnen profileren met behulp van nieuwe media. In 1980 bestonden er in de muziekscene enkel lp’s (vinyl), cassettes, singles en 8-tracks. Deze laatste is een cassette met een magneetband die in de jaren 60 is ontwikkeld. Het werd vooral gebruikt in autoradio’s (Morton, 1995). Om deze producten aan de man te kunnen brengen was er uiteraard nog geen internet. Een van de meest effectieve vormen van adverteren was mond-tot-mond reclame. Als een fan van jouw muziek houdt, zal hij dit doorvertellen aan en promoten bij zijn vrienden, die het op hun beurt ook doorgeven. Een andere vaak gebruikte methode was een gratis demo (single) meegeven. Effectief, maar niet goedkoop. Een andere methode was flyers uitdelen, die tot doel hadden om optredens te promoten. Dit gebeurde bij scholen maar nog meer bij optredens zelf. Hetzelfde geldt voor affiches. Een laatste veelgebruikte vorm om zichzelf te promoten als band was platen doorsturen naar de lokale radiostations. Als de demo airplay kreeg konden platenlabels en fans je zo leren kennen en dan heb je veel geluk en talent als beginnende muzikant (Jenn, 2009). In 1983 vereenvoudigde de komst van de cd dit proces. Muzikanten hingen vroeger (en nog altijd) af van hun fans. Als zij de muziek van de band niet goed vinden, dan zullen ze deze ook niet promoten aan hun vrienden (Jenn, 2009). De grote verschillen met muziek en zichzelf als muziekgroep promoten post- en pre-sociale media bespreek ik graag naast de infographic. Dit maakt het geheel iets visueler en eenvoudiger om te begrijpen. 14 De communicatie was (en is) grotendeels naar de fans toe, maar de kanalen waren gelimiteerd. Er werd verwacht om enige afstand te nemen van je fans om zo de mythologie van rockster hoog te houden. Ook al was het moeilijk om te communiceren met de fans, er werd geen constante aandacht verwacht. Vroeger hadden artiesten geen toegang tot distributie en informatie tot de massamarketing die we nu wel voorhanden hebben. Een deal sluiten met een platenlabel gaf je bekendheid via de gekende kanalen (radio en tv) een enorme boost naar de fans toe. Opgenomen muziek was schaars en duur. De focus lag op het verkopen van een album. Fans investeerden in het kopen van het album en bouwden zo een relatie op met de artiesten (Birkett, 2013). Daarnaast werd opgetreden om de muziek te promoten. De basis voor elke campagne was gebaseerd op dit principe: album – pers – lanceren album – touren. Datum van de lancering, reviews over dat onderwerp en radio airplay waren belangrijk. De verkoop in de eerste week en de hitlijst die daaruit resulteerden waren cruciaal (Birkett, 2013). Kortom, succesvol worden in de muzieksector stond vroeger gelijk aan een contract met een platenlabel strikken. Het was de enige manier voor een muzikant om zijn muziek naar het grote publiek gepubliceerd te krijgen. Platenlabels konden naast het opnemen en beheren de muziek ook bij de pers krijgen, op de markt lanceren en verdelen bij het grote publiek. Hoe moeilijk het vroeger was om een massa fans te bereiken, des te eenvoudiger is het geworden sinds de komst van sociale media. Als muzikant heb je een directe toegang tot je fans. De kost die je als artiest hebt, is de tijd die je investeert op het internet. De kanalen waar je je tijd spendeert moeten dus zorgvuldig gekozen worden. Dit wordt verder uitgelegd op pagina 24. Een contract tekenen met een platenmaatschappij is in deze tijd geen garantie op succes. 15 Communicatie is door de komst van sociale media breed geworden en de kanalen zijn eindeloos. Afstand nemen van fans zoals in de tijd zonder sociale media is onmogelijk. Persoonlijke contacten, samenwerking en de kunst van het vragen zijn nu dagelijkse kost. Opgenomen muziek is alomtegenwoordig en veel goedkoper, tot gratis (kijk maar naar YouTube en Spotify). Een album verkopen, hetzij materieel of hetzij digitaal, is het resultaat van een relatie met de fans en luisteraars. Vaak wordt verder gebouwd op feedback van fans (zoals bij Soundcloud) voor er een album wordt aangemaakt (Birkett, 2013). Het denkproces is veranderd en de focus is verschoven. Er moet meer nagedacht worden over welke genres en producten je aan je fans wil geven. Het uitgangspunt is niet de lancering van een album, het uitgangspunt is de fan. Daarom moet er ook in de fan geïnvesteerd worden. Een relatie met de fan gaat voor de verkoop van albums. Want hoe groter de fanbasis, hoe groter de opkomst op optredens, festivals en uiteindelijk verkoop van albums. De tijd tussen het opnemen en lanceren van een cd is korter geworden voor artiesten. Zij kunnen zelfs thuis muziek opnemen. Een release kan bestaan uit het uploaden van een bestand. Vroeger werd er vooral naar het album gekeken, nu worden artiesten bekend door een single (Birkett, 2013). Door die single krijgt de fan interesse en is er ruimte om een cd uit te brengen. De traditionele modellen voor het uitbrengen voor een album zijn ondertussen achterhaald. Met sociale media kan elke artiest zijn eigen ding doen, meestal gericht naar een niche markt (Birkett, 2013). Door de mogelijkheid om albums en singles te downloaden, mobiele sites, streaming en synchronisatie ligt de macht in handen van de muzikant. Jezelf verkopen aan een groot platenlabel is niet langer een vereiste voor artiesten. Gewoonweg goed zijn, met een sterke fanbasis die achter je staat, is genoeg om het te maken (Songcast, 2014). Figuur 1: infographic. Krum, 2013. 16 2. Omschrijving sociale media Sociale media worden door Van Dale omschreven als “de gezamenlijke websites waar mensen sociale contacten kunnen onderhouden”. Een ietwat korte en abstracte definitie gezien sociale media zoveel meer zijn. Het is een kans, een nieuwe afbakening, een plekje in cyberspace waar jij je kunt uiten en het bewustzijn rond jezelf of je groep kunt opbouwen om er daarna van te profiteren (Bruijntjens, 2009). Kaplan en Haenlein (2010) 1geven sociale media een geheel andere definitie: “een groep internetapplicaties die gebruik maken van de ideologie en technologie van web 2.0 en de creatieve uitwisseling van user generated content”. Onder het zelfstandig naamwoord sociale media vallen websites zoals Facebook, Twitter, Instagram enzovoort. Via deze media delen mensen verhalen, kennis en ervaringen. Het concept is overal hetzelfde: mensen willen gelijkaardige behoeften vervullen. De sociale mediabehoeftes kunnen vergeleken worden met de behoeftenpiramide van Maslow. Figuur 2: de vergelijking tussen de menselijke psychologische behoeften en de sociale media behoeften aan de hand van de behoeftenpiramide van Maslow (Antonios, 2010). Op deze afbeelding wordt gesuggereerd dat de primaire behoeften zoals ademen, slapen, eten, dorst en warmte gelijk staan aan het aanmaken van een sociaal media profiel. Mensen hebben nood om te bestaan en een stem te krijgen in de digitale wereld. 1 Sommige onderzoekers beweren dat de piramide van Maslow achterhaald is. 17 Veiligheid en stabiliteit worden vergeleken met het kiezen van je sociaal mediakanaal (Facebook, Twitter of toch maar Instagram). Mensen volgen de massa, wat het succes van Facebook verklaart. Het derde niveau met liefde, affectie, familie en relaties staat in sociale media gelijk aan het verbinden met mensen die met jou hun passie delen. Het voorlaatste niveau van Maslow dat reputatie en zelfvertrouwen vertegenwoordigt, wordt in de sociale media vergeleken met het bouwen van een imago en engageren van conversaties. Aan de top staat persoonlijke ontplooiing: mensen willen ook in sociale media zichzelf vinden door de behoeftes van de onderstaande niveaus te vullen. Kortom, sociale media zijn een platform waar mensen zelf inhoud kunnen vormen en uploaden om hun mening te vormen en die te delen met andere personen op het web. 2.1 Omschrijving web 2.0 Om web 2.0 te begrijpen, moeten we terug naar het begin van het internettijdperk, de tijd van web 1.0. Dit was een platform dat hoofdzakelijk één naar velen communicatie verschafte. Bedrijven, organisaties en individuen hielden een wereldwijde monoloog op het internet. Ze verspreidden hun bericht naar de mensen, maar de interactie met hun publiek was gelimiteerd tot een minimum (O' Reilly, 2009). Web 1.0 werd verleden tijd door de web 2.0 conference waar Tim O’Reilly en Medialive web 2.0 introduceerden. Deze term kondigde een nieuw tijdperk in het internetgebruik aan, namelijk die van een user-generated content. Na het uiteenspatten van de internetzeepbel van web 1.0 (waar mensen enkel informatie konden lezen en niet zelf konden aanleveren) was dit een enorm keerpunt voor het internetgebruik. De klant werd een server die zelf zijn inhoud op de site kon plaatsen. Een van de kerntermen van web 2.0 is: hoe meer mensen een bepaalde site gebruiken, hoe beter deze wordt. Ik gebruik een voorbeeld om dit concept uit te leggen aan de hand van twee bedrijven: 'Amazon' en 'Barnes and Noble'. Beide sites verkopen boeken, echter ze prijzen deze op een geheel andere manier aan. Barnes and Noble biedt een standaard boekreview met enkel aanbevelingen van de site zelf. Amazon geeft naast het zoekresultaat ook de meest gezochte en/of verwante resultaten van andere klanten.2 Zo kan je reviews van andere tevreden klanten lezen en op basis van die meningen tot aankoop overgaan. In het web 1.0 tijdperk was zoiets niet denkbaar. Dit fenomeen ontwikkelt zich verder in een van ’s werelds meest populaire encyclopedieën: Wikipedia. Deze website is gebaseerd op wederzijds vertrouwen waar gebruikers zelf inhoud kunnen toevoegen; “user-generated content”. Een letterlijke vertaling is 'door gebruikers gegenereerde inhoud'. Wikipedia biedt informatie aan, geschreven door mensen zoals jij en ik (Mjos,2012). Hoewel deze site door wetenschappers wordt afgeraden wegens een mogelijk gebrek aan juistheid en het niet correct gebruik van bronnen, toont een onderzoek net het tegenovergestelde. In 2005 maakte het 2 Zie bijlage 18 wetenschappelijke tijdschrift Nature een vergelijking tussen twee online encyclopedieën: Wikipedia en het vermaarde Encyclopedie Brittanica. Het tijdschrift koos 42 artikelen uit en liet deze door experts controleren. Het resultaat was verbluffend, Wikipedia-artikelen hadden 162 fouten, Encyclopedie Brittanica 123. Hoewel Brittanica hier met de eer gaat lopen, werden in beide sites 4 cruciale fouten gevonden (Wichers, 2005). Tom Panelas, topman van Brittanica, verklaarde dat Wikipedia goede artikelen heeft, die enkel een betere eindredactie nodig hebben. Het onderzoek is ondertussen gedateerd en Wikipedia ligt opnieuw onder vuur door een reeks onjuiste artikelen te publiceren zonder voldoende bronnen om het artikel te onderbouwen. Een tweede fenomeen dat web 2.0 teweegbracht is “bloggen”. Een weblog kan gezien worden als een online dagboek, waar mensen hun verhalen en gebeurtenissen delen met het grote publiek (O’Reilly, 2005). Hoewel gepersonaliseerde pagina’s, columns en dagboeken al lange tijd in omloop zijn, is er een duidelijk verschil tegenover web 1.0 door RSS dat mogelijk werd gemaakt bij web 2.0. Really Simple Syndication is een nieuwe technologische uitvinding die het volgen van blogs, columns ed mogelijk maakt. Terwijl je vroeger zelf een website diende op te vragen om te zien of er nieuwe blogs waren, ontvangt de abonnee door RSS bij elke nieuwe update een melding in zijn mailbox. RSS is ondertussen geëvolueerd van een technologie die nieuwe blogposts aankondigt naar een systeem voor data updates, zoals informatie over het weer of de beschikbaarheid van foto’s. Zolang mensen een internetconnectie hebben, krijgen ze automatisch updates over de desbetreffende website (Strickland, 2008). Ook Tumblr, een van de meer bekende blogmogelijkheden werkt met RSS. Tumblr is een gratis microbloggingsysteem en sociaalnetwerksite. Gebruikers kunnen tekst, stilstaande (*.gifs, *. jpg) en bewegende beelden (video's), citaten, links en geluidsopnamen openbaar maken in hun blog (Alexander, 2006). Ze kunnen elkaar volgen en dingen reposten. Deze vorm van sites maken wordt door veel opkomende bands gebruikt, gezien hun doelgroep zelf vaak actief is op Tumblr. Als derde fenomeen en onlosmakelijk verbonden met web 2.0 zijn er tags. Tags zijn woorden die informatie meegeven over bijvoorbeeld een artiest of boek, en dit in de vorm van een trefwoord of een korte beschrijvende zin. Het is dus metadata: data over data. Bij een document kan metadata auteur, datum van schrijven of aantal pagina’s bevatten (Alexander, 2006). Tagcloud is een verzameling van alle tags die over eenzelfde onderwerp handelen, zoals volgende afbeelding aantoont. Het is een visuele weergave van de tags die meer en minder gebruikt worden bij een bepaald onderwerp. . Figuur 3: een cloud van tags voor web 2.0. De woorden die groter worden afgebeeld worden frequenter gebruikt (Vasinov, 2010). 19 2.2 Omschrijving web 3.0 & het semantische web Web 3.0 kan gezien worden als een deel van het semantische web en verschaft een standaardkader waarmee data gedeeld en herbruikt kunnen worden. Deze term is gedefinieerd door Berners-Lee, de bedenker en grondlegger van het world wide web. Het idee is om een wereldwijd web te creëren waar informatie wordt opgeslagen op zo’n manier dat computers dit kunnen gebruiken. Figuur 4: hoe web 1.0, 2.0 en het semantische web van elkaar verschillen (Nottebaert, 2010). Het semantische web is eenvoudig te definiëren als een web van verbanden tussen informatie op het internet waardoor nieuwe inzichten makkelijker kunnen ontstaan. Het web begint voor de gebruiker te denken. Door verschillende datatypes aan elkaar te linken, is het web in staat om gebruikers relevante suggesties aan te bieden. Als je rondneust op de webshops en uiteindelijk niets koopt, zal het internet je zoekopdracht opslaan. Die wordt dan later geadverteerd op andere sites tijdens het surfen. Zo word je er onbewust aan herinnerd dat je een product bekeek, maar niet hebt gekocht (Strickland, 2008). Een voorbeeld hier is Facebook in samenwerking met de kledingsite Zalando: de items die je daar bekeek, worden opnieuw geadverteerd op Facebook3. Ditzelfde fenomeen doet zich ook voor op Booking.com. De bekeken hotels worden later weer onder de aandacht gebracht van de gebruiker. 3 Zie bijlage 20 Privacy speelt hier een belangrijke rol: waar stopt het internet met het gebruiken van jouw informatie? Als alle sites jouw informatie zomaar kunnen gebruiken, wordt het gevaarlijk. Voor muzikanten is dit daarentegen een zegen: muziek wordt eenvoudiger en sneller geadverteerd. Wanneer een internetgebruiker jouw groep bekijkt op YouTube en die clip daarna geadverteerd wordt op diverse sites, neemt de naambekendheid toe. Een voordeel van de privacyregels is het gebruik van gebruikersnaam en wachtwoord. Bijna elke site verplicht de gebruiker om deze aan te maken, maar elke site stelt andere voorwaarden aan lengte, gebruik van cijfers, letters of speciale tekens. In web 3.0 wordt het mogelijk om voor alle sites eenzelfde gebruikersnaam en wachtwoord aan te maken (Kokke, 2010). Dit is het begin van hyperconnectiviteit. Ditzelfde systeem wordt ook gebruikt bij zoekmachines, waar de kernwoorden niet de basis zijn, maar de gebruiker zelf. Zo worden resultaten gebaseerd op de cultuur, de regio en het vakjargon die deze persoon gebruikt. Dit geldt niet enkel voor teksten. Ook foto’s, video’s en audio worden met elkaar verbonden (Strickland, 2008). 21 2.3 Web 2.0 en 3.0 vs. sociale media: de gelijkenissen en verschillen In principe bestaat er niet zoiets als “web 2.0 vs social media”. Sociale media is een onderdeel van web 2.0. Sociale media worden gezien als de volgende stap voor het web. Het algemeen concept is het mogelijk maken van een dialoog in plaats van een monoloog. Sociale media passen perfect in dit plaatje, het zijn eenvoudig te gebruiken platformen waar gebruikers inhoud kunnen vormen. Het vernieuwende aan sociale media is wel dat in plaats van mensen te e-mailen zoals in web 2.0, het nu mogelijk is om een boodschap makkelijk te delen door middel van verschillende kanalen. Facebook, Twitter en Instagram zijn allen aan elkaar gelinkt. Door deze vernieuwing kunnen sociale media gezien worden als een innovatie van web 2.0 (Beattie, 2011). Maar als we web 2.0 vs web 3.0 als uitgaanspunt gebruiken, krijgen we een heel ander resultaat. Zoals eerder uitgelegd, gaat web 2.0 eerder over documenten en web 3.0 over dingen zoals muziek en organisaties en hoe deze met elkaar verbonden zijn. Web 3.0 zal je helpen om zaken op te zoeken uitgaande van de betekenis. Als je bv een hotel intikt in Google zal die niet alleen een hotel opzoeken, maar ook een vlucht, bezienswaardigheden en dergelijke voorstellen. We worden meer op onze wenken bediend, de computer denkt voor ons (Nottebaert, 2010). Web 1.0 Shopwagen Web van enkel lezen Homepagina’s Eigendom over inhoud Taxonomie als leidraad Het uitzicht van de pagina Web 2.0 Sociale Media Lees / schrijf web Blogs Wikipedia Tagging (folksonomie) Kost per klik Web 3.0 Personalisatie Het “draagbare” web Het semantische web Gedrag van de gebruiker (me-nonomy) Betrokkenheid van gebruikers Advertainment 22 2.4 Conclusie web 1.0, web 2.0 en web 3.0 Web 2.0 bracht al een grote verandering mee tegenover web 1.0. Het werd eenvoudiger om muziek te producen en te publiceren op sociale netwerken en blogs. Door het gebruik van tags en clouds werd dit geoptimaliseerd. Voor fans werd het eenvoudiger om muziek te vinden en op hun mp3 te plaatsen. Muziek kon zo overal en ten allen tijde beluisterd worden. Fans konden meehelpen aan de ontwikkeling van de muziek (zoals bij Soundcloud). Ze beinvloedden de netwerken, de distributie en de consumptie van de artiesten. Dit was vroeger ondenkbaar, maar kan wel leiden tot een overvloed aan informatie (Bannier, 2009). Web 3.0 bracht een ware innovatie voor internetgebruikers. Ook voor de muzikanten betekent dit het begin van een nieuw tijdperk. Als fans een nummer opzoeken in Google, krijgen ze niet enkel de link naar het nummer in YouTube, maar ook waar ze het album van de desbetreffende artiest kunnen kopen, de tourdata en -plaats. Wanneer je muziek zoekt, houdt het internet rekening met je Last.fm account, aankopen op Amazon en andere internet-activiteiten om je de passende muziek voor te stellen (Nottebaert, 2010). Het grote verschil met web 2.0 zijn de hybride diensten voor online samenwerking, jammen of interactie met fans die web 3.0 aanbiedt. Voor de fans betekent het dat zij het voordeel hebben om gepersonaliseerde aanbevelingen te ontvangen, gebaseerd op de data van web 2.0 en de service van web 3.0 (Bannier, 2009). 23 3. Verschillende kanalen van sociale media en hoe ze te gebruiken 3.1 Fans 3.1.1 Eigen website Een eigen website is het begin van een sociale media carrière. Hoezeer sociale media ook alomtegenwoordig zijn, soms heb je een vaste basis nodig om op terug te vallen (Kalnekek, 2012). Een website is de toegangspoort naar de andere sociale media. Fans kunnen door een simpele klik onmiddellijk meer te weten komen over de groep. Voor wie het niet over een professionele boeg wil gooien, is Tumblr een goed vertrekpunt, het is een micro-blogging platform dat dagelijks miljoenen posts deelt. Er zijn twee soorten bloggers op Tumblr, diegene die inhoud creëren en diegene die blogposts rebloggen. Met Tumbr is het mogelijk om het uitzicht van je blog volledig te personaliseren. Er wordt gewerkt met een dashboard, die visueel sterk is en duidelijk toont hoe je er als artiest mee kan werken (Erickson, 2012). Figuur 5: een screenshot van een homepagina op Tumblr (Bron: Tumblr). Als muzikant is het belangrijk om de naam van je groep te gebruiken als webnaam. Zo wordt dit eenvoudiger herkend door je fans en klinkt het als jouw officiële pagina (Roberts, 2012). Net zoals op elke andere DIY blog site, is het mogelijk om pagina’s toe te voegen, zoals ‘about’. Daar kan je een korte uitleg kwijt over je band. Wat leuk is en geapprecieerd wordt door de fans is het gebruik maken van een ingebed systeem zodat er een afspeellijst van Soundcloud (of Spotify) komt te staan op je site. Zo kunnen ze onmiddellijk van jouw liedjes genieten zonder een andere site te hoeven openen. Eens je website opgesteld is op Tumblr, is het een kwestie van reposten, liken en volgen (Roberts, 2012). 24 Volgens Mario Kalnekek (2012), social media specialist en bandcoach, zijn dit de elementen van een goede website: een biografie geluidsfragmenten clips agenda nieuws contactgegevens Kevin Breuner (2011) gaat akkoord met bovenstaande stelling. Hij vindt dat de website van een muzikant vooral gaat om het aanbieden van je muziek, je album te koop stellen en het bekendmaken van nieuwsupdates en concertdata. Daarnaast stelt hij zich de vraag hoe het zit met de gebruiksvriendelijkheid van de sites. Belangrijk is de eerste indruk bij het openen van de webpagina. Een té drukke pagina schrikt af. Dit kan door de lay out zijn of door de onoverzichtelijke navigatie. Maar ook het overdadig gebruik van felle kleuren is af te raden. Het lettertype dient vlot te lezen en door het scheiden van paragrafen met een witregel bevorder je het leesgemak. Kortom, een website helpt de fans om snel en gericht hun weg te vinden en biedt informatie die een meerwaarde betekent. Een gouden regel op websites is in elk geval auto-play te vermijden. Niets is vervelender dan bij het openen van een website geconfronteerd te worden met een liedje dat automatisch en loeihard wordt afgespeeld. Meestal zijn de bezoekers van een website muziek aan het beluisteren via een computer of smartphone. Twee songs die door elkaar worden afgespeeld zijn teveel van het goede en het is niet uitnodigend. Geef jouw fans zelf de kans om op eigen houtje de website en de muziek te ontdekken (Breuner, 2011). Het is aan te raden om op je website bandmerchandise (t-shirts, gadgets, cd's, vinyl,…) aan te bieden. De keuze van het betaalmiddel is belangrijk: betalen via paypal en kredietkaart is handig maar niet iedereen beschikt over een kredietkaart. Het is beter om alternatieve betaalwijzen zoals overschrijving of betaalkaart aan te bieden (Breuner, 2011). Het aantal bezoekers dat beschikt over smartphone en tablet neemt dagelijks toe. Je mag deze gebruikers niet vergeten, dus biedt een smartphone/tabletvriendelijke versie aan van je website (Farmer, 2011). Maar de leidraad in al wat je doet, is 'keep it simple'. Niemand heeft zin om oeverloos te moeten klikken of een queeste te moeten uitvoeren naar informatie. 25 3.1.2 Facebook Facebook, ’s werelds bekendste sociale mediasite heeft vorig jaar zijn tienjarig bestaan gevierd en behoeft geen introductie meer. Het grote succes van Facebook is te danken aan zijn gebruikers: met 900.000.000 bezoekers per maand staat het aan de top van de sociale netwerksites. Facebook mag dan een van de meest populaire sites zijn, het moet blijvend vernieuwen om mee te kunnen met de opkomende sterren aan het sociale mediafirmament. Stilstaan is achteruitgaan en regelmatig worden nieuwe mogelijkheden toegevoegd om de sterrenstatus te verdedigen. Uiteraard gebruiken muzikanten hun Facebookpagina om filmpjes, foto's, informatie en statusupdates te delen. Een extra feature die door muzikanten gegeerd wordt, is de mogelijkheid tot het aanmaken van evenementen. De gebruiker kan aanduiden of hij aanwezig zal zijn en door dit te delen, wordt het word-of-mouth principe toegepast. Je kan als gebruiker Facebookpagina's raadplegen zonder je te registreren maar de mogelijkheden zijn dan beperkt . Reageren, vrienden maken, foto's toevoegen zijn toepassingen die enkel toegankelijk zijn voor leden. Het lidmaatschap bij Facebook is gratis. Facebook is het medium bij uitstek om een relatie op te bouwen met de fans. Zelfs in komkommertijd blijft het belangrijk om de fans te verwennen: een unieke foto, een beeld achter de schermen, … Actief zijn is een must, zelfs al blijft het bij één statusupdate per week (Talentzone). Via Facebook kan je informatie bieden op een snelle manier en de fans optimaal betrekken in wat rond de band speelt. Op de volgende pagina zie je de statusupdate van de Belgische band Arsenal waarin ze de aanhang bedanken na de snelle uitverkoop van het eerste concert en hen tegelijkertijd op de hoogte brengen van een tweede evenement. 26 Figuur 6: Arsenal bedankt zijn fans voor de steun op hun Facebookpagina (bron: Facebook). Als je een Facebookpagina aanmaakt, krijg je standaard een aantal tabs voorgesteld waaruit je kan kiezen. Elke Facebookpagina start vanop het tabblad ‘timeline’. Het volgende tabblad is ‘about’ waar je informatie kan meegeven over de leden, platenlabel, manager, invloeden, enz. Daarnaast zijn de meest voorkomende tabbladen ‘likes’, ‘photos’, ‘videos’ en ‘events’. Via de ‘likes’ pagina kan de historiek van de nieuwe ‘likes’ gevolgd worden. Als muzikant kan je in de app store tabbladen kopen en zelf aanmaken. Het is mogelijk om een tabblad ‘songs’ aan te maken, waar je via een aantal stappen Soundcloud of YouTube kan integreren in je Facebookpagina (Gutteriez, 2014). De weergave in tabbladen is niet beschikbaar in de mobiele versie van Facebook. 27 3.1.3 Twitter Twitter werd opgestart in maart 2006. Bij Twitter draait het om korte boodschappen die maximum 140 karakters bedragen. Deze boodschappen worden tweets genoemd en bestaan uit tekst en hashtags. Een hashtag bestaat uit één of meerdere woorden met als prefix het #-teken. Dit wordt in een tweet gebruikt om de berichten te categoriseren en vindbaar te maken. Als je op de hashtag in een zin klikt, bijvoorbeeld “Listen to the song #reflections by Misterwives”, dan krijg je alle tweets met het trefwoord Reflections. Waar je ze plaatst is van geen belang. Sommige hashtags gaan al lange tijd mee, zoals #tbt of #ff. Deze staan voor throw back Thursday (een foto of tekst uit het verleden) of follow Friday (mensen die suggesties doen voor elkaar om nieuwe personen te volgen op Twitter) (Knibbs, 2013). Het doel van Twitter is om via korte teksten te laten weten wat je aan het doen bent, wat je bezighoudt of wat je plannen zijn. Volgens Clo Willaerts (2011) zijn er acht soorten boodschappen in Twitter: - nieuws heet van de naald (gossip) - nieuws voor de fans - de geek elite - metaprofessionals - linkdumpers - curatoren - last minute aanbiedingen - live streaming (waar er constant informatie geupdate wordt). De beperking in karakters maakt dat een boodschap kort en krachtig moet zijn. Het is een vluchtiger medium terwijl Facebook meer ruimte laat en blijvender is. De overvloed aan tweets maakt het vaak moeilijk om op te vallen in de massa. Een account op Twitter is gratis. Op elke Twitterpagina wordt er in de linkerkolom summiere informatie over de groep weergegeven. In het midden van de pagina staan vier standaard categorieën die op elke pagina worden weergegeven - tweets: door de artiest geplaatst 28 - following: Twitteraccounts die de artiest zelf volgt - followers: Twitteraccounts die de artiest in kwestie volgt, de 'volgers' - favorieten: favoriete tweets die met de artiest te maken hebben. Onder de categorie staat telkens het aantal. De mobiele versie is vrij gelijklopend met de versie voor computer. Dat Vlaamse muzikanten nog een Twitterweg af te leggen hebben, kunnen we zien aan de statistics4, In de nationale top 100 komen er slechts 5 muzikanten voor: Stromae, Dimitri Vegas, Gotye, Selah Sue & Soulwax. Ook festivals willen een Twittergraantje meepikken maar enkel Tomorrowland en Pukkelpop kunnen een plaatsje veroveren in diezelfde top 100. 3.1.3.1 Hootsuite Hootsuite is een handige applicatie op Twitter die alle verzonden & geplande tweets weergeeft, evenals Facebookcommentaren (Whittle, 2013). De applicatie is zowel voor computer als mobiel beschikbaar. Hootsuite zorgt er voor dat je als artiest tweets kan plannen en deze worden op de door jouw gewenste tijd gepost. Twitter is een vluchtig medium en informatie verandert snel, dus wees voorzichtig met wat je plant (Whittle, 2013). Hootsuite biedt ook autoschedule aan. In plaats van zelf de tijd te kiezen wanneer je je tweets de wereld wil insturen, probeert Hootsuite deze in te plannen op een tijd die het meest ideaal is voor jouw band (Au, 2012). De basisversie van deze applicatie is gratis, de professionele versie (voor $9.99/maand) biedt een aantal leuke extra's. Via persoonlijke analytische rapporten kan de effectiviteit van je Twitteraccount gemeten worden. Een voorbeeld hiervan: als je links tweet (naar de site of liedjes op Soundcloud), kan je deze met Hootsuite verkorten tot ow.ly links. Deze links zijn een verkorting van een normaal gezien lange link. Een URL verkleiner als het ware, die het aantal tekens verkort zodat je Twitter post zelf langer kan zijn (Moreau, z.j.). Hootsuite volgt deze links en maakt een rapport om te zien hoeveel engagement (aantal clicks per link) je daarmee hebt gecreëerd (Whittle, 2013). 4 www.socialbakers.com 29 3.1.3.2 TweetDeck TweetDeck is een variant van Hootsuite. Ook hier kan je het posten van tweets plannen en wordt er gewerkt met verkorte links, de bit.ly. Het concept is hetzelfde, een link kan verkort worden tot 5 tekens, in plaats van een lange link te gebruiken (Moreau, z.j.). Dit is een tijdsbesparing voor elke muzikant, aangezien er vaak veel links worden gedeeld. Binnen TweetDeck is het ook mogelijk om een tweet te verlengen met behulp van deck.ly. Zo kan je tweet langer worden dan de gebruikelijke 140 karakters (Clifford, 2011). Via TweetDeck kan je meer dan één Twitteraccount beheren op één plaats. Met deze app kan je ook je activiteiten op Facebook bekijken en kan je updaten vanuit TweetDeck zelf. Een andere handige mogelijkheid is om de informatie van Twitter in kolommen onder te verdelen. Elke kolom kan gedetailleerde informatie geven: bv de tweets van je vrienden, tweets die jou vermelden, zoekresultaten enzovoort. Bij TweetDeck kunnen tweets ook gepland en gepost worden op elk tijdstip dat jij wenst. 3.2 Muziek 3.2.1 Soundcloud Soundcloud profileert zich als de plaats waar liefhebbers muziek kunnen creëren en delen, maar ook ontdekken en luisteren (Clifford, 2015). Het is een online muziekplatform en kan gezien worden als de voorloper van Spotify (zie 2.2.4). Sinds de lancering in 2007, blijft het een exponentiële groei kennen. Momenteel zijn er 175 miljoen actieve gebruikers per maand (Boogert, 2014). De site werkt eenvoudig: nadat je een account hebt gemaakt, kan je muziek uploaden. Deze muziek kan door fans beluisterd, geliket en gedeeld worden. Bovendien geeft Soundcloud aan de luisteraar muzieksuggesties die gebaseerd zijn op de eerder gemaakte muziekkeuzes. Je kan artiesten volgen en op die manier snel en eenvoudig zien welke muziek er recent toegevoegd is. Verder is er ook de mogelijkheid tot het aanmaken van afspeellijsten. Soundcloud heeft een optie waarbij je als fan commentaar op een exact moment tijdens een nummer kan geven. Artiesten kunnen zien bij welk specifiek stuk van hun muziek jij commentaar hebt geschreven. Zo kan een aanpassing gedaan worden bij slecht commentaar (VL, 2015). 30 Figuur 7: fan geeft commentaar op “Is it” van Triggerfinger (bron: Soundcloud). 3.2.2 YouTube YouTube is dé website waar elke gebruiker filmpjes kan publiceren. Dit kan gaan over muziek tot trailers voor films en grappige “fails” van mensen of dieren. Het kanaal viert dit jaar zijn tienjarig bestaan. YouTube biedt geen ruimte voor extra informatie. Het werkt met een thumbs up of thumbs down systeem (vind ik leuk - vind ik niet leuk ~ Facebook). Dit leidt tot een sterke visualisatie van de populariteit van de post. Figuur 7: het thumbs up en thumbs down systeem van YouTube (bron: YouTube). Op YouTube is het mogelijk om je te abonneren op een artiest. Op de YouTube pagina zie je links al de artiesten (of kanalen) waarop je geabonneerd bent en hoeveel updates er zijn verschenen. Bij het zoeken naar een artiest op YouTube, krijg je niet diens pagina te zien. Er wordt weergegeven welke resultaten YouTube gevonden heeft, gebaseerd op jouw zoekopdracht. Dit kan verwarring geven aangezien mensen artiesten coveren en die liedjes ook in de lijst komen te staan. Als voorbeeld neem ik hier Misterwives. Je krijgt onmiddellijk hun top liedjes te zien. Onder elke titel staat het kanaal van waar het liedje afkomstig is. Bij het eerste liedje staat hun officiële kanaal “MisterwivesVEVO”. Als je daarop klikt kom je op hun kanaal terecht en kan je je abonneren.5 In de muziekscène is YouTube uitgegroeid tot één van de grootste media voor muzikanten om hun fanbase uit te breiden. Een voorbeeld hier is Esmée Denter, een meisje uit Nederland dat door haar post op YouTube bekend werd. Haar talent werd opgepikt door oa Justin Timberlake, die haar een contract bezorgde in 2007 bij Interscope Records. YouTube gaf haar het extra duwtje die ze nodig had om bij het grotere publiek bekend te raken (Suhr, C.). Een ander voorbeeld is Justin Bieber, een jongen die zijn optredens op YouTube zette zodat zijn familie alles op de voet kon meevolgen. Hij werd in 2007 massaal bekeken op YouTube en zijn carrière als kindster vond er zijn oorsprong (The Daily Telegraph, 2014). 5 Zie bijlage 31 Festivals maken gretig gebruik van het grote succes van YouTube. Tomorrowland zendt live uit via YouTube, zodat ook degene zonder ticket rechtstreeks kunnen meegenieten van het gebeuren. Figuur 8: aankondiging voor Tomorrowland TV op YouTube (bron: YouTube). 3.2.2.1 Vevo Vevo is een muziek- en video-dienst die in handen is van enkele grote platenmaatschappijen zoals Sonic Music entertainment, Universal Music Group en Abu Dhabi Media Company. Het biedt de grootste collectie van premium officiële videos aan. Ze hebben meer dan 50.000 videos beschikbaar en delen samen met Google de inkomsten (Moreau, z.j.). De video’s worden aangeboden door drie grote platenmaatschappijen: Universal Music Group, Sony Music Entertainment en EMI. Naast muziekclips bieden ze ook videos van achter de schermen aan, live optredens of interviews met artiesten (Moreau, z.j.). YouTube verzorgt de videohosting voor Vevo. Daardoor hebben veel artiesten een Vevo-YouTubekanaal. Daarop worden hun videoclips geüpload. Deze clips worden in de YouTube zoekresultaten als officieel aangeduid. Een Vevo account gaat een stap verder dan een YouTube account en helpt de artiesten om het meeste uit hun videos te halen door een chatmogelijkheid aan te bieden en playlists te maken (Moreau, z.j.) Vevo is gratis aan te maken, maar vereist wel een Facebook account. 32 3.2.3 iTunes iTunes is een digitale mediaspeler die door Apple op 10 januari 2001 werd geïntroduceerd. Met iTunes kun je je muziek afspelen op elke computer, of het nu een Apple toestel is of niet. Dit geldt niet voor de mobiele gebruikers. Indien je niet in het bezit bent van een iPhone, iPod of iPad, is iTunes niet bruikbaar. iTunes biedt meer dan 43 miljoen (betalende) nummers aan. Je kan afspeellijsten aanmaken op basis van eigen selectie of via Genius. Genius is een programma die de bibiliotheek op je computer doorzoekt, nummers zoekt die goed bij elkaar passen en zo combineert tot een mix/afspeellijst. Op de iTunes Store kan je losse liedjes kopen voor € 0,69, € 0,99 of € 1,29 per stuk. iTunes promoot nieuwe liedjes door middel van de aangeboden iTunes hitlijsten, de gratis single van de week en aanbevelingen op eerdere aankopen.6 Daarnaast is er een mogelijkheid om albums aan te kopen. Apple (en vanzelfsprekend iTunes) wint aan populariteit bij vele artiesten door contracten af te sluiten met wereldbekende artiesten. Daardoor liggen Spotify en iTunes vaak in de clinch. Voorbeeld hiervan is het contract dat Apple sloot met Taylor Swift, die er na haar muziek van Spotify haalde. De stelling van Taylor Swift is, dat muziek kunst is en waardevol is en dat mensen voor waardevolle items moeten betalen. Spotify probeerde haar nog terug te winnen door twee speciale playlists te maken, maar het mocht niet baten (Van Loon, 2014). 3.2.4 Spotify Spotify is een applicatie die muziek als stream aanbiedt. Dit wil zeggen dat er geen bestanden moeten gedownload worden om ze te kunnen beluisteren (dit in tegenstelling tot iTunes) maar dat via de server een lied kan afgespeeld worden wanneer je maar wil. Gebruikers kunnen uit een database van miljoenen nummers kiezen. De naam spotify is een samentrekking van 'spot' en 'identify'. De gebruiker 'identificeert' een lang vergeten nummer of een 'spot'. De applicatie is sedert 2011 beschikbaar in België en kon onmiddellijk op veel aanhangers rekenen (Feys, 2011). Spotify werkt met twee soorten gebruikersmodellen: - Spotify Free is gratis op zowel de computer als de mobiele app, bevat reclameonderbrekingen en vereist constante internetverbinding. Bij de mobiele app is de luisteraar verplicht de muziek af te spelen in 'shuffle mode'. Je kan dus de volgorde van de nummers niet zelf kiezen. - Spotify Premium kost € 9,99 per maand. Deze dienst biedt betere geluidskwaliteit, geen reclameonderbrekingen, de mogelijkheid om mobiel te luisteren zonder de shuffle modus en de optie om muziek offline te beluisteren (Rivington, 2015). 6 Bron: https://www.apple.com/benl/itunes/ 33 Spotify kreeg al veel kritiek te slikken. Door het businessmodel van Spotify verdienen de platenmaatschappijen wel geld, maar dit wordt niet direct naar de artiesten doorberekend. Artiesten zoals Beyoncé beslisten om hun muziek niet meer op de applicatie aan te bieden omdat ze vinden dat ze te weinig verdienen (Van Loon, M.) Maar Spotify houdt vergeleken met iTunes wel rekening met beginnende artiesten. Ze kunnen zichzelf registreren en zodra ze de kaap van 250 volgers halen, kunnen ze zichzelf verifiëren als artiest en krijgen ze een eigen pagina. 3.2.5 Deezer Deezer is net zoals Spotify een streamservice, maar dan webgebaseerd. In hun bibliotheek bieden ze miljoenen liedjes aan. De applicatie werd eerst gelanceerd in 2007 in Frankrijk, het Verenigd Koninkrijk en België. In 2011 breidden ze uit (Sawers, 2011). De muziekstreaming service is in 160 landen beschikbaar (Brian, 2012). Deezer werkt met een Flow. Wanneer je je registreert als nieuwe gebruiker, duid je je favoriete genres en muzikanten aan. Als je op Flow klikt, spelen ze muziek gebaseerd op de genres en artiesten die jij goed vindt. De liedjes kan je telkens een hart of geen hart (leuk - niet leuk) geven, de keuzes worden opgeslaan en Deezer geeft op basis hiervan aanbevelingen. Ook Deezer werkt met twee gebruikersmodellen: - Deezer Discovery is gratis op zowel de computer als de mobiele app, deze versie vereist constante internetverbinding en er zijn reclame-onderbrekingen - Deezer Premium + kost €9.99 per maand. Deze dienst biedt betere geluidskwaliteit, geen reclame-onderbrekingen, de mogelijkheid om offline muziek te beluisteren en exclusieve content over concert tickets. Indien je op reis gaat “reist” je muziek met jou mee. Sinds kort biedt Deezer ook podcasts en internetradio aan. De podcasts en radioprogramma’s worden verwezenlijkt in samenwerking met de Financial Times, Slate en BBC. De nieuwe diensten zijn enkel beschikbaar in Frankrijk, Zweden en het Verenigd Koninkrijk. Dit zullen ze later uitbreiden naar andere landen (Kopinga, W, 2015). 34 3.2.6 Last.fm Last.fm is een online communitywebsite die zich richt op internetradio en muziek. Het houdt zich bezig met het bijhouden van statistieken van de muziek waarnaar geluisterd wordt. Via speciale software kan het programma de titels en artiesten uit een digitaal geluidsmedium aflezen en in een database opslaan. Deze gegevens worden bijgehouden en op het internet gepubliceerd. Het unieke aan Last.fm is scrobblen. Wanneer je Last.fm gebruikt, download je gelijktijdig de scrobbler applicatie. Deze tool houdt via een bericht die naar de scrobbler gestuurd wordt bij naar welke nummers een gebruiker luistert. Zo kan Last.fm eenvoudig zien welke liedjes je veel speelt, welke je leuk vond, hoeveel keer je nummers van een bepaalde artiest hebt afgespeeld tijdens een bepaalde periode, welke vrienden een gelijkaardige smaak hebben enzovoort. Door deze informatie slim te gebruiken, doen ze suggesties gebaseerd op je luistergedrag (Last.fm). Zo komen luisteraars in contact met minder gekende muziek die verwant is aan hun muzieksmaak. Op deze manier wordt muziek verspreid en kan je met andere zielsverwanten in contact komen. Hoe meer je Last.fm gebruikt, hoe 'slimmer' de toepassing wordt. Last.fm heeft in het luistergedrag van duizenden internetters veel verandering teweeggebracht. Hiervoor ontving het de Europrix, een prijs voor de beste multimediaprojecten (Barnig, 2013). De website heeft zich door de jaren heen sterk ontwikkeld en bevat tegenwoordig meer dan alleen statistieken en voorstellen aangaande luistergedrag. Het werkt ook met Last.fm Radio, waarop muziek afgespeeld wordt via selectie op genre, vriendenlijsten, neighbours (gebruikers met overeenkomstig luistergedrag), concertagenda's, groups (groepen van mensen met dezelfde muzikale smaak) en tags (onderverdelingen in de muziek van een bepaalde gebruiker, bijvoorbeeld per genre). 35 3.2.7 Bandsintown Bandsintown is een gratis app waarmee fans kunnen zien waar en wanneer hun favoriete artiesten optreden. Deze app vereist een registratie via Facebook en is toegankelijk via hun site, Facebook en de app. Het concept is simpel: telkens je favoriete artiest of een muzikant uit een gelijkaardig genre in je buurt een concert komt spelen, ontvang jij een notificatie (Pierce, 2009). Voor artiesten is dit een meerwaarde gezien ze hier alle tourdata's vanop hun website, blog en sociale mediasites kunnen synchroniseren. Een concert aangemaakt op Bandsintown wordt bijvoorbeeld automatisch gesynchroniseerd naar een Facebook evenement. Bandsintown gebruikt alle gebruikersinformatie die beschikbaar is op de iTunes bibliotheek, Facebook ‘likes’, Spotify radio, Google Play en Twitteraccount om zo een concertlijst te maken van artiesten. Dit vormt een "concert cloud" die visueel toont welke artiesten er in de buurt zullen optreden7. Gebruikers krijgen regelmatig reminders wanneer een artiest in hun buurt optreedt. Gezien Bandsintown suggesties doet, leren ze ook andere en nieuwe artiesten kennen . Sinds 2009 maken apps zoals Soundhound (een app die een liedje identificeert aan de hand van een fragment op ook gebruik van Bandsintown. Hierdoor blijven de suggesties op de sites binnenstormen (Nicholson, 2014). 3.2.8 Vi.be Vi.be is gecreëerd en wordt tot op heden nog altijd beheerd door Poppunt, een non-profit organisatie die opereert vanuit Brussel. Zij proberen om de kansen te maximaliseren voor nieuw talent. De website is een thuis voor jonge bands, dj’s en producers die op zoek zijn naar speelkansen, airplay, recensies en wedstrijden. Alle organisaties (zoals concertzalen, clubs, festivals etc) die kansen willen creeëren voor artiesten op Vi.be, hebben daar volledige controle over en zijn verantwoordelijk voor hun campagnes. Vi.be zelf beheert deze kansen niet, maar fungeert als platform. Ze oefent wel kwaliteitscontroles uit. Elke week worden er nieuwe kansen toegevoegd door organisatoren die nieuw talent willen ondersteunen. Sinds de start van Vi.be in 2008 kregen al meer dan 1500 bands, dj’s en producers een podium of airplay kans. 8 Net zoals organisaties verantwoordelijk zijn voor de kansen die ze willen creeëren, kiezen artiesten zelf op welke kansen ze ingaan. Artiesten blijven eigenaar van hun artistiek werk nadat ze zich geregistreerd hebben op Vi.be. 7 8 Zie bijlage Bron: http://beta.vi.be/ 36 Het platform biedt kansen aan artiesten en organisaties: enerzijds zijn de artiesten op zoek naar de juiste organisatie en anderzijds worden de organisaties overspoeld met aanvragen van overal. Via Vi.be wordt dit op één platform georganiseerd en wordt keuzes maken een pak efficiënter. Artiesten die via Vi.be – vaak hun eerste – airplay of speelkansen kregen zijn onder andere Amatorski, Compact Disk Dummies, Customs, Intergalactic Lovers en School Is Cool9. 3.3 Foto’s Naast communiceren met fans door sociale media of muziek in zijn puurste vorm, zijn foto’s ook een ideale manier om fans te betrekken in het proces. We leven in een tijdperk waar visualisatie een grote rol speelt. Het is belangrijk om hier als artiest op in te spelen. 3.3.1 Instagram Instagram is een gratis mobiele app, die dient om foto’s of video’s up te loaden en te delen met je volgers. De app biedt een aantal applicaties aan om foto's te bewerken zoals filters, helderheid, scherper maken. Alle foto’s op Instagram zijn vierkant. Aan de foto's kan een locatie toegevoegd worden (Buck, 2013). De Instagramfoto's kunnen op andere sociale netwerken gedeeld worden. De applicatie is enkel bruikbaar op smartphones en tablets. Op een computer kunnen de foto's wel bekeken worden maar de applicatie zelf kan niet actief gebruikt worden. Sinds de komst van de applicatie in 201010 bleek het een dankbaar forum te zijn voor artiesten. Het werkt simpel, snel en is interactief. De schermweergave is bij elke groep gelijk, er kunnen geen tabbladen of wijzigen aan de startpagina aangebracht worden. Er wordt weergegeven hoeveel berichten gepost zijn, hoeveel volgers je hebt en hoeveel profielen je zelf volgt. Verder staat er de naam van de groep, een link die verwijst naar site of album en uiteraard de foto's. Bij de fotoweergave kan je kiezen om de foto’s te zien - in een mozaïek - in een lijst - via locatie - waarin de artiest getagd werd 9 Bron: Vi.be Bron: The Telegraph 10 37 In de top 10 van Instagramgebruikers staat popster Beyoncé op nummer twee. Deze foto toont een beeld van de repetities van Beyoncé met Ed Sheeran in voorbereiding van een duet. Fans vinden dergelijk nieuws entertainend . Figuur 9: Ed Sheeran en Beyoncé tijdens een repetitie (bron: Instagram). . 3.3.2 Flickr Flickr is een website ontworpen voor het delen van foto’s en videofragmenten, ontstaan in 2004 (Kremerskothen, 2012). Flickr wordt gezien als een web 2.0 applicatie die tagging gebruikt om een nieuw hiërarchische classificering mogelijk te maken (een voorbeeld van folksonomie) (Warren, 2013). Er is een smartphoneversie van de software beschikbaar. Het grote verschil met Instagram is dat de gebruiker kan opgeven onder welke voorwaarden anderen de foto mogen gebruiken. Als een gebruiker een foto/video deelt op Instagram, wordt deze ook eigendom van Instagram zelf. Bij Flickr kunnen gebruikers hun foto privé houden (enkel voor henzelf toegankelijk of Flickr gebruikers die de uploader zelf selecteert) of toegankelijk maken voor gebruikers die toestemming krijgen van de uploader (Ooijevaar, 2013). Flickr wordt eerder gebruikt als een opslagplaats voor foto’s, dan als een applicatie die het mogelijk maakt foto’s te delen met volgers. Het wordt door artiesten vaak gebruikt om een foto-album te publiceren, en de link te delen via Facebook of website. 38 3.3.3 Snapchat Snapchat is een applicatie waarop foto's en video's gedeeld worden met vrienden die je toegevoegd hebt en die enkel toegankelijk is voor gebruikers van smartphone/tablets. Het unieke aan deze applicatie is dat de doorgezonden media bij de ontvangers slechts tijdelijk zichtbaar is, gaande van één tot tien seconden. Daarna verdwijnen de bestanden op Snapchat (Singh, 2014). De app is gelanceerd in 2011 (Spiegel, 2012). Daar werd snel een mouw aangepast: door het maken van een screenshot, is het toch mogelijk de foto op te slaan. Daarnaast kan je een foto of serie foto's op “Mijn Verhaal” te plaatsen. Je kan er teksten en emoticons aan toevoegen en dit verhaal is ongelimiteerd zichtbaar gedurende een periode van 24 uur (Singh, 2014). Het gebruik van deze relatieve nieuwe applicatie staat nog in kinderschoenen bij de artiesten. 39 4. Sociale media voor muzikanten Na de bespreking van web 2.0, web 3.0 en sociale media onderzoeken we hoe muzikanten sociale media op een correcte en specifieke manier kunnen gebruiken. De conclusie die we al hebben kunnen maken, is dat sociale media mensen samenbrengt. De impact van muzikanten op sociale media wordt onmiddellijk duidelijk als we de top 15 van de meest bezochte Facebookpagina's van augustus 2014 bekijken. Daarin staan zes muzikanten: Shakira, Eminem, Rihanna, Michael Jackson, Katy Perry en Justin Bieber. Twitter doet het nog beter: acht zangers in de top 15 van de meest gevolgde accounts: Justin Timberlake, Rihanna, Katy Perry, Justin Bieber, Taylor Swift, Lady Gaga, Britney Spears en Jennifer Lopez. Zelfde beeld krijgen we bij Instagram, acht van de 15 meest populaire accounts zijn van artiesten: Beyoncé, Ariana Grande, Selena Gomez, Taylor Swift, Justin Bieber, Nicki Minaj, Miley Cyrus en Katy Perry (Lafferty, 2014). Deze artiesten zijn natuurlijk wereldwijd bekend, maar kunnen een inspirerend voorbeeld zijn voor rockmuzikanten en de groei van de muziekindustrie met behulp van sociale media. Sommige bekende artiesten zouden nooit zover gestaan hebben zonder sociale media. Kindster Justin Bieber bijvoorbeeld dankt zijn doorbraak aan YouTube.11 Voor elke artiest is de start om het internet te veroveren een eigen website op poten zetten. Vanop de site kan je de links zetten naar je sociale mediakanalen. En ook omgekeerd geldt dat vanop sociale media de weg kan gewezen worden naar je webpagina. Volgens Stephan Ten Kate (2010) zijn fans de basis van alles. Wie deelt je posts? Wie praat erover met vrienden? Je kan als beginnende muzikant dus maar beter op alle relevante sociale media een profiel aanmaken. Ook al wordt populariteit in sociale media meestal gemeten met het aantal ‘likes’, ‘shares’ of ‘favorites’, het is not done als artiest om aan de fans te smeken om het leuk te vinden of te delen. Uiteraard kan je in het begin van je sociale media carrière aan familie en vrienden vragen om de pagina te liken en te delen. Zo wordt je netwerk vanzelf uitgebreider (Billingsley, 2013). Cruciaal is je inhoud aan te passen aan de interesses en noden van de fans. Een post hoeft niet de perfecte foto of ultieme video te bevatten. De voorbereiding van een concert, de struggle om een nieuwe song te schrijven, randinformatie, een blik achter de schermen, dit alles kan betere en leukere posts opleveren. Steeds het motto indachtig 'less is more'. Het onderhouden van alle kanalen van sociale media is ook belangrijk. Een Twitteraccount waarop drie maanden niet gepost wordt, kan gewoon niet. Het is dus kwestie van op regelmatige basis te actualiseren en bij te werken (Breuner, 2011). Twintig statusupdates per dag is te veel van het goede, maar een Twitteraccount met één tweet per maand is te weinig. Probeer een balans te vinden. Naast de liefde voor je muziek, probeer je ook sympathie voor de band of voor jezelf als persoon op te wekken. 11 Bron: The Daily Mail 40 Het zit vervat in de term: wees niet alleen bezig met jezelf of met de groep maar wees sociaal (Crama, 2011). Sociaal zijn betekent dat je interesse toont in andere groepen en mensen, dat je inhoud post waar lezers kunnen op reageren. Je stelt vragen aan je publiek, houdt de interesse levendig en creëert tweerichtingsverkeer. Je nodigt hen uit om contact te hebben met jou of je band en je reageert op opmerkingen of vragen. Je groep, je imago is eigenlijk een merk dat je moet promoten. Welke dingen aan jou en jouw groep zijn interessant, entertainend, nieuwswaardig en onderscheidend? Werk gericht en strategisch en hou voor ogen: wie zijn we, wat doen we en voor wie doe je het precies? Bandidentiteit is iets uniek (Kusek, 2014). Sociale media draait niet altijd rond de aantallen. Soms is het beter om een kleinere en meer loyale fangroep te hebben. Kwaliteit over kwantiteit is een zeer belangrijke regel die in het achterhoofd moet gehouden worden. Leg de focus op een kleinere groep die oprecht gepassioneerd is voor en door jouw muziek. Het zijn de beste promotors die je kan wensen (Rosenberg & Fort, 2011). Vroeger was de relatie met een fan eenvoudiger. Artiesten konden jaren aan een nieuw album werken zonder enige vorm van communicatie of interactie. Het hoogtepunt was een live optreden in een zeldzaam muziekprogramma op tv. Er was geen MTV, er waren geen videoclips noch computers. De geschreven pers, airplay op de radio en optredens waren de enige vormen van contact. Het is belangrijk om interactief te zijn met je fans. Via sociale media zijn artiesten veel tastbaarder en dichterbij. De tijden zijn voorbij waarin een brief werd geschreven om in contact te komen met je idolen. Nu zijn ze slechts een muisklik verwijderd. Op Twitter en Facebook kunnen fans naar believen reageren, liken en retweeten (Baym, 2012). Sydney Wayser, another young musician agreed, ‘You can’t just show up and be a rock star and not put the effort in to showing your fans you care anymore. Whether they like it or not (and, as we will see, many do), musicians often have little choice but to be more accessible to their audiences [Citeer hier uw bron.] Maar vooral de verwachtingen liggen nu ook een stuk hoger. Waar vroeger een antwoord op een brief na een week gold als een hoogtepunt: ‘Wauw, ze hebben geschreven!’, is het nu eerder na een post of reply ‘Het duurde drie dagen eer ze een antwoord hebben geschreven’. 41 De muziekindustrie heeft meer verantwoordelijkheid gekregen doorheen de jaren en door de opkomst van het internet. ‘Vrienden’ krijgen een andere betekenis in de virtuele wereld, het zijn eerder fans in cyberspace. Sommige fans schijnen niet te beseffen dat artiesten in het echte leven niet altijd zijn zoals ze laten uitschijnen op hun sociale media. Maar volgens de Zweedse band “The Fine Arts Showcase” is het belangrijk om een dunne lijn te houden tussen fans en bands. Artiesten worden zo tastbaar en fans beseffen zo dat hun idolen ook maar mensen zijn. Wat zij kunnen, kunnen wij ook (Baym, 2012). De keuze om de lijn dun of dik te maken ligt bij de band zelf. Wereldbekende bands zoals bijvoorbeeld Oasis kunnen zich een persoonlijke aanpak niet veroorloven, opkomende groepen kunnen dat wel. Sociale media heeft de relaties tussen fans en artiesten veranderd om nieuwe connecties te vormen met hun idolen. Verder is het aankondigen en up-to-date houden van tourdata uitermate belangrijk. Er zijn sociale mediakanalen die zich hierop toeleggen zoals Bandsintown (zie eerder). Een ander concept is het gratis uitdelen van muziek. Een volledig album gratis aanbieden zoals U2 deed bij de nieuwe update van iTunes is een unicum (Smith, 2014). Veeleer gaat het om een gratis song en dit vinden fans bijzonder leuk. Doordat zij dit liedje delen, gaat de muziekbal aan het rollen. Figuur 10: Tweet For a Track, een programma speciaal ontworpen om liedjes te delen via een ludieke manier op Twitter (Farmer, 2010). Een illustratie hiervan is Tweet For a Track. Deze eenvoudige applicatie laat toe dat je met een tweet de downloadlink van je liedje post. Wanneer fans dit retweeten of reposten, krijgen ze een e-mail met de gratis download link voor dit nummer. Het is een unieke manier om mensen te engageren (Farmer, 2010). 42 Tweet For a Track heeft een Twitterpagina waar ze elke link die door een artiest wordt gebruikt, delen. Een tweet ziet er zo uit: Figuur 11: een voorbeeld Tweet op de pagina van Tweet For A Track (bron: Twitter) Ook wedstrijden organiseren kan een voltreffer zijn. Het zit in elk van ons, we winnen graag en nog het liefst speciale gadgets. Door interessante wedstrijden aan te bieden waaraan je kan deelnemen door te liken of te delen, creëer je naambekendheid. Het is belangrijk om een balans te vinden tussen persoonlijke inhoud en marketinginhoud. Een gekende techniek in de marketingwereld is de 80%-20% regel die we hier ook kunnen toepassen. 80% van de inhoud op de sociale media kanalen zou persoonlijk moeten zijn, 20% zou een marketingdoel moeten hebben. Ben je teveel marketing gericht, dan zal je genegeerd worden (Van Belleghem, 2012). Een van de betere marketingacties werd gebracht door de Ijslandse band Sigur Rós. Zij brachten hun nieuw album uit en organiseerden tegelijkertijd een livestream waar fans wereldwijd een uur gratis naar hun album konden luisteren. Concerthuizen als Botanique in Brussel reageerden hierop door gelijktijdig een Listening Party te organiseren (Boodts, 2012). Een originele actie! 4.1 Podcasts Samen met de sociale media kwam ook podcasting op de proppen. De term podcast is een samentrekking van iPod (mp3-speler van Apple) en broadcast (Engels voor uitzenden). Een podcast is dus een audio- of videobestand dat geschikt is om te beluisteren of te bekijken op alle mogelijk soorten van media. Podcasts worden aangeboden door middel van webfeeds (een versimpelde weergave van online inhoud) (Van Orden, 2013). Het is een belangrijke ontwikkeling die de long tail voor muzikanten nog langer maakte. Artiesten dienden vroeger te knokken om gehoord te worden, nu kunnen ze zelf hun muziek uploaden voor het grote publiek en dit zonder platenlabel. iTunes leverde een grote bijdrage tot de populariteit van podcasts omdat het een zoekfunctie aanbood die het mogelijk maakte om in het overaanbod zijn weg te vinden. Sommige platenlabels verbieden het verdelen van podcasts, maar dit geldt vooral bij de bekende artiesten. Voor een beginnende muzikant zijn podcasts een zegen (Housley, z.j.). In de iTunes bibliotheek is het aanbod van podcasts onnoemelijk groot en alle mogelijke genres komen aan bod. Bepaalde radiozenders bieden hun programmatie aan in podcast: heb je de uitzending van de afrekening van Studio Brussel gemist, dan download je gewoon de podcast. Het beperkt zich trouwens niet alleen tot muziek: ook het 43 onderwijs, de overheid, religie, enz pikken een graantje mee van de populariteit. Voor elk wat wils, en het feit dat het gros van de podcasts gratis zijn, maakt dit medium bijzonder interessant. Het maken van podcasts vraagt enige inspanning. De helptoepassing die iTunes online aanbiedt, telt 15 pagina's. Maar het laat je toe om jouw muziek gratis en legaal te publiceren. Figuur 12: de aanbieding van podcasts in de categorie muziek op iTunes (bron: iTunes) Daarnaast worden podcasts ook aangeboden op Soundcloud. Misterwives, een Amerikaanse rockgroep, kreeg een podcast gemaakt door Billboard (Amerikaanse hitparade) met een interview en een live versie van één van hun nummers (Lynch, 2014). Figuur 13: een podcast van Billboard met een optreden van Misterwives (bron: www.billboard.com). 44 4.2 The long tail De term “long tail” is voor het eerst gebruikt door Chris Anderson in 2004. Hij legde het concept uit in Wired, een Amerikaans magazine dat uitzoekt hoe nieuwe technologieën onze cultuur, economie en politiek beïnvloeden. In dat legendarische artikel haalde hij Amazon, Apple en Yahoo aan als voorbeelden van ondernemingen die deze technologie konden toepassen. Hij lichtte het principe toe in zijn boek: The Long Tail: Why the Future of Business Is Selling Less of More. The long tail staat voor het doorbreken van de fysieke grenzen die muzikanten vaak belemmert in de verkoop van hun liedjes. Terwijl een winkel beperkt is in het aanbod van muziek, heeft het internet een oneindige capaciteit. Dit opent heel wat mogelijkheden voor muzikanten die door the long tail een zee aan opties hebben (waaronder sociale media) om hun identiteit en muziek te delen (Geenen, 2007). De kerngedachte bij the long tail is dat onze cultuur gedreven wordt door hits, met de mainstream als belangrijkste onderdeel van de industrie. Hoe meer een bepaald onderwerp aangeklikt wordt, hoe meer mensen een artiest goed vinden, hoe meer hij of zij als mainstream beschouwd wordt. Zij staan aan het hoofd van de long tail. Alternatievere en minder bekende artiesten worden minder aangeklikt, zij staan aan het einde van de long tail (Anderson, 2006). Voor deze laatste groep artiesten is het soms moeilijker om hun doelgroep te vinden of bekendheid te verwerven. We leven in een fysieke en visuele wereld die zijn grenzen kent. Deze grenzen bestaan ook in de entertainmentindustrie. Cd-winkels kunnen maar een beperkt aantal cd’s uitstallen. Dit zou kunnen gezien worden als de zogezegde huurprijs per ruimte voor een cd. Hetzelfde geldt voor bioscopen. Zij draaien enkel films als ze zeker zijn van een minimumpubliek. Elke winkel of organisatie stelt zich de vraag wat goed zal verkopen. Onze fysieke en visuele wereld heeft echter nog meer grenzen, bijvoorbeeld in het omroeplandschap. De kabel, digibox en dergelijke kunnen maar een bepaald aantal zenders aanbieden. Gezien er in een dag nog altijd maar 24 uur zitten, moeten er keuzes gemaakt worden in de programmatie. Het doel is kijkcijfers halen en inkomsten genereren en daarom worden enkel de meest populaire programma's en de best verkopende muziek uitgezonden (de mainstream of het hoofd van de long tail) (Anderson, 2006). Dankzij het internet kwam er een nieuwe wending die deze grenzen volledig doorbrak. Webwinkels hoeven geen rekening meer te houden met de beschikbare ruimte, de distributiekosten liggen lager en ze kunnen een gigantisch aanbod beschikbaar stellen aan de klant. Op die manier kunnen een groot aantal nicheproducten hun weg vinden. Producten die vroeger haast onvindbaar waren, kun je nu kopen met één klik (Anderson, 2006). 45 Figuur 14: The Long Tail visueel uitgelegd (Tilly, 2012) Het concept van de long tail kan gezien worden als een populariteitscurve. Nemen we als voorbeeld de muziekindustrie en de verkoop van albums, dan staan bovenaan de lijst enkel tophits (in 2015 Wiz Khalifa12) . De staart bevat titels die minder gekend zijn bij het grote publiek (Knowles, 2007). Dankzij onlineverkoop op sites zoals Amazon en iTunes wordt het aanbod en bijgevolg de staart zeer groot. Populariteit is niet meer het enige kenmerk waardoor artiesten naambekendheid krijgen. Van elk genre en subgenre is er een onnoemelijke hoeveelheid beschikbaar. Voor minder bekende artiesten is dit een verademing, zij kunnen zo een plaatsje bemachtigen in de muziekwereld en hun koopwaar aanbieden. Met de uitbreiding van het aanbod van producten, wordt het zoeken echter ook moeilijker. De kwaliteit van de zoekresultaten hangt af van de inspanningen van de gebruiker. Hoe nauwkeuriger die informatie gefilterd en geordend wordt, hoe makkelijker het is om een item te vinden. Zo evolueert taxonomie (het indelen van individuen of objecten in groepen in een hiërarchische volgorde) naar folksonomie (content management) (Tilley, 2009). Folksonomie is een verzameling van alle tags waardoor een database gevormd wordt met alle objecten en hun tags. Folksonomie is niet hiërarchisch, inhoud en vorm zijn vrij te kiezen en ook het aantal tags worden niet beperkt. Voorbeeld: Oasis (een Britse rockgroep) kan bereikt worden met soft rock, maar ook acoustic en britrock. Folksonomie is zeer gevoelig voor veranderingen binnen die woordenschat, aangezien er constant nieuwe tags kunnen worden aangemaakt. Taal is dus een belangrijk onderdeel en wordt door de gebruikers gecreëerd. De gebruikers scheppen zelf orde door tags aan personen of producten toe te voegen net als in de blogs. Een artiest zou een tag baseren op stijl, naam van het album, kenmerkende sound. Bij gebruikers is er geen hiërarchie, iedereen kan een tag maken. Tags vormen een ongehoorde revolutie binnen de muziekwereld. Zij geven onbekende artiesten een grotere kans om gehoord te worden (Tilley, 2009). 12 Billboard: the hot 100, 2015 46 Figuur 15: de tag cloud voor de band Oasis op Last.fm. Hoe donkerder de tag, hoe frequenter dit woord gebruikt wordt om de groep te omschrijven (bron: last.fm). 47 Onderzoek 48 In mijn bachelorproef probeer ik een antwoord te vinden op de vraag of rockmuzikanten sociale media kunnen gebruiken om succesvoller worden. Ik heb een maand lang drie Amerikaanse en drie Vlaamse rockmuzikanten gevolgd, zowel gekende als minder gekende artiesten. Ik heb drie kanalen onderzocht: Facebook, Twitter en Instagram. Na mijn literatuuronderzoek werd duidelijk dat dit de drie sociale media kanalen zijn die het verst staan in de mogelijkheden en populairst zijn in gebruik. Om een gespreid overzicht te krijgen, werden drie groepen gevolgd van 4 januari tot 4 februari en drie groepen van 1 april tot 1 mei. Een objectieve graadmeter om het succes te meten is er niet. In mijn onderzoek ga ik er van uit dat het aantal ‘likes’ kan gezien worden als de succesfactor. We kunnen aannemen dat een post die leuk gevonden wordt, een post is die veel gelezen wordt (Facebook: vind ik leuk, Twitter: favoriet, Instagram: tekentje van hart). Deze onderzoeksmethode is geen absolute wetenschap maar een weloverwogen telmanier. Verder wordt onderzocht of er bij de drie kanalen verbanden zijn tussen de likes en onderstaande variabelen: - Dag van de week - Tijdstip van de dag (voormiddag (06u00 - 12u00), namiddag (12u00 – 18u00) en avond (18u00 – 06u00)). - Inhoud Categorie 1: fans Categorie 2: muziek en albums Categorie 3: tourdata Categorie 4: festivals Categorie 5: recreatieve posts (bv de band die een feestje bijwoont) Categorie 6: merchandise Categorie 7: promotie eigen band Categorie 8: promotie andere bands - Vorm: tekst, foto, video of een link. Een combinatie van verschillende soorten inhoud is ook mogelijk. Bij Instagram is het altijd een foto of een video met tekst. 49 Om tot een duidelijk antwoord te komen op mijn algemene onderzoeksvraag: “Hoe kunnen muzikanten efficiënt gebruik maken van sociale media?”, heb ik deze onderverdeeld in vijf sub-onderzoeksvragen: 1. Welk sociaal mediakanaal geniet de voorkeur gebaseerd op likes en volgers? Hier gaan we op zoek naar het verband tussen Instagram, Twitter en Facebook en de likes en volgers. 2. Is er een verschil in likes waar te nemen naar vorm en inhoud van de posts? Zoals beschreven op de vorige pagina is de inhoud van de posts ingedeeld in categorieën. We gingen op zoek naar de top drie likes en welke categorieën het meest voorkwamen. Dezelfde methode werd gehanteerd voor de vorm van de posts. 3. Is er een beste tijdstip, dag of periode om te posten? In mijn onderzoek heb ik telkens het tijdstip en de dag van de post waargenomen. Opnieuw ga ik op zoek in de top drie likes of er een tijdstip, dag of periode uitspringt. 4. Is er een waarneembaar verschil tussen de Vlaamse en Amerikaanse groepen? De drie bovenstaande vragen worden geanalyseerd om een antwoord te vinden op deze onderzoeksvraag. 5. Is er een waarneembaar verschil tussen de bekende en minder bekende groepen? De groepen zijn ingedeeld in minder bekende en gekende groepen. Met deze onderzoeksvraag hopen we hierop een antwoord te vinden. 50 DEEL 2: Sociale media in het Amerikaanse muzikale landschap 1. Hoe gebruiken rockmuzikanten in Amerika sociale media? Tijdens mijn eerste semester derdejaar bachelor communicatiemanagement heb ik van augustus tot december 2015 in Amerika, meer bepaald Philadelphia, gestudeerd. Van nature uit ben ik een liefhebber van muziek, een trouwe festival- en concertbezoeker en een adept van sociale media waar ik vrijwel overal een account of profiel heb. Zo rijpte bij mij het idee om de impact van sociale media op muzikanten wereldwijd na te gaan. Vanuit mijn Amerikaanse ervaring maakte ik de keuze om een vergelijking te maken tussen wat in België leeft tegenover de USA. De drie Amerikaanse groepen werden gevolgd tijdens de eerste periode (4 januari – 4 februari) en de twee opkomende artiesten zijn Misterwives en Little Daylight, de gekende naam Interpol. Bij elke groep geef ik een kleine schets van wie ze zijn, hun achtergrond en de activiteit op sociale media. Daarna haal ik mijn onderzoek aan om verschillende bedenkingen te ondersteunen. Bij elke groep plaatsen we een schematische weergave van het aantal volgers op drie verschillende kanalen, opgelijst tijdens de maand van het onderzoek. Om een duidelijk overzicht te bieden, kan je hieronder een schema zien met de kenmerken van elke Amerikaanse band. CATEGORIE PLATENLABEL GENRE OPGERICHT AFKOMSTIG UIT AANTAL LEDEN SUCCESVOL BAND Misterwives Photo Finish records Soul / dance / pop / folk 2012 New York City Vijf (vier mannen, één vrouw) Ze stonden met hun tweede album een week op de 7e plaats van de Alternatieve Rock lijst van Billboard Amerika. Little Daylight Capitol / Virgin EMS Alternatief / rock Interpol Matador records Rock 2012 Brooklyn, New York City Drie (twee mannen, één vrouw) Ze waren het voorprogramma voor onder andere Charlie XCX en Bastille 1997 New York City Drie mannen Hun album stond op nummer 7 in de album 200 van Billboard. 51 1.1 Misterwives Misterwives is een Amerikaanse pop/indie/rock band. De band bestaat uit vijf leden: zangeres Mandy Lee, basgitarist William Hehir, drummer Etienne Bowler, gitarist Marc Campbell en trompettist, keyboardspeler en accordeonist Dr. Blum. Misterwives is een startende band en heeft twee cd’s uitgebracht: Reflections (7 januari 2014) en Our Own House (24 februari 2015). Hun liedje Vagabond werd gebruikt bij het openingsthema van Finding Carter, een gekende Amerikaanse serie die uitgezonden werd op MTV. De website is met Tumblr gemaakt en verwijst naar andere mediakanalen. Ze plaatsen als enige de rechtstreekse mogelijkheid om de liedjes te beluisteren via Spotify. Dit heeft ongetwijfeld te maken met de deal die ze hebben kunnen sluiten: net als Interpol hebben ze een private sessie kunnen regelen bestaande uit een liveopname van een paar nummers en een interview, die exclusief te beluisteren vallen op Spotify. MISTERWIVES A A N TA L VO LG E RS Facebook Twitter YouTube Soundcloud Op deze cirkeldiagram is procentueel waar te nemen hoeveel volgers Misterwives heeft. Facebook en YouTube staan respectievelijk op de eerste en tweede plaats. Instagram 10% 30% 27% 16% 17% 52 1.1.1 Facebook Elke Facebookpagina start vanop het tabblad 'timeline’. Daarnaast zijn er bij Misterwives de tabbladen ‘likes’, ‘tour dates’ en ‘more’ waaronder je foto's, video's en evenementen terugvindt. De profielfoto is een groepsfoto, de coverfoto is de albumcover die de groepsnaam en het nieuwe album vermeld . 1.1.2 Twitter De gebruikte foto's zijn dezelfde als op de Facebookpagina maar hier is de albumcover de profielfoto en de groepsfoto de coverfoto. Bij de persoonlijke informatie wordt een link geplaatst naar iTunes voor hun nieuwe album en een link naar de website. Het account werd vrij snel na de oprichting van de band aangemaakt. 53 1.1.3 Instagram De profielfoto is dezelfde als bij de vorige kanalen. De link leidt je af naar iTunes voor de aankoop van hun muziek. De weergave via locatie wordt zeer frequent gebruikt. 1.2 Little Daylight Little Daylight is een Amerikaanse groep die alternatieve pop- en rockmuziek brengt. De band bestaat uit zangeres en keyboardspeelster Nikki Taylor, gitarist Matt Lewkowicz en gitarist Eric Zeiler. Ze brachten tot op heden één studio-album uit genaamd Hello Memory (2014). De groep heeft net een uitverkochte Amerikaanse tournee achter de rug. Ook hun website is Tumblr-based. Zij verwijzen via iconen enkel naar Facebook, Twitter, Instagram en Soundcloud. De rechtstreekse link naar YouTube ontbreekt. Spotify komt niet aan bod want daar zijn ze ook maar met één nummer te vinden. Zij houden ook een blog bij, die geen tekst bevat maar wel een link naar een Flickr-account. 54 LITTLE DAYLIGHT A A N TA L VO LG E RS Facebook Twitter YouTube Soundcloud Op de cirkeldiagram is procentueel waar te nemen hoeveel volgers Little Daylight hebben. Facebook en Twitter staan respectievelijk op de eerste en tweede plaats. Instagram 30% 42% 9% 6% 13% 1.2.1 Facebook Bij Little Daylight volgen de tabbladen grotendeels het zelfde patroon als bij Misterwives maar hier is het tabblad met de ‘likes’ vervangen door 'music + video's' waarop al hun nummers te beluisteren en bekijken zijn. Ook de beschikbare YouTube filmpjes kan je hier bekijken. Onder het tabblad 'more' vinden we foto's, video's en vinden dit leuk. Hun profielfoto is de albumcover van hun eerste album, maar straalt weinig herkenbaarheid uit voor wie het album niet kent. Hun coverfoto is een groepsfoto maar zonder naamvermelding. 55 1.2.2 Twitter De profielfoto verwijst opnieuw naar het album, maar is bewerkt. De coverfoto is een gelijkaardig bewerkte groepsfoto; ook hier ontbreekt enige naamverwijzing. Bij de persoonlijke informatie wordt vermeld vanwaar de groep afkomstig is en een link naar de Facebookpagina. Ook zij hebben onmiddellijk na de opstart van hun band een Twitteraccount aangemaakt. 1.2.3 Instagram De profielfoto is dezelfde als op de vorige sociale media. De link brengt je naar een pagina waarop je nummers gedeeltelijk kan beluisteren en kan doorklikken om ze aan te kopen op iTunes. De weergave via locatie wordt nauwelijks gebruikt. 56 1.3 Interpol Interpol is een rockband uit New York, bestaande uit zanger en gitarist Paul Banks, zanger en gitarist Daniel Kessler, basgitarist en keyboardspeler Carlos Dengler en drummer Greg Drudy. Doorheen de jaren zijn Carlos Dengler en Greg Drudy solo gegaan en vervangen door Sam Fogarino en Paul Banks. De band heeft vijf albums uitgebracht, waarvan de laatste, “El Pintor”, is gelanceerd in 2014. De website is geen Tumblr-product en de enige die met een zoekopdracht via Google niet onmiddellijk te vinden is. Interpol verwijst immers ook naar de internationale organisatie die zich bezighoudt met ondersteunen van politieorganisaties. Een fijnere zoekopdracht leidt je naar www.interpolnyc.com. Op Soundcloud zijn ze amper actief, op Spotify daarentegen is er wel veel materiaal te vinden. INTERPOL A A N TA L VO LG E RS Facebook Twitter YouTube Soundcloud 2% 3% Op de cirkeldiagram is procentueel waar te nemen hoeveel volgers Interpol heeft. Facebook is met 87% hun kanaal met de meeste volgers. Instagram 0% 8% 87% 57 1.3.1 Facebook Interpol is populair op Facebook. Ze hebben een groot aantal volgers (1,3 miljoen). De vertrouwde ‘timeline’ en ‘about’ worden aangevuld met ‘events’, ‘photos’. Onder ‘more’ zijn er video's, likes en hun nieuwe album “El Pintor" terug te vinden. Deze link naar hun nieuw album biedt de mogelijk om de nummers rechtstreeks via iTunes , Amazon en andere te kopen. Profiel- en coverfoto zijn dezelfde, namelijk de cover van hun nieuwe album. Daarbij plaatsen ze de naam van de groep en de naam van het album zelf, waardoor het herkenbaar wordt. 1.3.2 Twitter Interpol kiest ervoor om dezelfde lijn door te trekken in het gebruik van de foto's. Net als op hun Facebookpagina houden ze de lay-out zeer simpel, profiel- en coverfoto zijn van hun nieuwe album. Op hun pagina delen ze hun officiële website, de link naar hun merchandise, Facebook en Instagram account. Interpol gebruikt initialen op het einde van elke tweet, zo weten de fans welk bandlid getweet heeft. 58 1.3.3 Instagram De lijn in de foto's wordt doorgetrokken, de foto van het album is opnieuw gebruikt. De link brengt je naar de Facebookpagina van Interpol. Interpol is duidelijk geen fervente aanhanger van Instagram. Het aantal berichten ligt merkelijk laag en ze volgen zelf ook maar één groep. 59 DEEL 3: Sociale media in het Vlaamse muzikale landschap 1. Hoe gebruiken rockmuzikanten in Vlaanderen sociale media? Net als bij de Amerikaanse rockmuzikanten, voerde ik een onderzoek uit bij de Vlaamse rockmuzikanten. Deze keer volgde ik de artiesten van 1 april tot 1 mei. Zo kan ik verschillende tijdstippen met elkaar vergelijken. De drie groepen draaien al een tijdje mee, Steak Number Eight en The Van Jets zijn minder bekend, Triggerfinger is de gekende naam. Om een duidelijk overzicht te bieden, kan je hieronder een schema zien met de kenmerken van elke Vlaamse band. CATEGORIE BAND Steak Number Eight PLATENLABEL Indie Recordings Metal / post-rock GENRE OPGERICHT AFKOMSTIG UIT AANTAL LEDEN SUCCESVOL The Van Jets Sony Music Rock / garage / pop 2004 Wevelgem 2004 Oostende Triggerfinger Indie Rock / alternative / classic rock 2003 Antwerpen Vier mannen Vier mannen Drie mannen Ze touren momenteel rond met Prong, een Amerikaanse metal band. Ze doen optredens in o.a. België, Duitsland en Italië Ze staan met hun nieuwe single The Sound Of Sea in de hitlijst top 50 Hun remake van I follow rivers - Lykke Li stond op nummer 1 bij de Ultratop en 44 weken in de toplijsten. 60 1.1 Steak Number Eight Steak Number Eight is een postrock- en noiseband uit Wevelgem die bestaat uit gitarist en zanger Brent Vanneste, drummer Joris Casier, gitarist Cis Deman en bassist Jesse Surmont. Ze wonnen in 2007 het provinciaal rockconcours Westtalent. In 2008 wonnen ze Humo’s Rock Rally, waarmee ze de jongste winnaars ooit werden. In datzelfde jaar brachten ze hun eerste album uit. In totaal hebben ze drie albums gelanceerd. Ze zijn bezig met het opnemen van hun vierde album. De echte doorbraak laat nog op zich wachten De website van Steak Number Eight is niet meer toegankelijk, een verklaring hiervoor heb ik niet gevonden. Ze zijn zowel op Soundcloud als op Spotify terug te vinden. STEAK NUMBER EIGHT Op de cirkeldiagram is procentueel waar te nemen hoeveel volgers Steak Number Eight heeft. Facebook heeft met 80% de meeste ‘likes’. A A N TA L VO LG E RS Facebook Twitter YouTube Soundcloud 2% 4% Instagram 2% 12% 80% 61 1.1.1 Facebook Facebook is het meest gebruikte kanaal. De tabbladen zijn dezelfde als bij de andere groepen en bieden geen extra's. Onder ‘about’ is er veel extra informatie te vinden Hun profielfoto is de cover van hun laatste album. Op hun coverfoto posten ze tourdata voor de nabije toekomst. De foto met het gezicht die herhaald wordt, is niet te linken aan de groep. 1.1.2 Twitter De profielfoto is de cover van hun meest recente album. De coverfoto is een actiefoto van een optreden. Er is geen naamverwijzing of herkenbaarheid van de groepsleden. In de persoonlijke informatie zijn er links naar de website (die niet werkt) en Facebookpagina. Ook is er een rechtstreekse link naar de Twitteraccount van elk individueel bandlid. De opstart van de pagina dateert van 2009, zo'n drie jaar nadat Twitter actief werd. 62 1.1.3 Instagram Hun Instagramaccount heeft lange tijd geen activiteit gekend. Van april 2014 tot 2015 werd er niets gepost. Het aantal berichten ligt laag, net als de volgers. De profielfoto is een groepsfoto. De link verwijst naar de website. Weergave via locatie wordt gebruikt maar minimaal. 1.2 The Van Jets The Van Jets is een rockband uit Oostende die een mengeling van glamrock, garagerock en rock‘n’roll brengt. De groep bestaat uit zanger en gitarist Johannes Verschaeve, drummer Michael Verschaeve, gitarist Wolfgang Vanwymeersch en basgitarist Frederik Tampere. Voor The Van Jets begon de carrière in 2004 met een overwinning op Humo’s Rock Rally. Ze hebben vier albums uitgebracht, waarvan de laatste ‘Welcome To Strange Paradise’, dateert van april 2015. The Van Jets hebben een website gemaakt via Tumblr. De link naar de verschillende kanalen is er, maar niet duidelijk zichtbaar. De website is volledig in het Engels geschreven en er is geen Nederlandse versie beschikbaar. Zij zijn actief op Spotify maar nauwelijks op Soundcloud, de laatste update gebeurde twee jaar geleden. Ook op YouTube zijn ze pas sinds maart 2015 met een account actief. 63 THE VAN JETS A A N TA L VO LG E RS Facebook Twitter YouTube Soundcloud 2% Op de cirkelgrafiek is procentueel waar te nemen hoeveel volgers The Van Jets heeft. Facebook neemt ook hier de eerste plaats in met 83%. Instagram 1% 1% 13% 83% 1.2.1 Facebook The Van Jets zorgen voor regelmatige updates. De tabbladen zijn identiek aan wat de andere groepen aanbieden. Hun profielfoto is een groepsfoto. Op de coverfoto wordt duidelijk de link naar hun nieuwe album gelegd en de tourdata. Op elke coverfoto bevinden zich een aantal knoppen; het gaat meestal om ‘like’, ‘share’, ‘message’ of ‘follow’. Bij the Van Jets is er een knop 'shop now' die je afleidt naar iTunes om hun nummers te downloaden. Dit vinden we bij geen enkel onderzochte groep terug. 64 1.2.2 Twitter The Van Jets gebruiken Twitter even frequent als Facebook. Profiel- en coverfoto zijn dezelfde als op Facebook. De toevoeging van tekst maakt duidelijk om wie het gaat en dat er een nieuw album is. Bijkomend is er enkel de link naar de website. Ook zij begonnen in 2009 met twitteren. 1.2.3 Instagram The Van Jets zijn niet echt actief op de Instagramaccount. Het aantal berichten, noch het aantal volgers ligt hoog. De profielfoto is dezelfde als op Facebook en Instagram. De link verwijst naar de website. Er is slechts één foto via locatieweergave. 65 1.3 Triggerfinger Triggerfinger is een rockband, afkomstig uit het Antwerpse. De band bestaat uit zanger en gitarist Ruben Block, bassist Paul Van Bruystegem en drummer Mario Goossens. In totaal hebben ze al vijf albums uitgebracht, de laatste 'By Absence of The Sun' dateert uit 2014 . Hun website is in het Engels geschreven. Er is geen Nederlandstalige versie maar de site is visueel met weinig tekst. Er is een link naar Facebook, Twitter en YouTube. Op Soundcloud is er wel beweging maar niet recent. Op Spotify kan je het nieuwe album terugvinden. TRIGGERFINGER A A N TA L VO LG E RS Facebook Twitter YouTube Soundcloud 2% 7% Op de cirkeldiagram is procentueel waar te nemen hoeveel volgers Triggerfinger heeft. Met 77% staat Facebook aan de leiding. Instagram 1% 13% 77% 66 1.3.1 Facebook Triggerfinger kan rekenen op een groot aantal volgers. De tabbladen zien er enigszins anders uit dan de standaardbladen. Er zijn drie opvallende verschillen met de reeds besproken groepen. 'Triggershop' is een online store met merchandise. Onder 'more' is er een chatknop en een knop 'albumplayer' waar hun laatste album gratis kan beluisterd worden. De profielfoto is niet enkel een groepsfoto maar ook de cover van de nieuwste plaat. De coverfoto is een groepsfoto zonder hoofden die door dezelfde kledij op de profielfoto kan gelinkt worden aan Triggerfinger. 1.3.2 Twitter Hun Twitterpagina biedt een link naar de website. Hun profiel en coverfoto zijn dezelfde als op Facebook zonder een verwijzing naar de groepsnaam. Ook zij begonnen met twitteren in 2009. 67 1.3.3 Instagram De profielfoto is een andere groepsfoto, de herkenbaarheid wordt niet doorgetrokken. Er is een link naar de website. Triggerfinger gebruikt de locatievoorzieningen quasi niet. 68 Resultaten 69 DEEL 4: Onderzoek en resultaten 1. Onderzoek 1.1 Facebook Misterwives Little Daylight Aantal posts Top 3 likes Interpol Steak Number The Van Jets Triggerfinger Eight 24 19 40 17 12 9 2045 1391 1056 59110 143 95 74 14903 12684 12642 10719 1401085 851 293 225 15975 Dinsdag & woensdag Zondag Dinsdag Vrijdag - niet Maandag & vrijdag Donderdag Tijdstip Avond Avond Avond Teks + foto/video Tekst + foto/link Alles Volgers Dagen - meest Vorm Inhoud naar categorie - meest - niet Hashtags 2, 5 & 7 8 Nauwelijks Woensdag 2, 5 & 7 3&7 1&6 6 Nauwelijks Nauwelijks 251 232 168 21274 3777 1375 1294 168918 Woensdag & Woensdag vrijdag Dinsdag & Donderdag zondag Avond Middag & avond Middag & avond Tekst + foto/link/video Tekst + foto/link/video Tekst + foto/link/video 1, 3 en 6 2&8 Nauwelijks 2&7 8 Altijd 3, 5 & 7 6&8 Nauwelijks Conclusie: - De meest populaire dagen zijn dinsdag, woensdag en vrijdag. Donderdag en zondag zijn de dagen waarop het minst wordt gepost. Weekends scoren beduidend lager dan weekdagen. - Avondposts hebben een groter succes dan deze in de namiddag of ochtend. - De minst gebruikte categorieën zijn deze over categorie 6, 4 en 8. De meest gebruikte zijn 2, 3, 5 en 7. De fans hebben een voorkeur voor posts betreffende 2 en 7. - Hashtags worden nauwelijks gebruikt, behalve bij The Van Jets, die ze altijd gebruiken bij een post. - De meesten kiezen voor een combinatie van tekst met een video, foto of een link. 70 1.2 Twitter Misterwives Aantal posts Top 3 likes Little Daylight Interpol Steak Number The Van Jets Triggerfinger Eight 36 5 42 16 74 26 560 486 456 30300 16 11 6 4496 579 467 423 131000 7 4 1 2479 251 232 168 3338 54 22 20 29800 Dinsdag & woensdag Woensdag & donderdag Donderdag & vrijdag Zaterdag Woensdag Voormiddag Vorm Tekst + foto/link Alles Voor- en namiddag Tekst Dinsdag & zondag Avond Donderdag Voor- en namiddag Tekst Dinsdag & woensdag Donderdag & zaterdag Voormiddag Tekst + foto/link/video Tekst + foto/link/video Inhoud naar categorie - meest - niet Hashtags 2, 3 & 7 6 Nauwelijks 1, 3 & 7 1&6 Nauwelijks 3, 5 & 7 6 Nauwelijks 3&7 1, 2, 5, 6 & 8 Nauwelijks 2, 3 & 7 1&8 Altijd 3, 5 & 7 6&8 Nauwelijks Volgers Dagen - meest - niet Tijdstip Voormiddag Conclusie: - De meest populaire dagen zijn dinsdag en woensdag. Donderdag is de dag waarop het minst wordt gepost. Weekends scoren beduidend lager dan weekdagen. - Posts in de voormiddag hebben een groter succes dan in de namiddag of avond. - De minst gebruikte inhoud zijn deze over categorie 1, 6 en 8. De meest gebruikte zijn 2, 3, 5 en 7. De fans hebben een voorkeur voor posts betreffende 3 en 7. - Hashtags worden nauwelijks gebruikt, behalve bij The Van Jets, die ze altijd gebruiken bij een post. - De meesten kiezen voor een combinatie van tekst met een video, foto of een link. 71 - Bij Twitter heb ik ook de ratio gemeten tussen tweets en retweets. Interpol, Steak Number Eight en Triggerfinger hebben geen enkele tweet geretweet in de periode van één maand. LITTLE DAYLIGHT MISTERWIVES Tweets Retweets Tweets THE VAN JETS Retweets Tweets Retweets 17% 35% 44% 65% 56% 83% Zoals te zien is op de cirkeldiagrammen, ligt bij de groepen die retweeten de verhouding retweets duidelijk hoger bij de Amerikaanse groepen dan bij de Vlaamse. 72 1.3 Instagram Misterwives Little Daylight Aantal posts Top 3 likes Volgers Dagen - meest - niet Vorm Inhoud naar categorie - meest - niet Hashtags Interpol Steak Number Eight The Van Jets Triggerfinger 14 3281 2985 2776 33800 10 150 109 88 2030 4 2912 2691 2672 32600 5 40 32 29 307 23 60 47 43 463 9 311 241 218 3766 Woensdag Maandag & dinsdag Donderdag & zondag Foto Vrijdag / Woensdag / Foto Maandag & zaterdag Foto Donderdag & vrijdag Dinsdag 2, 3, 5 & 7 3&5 1, 6 & 8 1, 2, 6, 7, 8 Nauwelijks Niet 3 Overige Niet Dinsdag & donderdag Foto 2, 5 & 7 6&8 Nauwelijks Foto Dinsdag & donderdag Foto 2, 3, 5 & 7 1, 6 & 8 Altijd 2, 5 & 7 1, 6 & 8 Nauwelijks Conclusie: - De meest populaire dagen zijn woensdag en vrijdag. Dinsdag en donderdag zijn de dagen waarop het minst wordt gepost. - Instagram geeft de uren niet weer wanneer er een post is gelanceerd, het tijdstip konden we niet meten. - Bij inhoud zijn de minst gebruikte categorieën deze over categorie 1, 6 en 8. De meest gebruikte zijn 2, 3, 5 en 7. De fans hebben een voorkeur voor posts betreffende 5 en 7. - Hashtags worden enkel gebruikt bij The Van Jets. - Op Instagram is het enkel mogelijk om een foto of video te posten. De meeste groepen posten qua inhoud overwegend foto’s, enkel Misterwives springt eruit met 35% video’s op hun Instagram account. 73 2. Conclusie 1. Welk sociaal mediakanaal geniet de voorkeur gebaseerd op likes en volgers ? In het onderzoek hebben we bij elk kanaal de top 3 van de posten die het meest geliket werden opgelijst. Deze top 3 is een weergave van de reacties die een post teweeg brengt. Het zijn niet noodzakelijk de volgers die reageren. Uit het onderzoek blijkt dat posts op Facebook meer reactie losweken op één uitzondering na: Misterwives scoort duidelijk beter met posts op Instagram. Instagram komt op de tweede plaats en Twitter volgt in aantal likes op een ruime afstand. Nochtans worden er bij alle groepen meer tweets geplaatst dan Instagram posts. Op basis van het aantal volgers is Facebook het kanaal met de meeste volgers bij alle groepen. Twitter komt op de tweede plaats en daarna Instagram. Enkel bij Misterwives is het aantal volgers groter op Instagram dan Twitter. We hebben in het onderzoek bekeken hoeveel volgers er zijn op elk medium maar we kunnen cijfermatig niet achterhalen hoeveel unieke volgers er op elke sociale media zijn. Uit het onderzoek blijkt dat alle groepen wel eens eenzelfde post plaatsen op de drie kanalen. Om de aandacht van de trouwe volgers over de kanalen heen te behouden is het aan te raden om diversiteit te voorzien zodat het geen copy-paste verhaal wordt. We stelden eerder al dat elke gebruiker van een sociaal mediakanaal een post kan leuk vinden. Uit het onderzoek kunnen we dan ook niet afleiden of er een verband is tussen volgers en likes. In onderstaande tabel hebben we toch beide aan elkaar gelinkt en in procenten uitgedrukt: stel dat enkel volgers een like kunnen geven, hoe verhoudt de toplike zich tegenover het aantal volgers. Hier maken we abstractie van de top post op Facebook bij Steak Number Eight die ver boven hun andere likes uitstak en de drie top posts van The Van Jets op Twitter. Het algemene beeld dat Instagram meer geliket wordt bij de volgers. Een voorzichtige conclusie is dat er minder volgers reageren op een post op Facebook en Twitter en dat de reacties op Instagram meer gelinkt zijn aan de volgers. Een andere voorzichtige conclusie is dat apps die enkel beschikbaar zijn op mobiele apparaten meer reacties genereren dan toepassingen die zowel op computer als smartphone en tablet te vinden zijn. Facebook Twitter Instagram Misterwives Little Daylight Interpol 3,45 1,8 9,7 0,95 0,35 7,38 0,9 0,44 8,9 Steak Number Eight 5,3 0,28 13 The Van Jets Triggerfinger 1,1 7,5 12,9 2,25 0,18 8,25 74 2. Is er een verschil in likes waar te nemen naar vorm en inhoud van de posts ? Bij elke post hebben we gekeken onder welke vorm er gepost werd, hetzij enkel tekst, video, foto, link of een combinatie van deze vormen. We hebben voor elk kanaal opgelijst welke vorm het meest gebruikt werd. Instagram laten we hier buiten beschouwing omdat het een kanaal is die zich toelegt op foto's. Facebook is het medium waarop het meeste informatie kan gepost worden. Uit het onderzoek bleek dat er altijd een combinatie van tekst met foto, video of link als meest gebruikt uit kwam. Twitter is eerder een tekstmedium maar uit het onderzoek kwam naar voor dat op Misterwives na ook hier de combinatie tekst met foto, video of link meest aan bod kwam. In de top 3 likes merken we dat er veel meer posts voorkomen met combinatie tekst + foto's/video's dan enkel posts bestaande uit tekst. A picture says more than a thousand words. Frederick R. Barnard In het onderzoek hebben we gekeken naar het gebruik van hashtags bij de drie kanalen, maar we hebben dit niet weerhouden in onze resultaten omdat deze niet representatief waren. Hashtags worden nauwelijks gebruikt, behalve bij The Van Jets, die ze altijd gebruiken bij een post. Er was geen onderscheid te merken bij The Van Jets ten opzichte van andere groepen door het gebruik van hashtags. Wat de inhoud betreft, hebben we gefilterd op basis van zelfgemaakte categorieën en opgelijst welke de meest voorkomende waren en degene die niet voorkwamen. Hier willen we meegeven dat uit onderzoek bleek dat categorie drie (tourdata) en vier (festival) moeilijk te onderscheiden waren. De resultaten hebben we verzameld in categorie drie. Bij alle sociale media kanalen en alle groepen zagen we dat inhoudelijke posts over muziek en album, tourdata en optredens en promotie eigen band meest gebruikt werden. De categorieën fans, promoten merchandise en promotie andere groepen waren degene die meest voorkwamen bij de niet gebruikte categorie. Uit het onderzoek blijkt dat posts over het promoten van de eigen band meest geliket worden. Gezien deze posts veelal oproepen bevatten (stem ons in de tijdloze 100, stem ...) is dit een logisch gevolg. Daarna zijn de posts over de muziek + de albums en over de tourdata het meest geliket. We kunnen stellen dat de essentie van wat fans vroeger hadden en wat ze nu willen hetzelfde is: de muziek zelf en de optredens van de band. 75 3. Is er een beste dag, tijd of periode om te posten ? We hebben de Amerikaanse groepen in januari gevolgd en de Vlaamse groepen in april. Er zijn geen verschillen waar te nemen naar maand. Verder hebben we bekeken of er een verhoogde activiteit of aantal likes was in de paasvakantie (april), dit bleek ook niet het geval. De meting naar tijdstip laten we uit het onderzoek. Er is het verschil in tijdzone en een post in de voormiddag kan evengoed likes genereren in de namiddag en dit konden we niet meten. Bovendien is er geen tijdsvermelding bij de posts op Instagram. We hebben bekeken welke de dag was waarop het meest gepost werd en welke dag er niet gepost werd. Algemeen bleek dat er meer gepost wordt op weekdagen dan in het weekend. De meest gebruikte dag is de woensdag, de minst gebruikte dag is de donderdag. Wat Vlaanderen betreft, kunnen we hieruit afleiden dat de groepen mikken op de schoolgaande jeugd. Als we de dag van de post tegenover het aantal likes zetten, dan blijkt er een constante te zijn: over alle kanalen en bij alle groepen is de zaterdag de dag die het meeste likes teweegbrengt. We kunnen niet aantonen dat er effectief meer gebruikers actief zijn op sociale media op zaterdag maar het lijkt voor de hand liggend dat in het weekend mensen meer tijd hebben om zich hier mee bezig te houden. 4. Is er een waarneembaar verschil tussen de Vlaamse en Amerikaanse groepen ? In de cirkeldiagrammen die we bij elke groep plaatsten, merken we dat de verhouding van de volgers over vijf kanalen (Facebook, Twitter, Instagram, Soundcloud en YouTube) evenwichtig is bij Misterwives en Little Daylight. Interpol volgt die trend niet. Bij de Vlaamse groepen neemt Facebook 77% tot 83% van de volgers in en Facebook + Twitter samen zijn goed voor 90% of meer van de volgers. We kunnen stellen dat in Vlaanderen de andere kanalen nog niet hun weg gevonden hebben naar het grote publiek. Er zijn geen opvallende verschillen tussen Vlaanderen en Amerika in de frequentie van de posts en het aantal likes op Facebook en Twitter. Bij Instagram ligt dit anders: de frequentie ligt bij beiden op hetzelfde niveau maar het aantal likes ligt merkelijk lager in Vlaanderen. Dit bevestigt de eerste stelling. Facebook en Twitter zijn in Vlaanderen populairder. Naar inhoud, vorm en tijdstip is er geen onderscheid. Alle eerder vermelde conclusies gelden voor de beide nationaliteiten. In aantal posts is er gemiddeld een iets hogere frequentie bij de Vlaamse groepen op Facebook en een iets hogere frequentie bij de Amerikaanse groepen op Twitter. Dit sluit aan bij de populariteit van Facebook in Vlaanderen. 76 5. Is er een waarneembaar verschil tussen de bekende en minder bekende groepen ? Het onderzoek leverde geen verschil op naar tijdstip, vorm of inhoud. Uiteraard ligt het aantal volgers en likes hoger bij Interpol en Triggerfinger. Er is één verschil die opvalt: bij Interpol ligt het gebruik van Instagram ligt zeer laag, net als het aantal volgers en likes. Het is duidelijk dat zij dit medium achterwege laten als we naar hun activiteit en volgers op Facebook en Twitter kijken. Bij de Vlamingen ligt het gebruik van Instagram algemeen laag en bijgevolg is dit voor Triggerfinger minder doorslaggevend. Wegens te weinig vergelijkend onderzoeksmateriaal, knopen we hier verder geen conclusies aan. 77 Advies 78 3. Advies Dit is mijn advies voor beginnende muzikanten, gebaseerd op mijn onderwerp en onderzoeksvragen. Een eigen website is het beginpunt. Tumblr is een handig hulpmiddel om het in eigen beheer te doen. Vanop de website voorzie je ruimte om te linken naar de verschillende sociale mediakanalen. Daarna start je met het aanmaken van accounts op sociale media. Het is bij gebruik van sociale media geen kwestie van of/of maar van en/en. Facebook is een evidentie omdat dit het medium met het grootste aantal gebruikers is en het meeste ruimte laat om informatie te delen. Twitter is door de veelheid aan korte berichten een vluchtiger medium. Het is aangeraden om actief te zijn, maar post niet meer dan enkele updates per dag om je fans niet te overladen. Instagram is het medium dat het meeste reactie teweegbrengt. Het is aangeraden om als beginnende muzikant actief te zijn op deze vorm van sociale media. De toepassing is eenvoudig en de klemtoon ligt op de foto en dit spreekt de fans duidelijk aan. Mijn advies is dan ook om dit kanaal ten volle te benutten. Uit het onderzoek blijkt dat alle groepen wel eens eenzelfde post plaatsen op Facebook, Twitter en Instagram. Met deze minimale inspanning heb je maximaal bereik maar het is aan te raden om diversiteit te voorzien om de aandacht van de trouwe volgers over de kanalen heen te behouden. In mijn theorie heb ik andere kanalen besproken die ook kunnen gehanteerd worden. Om je muziek te laten opmerken zijn er andere spelers die zich specifiek op de muziek en de optredens toeleggen. Daarom adviseer ik kanalen zoals Soundcloud en Spotify te gebruiken. Het is aan te raden om bij een post je tekst altijd aan te vullen met een foto of video. Persoonlijk vond ik dat ook het herhalen van de cover- en profielfoto's bij de verschillende kanalen een sterke visuele meerwaarde bood. Mijn advies is om posts inhoudelijk te beperken tot updates over de muziek, albums en optredens. Bij muziek blijkt de lancering van een nieuwe single/album een moment te zijn waarop de fan graag actief inspeelt. Ik raad aan om de lancering van een album te benutten en de interactie met andere kanalen (zoals Spotify en Soundcloud) te optimaliseren. Het is aangeraden om een post plaatsen op een zaterdag, want dit brengt meer reactie teweeg dan andere dagen. Als advies kan ik ook meegeven dat woensdag een geschikte dag is om posts te delen. Kortom, maak gebruik van alle kanalen en leg de focus meer op Instagram. Het is aangeraden om op zaterdag te posten. Mijn advies is om vooral visueel materiaal te delen en de nadruk te leggen op de muziek, het album en de optredens. 79 4. Besluit en reflectie Sociale media zijn onlosmakelijk verbonden met het lot van een beginnende muzikant. Dit blijkt in mijn bachelorproef al uit het theoretisch gedeelte. Het onderzoek op zich is een logische voortzetting van deze conclusie. Het is ondenkbaar om nu te starten in de muziekwereld zonder actief te zijn op sociale media. Hoewel bij de Vlaamse muzikanten de focus duidelijk op Facebook en Twitter ligt en bij de Amerikaanse er een evenwichtiger spreiding is, is er geen fundamenteel verschil tussen Amerikaanse en Vlaamse muzikanten. Het was misschien beter geweest om het onderzoek geografisch te beperken tot één land en breder te zetten in genre. Maar uiteindelijk kom je dit pas te weten na het onderzoek. Ik ben zeker tevreden over deze keuze. Ook de mix tussen, minder bekende en bekende groepen zou ik behouden. Je kan maar advies geven indien je de eventuele verschillen in aanpak detecteert. De drie onderzochte kanalen waren een goede zet maar ik zou het onderzoek meer in een specifieke richting sturen. Zowel Misterwives als The Van Jets brachten dit jaar een nieuw album uit. Een onderzoek zou kunnen zijn dat we nagaan welke impact de release heeft op de volgers van sociale media, de evolutie van de activiteit op de verschillende kanalen en de manier waarop dit bij de groepen wordt aangepakt. Bij de categorieën zou ik minder gedetailleerd werken. De hashtags namen veel tijd in beslag om op te volgen, maar bleken in de praktijk zo weinig gebruikt te worden dat het geen bruikbare informatie gaf. Het onderzoek was voor mij een ideale mix tussen twee onderwerpen die mijn interesse wegdragen. Ik hoop met deze bachelorproef en het advies een bijdrage te hebben kunnen leveren om de beginnende muzikant op weg te zetten. 80 Bijlagen Barnes and Nobles en Amazon Hierboven kan je zien hoe Barnes and Noble zijn boeken aanprijst. Naast een samenvatting van het boek zelf, kan je een review van de redactie lezen en details van het boek zelf. 81 82 Op de vorige pagina kan je zien hoe Amazon zijn boeken aanprijst. Naast een samenvatting van het boek zelf, kan je een review van de redactie lezen en productspecificaties. Daarnaast kan je ook reviews lezen van klanten zelf. Zij kunnen sterren geven met een beschrijving hoe ze het boek vonden. Bandsintown Concert Cloud Zoekopdracht Misterwives op YouTube 83 Voorbeeld onderzoek 84 85 Begrippenlijst DIY: afkorting voor do-it-yourself, of doe-het-zelf. Folksonomie: folksonomie is een samentrekking van de woorden ‘folk’ (mensen) en ` taxonomie`. Het is een vorm van definiëring en ordening van gegevens door gebruikers of de internetgemeenschap zelf, op basis van consensus. Hashtag: combinatie van een hekje (#) en een aantal letters om aan te geven dat een bericht over een bepaald onderwerp gaat. Ingebed systeem: computersysteem dat is opgenomen in een groter geheel, waarin de computer meestal de besturingsfunctie vervult. Tag: extra informatie die ter identificatie aan data in een bestand wordt toegevoegd. Tagcloud: een tagcloud, word cloud of woordwolk is een visuele weergave van inhoudstags die op een website, meestal een weblog, worden gebruikt. Taxonomie: een taxonomie definieert objectklassen en de onderlinge relaties in een hiërarchisch opgebouwd systeem. Taxonomieën worden in informatiebeheer bijvoorbeeld gebruikt in thesaurie om informatie of objecten beter te kunnen identificeren, ordenen en terugvinden. Z.j.: zonder jaartal Bronnen Online Alexander, B. (2006). Web 2.0: A new wave of innovation for teaching and learning? Geraadpleegd op 28 december 2014 via http://www.educause.edu/ero/article/web-20-new-wave-innovation-teaching-and-learning Antonios, J. (2010). The social media hierarchy of needs. Geraadpleegd op 5 mei 2015 via http://johnantonios.com/2010/02/06/the-social-media-hierarchy-of-needs/ Au, A. (2012). Easy scheduling – auto schedule in the dashboard. Geraadpleegd op 12 april 2015 via http://blog.hootsuite.com/autoschedule/ Bandcoach. (2012). Social media voor muzikanten. Geraadpleegd op 15 oktober 2014 via http://www.bandcoach.eu/main/magazine/uitgelicht/tips/social-media-voor-muzikanten.html 86 Bannier, S. (2009). The Musical Network 2.0 & 3.0. Geraadpleegd op 10 maart 2015 via http://www.slideshare.net/stijnbannier/the-musical-network-20-30 Barnig, M. (2013). Online music: last.fm, Deezer and Spotify. Geraadpleegd op 25 maart 2015 via http://www.web3.lu/online-music-last-fm-deezer-and-spotify/ Baym, N. (2012). Fans or friends?: seeing social media audiences as musicians do. Geraadpleegd op 21 december 2014 via http://www.participations.org/Volume%209/Issue%202/17%20Baym.pdf Beattie, A. (2011). Geraadpleegd op 7 januari 2015 via http://www.techopedia.com/2/27884/internet/social-media/whatis-the-difference-between-social-media-and-web-20 Beek, T. (2013). Hoe gebruik je social media als muzikant? Geraadpleegd op 15 oktober 2014 via http://www.tombeek.nl/hoe-gebruik-je-social-media-als-muzikant/ Bennett, K. (2013). I was having a crappy day and interviewing little daylight made it much better. Geraadpleegd op 26 april 2015 via http://noisey.vice.com/blog/i-was-having-a-crappy-day-and-interviewing-little-daylight-made-it-much-better Billboard: chart information. Geraadpleegd op 12 mei 2015 via http://www.billboard.com/artist/303858/interpol/chart Billingsley, C. (2013). 5 ways to grow your band’s fan base via social media. Geraadpleegd op 15 oktober 2015 via http://www.seeksocialmedia.com/ways-to-grow-your-bands-fan-base/ Boodts, K. (2012). Social media in de muzieksector, waarom Sigur Rós goed bezig is. Geraadpleegd op 15 oktober 2014 via http://www.theschoolofmarketing.be/social-media-in-de-muzieksector-waarom-is-sigur-ros-goed-bezig/ Boogert, E. (2014). Soundcloud: 175 miljoen gebruikers per maand. Geraadpleegd op 17 mei 2015 via http://www.emerce.nl/nieuws/soundcloud-175-miljoen-gebruikers-per-maand Breuner, K. (2011). 7 Tips for Building a More User-Friendly Music Website. Geraadpleegd op 16 maart 2015 via http://diymusician.cdbaby.com/2011/02/7-tips-for-building-a-more-user-friendly-music-website/ Brian, M. (2012). Deezer expands its music platform to 160 countries, launches free service to match Spotify. Geraadpleegd op 14 mei 2015 via http://thenextweb.com/media/2012/10/10/deezer-expands-its-music-platform-to-160countries-launches-free-service-to-match-spotify/ Bruijntjes, J. (2009). Het verschil tussen web 2.0 en sociale media. Geraadpleegd op 7 januari 2015 via http://www.frankwatching.com/archive/2009/01/09/het-verschil-tussen-web-20-social-media/ Buck, S. (2013). The beginner’s guide to Instagram. Geraadpleegd op 10 maart 2015 via http://mashable.com/2012/05/29/instagram-for-beginners/ 87 Cliffor, I. Top (2011). Twitter tips for musicians – Tweetdeck, Hootsuite & Tweetadder. Geraadpleegd op 12 april 2015 via http://www.makeitinmusic.com/twitter-for-musicians-tweetadder/ Conquering Technophobia: web 2.0 explained. (2009). Geraadpleegd op 10 november2014 via http://cdwg.discoveryeducation.com/web2.0/Web2.0.pdf Crama, M. (2011). Hoe maak je als muzikant gebruik van social media? Geraadpleegd op 15 oktober 2014 via http://www.musicunited.nl/blog/2011/03/11/hoe-maak-je-als-muzikant-gebruik-van-social-media/ Dutta, S. (2010). What’s your personal Social Media strategy? Geraadpleegd op 25 december 2014 via file:///C:/Users/Eva/Downloads/personal+social+media+strategy.pdf Ehrlich, B. (2011). Measuring Clout: 4 music charts powered by social media. Geraadpleegd op 10 november 2014 via http://mashable.com/2011/08/07/social-music-charts/ Erickson, A. (2014). 10 social media tips for bands and musicians. Geraadpleegd op 10 november 2014 via http://www2.gibson.com/News-Lifestyle/Features/en-us/10-Social-Media-Tips-for-Bands-and-Musicians.aspx Erickson, C. (2012). The beginner’s guide to Tumblr. Geraadpleegd op 5 april 2015 via http://mashable.com/2012/06/03/the-beginners-guide-to-tumblr/ Farmer,C. (2010). 20 top social media marketing tools for musicians. Geraadpleegd op 15 oktober 2014 via http://www.ignitesocialmedia.com/social-media-tools/top-social-media-marketing-tools-for-musicians/ Feys, S. (2013). 2 jaar Spotify in België: hoelang blijft het liedje nog duren? Geraadpleegd op 10 maart 2015via http://www.demorgen.be/technologie/2-jaar-spotify-in-belgie-hoelang-blijft-het-liedje-nog-duren-a1741096/ Geraadpleegd 20 mei 2015 via https://www.facebook.com/help/371634529571035/ Geraadpleegd op 16 maart 2015 via https://muziekmarketingblog.wordpress.com/2011/10/10/welke-bla-bla-kan-je-in-jeblog-zetten-deel-viii-van-online-promotie-tips-en-tools-voor-muzikanten/ Gutteriez, G. (2014) How to add a music tab to your Facebook fan page. Geraadpleegd op 20 mei 2015 via http://www.glenngutierrez.com/2014/10/how-to-add-music-to-your-facebook-fan-page/ The Daily Telegraph. (2014). From a boy living the dream to a man living the nightmare: the rise and fall of Justin Bieber. Geraadpleegd op 10 maart 2015 via http://www.dailymail.co.uk/news/article-2545173/From-boy-living-dreamman-living-nightmare-rise-fall-Justin-Bieber.html Herstand, A. (2014). 10 reasons why your band is failing at social media. Geraadpleegd op 15 oktober 2014 via http://www.digitalmusicnews.com/permalink/2014/07/08/10-reasons-band-failing-social-media Housley, S. Why Independent Artists and Musicians Should Podcast. Geraadpleegd op 17 april 2015 via http://www.feedforall.com/musicians-should-podcast.htm 88 Kelland, D. (2013). 25 social media resources for musicians. Geraadpleegd op 15 oktober 2014 via http://www.musicthinktank.com/mtt-open/25-social-media-resources-for-musicians.html Knibbs, K; (2013). Everything you need to know about your favorite day: Throwback Thursday (er, #tbt). Geraadpleegd op 15 april 2015 via http://www.digitaltrends.com/social-media/where-did-throwbackthusday-come-from/ Kokke, E. (2010). En nu aan de slag met web 3.0? Geraadpleegd op 17 april 2015 via http://www.verenigingsod.nl/discussie/155 Kopinga, W. (2015). Deezer voegt podcasts en internetradio toe. Geraadpleegd 20 mei 2015 via http://www.standaard.be/cnt/dmf20150519_01688636 Kremerskothen, K. (2012). An amazing 8 years. Geraadpleegd op 8 mei 2015 via http://blog.flickr.net/2012/02/10/anamazing-8-years/ Krum, R. (2013). The history of music media – from vinyl to bitstreams. Geraadpleegd op 12 april 2015 via http://www.coolinfographics.com/blog/tag/music Kusek, D. (2014). 10 secrets of social media for musicians. Geraadpleegd op 15 oktober 2015 via http://www.hypebot.com/hypebot/2014/03/10-secrets-of-social-media-for-musicians.html Lafferty, J. (2014). Top 25 Facebook pages: August 2014 – Soccer stars still on the rise. Geraadpleegd op 8 januari 2015 via http://www.insideFacebook.com/2014/08/04/top-25-Facebook-pages-august-2014-soccer-stars-still-on-the-rise/ Lynch, J. (2014). Must-Hear Music Podcast: Exclusive MisterWives Performance, Plus Bruno Mars, Foo Fighters & More. Geraadpleegd op 14 april 2015 via http://www.billboard.com/articles/6312410/must-hear-music-podcastmisterwives-exclusive-performance Mann, S. (2014). The social media network for musicians. Geraadpleegd op 15 oktober 2014 via http://www.london24.com/news/business/the_social_network_for_musicians_1_3401022 Mcdonald, H. (2013). Readers Respond: Which Social Networking Site Is Most Useful To You? Geraadpleegd op 15 oktober 2014 via http://musicians.about.com/u/ua/musicpromotion/networkingpromousersrespond.htm Mens, R. (2013) VEVO lanceert uitgebreide Apple-tv app. Geraadpleegd op 20 april 2015 via http://www.onemorething.nl/2013/08/vevo-lanceert-uitgebreide-apple-tv-app/ Moreau, E. Shorten links with these URL shorteners. Geraadpleegd op 20 mei 2015 via http://webtrends.about.com/od/twitter/tp/Shorten-Links-Url-Shorteners.htm Moreau, E. What Is Vevo? Geraadpleegd op 20 april 2015 via http://webtrends.about.com/od/pr6/a/What-Is-VevoYoutube-Video.htm 89 Nicholson, J. (2014). Bandsintown Reaches 10 Million Registered Users. Geraadpleegd op 10 maart 2015 via http://www.musicrow.com/2014/04/bandsintown-reaches-10-million-registered-users/ Nottebaert, C. (2010). De (op)mars van web 3.0. Geraadpleegd op 10 maart 2015 via http://www.standaard.be/cnt/blkno_20100330_001 O’Reilly, T. (2005). What is Web 2.0: Design Patterns and Business Models for the Next Generation of Software. Geraadpleegd op 3 januari 2015 via http://www.oreilly.com/pub/a//web2/archive/what-is-web-20.html Ooijevaar, R. (2013). Aan de slag met Flickr – 8 handige tips. Geraadpleegd op 10 maart 2015 via http://computertotaal.nl/apps-software/aan-de-slag-met-flickr-8-handige-tips-62147 Pentel, Z. (2010). 5 superb social media tools for musicians. Geraadpleegd op 15 oktober 2014 via http://mashable.com/2010/01/04/social-media-tools-bands/ Pierce,D. (2009). 3 web apps for staying on top of the music scene. Geraadpleegd op 10 maart 2015 via http://www.makeuseof.com/tag/3-web-apps-for-staying-on-top-of-the-music-scene/ Rivington, J. (2015). Spotify review. Geraadpleegd op 30 april 2015 via http://www.techradar.com/reviews/pcmac/software/utilities/other-software/spotify-526289/review Roberts, D. (2012). The ultimate musician’s guide to Tumblr. Geraadpleegd op 10 mei 2015 via http://www.musicthinktank.com/blog/the-ultimate-musicians-guide-to-tumblr.html Rosenberg, R. en Fort, M. (2011). Suggestions for social media for musicians and music business. Geraadpleegd op 15 oktober 2014 via http://governor.state.tx.us/music/guides/social_media Sawers, P. (2011). Spotify competitor Deezer reveals pricing prior to UK launch. Geraadpleegd op 14 mei 2015 via http://thenextweb.com/eu/2011/09/01/spotify-competitor-deezer-reveals-pricing-prior-to-uk-launch/ Selles, P. Wat is Web 3.0? Geraadpleegd op 5 januari 2015 via https://www.marketingportaal.nl/online-marketing/watis-web-3-0 Singh, K. (2014). The beginner’s guide to snapchat. Geraadpleegd op 10 maart 2015 via http://mashable.com/2014/08/04/snapchat-for-beginners/ Smith, C. (2014). U2’s latest album is already on your iOS device because Apple told you it’ll put it there… sort of . Geraadpleegd op 8 mei 2015 via http://bgr.com/2014/09/11/u2-auto-download-on-iphone-and-ipad/ Social media en muziek= de perfecte combinatie. (2013). Geraadpleegd op 15 oktober 2014 via http://company.ticketscript.com/nl/blog/features/social-media-en-muziek-de-perfecte-combinatie/745/ Social media tips voor muzikanten. Geraadpleegd op 15 oktober 2014 via http://thetalentzone.nl/tip/social-media-tipsvoor-muzikanten 90 Spiegel, E. (2012). Let’s chat. Geraadpleegd op 6 mei 2015 via http://blog.snapchat.com/post/22756675666/lets-chat Strickland, J. (2008). How web 3.0 will work. Geraadpleegd op 10 maart 2015 via http://computer.howstuffworks.com/web-30.htm Ten Kate, S. (2011). De waarde van social media voor muziekbands en artiesten. Geraadpleegd op 15 oktober 2014 via http://www.frankwatching.com/archive/2011/01/16/de-waarde-van-social-media-voor-muziekbands-en-artiesten/ Ting, K. (2012). Book review: the long tail. Geraadpleegd op 6 mei 2015 via https://tingkelly.wordpress.com/2012/11/05/book-review-the-long-tail-chris-anderson/ Twitter Statistiscs for Belgium. Geraadpleegd op 20 maart 2015 via http://www.socialbakers.com/statistics/Twitter/profiles/belgium/ Ultratop: de hitparade. Geraadpleegd op 12 mei 2015 via http://www.ultratop.be/nl/search.asp?search=the%20van%20jets&cat=s Van Loon, M. (2014). Dit is de echte, niet zo fraaie reden waarom Taylor Swift zichzelf van Spotify haalde. Geraadpleegd op 20 maart 2015 via http://newsmonkey.be/article/23419 Van Orden, J. (2013). How to Podcast. Geraadpleegd op 5 april 2015 via http://www.howtopodcasttutorial.com/what-isa-podcast.htm Vasinov, V. (2013). Is it web 3.0 yet? Geraadpleegd op 26 april 2015 via http://www.techmic.com/magazine/issue-1/isit-web-3-yet Verheggen, A. Interview: de sociale media kunnen muzikanten aan nieuwe inkomsten helpen. Geraadpleegd op 15 oktober 2014 via http://denisdoeland.com/interview-de-sociale-media-kunnen-muzikanten-aan-nieuwe-inkomstenhelpen/ VL, B. (2015). Soundcloud: de social media site voor artiesten. Geraadpleegd op 15 oktober 2014 via http://muziek-enfilm.infonu.nl/artiesten/126080-Soundcloud-de-social-media-site-voor-artiesten.html Warren, C. (2013). The New Flickr, What it means for Flickr pro users. Geraadpleegd op 10 maart 2015 via http://mashable.com/2013/05/20/flickr-pro-changes/ Whittle, S. (2013). 7 hootsuite tips for musicians. Geraadpleegd op 12 april 2015 via http://www.shadesofsolveig.com/2013/01/31/7-hootsuite-tips-for-musicians/ Wichers, R. (2005). Wikipedia net zo betrouwbaar als Encyclopedia Brittanica. Geraadpleegd op 3 januari 2015 via http://tweakers.net/nieuws/40356/wikipedia-net-zo-betrouwbaar-als-encyclopaedia-britannica.html 91 Boeken Aalberts, N. (2011). Doorbraak!: Zero budget marketing op internet. (1e druk). AW Bruna Anderson, C. (2008). The Long Tail: why the future of business is selling less of more. Hyperion Books. Clo, W. (2011). Het conversity model: winst maken met social media. (1e druk). Tielt: Lannoo Duursma, J. (2013). Sociale media strategie in 60 minuten. (1e druk). Haystack Gitomer, J. (2011). Het social media boekje: hoe jezelf en je product online te promoten en te verkopen. (1e druk). Pearson Mjos, J. O. (2012). Music, social media and global mobility: MySpace, Facebook, YouTube. (1e druk). Taylor & Francis Ltd Sühr H., C. (2012). Social media and music: exploring the digital field of cultural production. Peter Lang Gmbh Van Belleghem, S. (2002). De conversation company: hoe sociale media, bedrijfscultuur en mensen het verschil maken. (2e druk). Tielt: Lannoo & Culemborg: Van Duuren Management Eindwerken De Deurwaerder, Y. (2006). De rol van de muziekindustrie in een geglobaliseerd en digitaal muzieklandschap [scriptie]. Universiteit Gent, Faculteit Politieke en Sociale Wetenschappen. Knowles, J. (2007). A Survey of Web 2.0 Music Trends and Some Implications for Tertiary Music Communities. Queensland University of Technology. Creative Industries Faculty. Peeters, T. (2013). Identifying best marketing activities for independent music bands in today’s music industry [bachelorproef]. Coventry University. Tilley, T. (2009). Vi.be: don’t believe the hype: de invloed van Web 2.0 op de promotie en distributie van (Belgische) muziek [masterproef]. Universiteit Gent, Faculteit Politieke en Sociale Wetenschappen. 92 Wetenschappelijke bronnen Clement, Michel; Engfi, Marcel; Thielmann, Bodo.(2003). Innovative Product and Customer Retention: Strategies in the Music Business – An Analysis of Santana’s enhanced Album “Shaman“. JMM: The International Journal on Media Management. Vol. 5, Issue 3, p190-198.Geraadpleegd op 5 februari via http://web.a.ebscohost.com/ehost/detail/detail?vid=8&sid=152e4bed-3ba1-4620-b85d0eaf1cec82c7%40sessionmgr4004&hid=4209&bdata=JnNpdGU9ZWhvc3QtbGl2ZQ%3d%3d#db=ufh&AN=15211580 Freedman, Des. (2003). Corporate strategies and digital downloads: the music industry’s responses to the ‘problem’ of the Internet. Conference Papers -- International Communication Association. p1-25. 25. Geraadpleegd op 5 februari via http://web.a.ebscohost.com/ehost/detail/detail?vid=5&sid=152e4bed-3ba1-4620-b85d0eaf1cec82c7%40sessionmgr4004&hid=4209&bdata=JnNpdGU9ZWhvc3QtbGl2ZQ%3d%3d#db=ufh&AN=16028276 Kurad, Astrid; Friedrichsen, Mike. (2006). Brand Marketing in the Music Industry: Record Labels as Brands, Opportunities especially for independents. Conference Papers -- International Communication Association. p1-13. Geraadpleegd op 4 februari via http://web.a.ebscohost.com/ehost/resultsadvanced?sid=152e4bed-3ba1-4620-b85d0eaf1cec82c7%40sessionmgr4004&vid=3&hid=4209&bquery=brand+marketing+%22in%22+the+music+industry&bdata =JmRiPXVmaCZ0eXBlPTEmc2l0ZT1laG9zdC1saXZl Papies, Dominik; Eggers, Felix; Wlömert, Nils. (2011). Music for free: how free ad-funded downloads affect consumer choice. Journal of the Academy of Marketing Science. Vol. 39, Issue 5, p777-794. Geraadpleegd op 5 februari via http://web.a.ebscohost.com/ehost/detail/detail?vid=11&sid=152e4bed-3ba1-4620-b85d0eaf1cec82c7%40sessionmgr4004&hid=4209&bdata=JnNpdGU9ZWhvc3QtbGl2ZQ%3d%3d#db=ufh&AN=64894390 Salo, Jari; Lankinen, Mikko; Mäntymäki, Matti. (2013). The Use of Social Media for Artist Marketing: Small, Oliver. (2012). Reshaping the music distribution mode: an iTunes opportunity. Journal of Media Business Studies. Vol. 9, Issue 4, p41-68. Geraadpleegd op 25 januari via http://web.a.ebscohost.com/ehost/detail/detail?vid=15&sid=152e4bed-3ba1-4620-b85d0eaf1cec82c7%40sessionmgr4004&hid=4209&bdata=JnNpdGU9ZWhvc3QtbGl2ZQ%3d%3d#db=ufh&AN=88014320 Vaccaro, Valerie L.; Cohn, Deborah Y. (2004). The evolution of Business Models and Marketing Strategies in the Music Industry. JMM: The International Journal on Media Management, 6, I gedurende een maand vevossue 1/2, p4658. Geraadpleegd op 4 februari via http://web.a.ebscohost.com/ehost/resultsadvanced?sid=152e4bed-3ba1-4620b85d0eaf1cec82c7%40sessionmgr4004&vid=2&hid=4209&bquery=the+evolution+%22of%22+business+models+AND+mark eting+strategies+%22in%22+the+music+industry&bdata=JmRiPXVmaCZ0eXBlPTEmc2l0ZT1laG9zdC1saXZl 93 94