HANDLEI DI N G DIG I B O R D P R E S E NTAT IE Handen wassen met zeep Meer informatie op hygienewerkt.info Met deze handleiding geven wij u een toelichting op de Digibord presentatie Handen wassen met zeep. Per slide van de presentatie treft u aanvullende informatie aan. Met deze informatie willen wij u helpen om uw leerlingen te vertellen over goede hygiëne en het belang van handen wassen met zeep. Want goede hygiëne, daar worden we allemaal beter van. Heeft u vragen of opmerkingen? Wij willen u vragen die te mailen naar [email protected] Wat is Global Handwashing Day (GHD)? Global Handwashing Day is een speciale dag waarop we aandacht geven aan kinderen in derdewereldlanden die hun handen niet of niet goed kunnen wassen. In veel derdewereldlanden is er geen tot weinig schoon water beschikbaar. In gebieden waar water erg schaars is ligt de prioriteit vaak niet bij het wassen van handen. Daarnaast is er in derdewereldlanden ook niet altijd voor iedereen zeep beschikbaar. Kinderen kunnen hierdoor hun handen niet of niet goed wassen met als gevolg dat zij ziek worden door bacteriële infecties. In derde­wereldlanden leidt dit vaak tot kindersterfte. Global Handwashing Day wil mensen ervan bewust maken dat handen wassen de sleutel is tot het voorkomen van ziektes. Kijk voor meer informatie op de website van GHD www.globalhandwashing.org Gaan er bij ons dan ook kinderen dood omdat ze hun handen niet wassen? In Westerse/ontwikkelde landen gaan kinderen gelukkig niet zomaar dood omdat ze hun handen niet wassen. Dit komt doordat wij genoeg schoon water hebben waarmee we onze handen goed kunnen wassen. De kans op een bacteriële infectie met ernstige gevolgen (zoals kindersterfte) is dus niet zo groot in landen als Nederland en België. Het is wel belangrijk dat we onze handen ook echt allemaal regelmatig en goed wassen om de verspreiding van bacteriën en ziektekiemen te voorkomen. Waarom willen jouw handen gewassen worden? Wanneer handen zichtbaar vuil zijn, is het nodig deze te wassen om ze weer schoon te maken. Verder is het wassen van je handen goed om kruisbesmetting te voorkomen. Op je handen zitten namelijk kleine micro-organismen, beter bekend als bacteriën, die ziektes kunnen veroorzaken. Door kruisbesmetting kan iemand die al ziek is, anderen waarmee diegene in contact komt besmetten. Door je handen te wassen kunnen deze bacteriën wegspoelen en met behulp van handdesinfectie kan je 99,9% van deze levende micro-organismen doden. Wat is een bacterie? Een bacterie is een heel klein organisme dat slechts een paar micrometer lang is. Je kunt het niet met het blote oog zien. Bacteriën zijn een van de oudste levensvormen op aarde en komen bijna overal op de planeet voor. Vaak bevinden ze zich op oppervlaktes zoals deurklinken, wc-brillen, telefoons, speelgoed etc. Op deze manier komen bacteriën dus gemakkelijk op je handen terecht en worden ze telkens weer overgedragen naar andere oppervlakken en handen. Op onze planeet leven veel verschillende soorten bacteriën. De drie belangrijkste soorten zijn: coccus (bolvormige bacterie), bacil (staafvormige bacterie) en spirillum (bacterie waarvan het cellichaam als een spiraal draait). Om zich voort te planten hebben bacteriën voedsel, vocht, warmte en tijd nodig. In ideale omstandigheden, tussen de 20 en 50 graden Celsius (de ideale temperatuur voor een bacterie is 37 graden Celsius, onze lichaamstemperatuur), brengt elke bacterie om de 20 minuten een nieuwe bacterie voort. In slechts zes uur tijd kan een bacterie maar liefst 131.072 nieuwe bacteriën produceren en zo uitgroeien tot een bacteriële infectie. Omdat je van een bacteriële infectie ziek kunt worden, is het dus heel belangrijk om regelmatig goed je handen te wassen. Hoe word je dan besmet? Wanneer iemand met griep in zijn handen niest en vervolgens een hand geeft aan iemand anders zonder hiervoor zijn handen te wassen, dan wordt het virus via de handen overgedragen. Zolang je daarna niet met ongewassen handen in je gezicht of over je mond wrijft, ben je nog niet besmet. Het is daarom erg belangrijk dat je regelmatig goed je handen wast om zo de kans op ziektes te verkleinen. Wanneer moet je je handen wassen? Het is goed om je handen te wassen als je: 1 Naar het toilet bent geweest 2 Hebt geniest of je neus hebt gesnoten 3 Binnen of buiten hebt gespeeld 4 Wat wil gaan eten of drinken Bij activiteiten zoals spelen of naar het toilet gaan, kom je namelijk vaak met bacteriën in aanraking. Ook voordat je gaat eten of drinken is het belangrijk om je handen te wassen, omdat je anders jezelf ongemerkt besmet met bacteriën die op je handen aanwezig zijn. Zolang de bacteriën op je handen zitten, zijn ze niet schadelijk voor je gezondheid. Maar zodra je met je handen in je gezicht of over je mond wrijft, vergroot je de kans dat de bacteriën in je lichaam terecht komen en zo schade kunnen toebrengen. Hoe moet je dan je handen wassen? Initial heeft een onderzoek gedaan met honderd mensen waarin werd gevraagd naar hun handwastechnieken. 95 van de 100 ondervraagde mensen gaven aan dat zij hun handen wassen nadat ze het toilet hebben gebruikt, maar in werkelijkheid doen slechts 67 mensen dat. 22 procent van deze mensen gebruikt zeep tijdens het handen wassen en slechts 9 mensen wasten uiteindelijk hun handen lang genoeg. Deze resultaten laten zien dat, ondanks de aanwezigheid van de juiste middelen (water en zeep), mensen van nature niet geneigd zijn om deze middelen goed te gebruiken. Het is daarom erg belangrijk om te weten waarom handen wassen zo belangrijk is en hoe je je handen op de juiste manier wast. • Maak je handen nat onder de kraan • Doe zeep op je handen •Wrijf over je handpalmen, de rug van je handen, tussen je vingers, de achterkant van je vingers, je duimen, je vingertoppen en je polsen. Neem hier minstens 20 seconden de tijd voor. • Spoel je handen goed af onder de kraan. •Droog je handen goed af met een schone handdoek, een papieren handdoek of een handdroger. •Tot slot kun je nog handdesinfectiegel op je handen aanbrengen voor een optimaal resultaat. Waarom moet je je handen met zeep wassen? Wanneer je je handen met zeep wast, wrijf je ze meer tegen elkaar tijdens het wassen dan wanneer je geen zeep gebruikt. Hierdoor ontstaat er dus extra wrijving en frictie, waardoor je meer bacteriën verwijdert tijdens het wassen. Een bacterie houdt namelijk niet van wrijving. Je handen wassen zonder zeep is veel minder effectief dan wassen met zeep. Met welke zeep moet je je handen wassen? Er bestaan verschillende soorten zeep. Antibacteriële zeep claimt meer bacteriën te verwijderen dan normale zeep. Echter, onderzoek bij een groot aantal gezinnen heeft aangetoond dat er geen significante daling is in ziekte wanneer gezinsleden hun handen wassen met een antibacteriële zeep. Het is dus vooral belangrijk om je handen met zeep te wassen, maar welke zeep je precies gebruikt maakt niet veel uit. Krijg ik dan nooit meer de griep als ik vaak mijn handen was? Jawel, ook als je je handen regelmatig goed wast, kun je nog steeds de griep krijgen. Griep wordt namelijk niet alleen via kruisbesmetting overgedragen, maar ook via de lucht. Alleen in de buurt zijn van iemand met griep, kan soms al genoeg zijn om zelf ziek te worden. Bovendien kan het aanraken van allerlei oppervlakken (zoals deurklinken) ook leiden tot de uitwisseling van bacteriën en daarmee besmetting met de griep. Maar door regelmatig je handen te wassen, verklein je wel de kans om ziek te worden.