Beleidsplan - Gezonde School

2016
Gezonde school
Sjors pijlman
Sint Franciscusschool
14-9-2016
Inhoudsopgave
Voorwoord
Bewegingseducatie
Gezondheid
Drie jaren plan
Gezonde school Sint Franciscusschool
1
voorwoord
Het aantal kinderen met overgewicht stijgt de laatste jaren verontrustend. Dit onder andere door
verkeerde eetgewoontes en te weinig beweging. Overgewicht op jonge leeftijd kan gevolgen hebben
voor nu en later. Denk hierbij op korte termijn aan een mogelijk minderwaardigheidsgevoel, niet mee
kunnen komen met sport en bewegingsactiviteiten. Op langere termijn is er een verhoogde kans op
gezondheidsrisico’s zoals diabetes, hart- en vaatziekten of een te hoge bloeddruk.
Aangezien wij het continurooster hanteren, eten de kinderen tijdens de lunch op school. Hierdoor is
school een geschikte omgeving om aan preventie en bewustwording te doen. Om hier handen en
voeten aan te geven hebben wij voor zowel de fruitpauze, lunch en de traktaties een aantal
richtlijnen opgesteld. Wij zien erop toe dat kinderen ook daadwerkelijk gezond eten. Waar nodig
zullen wij ouders attent maken op het schoolbeleid
Naast gezonde voeding is bewegen, plezier in bewegen en bewustwording over het belang van
bewegen noodzakelijk. Om dit te bewerkstelligen werken we met een weloverwogen vakwerkplan
m.b.t de gymlessen.
Naast deze richtlijnen geven wij kinderen ook les over een gezonde leefstijl. Dit gebeurt door middel
van een driejaren cyclus waarin de verschillende thema’s naar voren komen. Naast deze drie
jarencyclus wordt er ook in de methode Leefstijl aandacht aan besteedt.
Op deze manier geven wij de kinderen de basis mee om later verstandige keuzes te maken met
betrekking tot voeding en gezondheid.
Gezonde school Sint Franciscusschool
2
Bewegingseducatie
Bewegen is belangrijk in een samenleving waarbij er steeds minder wordt bewogen in het dagelijks
leven. Als school hebben wij een functie om kinderen bewust te maken van het belang van bewegen.
Dit doen wij door een weloverwogen aanbod in het bewegingsonderwijs. Plezier, uitdaging,
kennismaken en ontwikkeling zijn kernwoorden die hier van toepassing zijn.
Visie gym
Onze visie op bewegingsonderwijs is dat het bewegen en spelen een fundamentele betekenis heeft
in de totale ontwikkeling van het kind. Een kind moet zich lichamelijk en qua gezondheid goed
kunnen ontwikkelen. Verder zijn bewegingsspelen van groot belang in de wijze waarop kinderen met
elkaar, maar ook met situaties als winst en verlies omgaan.
Om dit te bewerkstelligen werken wij met de methode basislessen bewegingsonderwijs. Zij gaan uit
van de volgende principes
-
Bewegingsonderwijs gaat uit van de wensen en mogelijkheden van ieder kind op gebied van
spelen en bewegen.
-
Bewegingsonderwijs richt zich op de school- en leefomgeving waarin het kind speelt
-
Een passend aanbod is een voorwaarde voor de bewegingsontwikkeling en motivatie om te
spelen en te bewegen
-
Bewegingsonderwijs kan een belangrijke tol spelen in de ontwikkeling van een levenslange
beweegmotivatie.
Methode
Voor zowel de midden- als bovenbouw maken wij gebruik van de methode basislessen van Stroes en
van Gelder. De methode basislessen is wat ons betreft niet geheel dekkend op spel niveau. Daarom
werken wij in de bovenbouw met lessenreeksen sportspelen. Zo komen de kinderen in aanraking met
de regels en speelwijze van de sportspelen die in Nederland beoefend worden. Hiermee hopen wij
kinderen enthousiast te maken om een sport te gaan doen. Naast de reguliere gymlessen wordt er in
de bovenbouw twee keer per jaar een circuit georganiseerd waar ook nog verschillende sporten aan
bod komen.
Buiten de gymlessen om zijn wij 1 of 2x per jaar bezig met het thema gezondheid. Hiervoor gebruiken
wij een eigen ontwikkelde lessenreeks waarbij sport, sportbeleving, blessure preventie aanbod komt.
Gezonde school Sint Franciscusschool
3
Jaarrooster
schoolweek
LES 1 (DEEL 1)
LES 2 (DEEL 2)
1
BO1
BO1
2
BO1
BO2
3
BO2
BO2
4
BO2
BO3
5
BO3
BO3
BB BASKETBAL LES 1
6
BO3
BO4
BB BASKETBAL LES 2
7
BO4
BO4
BB BASKETBAL LES 3
8
APENKOOI (bb zweedsrenspel)
BB APENKOOI
MB VRIJ
9
B0 4
B0 5
BB VOLLEYBAL LES 1
10
BO 5
BO 6
BB VOLLEYBAL LES 2
11
BO6
BO6
BB VOLLEYBAL LES 3
12
BO6
BO7
BB VOLLEYBAL TOERNOOI
13
Lessen drie jaren cyclus gezondheid
Lessen drie jaren cyclus gezondheid
14
BO7
BO8
BB HANDBAL LES 1
15
BO8 PIETENLES
BO8
BB HANDBAL LES 2
16
BO9
BO9
BB HANDBAL LES 3
17
GEEN GYM IVB KERST
GGEN GYM IVB KERST
18
BO9
BO10
19
BO10
BO11
20
BO10
BO11
21
BO11
BO12
22
BO11
BO12
BB VOETBAL LES 1
23
BO12
BO13
BB VOETBAL LES 2
24
BO12
BO14
BB VOETBAL LES 3
25
VRIJE KEUZE
VRIJE KEUZE
26
BO13
BO14
27
BO13
BO15
Gezonde school Sint Franciscusschool
4
28
BO14
BO15
29
Lessen drie jaren cyclus beweging
Lessen drie jaren cyclus beweging
30
BO1
BO16
BB KORFBAL LES 1
31
BO2
BO17
BB KORBAL LES 2
32
BO3
BO17
BB KORFBAL LES 3
33
BO4
BO18
34
BO5
BO19
OPTIE BUITENLES 1
35
BO6
BO19
BUITENLES 2
36
BO7
BO20
BUITENLES 3
37
BO8
BO20
BUITENLES 4
38
BO9
BO21
BUITENLES 5
39
BO10
BO21
BUITENLES 6
40
VRIJE KEUZE
VRIJE KEUZE
Sportdag
Eenmaal per jaar wordt er een sportdag voor de gehele school georganiseerd. De hoofdgedachte is
sportief bezig zijn. Iedereen moet een goed gevoel hebben bij bewegen. De ene heeft dat bij
meetmomenten (wedstrijdjes, afstanden, enz) terwijl een ander daar minder waarde aan hecht. Wij
proberen de sportdag zo vorm te geven dat er aan elke voorkeur gehoor gegeven wordt.
Sporttoernooien
Wij doen jaarlijks mee aan het schoolvoetbaltoernooi en het schoolkorfbaltoernooi. Wij zien dit als
sportstimulatie. Wij voeren niet een selectie beleid waarbij kinderen die minder sterk zijn in sport al
bij voorbaat afvallen. De stelregels is plezier voorop. Ons selectie beleid is als volgt.
Schoolvoetbal: jongens 11 tal jongens groep 8 aangevuld met groep 7, jongens 7 tal jongens groep 7
aangevuld met groep 6, meisjes 7 tal meiden groep 8 aangevuld met meiden groep 7.
Korfbal: iedereen die wil kan meedoen.
Op deze manier heeft ieder kind een kans om in zijn schoolloopbaan sowieso eenmaal deel te nemen
aan een sporttoernooi.
Thema beweging (zie drie jaren plan)
Elk jaar organiseren wij een week over beweging. Centraal staat een gezonde beweegstijl. Kinderen
komen er op een plezierige manier achter dat bewegen belangrijk is.
Gezonde school Sint Franciscusschool
5
Structureel beweeg-en sportactiviteiten.
Wij hebben een samenwerkingsverband met Buurtsportwerk Westellingwerf. Zij zijn
verantwoordelijk voor de sportpromotie binnen de gemeente Westellingwerf. Dit houdt in dat zij
buitenschoolse activiteiten organiseren voor de scholen in Westellingwerf. Voor onze buitenschoolse
activiteiten betekent dit dat het gekoppeld wordt aan Buurtsportwerk. Er zijn meerdere
mogelijkheden om hier als kind in te participeren. De activiteiten vinden altijd plaats op de meest
geschikte locatie binnen Wolvega. Dit kan betekenen dat dit plaatsvindt op het verenigingsterrein dat
op dat moment de sport aanbiedt. Buurtsportwerk heeft ook het contact met de verenigingen en
zorgt ervoor dat dit gecoördineerd wordt. Naast dit aanbod geven wij één keer per jaar de kinderen
een sportpromotie boekje mee. Kinderen kunnen op een website dan een aantal vragen
beantwoorden om te kijken welke sport er goed bij hem of haar past. Zij kunnen daarna tegen een
laag tarief een aantal lessen volgen bij een sportvereniging of club.
Aanbod beweeg-en sportactiviteiten
Het beweeg- en sportaanbod wordt gecoördineerd door een vakleerkracht. Deze vakleerkracht is
verantwoordelijk voor de planning en organisatie van het beweeg- en sportaanbod. Tevens geeft hij
in de bovenbouw 1x per week alle groepen les. Voor de midden- en onderbouw heeft de
vakleerkracht een adviserende rol.
Aantal uren
In alle bouwen wordt minimaal twee keer per week 45 min gegymd. Bij de onder- en middenbouw
worden deze lessen verzorgd door de leerkrachten die een bevoegdheid hebben. In de bovenbouw
wordt één les gegeven door de leerkrachten en de andere les wordt gegeven door een vakleerkracht.
In de onderbouw is er dagelijks een beweegmoment. Dit kan zijn op het plein of in het speellokaal.
Buurtsportcoach
De buurtsportcoach geeft 1 tot 2 keer per jaar een clinic van een beweegactiviteit die niet aan bod
kan komen tijdens reguliere lessen.
Vrije situaties
De school is gelegen op een groot stuk grond dat uitdagend is ingericht.
Simpelweg door bosjes rennen, uit het zicht van een volwassene een hut bouwen, een konijn
knuffelen of lekker luieren in het gras: iedereen weet dat kinderen hiervan genieten. Toch brengen
kinderen steeds meer uren binnen door achter computers of tv. Onderzoek toont aan dat
lichamelijke en geestelijke ontwikkeling van kinderen wezenlijk positief beïnvloed wordt door
intensief contact met de natuur. Alle zintuigen worden geprikkeld en het kind wordt zich bewust van
zijn eigen lichaam. Het spelen met takken, stenen, grond en water daagt kinderen uit om hun
fantasie en creativiteit te gebruiken. Het kind krijgt buiten in de natuur inzicht in diepte, snelheid,
risico’s, kansen en mogelijkheden. Daarom is onze grote tuin ingericht als een spannende en
gevarieerde omgeving, waar kinderen zelf leren inschatten of ze iets wel of niet kunnen en hun
grenzen opzoeken. Het zijn kleine en grote leermomenten die kinderen sterker maken, zowel fysiek
als psychisch.
Naast het uitdagende plein werken wij met een roulatieschema waarbij kinderen gebruik kunnen
maken van de diverse materialen die kinderen uitdagen om te bewegen. Dit gebeurt regelmatig in
samenspraak met buurtsportwerk.
Gezonde school Sint Franciscusschool
6
Buurtfunctie schoolplein
Het schoolplein wordt na schooltijd gebruikt door de BSO. Zij maken tot 18.30 gebruik van het
schoolplein. Daarna wordt het schoolplein afgesloten. Echter is het tijdstip er ook naar om dan geen
kinderen meer toe te laten op het schoolplein. Het sportveld naast de school is wel vrij toegankelijk
voor kinderen in de buurt om er te spelen.
Voeding
Educatie
Wij zorgen voor een structureel aanbod over voeding door middel van de methode leefstijl. Hierin
wordt elk jaar op groepsniveau aandacht besteedt aan gezonde voeding.
Naast de lessen leefstijl zijn wij 1 of 2x per jaar bezig met het thema gezondheid. Hiervoor gebruiken
wij een eigen ontwikkelde lessenreeks. (drie jaren cyclus)
Signalering
Twee keer in de acht jaar komen de leerlingen bij de jeugdarts en/of jeugdverpleegkundige (groep 2
en 7). Hier wordt o.a. ook op onder- of overgewicht gescreend. Hierbij krijgen ouders waar nodig
advies of een doorverwijzing. Mocht de leerkracht tussentijds twijfels hebben over het gewicht van
de leerling dan wordt dit eerst onder de aandacht gebracht van de ouders. Waar nodig volgt hierna
een doorverwijzing naar bijv. jeugdgezondheidszorg, huisarts, diëtist of andere instanties.
Beleid
Om ervoor te zorgen dat er op school een gezonde voedingscultuur heerst hebben wij het volgende
als schoolbeleid vast gelegd. Dit staat tevens vermeld in de schoolgids en op de website. Wij willen
bewust ouders niet teveel regels meegeven. Tijdens het thema gezondheid staat voeding centraal.
Tijdens dit thema besteden wij uitgebreid aandacht aan wat gezonde voeding inhoudt Hierin komt
duidelijk naar voren wat gezonde keuzes zijn mb.t. een boterham (bij voorkeur volkoren of bruine
boterham), drinken (suikervrij, water of melk heeft onze voorkeur) en traktaties (voorkeur voor
gezonde traktaties)
fruitpauze
Voor de fruitpauze gelden de volgende afspraken:
Tijdens de ochtendpauze eten wij alleen groente, fruit of een boterham. Geschikt vinden wij
bijvoorbeeld volkorenbrood met beleg dat niet te veel verzadigd vet of zout bevat, zoals 30+
kaas, zuivelspread en notenpasta of pindakaas zonder toegevoegd suiker en zout.
Geef niet te veel mee.
Suikervrij, water of melk heeft onze voorkeur.
Drinken in een flesje is handiger dan in een beker, want bekers lekken vaak en vallen snel
om.
We voeren een milieubewust afvalbeleid. Daarom hebben we afspraken geen pakjes of
blikjes mee naar school te nemen, maar afwasbare flesjes
Lunch
Voor de lunch gelden de volgende afspraken:
Tijdens de lunch eten wij alleen groente, fruit of een boterham. Geschikt vinden wij
bijvoorbeeld volkorenbrood met beleg dat niet te veel verzadigd vet of zout bevat, zoals 30+
kaas, zuivelspread en notenpasta of pindakaas zonder toegevoegd suiker en zout.
Geef niet te veel mee.
Gezonde school Sint Franciscusschool
7
-
Suikervrij, water of melk heeft onze voorkeur.
Drinken in een flesje is handiger dan in een beker, want bekers lekken vaak en vallen snel om.
We voeren een milieubewust afvalbeleid. Daarom hebben we afspraken geen pakjes of
blikjes mee naar school te nemen, maar afwasbare flesjes
Trakteren: hoe groter, hoe beter?
Uitgangspunt is dat een traktatie een extraatje is. Voorbeelden van traktaties zijn: een doosje
rozijnen, krakelingen, popcorn, zoute sticks, waterijsjes, (volkoren)biscuitjes, lange vingers,
soepstengels, rijstwafels, ongezoete popcorn, groentezakjes, kaas (beperkte hoeveelheid), worst
(beperkte hoeveelheid), stukjes komkommer, worteltjes of cherrytomaatjes.
Een paar leuke ideetjes: een trosje pitloze druiven in cellofaan met een lint, mandarijntjes versierd
als muisjes, een spies met groente/fruit eventueel gecombineerd met “gezonde” snoepjes. Denk ook
eens aan iets niet eetbaars. Stuiterballen, een pen of een ander klein cadeautje zijn ook een
mogelijkheid. Op http://gezondtrakteren.nl en http://www.voedingscentrum.nl/nl/mijn-kind-enik/naar-school/trakteren.aspx zijn leuke en gezonde traktaties te vinden.
Handhaving
Wij zorgen op de volgende manier voor handhaving van het voedingsbeleid.
- wekelijks controle van de broodbakjes
- waar nodig ouder aanspreken op het voedingsbeleid
- bij regelmatig voorkomen nogmaals in gesprek desnoods met directeur erbij.
- echter gaat onze voorkeur naar het bewustmaken van gezonde voeding bij de kinderen
Thema gezondheid (zie drie jaren cyclus)
Elk jaar organiseren wij een thema over gezondheid. Centraal staat een gezonde beweegstijl.
Kinderen komen er op een plezierige manier achter dat bewegen belangrijk is.
Drie jaren cyclus
Preventie en bewustwording is van essentieel belang voor de hedendaagse beweegcultuur van
Nederland. Kinderen willen van nature bewegen alleen zijn er in tegenstelling tot vroeger meer
andere tijdverdrijven bij gekomen die minder actief zijn. Doormiddel van een drie jaren cyclus willen
we kinderen bewust maken van het belang van beweging en gezonde voeding. Dit gebeurt het
gehele jaar door de richtlijnen gezondheid en vakwerkplan gym. Daarnaast willen wij kinderen echter
ook twee keer per jaar op een leuke manier onderdompelen in het thema voeding en beweging.
Wij kiezen om te werken met een drie jaren cyclus. Elk jaar is er een thema voeding en een thema
beweging. Tijdens deze thema’s komen de verschillende aspecten van het gehele aspect gezondheid
aan bod. Door dit uit te smeren over drie jaar kun je bij elk aspect echte diepgang bieden. Uiteindelijk
hebben de kinderen hierdoor alle belangrijk aspecten twee keer gehad. 1x op middenbouw niveau
en 1x op bovenbouw niveau.
Gezonde school Sint Franciscusschool
8
Thema’s
We werken per jaar aan een of twee thema’s. Deze thema worden waar mogelijk gekoppeld aan het
schoolontbijt of de sportdag sportdag. Het hangt af van de jaarplanning of we thema’s koppelen of
ervoor kiezen met twee thema’s te werken.
Jaar 1
voeding
Beweging
les 1 t/m 6 van het
leerlingenboek
voeding/gezondheid (zie map
personeel gezonde school)
Gymles 1 en 2
(zie map personeel gezonde
school)
Gastspreken
mogelijke excursies:
Diabetes verpleegkundige
Een slager, restaurant,
kaasfabriek, bakker.
Jaar 2
les 7 t/m 10 van het
leerlingenboek
voeding/gezondheid (zie map
personeel gezonde school)
gastsprekers:
Diëtist, voedingsdeskundige,
afvalcoach, maatschappelijk
werker m.b.t. eetstoornissen
Jaar 3
les 11 t/m 14 van het
leerlingenboek
voeding/gezondheid (zie map
personeel gezonde school)
Gymles 3 t/m 6
(zie map personeel gezonde
school)
Excursie of gastspreker
Sportarts, fysiotherapeut
Gymles 9 t/m 11
Sportkennismaking
excursies of gastspreker:
Biologische boer, supermarkt,
verslavingsdeskundige
Gezonde school Sint Franciscusschool
Kinderen zoveel met zoveel
mogelijk verschillende sporten
kennislaten maken. Dit in
samenwerking met
verschillende sportinstanties is
de buurt (buurtsportwerk)
9
Gezonde school Sint Franciscusschool
10