Burn-out ? • Wanneer is er sprake van een burn-out? Waaraan te herkennen ? Hoe vast te stellen ? Hoe kom je aan een burnout ? Hoe kom je er vanaf ? Wie / wat kan je daar bij helpen ? Han Baeten Bedrijfsmaatschappelijk werk & Groepsmaatschappelijk werk Runningtherapeut 1. Wanneer is er sprake van een burn-out ? 1. Er is sprake van overspanning. 2. De klachten zijn meer dan 6 maanden geleden begonnen. 3. Gevoelens van moeheid en uitputting staan sterk op de voorgrond. (LESA 2011) Wat is Overspanning ? Is voldaan aan alle vier onderstaande criteria ? 1. Ten minste drie van de volgende klachten zijn aanwezig moeheid gestoorde of onrustige slaap prikkelbaarheid niet tegen drukte/herrie kunnen emotionele labiliteit piekeren zich gejaagd voelen concentratieproblemen en/of vergeetachtigheid. 2. Gevoelens van controleverlies en/of machteloosheid 3. Aanwezig zijn van significante beperkingen in het beroepsmatig en/of sociaal functioneren. 4. De distress, controleverlies en disfunctioneren zijn niet uitsluitend het directe gevolg van een psychiatrische stoornis. 2. Hoe herken je een burn-out ? Kenmerkende verschijnselen uitputting een gevoel van extreme vermoeidheid cynisme afstand hebben van het werk, dan wel de mensen met wie men werkt verminderde persoonlijke bekwaamheid Signalen LICHAMELIJKE REACTIES Meer lichamelijke klachten Frequenter artsenbezoek Verandering van gewicht Gespannen spieren Hoofdpijn klachten Sneller zweten Onrustgevoelens/gejaagdheid Trillen Structurele moeheid Vaak verkouden/griep Rugklachten Slaapproblemen Hartkloppingen EMOTIONELE REACTIES Depressieve houding Sneller ontevreden Onzekerder Prikkelbaar Schrikachtig Cynisme Onverschilligheid Wisselend humeur VERSTANDELIJKE REACTIES Vergeetachtig Afname van interesse Besluitenloosheid Dingen niet meer afmaken Van de hak op de tak springen Fixatie op details Paniekgevoelens Verstrooidheid Afname van concentratie GEDRAGSVERANDERINGEN Afname van productiviteit Veel klagen en zuchten Toename misverstanden Meer roken Meer drinken Toename koffiegebruik Meer praten over het verleden Herhaaldelijke (bijna) ongevallen Verandering in kleding en gedrag 3. Heb ik een burn-out ? Signalen & Symptomen 4-DKL vierdimensionale klachtenlijst Deze korte vragenlijst geeft een goed beeld van de huidige klachten. Het is echter geen vragenlijst waarmee een diagnose gesteld kan worden. UBOS-A utrechtse burn-outschaal algemeen De UBOS test is in veel promotieonderzoeken getest en goed bevonden. Het instrument kwantificeert burn-out maar is helaas niet gratis. 4. Hoe kom je aan een burn-out ? Stress !! Chronische stress Vaak is het een combinatie van …. Genetische aanleg Te veel langdurige stressoorzaken op het werk en/of prive Een stressgenererende manier van denken Onvoldoende herstelmomenten slecht slapen, te weinig pauzes nemen en onvoldoende ontspannende activiteiten Te weinig aandacht voor een gezonde leefstijl waaronder de juiste voeding en regelmatige lichaamsbeweging Onvoldoende assertieve vaardigheden waaronder grenzen stellen & hulp vragen Beren op de weg !! Spinsels in je hoofd ? Belasting - Belastbaarheid Hoeveel kun je aan ? Uit balans ? Hoe zeggen ze het ook al weer ? 5. Hoe te herstellen van een burn-out ? Hersteltijd; nachtrust & pauzes Ont - spannen Bewegen Gezond eten & drinken Anders denken Anders doen ……? Gedachten – Gevoelens - Gedrag anders Denken Moeten of Willen ? Overtuigingen bijstellen Relativeren ……? ……? anders Doen Grenzen stellen Hulp/steun vragen Timemanagement Meer ont-spannen Meer plezierige act Mindfull …….? Hoe - herhaling van - een Burn-out voorkomen ? Voelen en signalen serieus nemen Fysiek onderhoud Voldoende rust pakken Sporten Gezonde voeding Ont-spannen Mentaal onderhoud Anders denken Relativeren Mediteren Plezierige activiteiten Assertief reageren Grenzen stellen Steun/hulp vragen Problemen aanpakken ……. ……. 6. Wie / wat kan je hierbij helpen ? Ont-spannen Yoga, Taichi e.d. Meditatie Mindfulness ……… Bofit Loopjezelfbeter Voeding Individueel (bedrijfsmaatschappelijk werk of psycholoog) Groepscursus: Werken aan werkstress Multidisciplinair 100%vitaal Haptonomie Cognitief-gedragsmatig Actief Beter leren voelen Nederlands Burnout Preventie Centrum U-center …….??? Vragen ? Opmerkingen ? Han Baeten 06 – 128 218 93 [email protected]