Gezin in de jaren `50

H13.2 NEDERLAND
1945-1975
Televisie en
computer
NEDERLAND IN DE JAREN ’50
ECONOMIE
 Wederopbouw staat centraal
Hard werken en zuinig leven
Geen stakingen (harmoniemodel)
Overheidsmaatregelen
Industrialisatienota’s
Geleide loonpolitiek
Lage huren en prijzen
 Externe invloed: Marshallplan (1947)
NEDERLAND IN DE JAREN ’50
POLITIEK
 Herstel van vooroorlogse politieke verhoudingen
Verzuilde politiek
Regentenmentaliteit en achterkamertjespolitiek
(nauwelijks openheid en democratisering)
Autoritaire gezagsverhoudingen
Start verzorgingsstaat
NEDERLAND IN DE JAREN ’50
SOCIAAL/CULTUREEL
 Samenleving is verzuild
 Herstel van vooroorlogse waarden en normen
Gezin staat centraal
Commandogezin (vader de baas, kinderen
onderdanig)
Vrouw handelingsonbekwaam (tot 1956)
Strenge seksuele moraal (alleen hetero seks
binnen het huwelijk)
GEZIN IN DE JAREN ‘50
Moeder is de
motor van het
gezin
Kinderen zijn
onderdanig en
hebben eerbied
Vader is het hoofd
van het gezin
NEDERLAND IN DE JAREN ’60 EN ‘70
ECONOMIE
 Ontstaan hoogconjunctuur (welvaartstaat)
Aardgas gevonden (Slochteren 1960)
Hoge arbeidsproductiviteit
Veel export
Voordelen van Europese samenwerking
Loonexplosies (Vrije loonpolitiek)
Stakingen (conflictmodel)
Consumptiemaatschappij
oStijging koopkracht
oLuxeartikelen
NEDERLAND IN DE JAREN ’60 EN ‘70
POLITIEK
 Roep om democratisering (bijv. nieuwe partijen
als D’66)
 Polarisatie tussen links en rechts neemt toe
 Uitbreiding verzorgingsstaat
NEDERLAND IN DE JAREN ’60 EN ‘70
SOCIAAL/CULTUREEL
 Begin van de ontzuiling
 Ontkerkelijking (secularisatie)
 Individualisering (wegvallen van sociale controle)
 Antiautoritair denken (vooral jongeren)
 Verbeteringen in het onderwijs (Mammoetwet
vanaf 1968)
 Ontstaan jongerenculturen
 Seksuele revolutie (mede door de pil)
 Overleggezin
 Tweede feministische golf
JONGERENCULTUREN
 Jongeren zetten zich af tegen de ouders
(generatiekloof) en ontwikkelen eigen cultuur
(kleding, muziek, normen)
Eind jaren ‘50 Nozems: pesten van het gezag uit
verveling, sterke amerikanisering, werkende
jongeren
1965 Provo, gezag moet weg (anarchisme),
ludiek acties, vrijwel alleen in Amsterdam
Vanaf 1967 Hippies, uit de VS, tegen oorlog
(Vietnam) en consumptiemaatschappij, voor
vrede, milieu en open relaties
TWEEDE FEMINISTISCHE GOLF
 Vrouwen willen gelijke rechten in werk (loon en
carrière, hogere functies) en sociale gelijkheid
(rolpatronen doorbreken)
MVM, serieus en via overleg doelen bereiken,
zowel mannen als vrouwen lid die hoog opgeleid
zijn
Dolle mina, ludieke acties (‘baas in eigen buik’),
jongere vrouwen (vooral socialisten)