Rivier de Ebola in Zaïre
advertisement
Rivier de Ebola in Zaïre J A A Hoogkamp-Korstanje Ebola – een nieuwe Ziekte? 1976 Antwerpen Tropisch Instituut • Dr Piot krijgt een thermosfles • handbagage uit Zaïre • bloed • overleden non • microscoop Marburgvirus - haemorrhagische Koorts Piot “we zagen een wormachtige structuur. Eén ander ziet er ook zo uit: het Marburg virus”. Marburg virus • dodelijke ziekte bij apen in Uganda • besmetting lab personeel in 1967 • 7 medewerkers in Marburg (D) en Belgrado (Y) Marburg en Ebola • één familie - Filovirussen Ebola - Epidemieën 1976-2012 BDBV Uganda en Congo 2x vanaf 2007 aap, mens N = 206 EBOV Congo en Gabon 12x vanaf 1976 aap, mens N = 1389 32% TAFV Ivoorkust 1x in 1994 aap, mens (lab) > 50% 54% RESTV Philippijnen, China, Indonesië 2008 aap, varken SUDV Sudan en Uganda 6x vanaf 1976 aap, mens N = 792 Epidemie 2014 EBOV 2-11-2014 (gemeld) Guinee Liberia Sierra Leone Nigeria Senegal Mali USA Spanje Totaal ziek 1731 6525 4759 20 1 1 4 1 1041 2697 1070 8 0 1 1 0 13042 4818 Bacterie of Virus? Bacterie • 1 – 10 micron • zelfstandig • eigen fabriek • eigen huishouding • vele gastheren Bacterie of Virus? Virus • 0,01 – 1 micron • onzelfstandig • geen fabriek • geen huishouding • specifieke gastheren Virus “Huishouding - Vermenigvuldiging” Virus - natuurlijke Gastheer Specifieke relatie • gastheer van één soort • specifieke gastheercel, b.v. • neusslijmvlies mens - verkoudheidsvirus • darmslijmvlies hond - parvovirus - hondenziekte • immuniteit - kudde immuniteit • symbiose Virus - onnatuurlijke Gastheer Verandering in virus - mutatie • sprong naar onnatuurlijke gastheer • geen immuniteit • geen “symbiose” • ernstiger ziekte • geen “kudde immuniteit” • snelle verspreiding in populatie Ebola - natuurlijke Gastheer Vliegende honden • niet ziek - symbiose • uitscheiding virus • speeksel • urine • ontlasting • bloed Ebola - Virus overdracht Vliegende hond • onnatuurlijke gastheer besmet speeksel, urine, ontlasting op • fruit • bladeren • bomen • bodem Ebola - onnatuurlijke Gastheren Chimpansee Gorilla Aap Contact • huidwondjes • slijmvliezen • Antiloop • Stekelvarken • • Mens • • mond neus oog vagina anus inademen? Infectie • • • • ziek beter dood drager? Ebola - Infectie bij de Mens Afweer van Huid en Slijmvlies huid Frank O. Nestle, Paola Di Meglio, Jian-Zhong Qin & Brian J. Nickoloff Nature Reviews Immunology 9, 679-691 (October 2009) slijmvlies Marian R. Neutra & Pamela A. Kozlowski Nature Reviews Immunology 6, 148-158 (February 2006) Ebola Verspreiding in Lichaam antistofcellen afweercellen matig respons lever orgaan falen bloeding virus circulatie RES lekkage bloeding ontsteking koorts malaise viraemie virus storm Ebola - Ziekteverschijnselen • Koorts - doodmoe • Misselijk - braken - diarree • Bloedingen • organen, huid, slijmvliezen - spieren • Hevige Pijn • Sterfte > 50% Besmettelijk - Patiënt Lichaamsvloeistoffen • speeksel • bloed • urine • ontlasting • sperma • zweet Begrafenis Ritueel - traditioneel Rituele wassing en kleding Rouw Begeleiding naar begraafplaats Begrafenis - traditioneel Vervoer op een open draagbaar; familie legt het lichaam in het graf. Zo heeft Marie Kamano vijf familieleden begraven. Ebola - Marie Kamano twee dagen later misselijk, braken doodmoe, koorts, diarree, bloedingen Ebola - Marie Kamano - vervolg in de ambulance bloedingen in oog en arm in het noodziekenhuis Ebola - Marie Kamano - Einde twee dagen na opname in het ziekenhuis Ebola - de Familie Familie vraagt het lichaam te mogen begraven Begrafenis - Ebola Slachtoffer Voorbereiding Begrafenis door gezondheidsmedewerkers Crematie - Ebola Slachtoffer Vervoer Ontsmetting Crematie en massagraf Ebola - Bestrijding Preventie besmetting Besmette mens besmet contact Besmet dier besmet voedsel isolatie eliminatie hygiëne isolatie Mens isolatie Mens Besmettelijke Periode Mens en dier • tijdens de ziekte • na herstel • • 3 maanden positief (oogslijmvlies, vagina, anus sperma) ogenschijnlijk gezond • • kan al of nog besmettelijk zijn! Besmettelijk - Patient Lichaamsvloeistoffen • speeksel, bloed, urine, ontlasting, sperma, zweet Kleding Omgeving • contact • huisraad Preventie - Besmetting Mens Opsporen van besmette mensen Preventie - Besmetting Mens Isolatie van patiënten Beschermende kleding Preventie - Besmetting Contact Desinfecteren van besmet materiaal Preventie - Problemen Patienten / herstelden / dragers • schuldvraag • onwetendheid • onbereikbaarheid • schaamte • verdriet • argwaan Besmettelijk - Dier met Ebola Lichaamsvloeistoffen • speeksel, bloed, urine, ontlasting, sperma, zweet Vlees, organen, darmen, huid Omgeving • slager, gereedschap, messen, tafels, roosters, verpakking Preventie - Besmet Dier / Voedsel Apen en impala’s - bushmeat • voedselprobleem • • economisch belang - export • • 80% vlees Kameroen = bushmeat jaarlijks 11.000 ton naar UK toeristisch belang • souvenir Bushmeat Populair • goedkoop • voedzaam • lekker • handelswaar • magisch Bushmeat - Besmet? Vlees van in het wild levende dieren • aap, chimpansee, gorilla • impala / herten • egel / stekelvarken • slang • vele andere dieren Bushmeat - Besmet? op de markt…… vers impalavlees op droogrekken….. Ebola - Therapie Antistoffen • • serum van genezen patient antistoffen - Zmapp • 3 monoklonale antistoffen - chemisch • testfase op apen • 5 testpersonen: 4 genezen, 1 overleden Vaccin • • langere termijn? economische haalbaar? Voorlichting Ebola - de nieuwe Pest? Ebolavirus Pestbacterie natuurlijke gastheer natuurlijke gastheren vlo mens/voedsel mens 1976-heden N=15.000 4800 (37%) mens mens mens mens mens mens 1976-heden N = 65.000 5000 (8%) Ebola en Pest - Bestrijding Ebola Pest • hygiëne • hygiëne • isolatie • isolatie • antibiotica • antibiotica resistentie ! • antistoffen • antistoffen • vaccin • vaccin WHO: "THERE IS AN EPIDEMIC IN MADAGASCAR.“ 2013: 256 PATIËNTEN - 60 DODEN
