Onderzoek allochtone hulpverleners

AASSAW-project
Gerard Gielen
Ben gelmedim dâvi için
Benim isim sevi için
Dostun evi gönüllerdir
Genüller yapmaya geldim.
Ilim ilim bilmektir
Ilim kendin bilmektir
Sen kendini bilmezsen
Bu nice okumaktir.
Sevelim sevilelim
Bu dünya kimseye kalmaz.
EMRE)
Katholieke Hogeschool Limburg dept.SAW
Graduaat orthopedagogie
(YUNUS
(vertaling uit het Turks)
Ik ben niet gekomen met ambities.
Liefde is het doel van mijn komst.
De harten zijn de huizen van de Vriend,
Ik ben gekomen om de harten te helen.
Kennis leren kennen is kennis,
Kennis is jezelf kennen,
Wanneer je jezelf niet leert kennen;
Waartoe dient dan al die studie?
Laten we liefhebben en onszelf geliefd maken,
De aarde is tenslotte niemands erfenis. (Yunus Emre)
Katholieke Hogeschool Limburg dept.SAW
Graduaat orthopedagogie
Uitgangspunten voor het project in SAW






De westerse samenleving is multicultureel geworden.
Aanwezigheid van bewoners/cliënten van allochtone afkomst in
onze sociale voorzieningen is een weerspiegeling van de
multiculturele samenleving.
Omwille van verschillen in waarden en normen tussen hulpvrager
en hulpverlener kunnen er problemen ontstaan.
Opvoeders-begeleiders van allochtone afkomst hebben een grote
meerwaarde in het team.
(Hoger) onderwijs is de belangrijkste hefboom tot integratie en
participatie.
Er zijn bijna geen allochtonen die voor hulpverlener studeren
Katholieke Hogeschool Limburg dept.SAW
Graduaat orthopedagogie
Eigen onderzoek bij 152 voorzieningen in jeugd- en
gehandicaptensector in 2000




5 tot 20 % van de cliënten in 83 % van de instellingen
is allochtoon.
Slechts in 21 % van de instellingen werken één of twee
allochtone personeelsleden.
80 % vindt inschakeling van allochtonen nuttig.
In het onderzoek werden een hele reeks uitspraken
over de (on)wenselijkheid van allochtone hulpverleners
ter beoordeling voorgelegd : men zag praktisch alleen
maar voordelen ! Er is een zeer grote nood aan
allochtone professioneel opgeleide hulpverleners.
Katholieke Hogeschool Limburg dept.SAW
Graduaat orthopedagogie
Situatie in het graduaat
orthopedagogie anno 2001



Eén ingeschreven allochtone student in 1995 :
niet geslaagd in het eerste jaar
Eén succesrijk doorgestroomde Turkse
studente : Ilknur Yüce afgestudeerd in 2000
(elk jaar eerste zittijd geslaagd)
Momenteel : één Turkse studente in het eerste
jaar en één Marokkaanse studente in het
tweede jaar
Katholieke Hogeschool Limburg dept.SAW
Graduaat orthopedagogie
Allochtonenbeleid in de Vlaamse
hogescholen




Meest recente onderzoek van de VHLORA dateert van
het ac.jaar 1997-1998
Op een totaal van 85265 studenten zijn er 853
allochtone studenten of gemiddeld 1%
Volgens tellingen in Limburg(gegevens PRIC) zijn 8%
van de laatstejaarsleerlingen secundair onderwijs van
allochtone afkomst (helaas hoog % in beroeps)
De katholieke hogescholen halen in het onderzoek
slechts 0.64% (tov autonome hogescholen 1.90%)
Katholieke Hogeschool Limburg dept.SAW
Graduaat orthopedagogie
Multiculturele component in de
opleiding ?




11 van de 26 responderende hogescholen antwoorden
dat er nergens een multiculturele component in het
curriculum zit
15 hogescholen antwoorden dat het in 3 van de 11
studiegebieden voorkomt
!! Eén opleiding IWT uit een hogeschool aanzag het
organiseren van buitenlandse studiereizen als een
vorm van multiculturele werking.
Besluit : multiculturaliteit komt slechts zeer sporadisch
in onze hogescholen in de programma’s voor !!
Katholieke Hogeschool Limburg dept.SAW
Graduaat orthopedagogie
Allochtone personeelsleden

In 1997-1998 waren er in de drie
personeelscategorieën nauwelijks allochtonen
tewerkgesteld : drie gastdocenten; één
halftijdse administratieve kracht; 12 personen
in onderhoud
Katholieke Hogeschool Limburg dept.SAW
Graduaat orthopedagogie
Besluit van Jan Geens (VHLORA) in een dossier voor
de Koning Boudewijnstichting mei 2000

“De deelname van allochtone jongeren aan het hoger onderwijs in
Vlaanderen is ondermaats. Deze vaststelling is niet nieuw, maar
alleen al de vergelijking met de buurlanden doet begrijpen dat de
aanwezigheid van slechts 1% allochtonen op de hele Vlaamse
hogeschoolbevolking een probleemvol gegeven is (cfr. Nederland
= 10% allochtonen)”

“Het is duidelijk dat het watervalsysteem al veel vroeger begint :
de doorstromingskansen worden al beperkt in het secundair
onderwijs.” De hefboom tot grotere participatie moet hier in gang
gezet worden. Hogescholen mogen hun verantwoordelijkheid ook
niet ontlopen.
Katholieke Hogeschool Limburg dept.SAW
Graduaat orthopedagogie
Non-discriminatieverklaring van alle vlaamse
hogescholen van dec.1998


…de VHLORA verklaart dat het dringend en noodzakelijk is een nondiscriminatiebeleid in de hogescholen verder vorm te geven waarin 3 doelen
worden nagestreefd
– Het hoger onderwijs wil uitdrukkelijk alle vormen van discriminatie uitschakelen
en tegengaan.
– Een bewustere opstelling van de hogescholen, zowel van directieteams,
onderwijzend, administratief en technisch personeel als van de studenten,
inzake het voorkomen en tegengaan van discriminatie
– Een grotere participatie van allochtone jongeren aan het hoger onderwijs.
…de VHLORA streeft ernaar alle jongeren, ongeacht hun ras of etnische afkomst
ook werkelijk gelijke onderwijskansen te bieden.
Dit document werd door alle algemene directeurs van de hogescholen
ondertekend zonder evenwel een protocol van uitwerking .
Katholieke Hogeschool Limburg dept.SAW
Graduaat orthopedagogie
AASSAW-project
Aansluiting van allochtone
studenten in het sociaal-agogisch werk in Vlaanderen.



Met steun van : Minister van Gelijke Kansen in
Vlaanderen en het Sociaal Fonds voor Opvoedings en
Huisvestingsinrichtingen
Proefproject in drie Vlaamse hogescholen : Gent ,
Antwerpen, Hasselt
Project loopt over drie academiejaren (voorlopig voor
één jaar toegekend)
Katholieke Hogeschool Limburg dept.SAW
Graduaat orthopedagogie
Doelstellingen



Het beroep van gekwalificeerde opvoeder/begeleider
meer onder de aandacht van allochtonen brengen.
Meer professioneel geschoolde en gekwalificeerde
allochtone opvoeders/begeleiders in de zorgsector
inschakelen.
Een multiculturele houding bij personeelsleden van het
dept. SAW (en de ganse hogeschool op langere
termijn) aanmoedigen.
Katholieke Hogeschool Limburg dept.SAW
Graduaat orthopedagogie
Concrete invulling van het project



Instroom van allochtone kandidaten bevorderen via
diverse middelen zoals zeer gerichte publiciteit,
aanbieden van rolmodellen en o.a. grootschalig
onderzoek bij een 1000tal mogelijke allochtone
studenten via een enquête bij 175 secundaire scholen.
(opsporen van drempels)
Betere begeleiding van instromende allochtone
studenten zonder positief te discrimineren (eisen
blijven absoluut voor iedereen gelijk).
Uitstroom van afgestudeerde allochtone kandidaten
naar het werkveld bevorderen.
Katholieke Hogeschool Limburg dept.SAW
Graduaat orthopedagogie
Medewerkers
Ilknur Yüce (80%) en Anita Martens (20%) :
deeltijds projectmedewerkers
Gerard Gielen : deeltijds projectcoördinator
(20%)
Meer informatie over het onderzoek
(integrale tekst) omtrent allochtone
hulpverleners en het AASSAW-project vindt
u op onze eigen internetwebsite.
http://www.khlim.be/saw/
Katholieke Hogeschool Limburg dept.SAW
Graduaat orthopedagogie
http://www.khlim.be/saw/
Katholieke Hogeschool Limburg dept.SAW
Graduaat orthopedagogie
Opmerking: hoe kaderen in het beleid naar kansarme
jongeren in maatschappelijke kwetsbare gezinnen ?


De doelgroepstudenten zijn allochtone
studenten in eerste instantie (opgelegd door
projectfinancierders).
Studenten van het 7de jaar beroepssecundair
onderwijs in tweede instantie : ze hebben een
gelijklopende problematiek van achterstelling.
Ze verdienen ook onze bijzondere aandacht !
Katholieke Hogeschool Limburg dept.SAW
Graduaat orthopedagogie
Wat doen we nu reeds voor alle
studenten :




Functioneel studieprogramma in het eerste jaar zonder
overbodige clusters maar met afzonderlijke opleidingsonderdelen
in zo klein mogelijke lesgroepen.
Duidelijkheid in doelstellingen en verwachtingen naar de
studenten toe : specifiek verwachte basiscompetenties die
drempels aangeven naar de volgende opleidingsjaren
Studiebegeleiding ingebouwd in het lessenrooster (voor iedereen)
via het opleidingsonderdeel ‘studiepracticum’ gekoppeld aan
individuele begeleiding voor wie het nodig heeft.
Studentvriendelijk examensysteem (gespreide examens)
Katholieke Hogeschool Limburg dept.SAW
Graduaat orthopedagogie
Extra inspanningen voor maatschappelijk kwetsbare
studenten.




Aanwezigheid van allochtone coach op de campus voor alle studenten,
maar in het bijzonder voor allochtone kandidaten om hen te helpen met
alle mogelijke problemen die met de studies te maken kunnen hebben.
Studentenbegeleidingsdienst met extra aandacht voor noden van
allochtonen(vb thuissituatie, vrijheid van allochtone meisjes, uur van
thuiskomst, hoofddoek op school ?,…)
Individueel aangepast studieprogramma in bijzondere omstandigheden
die cultuureigen zijn en na overleg met alle betrokkenen vb. zwemsituatie
van allochtone meisjes ; religieuze feesten en verplaatsen van
examens,ramadan…zonder te raken aan de opleidingseisen en de
specificiteit van onze hogeschool.
Voorbereidingsdriedaagse in september 2001 voor nieuwe (allochtone)
studenten
Katholieke Hogeschool Limburg dept.SAW
Graduaat orthopedagogie
Katholieke Hogeschool Limburg dept.SAW
Graduaat orthopedagogie
Uitbouwen van een multiculturele
hogeschool



Uitbouwen van een multicultureel beleid van de
hogeschool (zowel instroom, doorstroom als uitstroom
van studenten als personeelsbeleid). (opm. Nederland
: wet Samen verplicht procentuele aanwezigheid
allochtone medewerkers)
Uitwisselingskanaal organiseren omtrent ervaringen en
know how i.v.m. het omgaan met kansarme studenten
uit maatschappelijk kwetsbare groepen ; opsporen van
knelpunten, drempels, delen van succeservaringen…
Multiculturaliseren van de opleidingen i.f.v. de
ontwikkelende samenleving
Katholieke Hogeschool Limburg dept.SAW
Graduaat orthopedagogie
Concreet


Installeren van een departementoverkoepelende werkgroep
‘omgaan met verscheidenheid’ (minimum één docent per
departement aangevuld met afgevaardigde uit
studentenvoorzieningen) die een aantal malen per jaar
samenkomt om ervaringen uit te wisselen en
beleidsvoorbereidend werk te verrichten. Ook studenten ?
In elk departement via allerlei inspraak en beleidskanalen
voldoende aandacht geven aan kansarme studenten en in het
bijzonder allochtone studenten.
Katholieke Hogeschool Limburg dept.SAW
Graduaat orthopedagogie
Katholieke Hogeschool Limburg dept.SAW
Graduaat orthopedagogie
Dankjewel voor jullie aandacht
Ilginize tesekür ederim
Katholieke Hogeschool Limburg dept.SAW
Graduaat orthopedagogie