Modaliteiten - Quartiers durables citoyens

PROJECTOPROEP
PARTICIPATIEVE DUURZAME WIJKEN
2014
MODALITEITEN
P.1 OP 5 – MODALITEITEN 2014
PARTICIPATIEVE DUURZAME WIJKEN
VOORSTELLING VAN DE PROJECTOPROEP
Wijkcomposten, projecten rond zachte mobiliteit, recyclage, duurzame ontwikkeling, project rond sociale
economie, repair café, ... Overal in het Brussels Gewest komen burgers, verenigingen, handelaars, enz. in
actie om hun wijk aangenamer te maken om in te wonen, meer oog te laten hebben voor het milieu en meer
solidair te maken. Samen helpen ze van Brussel een duurzamere stad te maken.
Sinds 2008 wil de jaarlijkse projectoproep "Participatieve Duurzame wijken" bewonersgroepen die de
duurzaamheid van hun wijk willen versterken, ondersteunen en begeleiden in het kader van een burgerlijke
en collectieve aanpak.
1. Wat is dat, een "Participatieve Duurzame wijk"?
Op dit ogenblik telt het Brussels Gewest een dertigtal participatieve duurzame wijken.
Elke wijk heeft zijn eigen dynamiek, maar allemaal trachten ze, op het niveau van hun eigen grondgebied,
meerdere uitdagingen aan te gaan: de hoeveelheid afval doen afnemen, de biodiversiteit beschermen, de
druk van de auto's verminderen, een gezondere voeding promoten, zich de openbare ruimten opnieuw toeeigenen, ...
De "Participatieve Duurzame wijken" bestaan over het algemeen uit een kern van enkele personen die ook
wel de "stuurgroep" wordt genoemd. Deze vormt de motor van de dynamiek: het is deze groep die de
eerste definities van het project bepaalt en die centraal staat bij de collectieve uitwerking van de acties. Het
zijn ook deze personen die waken over de gestage vordering van het proces en zijn coherentie in
samenwerking met alle overige betrokken actoren (partners, werkgroepen, gemeente, ...).
De collectieve dimensie geldt dan ook als centraal gegeven van de projectoproep "Participatieve Duurzame
wijken". Het project van een duurzame wijk moet immers tegemoetkomen aan de belangen van de
bewoners en de gebruikers van zijn perimeter en moet de mobilisering van de bewoners en lokale actoren
rond gemeenschappelijke initiatieven bevorderen.
2. Hoe verloopt de projectoproep "Participatieve Duurzame wijken" in de
praktijk?
De projectoproep telt 4 fasen en strekt zich uit over een tijdsspanne van 24 maanden:
-
Fase 1 "Indiening en selectie van de kandidaturen" (mei 2014): de wijken dienen hun
kandidatuur in op basis van een intentienota en worden door Leefmilieu Brussel geselecteerd;
-
Fase 2 "Voorbereiding van de projecten" (juni 2014 - december 2014): met de steun van een
coach en experts mobiliseren de stuurgroepen bewoners en gebruikers van hun wijk met het oog
op de gezamenlijke opstelling van een roadmap met daarin de acties en projecten die ze tegen juni
2016 willen realiseren;
-
Fase 3 "Selectie van de projecten" (februari 2015): selectie van de projecten die kunnen
genieten van een financiële steun en/of van expertises op basis van een participatief budget (zie
hieronder);
-
Fase 4 "Realisatie van de projecten" (februari 2015 - juni 2016): uitvoering van de projecten met
de steun van een coach.

Het participatieve budget
Het participatieve budget bestaat in het gezamenlijk beslissen over de toewijzing van een deel van het
beschikbare budget aan de wijken alsook over de werkingsregels. De verdeling van het budget gebeurt op
basis van prioriteiten en criteria die in de Vergadering werden bepaald. Aan deze Vergadering mogen alle
participatieve duurzame wijken van alle edities deelnemen.
De criteria en modaliteiten worden elk jaar ook herzien en kunnen dus evolueren.
3. Begeleiding en ondersteuning
De wijken worden begeleid gedurende een termijn van 24 maanden. De intensiteit van de aldus geboden
begeleiding zal daarbij variëren in functie van het eigen tempo en de sleutelmomenten van de
projectoproep.

Coaching, van de uitwerking van de projecten tot aan hun verwezenlijking
Gedurende de hele looptijd van de projectoproep geniet elke wijk de steun van een "coach" die een
methodologische en praktische ondersteuning biedt bij de uitwerking van de projecten.
De aldus geboden begeleiding beoogt een versterking van het vermogen van de duurzame wijken om hun
projecten te realiseren: hulp bij het mobiliseren van de wijk en het uitwerken van de projecten in lijn met de
specificiteit van de wijk, ondersteuning van de structurering van de groep, terbeschikkingstelling van
animatie- en mobiliseringshulpmiddelen, begeleiding van de participatieve processen, vervulling van de rol
van tussenpersoon bij de contacten met de lokale overheden of partners, voor zover nodig, en
ondersteuning van de organisatie van verschillende activiteiten en de communicatie binnen de wijk.
Verder heeft de begeleiding ook tot doel om kennisnetwerken te ontwikkelen en de verschillende actoren en
belanghebbende partijen van het project zowel binnen eenzelfde wijk als tussen wijken met elkaar in
contact te brengen.
BELANGRIJK: de intensiteit van de begeleiding varieert in functie van het aantal wijken dat wordt
ondersteund en de behoeften die door de wijken worden uitgedrukt.

Technische expertise
Zowel in de fase van de voorbereiding als in die van de verwezenlijking van de projecten kan de wijk ook
een beroep doen op experts in specifieke domeinen, zoals water, biodiversiteit, duurzame voeding,
stedenbouw, communicatie, ... Dit binnen de perken van het beschikbare budget en op basis van een
verdeling tussen de wijken.

Financiële steun: tot 15.000 euro voor investeringen
Tijdens fase 4 "Realisatie van de projecten" kunnen de wijken, afgezien van de steun van de coach, ook
een financiële steun genieten, die tot 15.000 euro per wijk kan gaan en die bestemd is voor de financiering
van investeringen (aankoop van materiaal, huur, ruwbouwwerken, …).
Verder beschikt elke wijk tevens over een klein budget - waarvan het bedrag bepaald wordt in functie van
het aantal weerhouden wijken - om eventuele uitgaven te financieren, die verband houden met de
activiteiten die een uitbreiding van de mobilisering beogen en waarmee het project kenbaar gemaakt kan
worden (flyers, huur van klein materieel, ...), of om bepaalde kosten te betalen, die eigen zijn aan de
formulering van de projecten (aanvraag van kadastrale legger, fotokopieën, ...).

Interwijkdynamiek
De interwijkdynamiek berust hoofdzakelijk op regelmatige ontmoetingen tussen de verschillende
participatieve duurzame wijken. Deze "interwijkontmoetingen" vormen de gelegenheid bij uitstek om de
respectieve projecten te ontdekken en kennis en praktijken uit te wisselen met het oog op een versterking
P.3 OP 5 – MODALITEITEN 2014
PARTICIPATIEVE DUURZAME WIJKEN
van de projecten en de dynamiek van elke wijk. In functie van de behoeften en verwachtingen van de wijken
kunnen er tijdens deze bijeenkomsten specifieke thema's worden aangesneden.
Hoewel deze "interwijkontmoetingen" (in totaal 5 of 6) niet verplicht zijn, is het aanwezig zijn op deze
bijeenkomsten niettemin ten stelligste gewenst.
4. Tot wie richt deze projectoproep zich?
De projectoproep richt zich in de eerste plaats weliswaar tot de burgers, maar daarnaast ook tot de private
en publieke actoren van een wijk: handelaars, bedrijfsleiders, scholen, collectieve voorzieningen (culturele,
sportieve, vrijetijdsactiviteiten, …), verenigingsnetwerken, … De samenwerking met één of meerdere
publieke partners, zoals de betroffen gemeenten, een sociale huisvestingsmaatschappij, het OCMW, enz.,
wordt sterk aanbevolen.
De projectoproep richt zich tot alle wijken van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest - ook de wijken die al
tijdens eerdere edities geselecteerd werden - met uitzondering van de participatieve duurzame wijken die
van een steun genieten in het kader van de projectoproep 2013-15.
Opmerking: er bestaan nog andere, al dan niet door Leefmilieu Brussel gelanceerde thematische
projectoproepen (collectieve moestuinen, collectieve composten, duurzame voeding, …). Informeer u dus
om de oproep te identificeren, die het beste met uw project overeenstemt.
Op de website van de participatieve duurzame wijken vindt u een lijst van lopende projectoproepen:
http://www.participatieveduurzamewijken.be/toolkit/andere-subsidies
5. Ontvankelijkheidscriteria van de kandidaturen
Om ontvankelijk te zijn, moeten de kandidaturen de volgende elementen omvatten:

De contactgegevens van de leden van de stuurgroep. Deze moet minstens uit 5 personen
bestaan, waarvan minimum de helft in de wijk moet wonen en niet tot dezelfde familie mag
behoren. Er is geen enkele ervaring vereist en elke groep start met haar eigen "voorgeschiedenis".
We vestigen hier wel de aandacht op het feit dat deze personen zich op een duurzame manier
moeten kunnen engageren - indien mogelijk, tijdens de hele begeleidingsperiode alsook daarna en blijk moeten kunnen geven van een zekere beschikbaarheid, in het bijzonder voor de 5
"interwijkontmoetingen" en de vergaderingen die 's avonds of tijdens het weekend belegd worden.

De intentienota van de stuurgroep (1 pagina – vgl. formulier), ondertekend door alle leden van de
stuurgroep, waarin o.a. de beweegredenen van de groep alsook haar eventuele plannen vermeld
worden;

Een kaart (van het type Google map) die de actieperimeter van de duurzame wijk weergeeft.
Deze perimeter dient zich absoluut op het grondgebied van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest te
bevinden en zich uit te strekken over een deel van dit grondgebied dat groter is dan een huizenblok
of een groep woningen. Al naargelang de dichtheid aan bewoners en gebouwen stemt dit overeen
met ca. 3 à 4 huizenblokken tot een maximum van een twintigtal aangrenzende huizenblokken, met
inbegrip van publieke of ontmoetingsruimten (pleinen, groene ruimten, ...). De perimeter wordt
eveneens gekozen in functie van het vermogen van de groep om acties te ondernemen binnen
deze oppervlakte;

Ondersteuning van de kandidatuur door 10 personen/partners – buiten de stuurgroep - die
echter wel een band hebben met de wijk, die hun motivering in enkele lijnen verwoorden en die het
dossier mee ondertekenen op basis van de intentienota.
Opgelet:

Voor zover mogelijk ondersteunt de projectoproep de denkoefeningen van wijken over projecten die
aanzetten tot debat. Als uw project daarentegen echter voornamelijk is opgebouwd rond een zeker
verzet tegen een gemeentelijk of gewestelijk project, dan behouden het bestuur van Leefmilieu
Brussel en het Voogdijkabinet zich het recht voor om na te gaan of het project in kwestie wel
ondersteund kan worden.

Het aantal weerhouden wijken zal afhangen van de begeleidingscapaciteiten. Daarbij zal echter wel
voorrang gegeven worden aan wijken die nog nooit enige steun genoten in het kader van de
projectoproep "Participatieve Duurzame wijken".
PRAKTISCHE MODALITEITEN
-
Het
kandidaatsformulier
is
beschikbaar
www.leefmilieubrussel.be/duurzamewijken
op
de
website
van
Leefmilieu
Brussel:
De naar behoren ingevulde en ondertekende kandidaatsdossiers dienen per post (poststempel als bewijs)
of per koerier op het onderstaande adres aan te komen op uiterlijk 02 mei 2014:
Leefmilieu Brussel
Projectoproep "Participatieve Duurzame wijken"
Directie Duurzame ontwikkeling / Departement Duurzame wijken
Gulledelle 100 - 1200 Brussel
Verder moeten de kandidaatsdossiers ook elektronisch verstuurd worden naar:
[email protected]
Aan alle wijken die zich kandidaat stellen, zal per e-mail meegedeeld worden of hun project al dan niet
geselecteerd werd.
CONTACT
Een algemeen nummer
0800/85 286
Leefmilieu Brussel
Lison Hellebaut
Tel.: 02 775 77 87
E-mail : [email protected]
MEER INFORMATIE
-
Website LB: www.leefmilieubrussel.be/duurzamewijken
Website van de DW: http://www.participatieveduurzamewijken.be
P.5 OP 5 – MODALITEITEN 2014
PARTICIPATIEVE DUURZAME WIJKEN