Septumablatie Ook wel percutane transluminale septum myocard ablatie (PTSMA) genoemd. Wat is septumablatie? Een septumablatie is een behandeling waarbij de verdikking van het tussenschot tussen de hartkamers wordt opgeheven. Het bloed uit uw hart kan dan beter naar de grote lichaamsslagader (aorta) stromen. Waar moet u rekening mee houden? • Door de behandeling is zelfstandig naar huis reizen per auto, fiets of openbaar vervoer onverantwoord. Regel van tevoren uw vervoer naar huis. • De hoeveelheid röntgenstralen die we tijdens deze behandeling gebruiken zijn niet schadelijk voor u. Maar ze kunnen dat wel zijn voor een ongeboren kind. Daarom wordt er geen septumablatie uitgevoerd bij zwangere vrouwen. Complicaties Zoals bij iedere ingreep kunnen ook bij een septumablatie complicaties optreden. Gelukkig komen deze niet vaak voor en kunnen ze meestal verholpen of behandeld worden. De meest voorkomende complicaties zijn: • overgevoeligheid voor de gebruikte medicijnen of materialen, zoals contrastvloeistof, pleisters en ECG plakkers; • bloeding uit de prikplaatsen; • bloeduitstorting rondom de prikplaatsen; • infectie van de prikplaatsen; • beschadiging van een bloedvat in de lies; • hartritmestoornissen als gevolg van het verschrompelen van het harttussenschot. Bij ongeveer 5% van de patiënten is een blijvende pacemaker noodzakelijk; Er is verder een hele kleine kans op ernstige complicaties zoals overlijden; dit gebeurt gelukkig zeer zelden. Hoe lang duurt de behandeling? De totale behandeling duurt ongeveer anderhalf uur. Wat is hypertrofische obstructieve cardiomyopathie (HOCM)? Het hart is een spier. Elke spier bestaat uit cellen die in ontspannen toestand lang zijn en bij het samentrekken kort worden, als een stuk elastiek. Door ziekte van de cellen kan de hartspier niet goed ontspannen of samentrekken, waardoor het hart niet goed kan pompen. De algemene term voor deze aandoeningen is ‘cardiomyopathie’. Meer informatie over cardiomyopathie kunt u lezen in de brochure ‘Cardiomyopathie’ van de Nederlandse Hartstichting (zie www.hartstichting.nl). Er zijn verschillende vormen van cardiomyopathie. Een vorm is de hypertrofische obstructieve cardiomyopathie. Hierbij is er sprake van een aandoening waarbij de hartspier asymmetrisch verdikt is, met name het tussenschot ter hoogte van de hartkamers en de wanden van de linker hartkamer. De inhoud van de linker hartkamer wordt kleiner en de hartkamerwanden worden minder elastisch. Er ontstaat dan een belemmering van de normale bloedstroom binnen het hart en naar de grote lichaamsslagader (aorta). De oorzaak van HOCM is meestal een erfelijke afwijking. Andere mogelijke oorzaken zijn vet- en eiwitstapeling, ijzerstapeling, alcoholmisbruik en virusinfecties. Wat zijn de behandelingsmogelijkheden? Uw cardioloog heeft u geïnformeerd over de behandelmogelijkheid septumablatie. De dag van de behandeling Voorbereiding thuis • Gebruik uw medicijnen op de dag van de behandeling zoals u gewend bent. Tenzij u iets anders met uw cardioloog afgesproken heeft. • Een licht ontbijt of lichte lunch is toegestaan. Medicijnen waarvoor andere regels gelden Bij de volgende medicijnen gelden andere regels. De cardioloog heeft met u besproken dat u stopt met onderstaande medicatie. Wanneer stoppen acenocoumarol/Sintrommitis 3 dagen voor Wanneer hervatten op de avond van de dag van de behandeling de behandeling Fenprocoumon/Marcoumar 5 dagen voor op de avond van de dag van de behandeling de behandeling Metformine in overleg met in overleg met de cardioloog de cardioloog Wanneer stoppen Wanneer hervatten Burinex, in overleg met in overleg met Furosemide de cardioloog de cardioloog Diclofenac, 1 dag voor 1 dag na Ibuprofen de behandeling de behandeling Dabigatran (NOAC) 1 dag voor op de avond van de dag van de behandeling de behandeling Rivaroxaban (NOAC) 1 dag voor op de avond van de dag van de behandeling de behandeling Apixaban (NOAC) 1 dag voor op de avond van de dag van de behandeling de behandeling Wat neemt u mee? U blijft een paar dagen opgenomen. Neemt u daarom mee: • nachtkleding; • toiletartikelen; • medicatieoverzicht; • medicijnen in originele verpakking. Wat is een medicatieoverzicht Dit is een overzicht van alle medicijnen die u gebruikt. Dit overzicht kunt u ophalen bij uw eigen apotheek. Zo nodig kan iemand anders dit voor u doen. De apotheek mag in verband met uw privacy uw medicatieoverzicht niet zomaar aan iemand anders meegeven. U geeft daarom aan degene die dit voor u haalt een ondertekende verklaring mee met uw toestemming. Heeft u diabetes? Heeft u diabetes (suikerziekte)? Geef dit dan door aan de verpleegkundige bij opname in ons ziekenhuis. De behandeling De verpleegkundige op de afdeling bereidt u voor op de behandeling. • Er wordt een infuusnaald ingebracht. Ook krijgt u als het nodig is een kalmerend middel om beter te kunnen ontspannen. • Ga voor het onderzoek eerst nog naar het toilet. • Bent u ergens allergisch voor? Geef dit aan de verpleegkundige door. • U krijgt een operatiejasje van het ziekenhuis aan (uw onderbroek en sokken mag u aanhouden). • U wordt in bed naar de HC-kamer gebracht. Wie werken er op de hartkatheterisatiekamer? Een interventiecardioloog en meerdere laboranten doen de voorbereiding, het onderzoek en de nazorg. Een interventiecardioloog is een cardioloog die gespecialiseerd is in het uitvoeren van verschillende ingrepen aan het hart en de bloedvaten rondom het hart. De behandeling • Eenmaal binnen in de hartkatheterisatiekamer vragen wij u om over te stappen op een röntgentafel. U ligt op uw rug op deze tafel. • De laborant desinfecteert uw liezen en bedekt u met een blauw steriel laken met een gat op de plek waar de katheters (dunne slangetjes) worden ingebracht. • U wordt aangesloten op een apparaat dat uw hartritme registreert. Dit gebeurt met plakkers (elektrodes). • Tijdens de behandeling controleren we de werking van uw hart en het effect van de behandeling via een echo. Dit is een pijnloos onderzoek met behulp van geluidsgolven. • Uw beide liezen worden plaatselijk verdoofd. • De bloedvaten in de liezen worden aangeprikt met een naald. • Vervolgens plaatst de interventiecardioloog een inbrenghuls in het aangeprikte bloedvat. Door deze huls schuift de cardioloog de katheters naar het hart, tot de plaats waar hij ze wil hebben. U bent tijdens de gehele ingreep bij kennis. Van het verschuiven van de katheters in uw bloedvaten naar het hart voelt u niets, omdat er geen zenuwen in bloedvaten zitten. • Er wordt ook een uitwendige pacemaker aangesloten via een bloedvat in uw lies. Deze brengen we uit voorzorg bij u in. • Met röntgenopnames wordt op een beeldscherm (monitor) gecontroleerd of de katheters de goede weg afleggen. • Via de lieskatheter schuift de cardioloog een slangetje met ballon naar één van de bloedvaten van uw hart die het tussenschot van bloed voorziet. Om te controleren of het ballonnetje op de goede plaats zit, spuit de cardioloog contrastvloeistof in via de katheter en maakt hij röntgenfoto’s. • Zit het ballonnetje goed, dan spuit de arts via dezelfde katheter een bepaalde hoeveelheid alcohol in. Vervolgens wordt het ballonnetje gedurende een korte tijd opgeblazen zodat de alcohol niet ‘terug kan lopen’ en goed kan inwerken. De alcohol veroorzaakt ter plaatse van het tussenschot een klein hartinfarct waardoor de verdikking gaat verschrompelen. In het tussenschot zit de bundel van His. De bundel van His bestaat uit hartspierweefsel dat gespecialiseerd is in het doorgeven van elektrische signalen. Deze kan tijdelijk uitvallen door de alcoholinjectie. Daarom bent u aangesloten aan een uitwendige pacemaker. Zo nodig neemt de uitwendige pacemaker het hartritme over. De behandeling met alcohol kan pijnlijk zijn. Daarom krijgt u via het infuusnaaldje een pijnstillend middel toegediend voordat uw arts de alcohol inspuit. Blijft u pijn houden? Meldt dit dan, zodat u eventueel meer medicijnen kunt krijgen. Is de alcohol goed ingewerkt, dan wordt het effect van de behandeling bepaald aan de hand van drukmetingen in uw hart. Van deze metingen voelt u niets. • Is de behandeling klaar? Dan worden de katheters uit uw liezen verwijderd en alle apparatuur afgesloten. • De insteekopeningen in de slagaders worden hersteld. Dit kan op verschillende manieren. • Handmatig (bij gebruik van liesslagader of elleboogslagader). Een laborant drukt met de hand de slagader dicht. Vervolgens leggen we een drukverband aan. U ligt een aantal uren ontspannen en plat in bed. Hierna mag u weer voorzichtig lopen. Wel zijn er voor de dagen na het onderzoek regels om de lies wat te ontzien (geen zwaar werk, niet sporten, niet autorijden). • Via een vaatafsluitsysteem (alleen bij gebruik van de liesslagader mogelijk). Met dit systeem wordt de insteekopening in de liesslagader gesloten door een zelfoplossend plugje te plaatsen. U moet na het plaatsen van dit plugje een tijdje plat en ontspannen in bed blijven liggen. U hoort van de verpleegkundige wanneer u weer mag zitten en lopen. Ook nu zijn er regels voor de komende dagen. Hiervoor krijgt u een instructiekaart en informatie van een verpleegkundige op de afdeling. Na de behandeling Na de behandeling gaat u terug naar de verpleegafdeling. Direct na de behandeling: • brengt de verpleegkundige u terug naar de afdeling Hartbewaking, waar u in ieder geval twee dagen opgenomen blijft; • wordt u verbonden met een monitor die uw hartritme bewaakt. • blijft de externe pacemaker zitten. • mag u gewoon eten en drinken. • moet u plat in bed blijven liggen en mag u de benen niet optrekken. Hoe lang u zo moet liggen, is afhankelijk van de dikte van de katheters die gebruikt zijn. Dit varieert van één tot enkele uren. De verpleegkundige vertelt u hoelang u plat moet liggen en uit hoe u in deze houding het beste kunt eten, drinken en urineren. • wordt er een hartfilmpje gemaakt en uw bloeddruk, hartritme en de liezen worden regelmatig gecontroleerd. • doen we regelmatig bloedonderzoek bij u. Dit doen we omdat er tijdens de behandeling een kleine beschadiging (hartinfarct) in uw hartspier is gemaakt om de verdikking te laten verschrompelen. De dagen na de behandeling • De dag na de behandeling mag u meestal even uit bed. Dit is wel afhankelijk van uw conditie en of uw hartritme afhankelijk is van de uitwendige pacemaker. • Heeft u geen hartritmestoornissen gekregen? Dan wordt de uitwendige pacemaker na ongeveer twee dagen verwijderd. • Omdat uw hartritme nog onder controle moet blijven, blijft u nog enkele dagen in het ziekenhuis. • Mogelijk wordt u in de loop van uw ziekenhuisopname van de afdeling Hartbewaking overgeplaatst naar de afdeling Cardiologie. Daar bewaken we uw hartritme met een zender en monitor (telemetrie). De monitor staat op een centrale plaats op de hartbewaking. Op deze manier zijn de verpleegkundigen in staat om uw hartritme voortdurend te bewaken. • U mag zichzelf verzorgen en op de afdeling wandelen. De verpleegkundige vertelt u wat wel en niet is toegestaan met de telemetrie. • Worden er blijvende ritmestoornissen geconstateerd, waarvoor u een inwendige pacemaker nodig heeft? Dan blijft u langer opgenomen in het ziekenhuis. U krijgt dan een inwendige pacemaker voordat u met ontslag gaat. De behandelend arts informeert u hierover. De kans op een pacemakerimplantatie is slechts gering, circa 5%. Uiteraard is het vervelend als er na een septumablatie enkele dagen later nog een pacemaker ingebracht moet worden. Maar uiteindelijk is dit niet ongunstig, omdat een pacemaker op de ziekte zelf een positief effect heeft en ook als een mogelijke behandelmethode geplaatst kan worden. De verpleegkundige vertelt u over de gang van zaken bij deze behandeling. • De arts spreekt voor ontslag met u af of u nog andere medicijnen nodig heeft. • Uw huisarts en eventueel verwijzend arts ontvangen de uitslag van uw behandeling. Wanneer moet u contact opnemen? Krijgt u problemen met de lies (bloeding, zwelling en pijn) of andere plotselinge klachten, dan moet u contact opnemen. Met wie neemt u contact op? • Tijdens kantooruren met het secretariaat van de HC-kamer. • Buiten kantooruren en in het weekend met de Centrale Huisartsenpost in Emmen . Weer thuis Nazorg • Zorg dat de plek waar de katheters zijn ingebracht schoon en droog blijft, zolang er kans is op infectie. • U mag na de ingreep weer douchen. • U kunt uw dagelijkse bezigheden hervatten, maar doe het de eerste week wel rustig aan. • U mag vier weken na de ingreep niet zelf autorijden. Voor het CBR (Centraal Bureau Rijvaardigheidsbewijzen) is iemand na een hartinfarct in ieder geval vier weken ongeschikt om auto te rijden. • Is er een inwendige pacemaker bij u geplaatst? Dan wordt u voor ontslag uit het ziekenhuis ingelicht over de leefregels thuis. Instructie zelfoplossend plugje Zijn er na de septumablatie zelfoplossende plugjes in uw liezen ingebracht? Dan krijgt u een kaartje mee met aanwijzingen. Wij adviseren u deze zorgvuldig op te volgen. De verpleegkundige vertelt u hoe lang u dit kaartje bij u moet dragen. Controleafspraak De controle op de polikliniek vindt ongeveer vier tot zes weken na de ingreep plaats. Er wordt dan eerst een echo van uw hart gemaakt. De afspraken krijgt u bij ontslag uit ons ziekenhuis of worden thuisgestuurd. Tijdens de controle wordt het resultaat van de behandeling met u besproken. Tot slot Deze behandeling vindt binnen Treant Zorggroep alleen plaats op de hartkatheterisatiekamer (HC-kamer) van ziekenhuislocatie Scheper in Emmen. Waar meldt u zich? U meldt zich bij de receptie in de centrale hal. Soms moet er eerst bloed worden geprikt of een hartfilmpje gemaakt voordat u naar de afdeling wordt gebracht. Heeft u nog vragen of bent u verhinderd? Heeft u nog vragen? Voor en tijdens het onderzoek kunt u uw vragen stellen aan de verpleegkundigen, cardioloog of laboranten. U kunt ook bellen met het secretariaat van de HC-kamer van ziekenhuislocatie Scheper op werkdagen tussen 8.30 uur en 16.30 uur. Bent u verhinderd? Neemt u dan contact op met het secretariaat van de HC-kamer. Telefoonnummers • HC-kamer ziekenhuislocatie Scheper 0591 69 11 58 • Centrale Huisartsenpost 0900 112 0 112 Wetenschappelijk onderzoek Binnen Treant Zorggroep doen we ook wetenschappelijk onderzoek. Mogelijk wordt u gevraagd om hieraan mee te doen. Informatie Op de onderstaande websites vind u informatie over dit onderzoek. www.treant.nl www.hartstichting.nl TRIP141 210217