13/10/2016 Toelichting Klimaatadaptatie Provinciale Klimaatdag 13 oktober Resi Pansaerts 1 - 10/18/2016 Proces Ondertekenen Europese convenant okt 2014 Opdracht studiebureau nov 2015 Interne werkgroep • • • • • Milieu Natuur Waterbeleid Ruimtelijke planning Gebiedsgericht beleid • • • • • Economie Welzijn Groendomeinen Infrastructuur Landbouw 2 - 10/18/2016 1 13/10/2016 Informeren departementshoofden • Wat is klimaatverandering • Welke gevolgen kan dat hebben voor onze provincie ? • Wat kunnen we er aan doen Vraagstelling diensthoofden • Waar zijn er al tekenen opgemerkt van klimaatverandering ? • Welke problemen of kansen brengt dat met zich mee ? • Wat kunnen we er aan doen ? 3 - 10/18/2016 Rapport Ontstaan van klimaatverandering 4 - 10/18/2016 2 13/10/2016 Scenario’s matige klimaatverandering (RCP 4,5) • Emissiebeloften van Parijs 2015 nageleefd • 9 miljard mensen • Sterke technologische vooruitgang sterke klimaatverandering (RCP 8,5) • Business as usual • Zwakke technologische vooruitgang • 12 miljard mensen Toekomst : 2030 - 2050 - 2100 5 - 10/18/2016 klimaateffecten en gevolgen in de provincie Antwerpen Temperatuur Bron : Klimaatrisico’s in de provincie Antwerpen, KUL, 2015 6 - 10/18/2016 3 13/10/2016 Hittekaarten Antwerpen Stedelijk hitteeiland effect Kasterlee 3-6 C warmer in stedelijk gebied) Hittekaarten (Antw, Kasterlee) 7 - 10/18/2016 Impact hitte • Recreatie ( druk op groen- en recreatiegebieden) • Economie (arbeid, materialen, toestellen) • Gezondheid 8 - 10/18/2016 4 13/10/2016 Neerslag : België op breuklijn 9 - 10/18/2016 Droogte Bevolkingsaangroei Grote waterbehoefte Grote afhankelijkheid van buurregio’s (o.a. Maas) Maar meer verharding Gevolgen voor • (drink)watervoorraden • natuur • landbouw • economie (scheepvaart) 11 - 10/18/2016 5 13/10/2016 zeespiegelstijging 12 - 10/18/2016 Overstromingsrisico’s in de provincie Antwerpen FOTO overstroming 3 risico’s : • Zeespiegelstijging • Fluviaal (waterlopen) • Pluviaal (rioleringen) Tot 30-40% extra berging vereist 13 - 10/18/2016 6 13/10/2016 wind 14 - 10/18/2016 Extreme gebeurtenissen (bos)branden storm overstromingen extreme hagelbuien hittegolven lange droogteperiodes 15 - 10/18/2016 7 13/10/2016 Klankbordgroep • Experten wetenschappelijke wereld • • • • Klimaatatelier INBO UA VMM KUL Interne en buitendiensten Reg.landschappen Bosgroepen ANB VMM INBO 17 - 10/18/2016 Strategieën 3 1 en 2 Klimaatbestendig ontwikkelen Netwerk water, natuur en (stads)landbouw • • in stedelijk gebied buitengebied 5 klimaatbewuste en zelfredzame samenleving PROTECTIE – PREVENTIE PARAATHEID 6 Hernieuwbare energie energie-efficiëntie verbeterde mobiliteit en luchtkwaliteit 4 Sluiten waterkringloop 7 Beleidstrategie voor adaptatieproces 18 - 10/18/2016 8 13/10/2016 Str.1 Blauw-groen-geel stadsnetwerk Opstellen praktijkgids voor stadslandbouw, water- en natuurinfrastructuur Bereikbaar groen als ambitiestelling Analyse van locaties voor stadslandbouw Infiltratieplan voor elke lokale overheid Een methodiek om stadslandbouw, water en natuurnetwerken te integreren in woonkernontwikkeling Sociale en economische kansen identificeren EU financiering aantrekken voor de planning en realisatie van het netwerk van stadslandbouw, water en natuur Verder gaan met de trajecten biodiversiteit en groen voor bedrijven 19 - 10/18/2016 Str.2 Blauw-groen-geel netwerk buitengebied Natuur inrichten zodat het dienst doet als plaagregulatie voor de landbouw Monitoren schade aan cultureel erfgoed Ontwikkelen gediversifieerd natuurbeheer voor weerbare natuur Gebiedsprojecten Plattelandsontwikkeling Klimaatdata gebruiken als basis voor waterbeheer Opstellen adaptatiepotentiekaart Sociale en economische kansen voor het netwerk Beter begrip van de natuurlijke mechanismen in het landelijke gebied 20 - 10/18/2016 9 13/10/2016 Str.3 Klimaatbestendig ontwikkelen …van een gebouw, een wijk of de infrastructuur zoals spoor en wegen, energie-infrastructuur of recreatiestructuur Nieuwe bouwconcepten Methodiek voor klimaatbestendige en klimaatbewuste inrichting – kwalitatieve verdichting Materialengids maken voor klimaatbestendige materialen Klimaatbestendig bouwen integreren in de trajecten duurzaam bouwen Klimaattoets Voor PRUP’s, Infrastructuurprojecten, Beleidsplannen, Knelpuntencheck van de infrastructuur voor energie; spoor- en weg, logistiek, communicatie, recreatie, horeca, … Trainingen en studiedagen voor stedenbouw, specifiek over bouwconcepten 21 - 10/18/2016 Str.4 Waterkringlopen sluiten Bedrijven sluiten waterkringloop via Biodiva Praktijkonderzoek met climate smart agriculture Bewust worden en leren over waterkringlopen Waterlekcheck ontwikkelen • huizen/gebouwen • bedrijven • gemeenten Living lab goede voorbeeldengids : Kennisdeling waterkringlopen sluiten 22 - 10/18/2016 10 13/10/2016 Str. 5 Klimaatbewuste en zelfredzame samenleving Sociale Informeren kwetsbaarhedenanalyse toeristen en opstellen recreanten Gemeenten helpen met : • Wateroverlastkaarten • hittekaarten Sensibiliserende workshops bij bedrijven Integratie van klimaatextremen in rampenplanning Monitoren gezondheidseffecten klimaatverandering Educatie van scholieren over klimaatverandering Sensibilisatie bij hulporganisaties Zelfredzaamheid van burgers bij overstromingen Cohesieprojecten met migranten, gepensioneerden en arme mensen 23 - 10/18/2016 Str. 6 Hernieuwbare energie, energie-efficiëntie, verbeterde mobiliteit en luchtkwaliteit • klimaatmitigatieplan Str. 7 Governance strategie Samenwerkingsverband gemeenten, bedrijven,… Afstemming met VAP Online portaal adaptatieinitiatieven en kennis uitwisseling Stimuleren private initiatieven Stakeholderanalyse uitvoeren voor adaptatieclub 24 - 10/18/2016 11 13/10/2016 eindproducten Adaptatieplan Alterra 25 - 10/18/2016 Adaptatieplan Alterra Provinciaal adaptatieplan 26 - 10/18/2016 12