Hoensbroeck Hoensbroeck AUDIOLOGISCH AUDIOLOGISCH CENTRUM CENTRUM Laag Frequente Tinnitus of Laag Frequent Geluid? Is er een verschil in begeleiding? Ir. Dyon J.W.M. Scheijen Klinisch fysicus audioloog Hoensbroeck Hoensbroeck Inhoud • Tinnitus • Hoe horen wij? – Het gehoorsysteem – Beleving van geluid – Het probleem LFG • LFG-zorg – Mechanismen & Trainingen AUDIOLOGISCH AUDIOLOGISCH CENTRUM CENTRUM Hoensbroeck Hoensbroeck Inhoud • Tinnitus • Hoe horen wij? – Het gehoorsysteem – Beleving van geluid – Het probleem LFG • LFG-zorg – Mechanismen & Trainingen AUDIOLOGISCH AUDIOLOGISCH CENTRUM CENTRUM Tinnitus Tinnitus Tinnitus Aurium Aurium "Tinnire" "Tinnire" == bellen, bellen, rinkelen rinkelen "Aurium" "Aurium" == van van de de oren oren Hyperacusis Hyperacusis Overgevoelig Overgevoelig voor voor externe externe geluiden geluiden Misophonia Misophonia Phonofobia Phonofobia Somatosounds Somatosounds Laag Laag frequent frequent geluid geluid Hoensbroeck Hoensbroeck AUDIOLOGISCH AUDIOLOGISCH CENTRUM CENTRUM Hoensbroeck Hoensbroeck Inhoud • Tinnitus • Hoe horen wij? – Het gehoorsysteem – Beleving van geluid – Het probleem LFG • LFG-zorg – Mechanismen & Trainingen AUDIOLOGISCH AUDIOLOGISCH CENTRUM CENTRUM Hoensbroeck Hoensbroeck Inhoud • Tinnitus • Hoe horen wij? – Het gehoorsysteem – Beleving van geluid – Het probleem LFG • LFG-zorg – Mechanismen & Trainingen AUDIOLOGISCH AUDIOLOGISCH CENTRUM CENTRUM Hoe horen wij? Hoensbroeck Hoensbroeck AUDIOLOGISCH AUDIOLOGISCH CENTRUM CENTRUM Auditief Systeem Hoensbroeck Hoensbroeck AUDIOLOGISCH AUDIOLOGISCH CENTRUM CENTRUM Hoensbroeck Hoensbroeck Inhoud • Tinnitus • Hoe horen wij? – Het gehoorsysteem – Beleving van geluid – Het probleem LFG • LFG-zorg – Mechanismen & Trainingen AUDIOLOGISCH AUDIOLOGISCH CENTRUM CENTRUM Hoensbroeck Hoensbroeck Beleving van geluid AUDIOLOGISCH AUDIOLOGISCH CENTRUM CENTRUM Dagelijkse geluiden Bewust waarnemen ‘Sound Soup’ Neuraal netwerk, geen draden Filters (onbewust) Reconstructie van het externe geluid, voordat het bewust wordt waargenomen. zenuwen zenuwbanen Geen netwerk Cochlea Voorbeelden patroonherkenning ` Hoensbroeck Hoensbroeck AUDIOLOGISCH AUDIOLOGISCH CENTRUM CENTRUM Versterking: - eigen naam - huilende baby Blokkeren: - koelkast - kantoor - verkeer Hoensbroeck Hoensbroeck AUDIOLOGISCH AUDIOLOGISCH CENTRUM CENTRUM Patroonherkenning van gevaar ` -toeterende auto -krakende vloer -roofdieren (zwak signaal) 1) Sterke waarneming 2) overlevingsreflex Hoensbroeck Hoensbroeck AUDIOLOGISCH AUDIOLOGISCH CENTRUM CENTRUM Mechanisme van de overlevingsreflex en de aversief geconditioneerde reactie ` onbewuste filters Limbisch systeem Autonoom zenuwsysteem Jastreboff’s neurofysiologisch model Geven van betekenis aan het geluid Waarnemen & Evaluatie Auditief & andere corticale gebieden Waarnemen Geluid Ontwikkeling negatief geconditioneerde reactie Filters onbewust (‘red alert’ ↑) Bij tinnitus altijd aanwezig Emotionele associaties Limbisch Systeem Verfijnde afstemming filters op geluid = sterker waarnemen geluid Bron Jastreboff 1995 geluid waarneembaar negatieve reactie tot gevolg Lichaamsfuncties Autonoom Zenuwsysteem Pawel J. Jastreboff - Phantom auditory perception (tinnitus): mechanisms of generation and perception Neuroscience Research, 8 (1990) 221-254 Hoensbroeck Hoensbroeck Inhoud • Tinnitus • Hoe horen wij? – Het gehoorsysteem – Beleving van geluid – Het probleem LFG • LFG-zorg – Mechanismen & Trainingen AUDIOLOGISCH AUDIOLOGISCH CENTRUM CENTRUM Het probleem LFG Lokaliseren Hoensbroeck Hoensbroeck AUDIOLOGISCH AUDIOLOGISCH CENTRUM CENTRUM Het probleem LFG Gevoeligheid van het menselijk oor Equal loudness contours (ISO 226) Hoensbroeck Hoensbroeck AUDIOLOGISCH AUDIOLOGISCH CENTRUM CENTRUM Het probleem LFG Low frequency sound vs. low frequency noise Hoensbroeck Hoensbroeck AUDIOLOGISCH AUDIOLOGISCH CENTRUM CENTRUM Low Low Frequency Frequency Sound Sound Low Low Frequency Frequency Noise Noise Noise Noise = = annoying annoying sound sound Hoensbroeck Hoensbroeck AUDIOLOGISCH AUDIOLOGISCH CENTRUM CENTRUM LFG – Werkgroep Focus op het meten en lokaliseren van de LFG-geluidsbron: • Dr. F. Frankort (LFG-gehinderde, voormalig werkzaam bij Philips NATLAB) • Provincie Limburg Focus op het leren omgaan met LFG • Meldpunten Netwerk Gezondheid en Milieu MNGM • GGD Limburg • Hoensbroeck Audiologisch Centrum Hoensbroeck Hoensbroeck AUDIOLOGISCH AUDIOLOGISCH CENTRUM CENTRUM gezondmilieu.nl Hoensbroeck Hoensbroeck Inhoud • Tinnitus • Hoe horen wij? – Het gehoorsysteem – Beleving van geluid – Het probleem LFG • LFG-zorg – Mechanismen & Trainingen AUDIOLOGISCH AUDIOLOGISCH CENTRUM CENTRUM Hoensbroeck Hoensbroeck Inhoud • Tinnitus • Hoe horen wij? – Het gehoorsysteem – Beleving van geluid – Het probleem LFG • LFG-zorg – Mechanismen & Trainingen AUDIOLOGISCH AUDIOLOGISCH CENTRUM CENTRUM Mechanismen en behandeling Perceptie & Evaluatie Bron is verschillend Auditieve Filters Tinnitus LFG ... BRON Limbisch System Emotionele factoren Reacties Mechanisme is hetzelfde Autonoom Zenuwsysteem lichamelijke functies Jastreboff 1999 Hoensbroeck AUDIOLOGISCH CENTRUM Sport Sport GezondheidsGezondheidsCentrum Centrum Hoensbroeck Hoensbroeck SRL SRL STICHTING STICHTING REVALIDATIE REVALIDATIE LIMBURG LIMBURG Hoensbroeck Hoensbroeck AUDIOLOGISCH AUDIOLOGISCH CENTRUM CENTRUM Tinnitus en laagfrequent geluid LFG • • • • irritant geluid geluidsbron onbekend niet hoorbaar voor anderen niet controleerbaar door de gehinderde Tinnitus en Laagfrequent Geluid Jastreboff’s neurophysiological model PSYCHOEDUCATIE Perceptie & Evaluatie INFORMATIE Auditieve Filters SOUND ENRICHMENT BRON Limbisch System Emotionele factoren Reacties ONTSPANNING AFLEIDING Autonoom Zenuwsysteem lichamelijke functies GEWENNING Jastreboff 1999 Mechanismen en behandeling Specialised Tinnitus programma Sound Enrichment Educatie Informatie Lichamelijke ontspanning Afleiding en gewenning Hoensbroeck Hoensbroeck AUDIOLOGISCH AUDIOLOGISCH CENTRUM CENTRUM Vragen?