Onderzoek naar de ontwikkeling van spreken en taal bij kinderen

Productwijzer
Onderzoek naar de ontwikkeling van
spreken en taal bij kinderen
Als kinderen moeite hebben met spreken of taal moet eerst worden vastgesteld
wat er precies aan de hand is. Een team deskundigen van het Kentalis Audiologisch
Diagnostisch Centrum in Sint-Michielsgestel bekijkt samen met de ouders
welke onderzoeken nodig zijn. Bijvoorbeeld onderzoek naar de spraak- en
taalontwikkeling, het gehoor en breder onderzoek.
De normale ontwikkeling van spreken en taal bij kinderen
De ontwikkeling van spreken en taal van een kind gebeurt in fasen. Een kind van anderhalf jaar begrijpt al eenvoudige
taal, maar kan zelf nog maar een paar woordjes zeggen. Kinderen van twee jaar kunnen twee woorden combineren
tot een zinnetje (bijvoorbeeld ‘pappa weg’, ‘mag niet’). De woordenschat breidt zich in deze fase snel uit.
Op een leeftijd van tweeënhalf tot drie jaar spreken kinderen in zinnen van tenminste drie en vier woorden. De helft
van wat het kind zegt kan op deze leeftijd nog onverstaanbaar zijn.
Kinderen van vier jaar gebruiken lange zinnen, waarin nog grammaticale foutjes voorkomen. Als een kind vijf jaar oud
is kan het zich in langere, samengestelde zinnen uitdrukken en is de verstaanbaarheid goed. Mogelijk beheerst het
kind nog niet alle klanken, maar dit belemmert niet of slechts in geringe mate de verstaanbaarheid. Naarmate kinderen
ouder worden breiden zij hun woordenschat uit en leren zij steeds beter te vertellen over zaken buiten het hier en nu.
Specialistisch onderzoek
Als het spreken of de taal zich langzamer of anders ontwikkelt is het verstandig om onderzoek te laten doen. De wijze
waarop het onderzoek wordt ingezet is afhankelijk van de leeftijd van het kind. Onderzoek bij kinderen tot vier jaar
wordt ingezet volgens een multidisciplinair onderzoeksmodel. Dit houdt in dat het kind gedurende één ochtend wordt
onderzocht door meerdere specialisten. Bij kinderen ouder dan vier jaar richten de onderzoeken zich in eerste instantie
op de ontwikkeling van het spreken en de taal.
De resultaten van de onderzoeken worden besproken in een team van specialisten (logopedist, psycholoog en
audioloog). In een adviesgesprek met de ouders delen zij hun bevindingen en adviezen.
Samen sterk in communicatie
Onderzoek naar het gehoor
Een belangrijk uitgangspunt in de spraak- en taaldiagnostiek is dat eerst het gehoor wordt onderzocht. Voor kinderen
die recent ergens anders een gehooronderzoek hebben gehad, wordt een uitzondering gemaakt.
Onderzoek naar de ontwikkeling van het spreken en het
gebruiken van taal
Dit onderzoek richt zich op de ontwikkeling in spreken en taal en de algemene communicatie van uw kind.
Onderzocht wordt of het kind voor zijn/haar leeftijd voldoende taal begrijpt en hoe het woorden uitspreekt,
zinnen maakt en vertelt. Ook wordt gekeken naar mondmotoriek, imitatie, oogcontact en luisterhouding. Zo nodig
wordt aanvullend onderzoek gedaan naar ontwikkelingsgebieden die belangrijk zijn om taal te kunnen leren.
Dit kan bijvoorbeeld de intelligentie zijn of het geheugen. Als een kind opgroeit in een gezin waar meerdere talen
worden gesproken, kan aanvullend onderzoek gedaan worden naar de meertalige ontwikkeling. Ook medische
gegevens en informatie van ouders, kinderdagverblijf, peuterspeelzaal of school worden meegenomen in het
onderzoek.
Onderzoek bij kinderen tot vier jaar
Tandemonderzoek
Tandemonderzoek is voor kinderen van één tot ongeveer drie jaar. Ouders, leidsters, huisarts of jeugdarts vermoeden
dat de ontwikkeling van het spreken en de taal niet bij de leeftijd past. Het kind krijgt op één ochtend een
gehoorscreening, een logopedisch onderzoek en een spelobservatie door een psycholoog. De specialisten
bespreken direct aansluitend hun bevindingen en adviezen met de ouders. Soms is vervolgonderzoek nodig,
bijvoorbeeld door een psycholoog.
Carrouselonderzoek
Carrouselonderzoek is voor kinderen van twee tot vier jaar waarbij het op voorhand belangrijk is vanuit verschillende
invalshoeken te kijken, breder dan alleen naar de ontwikkeling van het spreken en de taal. Ouders en kind worden
opgeroepen voor een intakegesprek, dat gecombineerd wordt met een gehooronderzoek. Daarna volgt een ochtend
met logopedisch- en psychologisch onderzoek, een spelmoment en voor ouders een gesprek met de maatschappelijk
werker. Het adviesgesprek volgt een week later.
Onderzoek bij kinderen vanaf vier jaar
Logopedisch onderzoek
Kinderen ouder dan vier jaar die moeite hebben met spreken en taal krijgen een logopedisch onderzoek. Zowel het
begrijpen als produceren van taal wordt onderzocht. Ook onderzoek naar de luistervaardigheden en de uitspraak kan
deel uitmaken van het logopedisch onderzoek. Soms is logopedisch onderzoek alleen niet voldoende en moet breder
naar de ontwikkeling gekeken worden.
Psychologisch onderzoek
Het kan zijn dat het probleem op het gebied van spreken/taal samengaat met problemen op andere
ontwikkelingsgebieden. Om dit te beoordelen wordt vaak een psychologisch onderzoek afgenomen. Meestal wordt de
‘niet-talige’ intelligentie (intelligentie waarbij geen taal nodig is) onderzocht en als het nodig is wordt ook diepgaander
gekeken naar het geheugen, de aandacht of het gedrag.
Onderzoek naar de auditieve verwerking
Sommige kinderen beschikken over een goed gehoor maar kunnen toch last hebben met het opvangen, verwerken
en onthouden van auditief aangeboden informatie. Vooral op school kan dit problemen opleveren. Met speciale
luistertestjes en - spelletjes onderzoeken we of in de hersenen de auditieve informatie wel goed verwerkt wordt.
Onderzoek naar de meertalige ontwikkeling
Kinderen, die opgroeien in een gezin waar een andere taal wordt gesproken dan Nederlands, beginnen over het
algemeen met een (lichte) taalachterstand in het basisonderwijs. Peuters van allochtone afkomst kunnen in
speciale voorschoolse groepen profiteren van woordenschatprogramma’s en taalstimulatie in het Nederlands. Meestal
vormt dit een voldoende basis om het onderwijs in groep één te volgen en met leeftijdgenootjes te communiceren.
Maar er zijn ook kinderen die ondanks het extra taalaanbod niet of nauwelijks de Nederlandse taal gebruiken. Hierbij
spelen vaak meerdere oorzaken een rol. De kunst is om uit te zoeken of het kind alleen een ontwikkelingsachterstand
in het Nederlands heeft of ook in zijn of haar moedertaal.
Verwijzing en kosten
Voor onderzoek door het Audiologisch Diagnostisch Centrum is een verwijzing nodig van een arts
(consultatiebureauarts, jeugdarts, huisarts, KNO-arts of kinderarts). Een onderzoek op het audiologisch centrum wordt
door uw zorgverzekeraar vergoed vanuit de basisverzekering. Uiteraard kan er in uw polis sprake zijn van een eigen
risico, raadpleeg uw polisvoorwaarden. Voor vragen over het eigen risico kunt u contact opnemen met uw
zorgverzekeraar
Informatie en aanmelding
Kijk op onze website voor meer informatie over onze diensten, producten en locaties. Daar vindt u ook meer
informatie over het aanmelden.
U kunt ook contact met ons opnemen voor informatie, advies of aanmelding. Wij helpen u graag verder.
T 0800 53 68 25 47 / 0800 kentalis
E [email protected]
PW069-160725
I www.kentalis.nl
Volg ons via Facebook, Twitter, LinkedIn of YouTube
Kentalis is er voor mensen die een taalontwikkelingsstoornis hebben of slechthorend, doof of
doofblind zijn, ook als zij meerdere beperkingen hebben. Wij willen dat iedereen kan meedoen.
Daarom bieden we onderzoek, zorg en onderwijs op maat, dicht bij huis en op locaties door heel
Nederland. Ook werken we samen met zorg- en onderwijsprofessionals in het binnen- en buitenland.
Samen komen we verder.
Aan de inhoud van deze informatie kunnen geen rechten worden ontleend. Kentalis behoudt zich het recht voor haar aanbod te wijzigen.
www.kentalis.nl