Boeddhisme - KU Leuven

Boedhisme:
Het Leven van Sidartha Gautama
 De Dharma: De Leer

De leer van de Boeddha
1. De vier edele waarheden:
– de waarheid van het lijden
– de waarheid van de oorsprong van het lijden
– de waarheid van de mogelijkheid van de
opheffing van het lijden.
– De waarheid van de weg naar de opheffing
van het lijden
De leer
2. De eerste waarheid: het leven is
getekend door lijden
In al zijn vormen:





Fysiek
Onrust
Angst
Frustratie
ontevredenheid
Drie soorten van
lijden:
 Lijden van het lijden
 Lijden van de
verandering
 Allesdoordringend lijden
De Leer
3. De waarheid van de oorzaak van het lijden

Storende emoties
veroorzaken ondeugdzame
daden
Van de geest:
Begeerte/gehechtheid
Afkeer
Mentale vertroebeling
Hoogmoed
Jaloezie
Gierigheid
kwaadwilligheid
afgunst
verkeerde inzichten
Van het woord:
liegen
tweedracht zaaien
babbelen over onbenulligheden
Van het lichaam:
doodslag
diefstal
onjuist sexueel gedrag
De Leer
3. De waarheid van de oorzaak van het lijden

Karma:
– Wet van de oorzakelijkheid: alles heeft een
reeks van gevolgen.
– Bewustzijn-basis-van-alles: latente
aanwezigheid en reactivatie.
– Negatief karma
– Positief karma

Wedergeboorte:
Mentale continuïteit: zijn is bewust.
De leer
4. De waarheid van de mogelijkheid tot
het opheffen van het lijden.

De vrije wil.
De Leer
5. De weg die leidt naar de
opheffing van het lijden.
De Boedhastaat realiseren: gebeurt in eigen
geest.
 Raadgevingen over de weg toepassen:
deugdzame dingen doen (taal, lichaam en geest)
 De Weg van het Midden volgen: los van
begeerte naar het resultaat.

De Leer
5. De weg die leidt naar de
opheffing van het lijden.

Het achtvoudige pad volgen:
–
–
–
–
–
–
–
–
Juiste/volmaakte visie
Juiste/volmaakte intentie
Juiste/volmaakte spraak
Juiste/volmaakte handeling
Juiste/volmaakte levensonderhoud
Juiste/volmaakte inspanning
Juiste/volmaakte oplettendheid
Juiste/volmaakte concentratie
De Leer:
6. Samsara en Nirvana

Samsara: werkelijkheid in haar totaliteit
– Cyclus van bestaansvormen: 6 graden van zijn:
 Hogere bestaansvormen: (+ ‘geluk’)
– Goden
– Halfgoden
– Mensen
 Lagere bestaansvormen: (- ‘geluk’)
– Dieren
– Hongerige Geesten
– helwezens
– Niet meer dan een som van illusies: cfr. Droom: lijkt
werkelijkheid tot men ontwaakt.
De Leer:
6. Samsara en Nirvana

Nirvana = Ontwaken
= Verlichting
= Boeddha-staat
= Ontsnappen aan oeverloze
cyclus van geboorte-lijden-dood
= Staat van totaal inzicht
= Geen fysieke toestand maar een
geestelijke ingesteldheid van
aanvaarding, genieten en relativeren.
De Leer
7. Het afhankelijk ontstaan

Deel van de psychologie: wat ons bindt aan het
materieel bestaan: o.a.
– Onwetendheid (kortzichtigheid, mede veroorzaakt door storende
emoties)
– Conditionering: karmische formaties vormen de persoonlijkheid.
– …
– Naam en vorm ontstaan
– Dorsten naar herhaling
– Vastgrijpen
– …
– Geboorte ouderdom en dood
De Leer:
8. De Leegte (filosofie)

Basisvragen:
–
–
–
–

Kleinste partikel?
Kleinste eenheid van tijd?
Wat is het dat iets maakt tot wat wij het noemen?
Meest individuele van het zelf?
Conclusies: Wijsheid van het niet-bestaan van het ik van
de fenomenen en de personen:
–
–
–
–
–
Alles vervaagt voortdurend
Niets is nauwkeurig afbakenbaar
Leegheid is de basis van alles
Niets bestaat uit zichzelf: vorm is Leegte
Maar!!: Leegte is oorsprong van de vorm: het is niet zo dat we
niets ervaren.