Geen diatitel

Testamenten en erfgenamen met
een verstandelijke beperking
Mr R.J.W.J. Meyer
Notaris & Estateplanner te Naarden
RijksBredius Notarissen
te Naarden en Bussum.
Naarden 2013
Vader Johan gehuwd in de wettelijke gemeenschap van
goederen met moeder Ruth
Ze hebben twee kinderen: Anne en Belle
Belle heeft een verstandelijke beperking
Vermogen
Erfenis Johan
€ 300.000,00 netto
€ 150.000,00
Normaliter
drie erfgenamen:
(erfdeel bij versterf)
Ruth, Anne en Belle ieder 1/3
Legitieme
1/2 x erfdeel bij versterf
(alléén afstammelingen)
Vrijstellingen:
langstlevende circa € 600.000,00
kind circa € 19.000,00
Erfbelasting: € 1,00 – circa € 118.000,00
10%
meerdere boven circa € 118.000,00
20%
Deze bedragen worden soms per jaar geïndexeerd
Johan overlijdt, geen testament: dus wettelijke verdeling
Ruth krijgt hele erfenis (€ 150.000,00) en heeft dus €
300.000,00
maar ook schuld aan Anne en Belle van ieder
1/3 x € 150.000,00 = € 50.000,00 opeisbaar bij overlijden
Ruth
Erfbelasting afhankelijk van leeftijd Ruth en rente over die
schulden
Stel: over die € 50.000,00 nog geen erfbelasting
Ruth overlijdt als laatste
Bezit:
€ 300.000,00
Af: Schulden aan Anne en Belle 2 x € 50.000,00 € 100.000,00
Erfenis Ruth
€ 200.000,00
Erfgenamen Anne en Belle ieder
Erfbelasting ieder € 8.100,00
€ 100.000,00
Belle heeft na Ruth’s overlijden dus netto
€ 50.000,00 + € 100.000,00 - € 8.100,00 is
€ 141.900,00
NB:
•
intering ten behoeve van AWBZ
•
vererving na overlijden Belle op Anne: 30-40%
Johan overlijdt
Testament: Ruth en Anne erven, Belle onterfd maar maakt
aanspraak
op legitieme
Bij overlijden Johan bezit
€ 300.000,00
Erfenis
€ 150.000,00
Legitieme Belle 1/2 x 1/3 = € 25.000,00
Resteert voor Ruth en Anne
€ 125.000,00
Ieder 1/2
€ 62.500,00
Erfbelasting afhankelijk van leeftijd Ruth en rente over de
schuld
Later overlijdt Ruth, Belle ook hier onterfd
Bezit
Af: Schuld aan Belle
Af: Schuld aan Anne
Netto nalatenschap
€ 300.000,00
€ 25.000,00
€ 62.500,00
€ 212.500,00
Legitieme Belle 1/4
Erfbelasting
€ 53.125,00
€ 3.412,00
Als Belle is onterfd door Johan én Ruth
heeft zij in totaal
€ 25.000,00 + € 62.000,00 - € 3.412,00 = € 83.588,00 netto
NB:
• intering ten behoeve van AWBZ
• vererving na overlijden van Belle naar Anne 30-40%
Alternatief:
Onterving van Belle, maar wel vruchtgebruik van een deel
als gewoon erfdeel
Bij overlijden Johan bezit
€ 300.000,00
Erfenis
€ 150.000,00
Erfgenamen:
Ruth € 75.000,00 (- € 25.000,00 naar toekomstig fonds)
Anne
€ 75.000,00 (- € 25.000,00 naar toekomstig
fonds)
Bij overlijden Ruth is haar bezit
Op grond van Johans testament:
Naar “fonds”
€
Naar Anne
€ 75.000,00
€
Af: Naar “fonds” € 25.000,00
Resteert
Erfgenaam Anne
Waarvan naar “fonds”
€ 300.000,00
25.000,00
75.000,00
€ 200.000,00
€ 200.000,00
€ 100.000,00
Resultaat:
Anne krijgt uit Johans nalatenschap “vol” € 50.000,00
Anne krijgt uit Ruths nalatenschap “vol”
€ 100.000,00
(belasting € 8.100,00)
én
een fonds van € 25.000,00 + € 25.000,00 + € 100.000,00
belast
met vruchtgebruik ten behoeve van Belle
Uit fonds wordt betaald:
• Erfbelasting over vruchtgebruik ten behoeve van Belle
• Erfbelasting over blooteigendom van Anne
Fonds is bankrekening ten name van de erfgename (Anne)
maar
• Belle krijgt het vruchtgebruik
• bewindvoerder over vruchtgebruik en fonds
• opdracht: ten behoeve van Belle in te teren op dat fonds
onder voorwaarden voor zover in belang van Belle
NB: AWBZ
•
•
•
gewoon erfdeel?
legitieme
ander deel (minimaal legitieme)
Afhankelijk van ander vermogen en inkomen van Belle en
behoeften in verband met ernst van de beperking
NB: AWBZ
Wie?
•
zorg voor en affiniteit met Belle staan voorop
•
dezelfde als bewindvoerder?
Taak beheren van het fonds
Signaleren waar Belle behoefte aan heeft
•
•
•
•
•
•
onvoldoende liquiditeiten om een fondsbankrekening te
openen
faillissement blooteigenaar
zekerheid als fonds niet op bankrekening staat
rekening en verantwoording
toezicht
opvolging fondsbeheerder
Bij overlijden Johan
Anne krijgt vordering op Ruth van € 75.000,00 waarvan
€ 50.000,00 opeisbaar bij overlijden Ruth (dan 71 jaar) en
€ 25.000,00 opeisbaar bij overlijden langstlevende Ruth en
Belle (dan 46 jaar)
Erfbelasting bij Anne over:
58% x € 50.000,00
€ 29.000,00
22% x € 25.000,00
€ 5.500,00
€ 34.500,00
Erfbelasting € 1.550,00 voor te schieten door Ruth
Erfbelasting bij Ruth over € 150.000,00 - € 34.500,00 =
€ 115.500,00: geen erfbelasting
Bij overlijden Ruth (Belle dan 52 jaar)
Anne erft dus € 200.000,00
Erfbelasting bij Anne over:
In volle eigendom
€ 100.000,00
Belast met vruchtgebruik € 100.000,00
Waard 28%
€ 28.000,00
€ 128.000,00
Erfbelasting € 10.900,00
Belle vruchtgebruik fonds € 50.000,00 (uit erfenis Johan)+
€ 100.000,00 (uit erfenis Ruth), is € 150.000,00 waard 72 % ofwel
€ 108.000,00
Erfbelasting € 8.900,00
AWBZ
Inkomstenbelasting belast
In box 3:
bezittingen zoals spaargeld, tweede huis, vorderingen
maar ook: waarde bloot eigendom
waarde vruchtgebruik
Fictief rendement: 4%, belast met 30% inkomstenbelasting
(dus ± 1,2% van het vermogen)
AWBZ
Inkomstenbelasting niet belast
In box 3:
Eigen woning, vorderingen op langstlevende ouder uit
nalatenschap eerstoverledene ouder, waarde blooteigendom
als ouder vruchtgebruik heeft.
AWBZ
AWBZ
Instelling wordt door cliënt betaald uit diens inkomen, maar
deel inkomen vrij besteedbaar en bijdrage maximaal €
2.189,00
per maand
AWBZ
Welk inkomen? “gewoon” inkomen
Maar ook:
8% van vermogen min heffingsvrij vermogen op peildatum T2
AWBZ
Vermogen is box 3 vermogen dus ook waarde vruchtgebruik
Als Belle 40-45 jaar is en fonds is € 150.000,00, is de waarde
76% x € 150.000,00, dus € 114.000,00
Fictief inkomen dus 12% x € 114.000,00 ofwel € 13.680,00,
terwijl haar echte inkomen maar ± 2% of € 3.000,00 is
AWBZ
Interen op vermogen
Als het eigen vermogen is: interen
Maar wat als het vermogen niet van Belle is?
Opdracht tot interen?
Opdracht tot beperkt interen?
Fonds beperken tot legitieme?
Onzekerheid
De wetgever heeft nog niet geregeld wat moet gebeuren
bij fictief inkomen uit andermans kapitaal