13126 Rekenen Meetkunde dl 1van 2.indd - Webshop

REKENEN | METEN EN MEETKUNDE
Meetkunde
voor 1F
Deel 1 van 2
13126 Rekenen Meetkunde dl 1van 2.indd 1
12/12/14 07:53
Colofon
Uitgeverij: Edu’Actief b.v.
0522-235235
[email protected]
www.edu-actief.nl
Auteurs: Daphne Ariaens, Marie Josée Halman
Inhoudelijke redactie: Jiska van Hall, Christie Hofmeester
Titel: Rekenen – Meten en meetkunde – Meetkunde voor 1F deel 1 van 2
ISBN: 978 90 3721 312 6
© Edu’Actief b.v. 2014
Behoudens de in of krachtens de Auteurswet gestelde uitzonderingen mag niets uit deze uitgave
worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar
gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën,
opnamen of enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.
Voor zover het maken van reprografische verveelvoudigingen uit deze uitgave is toegestaan op
grond van artikel 16h Auteurswet dient men de daarvoor wettelijk verschuldigde vergoedingen te
voldoen aan de Stichting Reprorecht (www.reprorecht.nl). Voor het overnemen van gedeelte(n) uit
deze uitgave in compilatiewerken op grond van artikel 16 Auteurswet kan men zich wenden tot de
Stichting PRO (www.stichting-pro.nl).
De uitgever heeft ernaar gestreefd de auteursrechten te regelen volgens de wettelijke bepalingen.
Degenen die desondanks menen zekere rechten te kunnen doen gelden, kunnen zich alsnog tot de
uitgever wenden.
Door het gebruik van deze uitgave verklaart u kennis te hebben genomen van en akkoord te gaan
met de specifieke productvoorwaarden en algemene voorwaarden van Edu’Actief, te vinden op
www.edu-actief.nl.
2
13126 Rekenen Meetkunde dl 1van 2.indd 2
12/12/14 07:53
Inhoud
Voorwoord
Hoofdstuk 1 Lijnen en hoeken
6
Hoofdstuk 2 Meetkundige begrippen
17
Hoofdstuk 3 Positie in een ruimte
29
Hoofdstuk 4 Symmetrie en patronen
41
Hoofdstuk 5 Kaarten en plattegronden
49
Hoofdstuk 6 Schaal en windrichting
63
Hoofdstuk 7 Herhaling
74
Hoofdstuk 8 Eindopdracht en reflectie
80
3
13126 Rekenen Meetkunde dl 1van 2.indd 3
12/12/14 07:53
Voorwoord
Dit leer-werkboek gaat over meetkunde.
Het gaat over lijnen en patronen en over de plaats van dingen in een ruimte.
Bijvoorbeeld hoe je precies kunt zeggen waar spullen staan.
Het leer-werkboek gaat ook over het vinden van de weg.
En over het gebruiken van kaarten en plattegronden.
Picto
In dit boek zie je bij sommige opdrachten een picto.
Een pictogram geeft je informatie over de opdracht.
Hierna lees je wat de picto’s betekenen.
Bij dit picto ga je nadenken over een opdracht.
Je denkt na over wat je straks gaat doen.
Je gaat de opdracht voorbereiden.
Bij dit picto ga je de opdracht uitvoeren.
Je gaat bijvoorbeeld iets maken.
Of je gaat iets doen.
Bij dit picto ga je evalueren.
Je controleert of je de opdracht goed hebt gedaan.
Wat ging er goed en wat ging er minder goed?
Wat vond je van de opdracht?
Wat kon je eerst niet, wat je nu wel kunt?
Wat ga je de volgende keer anders doen?
Bij dit picto ga je reflecteren.
Je denkt na over wat je hebt geleerd.
En wat dat betekent voor je toekomst.
Wat ga je nu doen?
Hoe gaat het verder?
4
13126 Rekenen Meetkunde dl 1van 2.indd 4
12/12/14 07:53
Bij dit picto ga je in gesprek.
Om een opdracht na te bespreken kun je de StruX-kaarten gebruiken.
Bij dit picto ga je iets bekijken op de website van StruX.
Dit kan bijvoorbeeld een foto, formulier of film zijn.
Volg deze stappen.
1. Ga naar www.strux.nl.
2. Klik op de knop ‘Deelnemer’.
3. Klik op ‘Rekenen’.
4. Klik op de foto van dit leer-werkboek.
5. Klik op de link van de opdracht.
Misschien werk je met een portfolio.
In je portfolio stop je bewijsstukken.
Als je dit picto ziet, kun je een bewijsstuk toevoegen.
Bespreek dit met je begeleider.
Beeldwoordenboek
In dit boek staan gekleurde woorden.
Gekleurde woorden moet je kennen.
Het zijn belangrijke woorden.
Deze woorden kun je opzoeken in het beeldwoordenboek.
Ga naar beeldwoordenboek.strux.nl.
5
13126 Rekenen Meetkunde dl 1van 2.indd 5
12/12/14 07:53
Hoofdstuk 1
Lijnen en hoeken
Dit hoofdstuk gaat over:
• met een geodriehoek lijnen tekenen
• wat een rechte, kromme en ronde lijn is
• wat horizontaal en verticaal is
• wat een hoek is
• wat een diagonaal is.
Overal om je heen zijn lijnen. De rand van je boek is een lijn.
Of de rand van het raam of de rand van een poster.
Veel lijnen zijn recht, maar niet allemaal.
Kijk maar eens naar de bovenkant van een koffiebeker of naar een smiley.
Een kromme lijn.
Een rechte lijn.
Opdracht 1
Kijk om je heen. Schrijf 3 dingen op die een rechte lijn hebben.
1. 2. 3. 6
13126 Rekenen Meetkunde dl 1van 2.indd 6
12/12/14 07:53
Hoofdstuk 1 Lijnen en hoeken
Schrijf 3 dingen op die een kromme lijn hebben.
1. 2. 3. Weet je?
Dit is een geodriehoek.
Opdracht 2
Pak je eigen geodriehoek. Bekijk je geodriehoek goed.
Hoeveel rechte lijnen tel je aan de buitenkant van de geodriehoek?
Kijk nu ook op de geodriehoek zelf. Zie je ook een kromme boog? ja/nee
Opdracht 3
Leg je geodriehoek op het vakje met de smiley hierna.
Leg de geodriehoek met de lange kant bovenaan.
De lange kant heet de liniaalzijde.
Je kunt er de lengte van een lijn mee meten. Net zoals met een liniaal.
De punt van de geodriehoek wijst naar beneden.
7
13126 Rekenen Meetkunde dl 1van 2.indd 7
12/12/14 07:53
Hoofdstuk 1 Lijnen en hoeken
Liniaalzijde geodriehoek.
Schuif nu je geodriehoek omhoog of omlaag. Houd de geodriehoek recht.
Schuif de geodriehoek tot je de smiley ziet.
Teken nu met potlood een lijn langs de liniaalzijde van de geodriehoek.
Opdracht 4
Leg je geodriehoek op het vakje hierna.
Leg de geodriehoek met de lange kant bovenaan.
De punt wijst naar beneden.
8
13126 Rekenen Meetkunde dl 1van 2.indd 8
12/12/14 07:53
Hoofdstuk 1
Lijnen en hoeken
Schuif nu met je geodriehoek. Schuif de geodriehoek tot je beide smileys ziet.
Je geodriehoek komt dan scheef te liggen.
Zet je potloodpunt tegen de lange zijde aan. Trek nu een lijn langs de geodriehoek.
Rechte, kromme en ronde lijnen
Een rechte lijn is de kortste lijn tussen twee punten. Kijk maar naar dit plaatje.
Maak je de lijn langer door er bochten in te tekenen? Dan wordt het een kromme lijn.
Een ronde lijn lijkt op de letter O of op een 0.
De lijn is gesloten. De lijn heeft geen begin en eindpunt.
9
13126 Rekenen Meetkunde dl 1van 2.indd 9
12/12/14 07:53
Hoofdstuk 1 Lijnen en hoeken
Opdracht 5
Welke soort lijnen heb je in opdracht 3 en 4 getrokken? rechte/kromme/ronde lijnen.
Zoek iets waarlangs je een ronde lijn kunt trekken.
Bijvoorbeeld een beker. Zet de beker op het papier.
Zet je potlood op het papier tegen de rand van de beker aan.
Trek nu een lijn langs de omtrek van de beker.
Welk voorwerp heb je hiervoor gebruikt? Teken nu een kromme lijn in hetzelfde vak.
Horizontaal en verticaal
Een rechte lijn die van boven naar beneden of van beneden naar boven loopt,
is een verticale lijn.
Een rechte lijn die van links naar rechts of van rechts naar links loopt,
is een horizontale lijn.
Kijk maar eens naar dit plaatje.
Horizontale lijn.
Verticale lijn.
10
13126 Rekenen Meetkunde dl 1van 2.indd 10
12/12/14 07:53
Hoofdstuk 1 Lijnen en hoeken
Opdracht 6
Kijk naar het plaatje met de schrijflijnen.
Schrijf het woord horizontale lijn op een horizontale lijn.
Schrijf het woord verticale lijn op de verticale lijn.
Opdracht 7
Kijk om je heen. Schrijf 2 dingen op die een horizontale lijn hebben.
1. 2. Schrijf 2 dingen op die een verticale lijn hebben.
1. 2. 11
13126 Rekenen Meetkunde dl 1van 2.indd 11
12/12/14 07:53
Hoofdstuk 1
Lijnen en hoeken
Opdracht 8
Schrijf het woord verticaal op de goede plaats in de kruiswoordpuzzel.
Schrijf 1 letter in ieder vakje.
Schrijf het woord horizontaal op de goede plaats in de kruiswoordpuzzel.
Schrijf 1 letter in ieder vakje.
Hoek
Waar twee rechte lijnen bij elkaar komen, is een hoek.
Bijvoorbeeld in een kamer. Waar twee muren bij elkaar
komen, is een hoek van de kamer.
Of bij je geodriehoek. Waar twee zijden bij elkaar
komen, is een hoek van de geodriehoek.
Een hoek.
Opdracht 9
Kijk om je heen. Schrijf 3 dingen op die een hoek hebben.
1.
2.
3.
12
13126 Rekenen Meetkunde dl 1van 2.indd 12
12/12/14 07:53
Hoofdstuk 1
Lijnen en hoeken
Opdracht 10
Kijk naar het plaatje hierna. Hoeveel hoeken heeft het plaatje?
Trek een lijn met een rood potlood of rode stift van hoek A naar D.
Je hebt een verticale/horizontale lijn getekend.
Trek een lijn met een blauw potlood of blauwe stift van hoek A naar B.
Je hebt een verticale/horizontale lijn getekend.
Teken nog een horizontale lijn in het plaatje.
Teken nog een verticale lijn in het plaatje.
Trek een rechte lijn tussen hoek A en hoek C. Je geodriehoek komt scheef te liggen.
Trek nu ook een rechte lijn tussen hoek B en D. Gebruik weer je geodriehoek.
Je hebt nu 2 diagonalen getekend.
Diagonaal
Een diagonaal is een rechte lijn tussen twee hoeken.
De hoeken liggen altijd schuin tegenover elkaar.
Kijk maar naar dit plaatje met diagonalen.
Diagonalen.
13
13126 Rekenen Meetkunde dl 1van 2.indd 13
12/12/14 07:53
Hoofdstuk 1 Lijnen en hoeken
Opdracht 11
Bespreek met je groepsgenoten welke diagonalen er in het klaslokaal zijn.
Het is handig om iedere hoek van het lokaal een letter te geven. Bijvoorbeeld A, B, C en D.
Loop nu in een diagonale lijn door de klas.
Kan dat? Of moet je eerst wat spullen wegzetten?
Keuze-opdracht 12
Kies of overleg welke opdracht jij doet.
• Vind jij het leuk om een sieraad te ontwerpen? Kies dan opdracht 12a.
• Wil jij graag verschillende soorten lijnen zoeken in je omgeving?
Kies dan opdracht 12b.
Opdracht 12a
Ontwerp een sieraad. Gebruik verschillende soorten lijnen in je ontwerp.
Bedenk welk sieraad je wilt ontwerpen. Bijvoorbeeld een oorbel, armband of ketting.
Leg papier en potloden klaar. Je mag kleuren gebruiken.
Ontwerp het sieraad. Gebruik rechte, kromme en ronde lijnen.
Vind je je ontwerp goed? ja/nee
Schrijf op waarom je dat vindt.
Wat zou je de volgende keer anders doen?
14
13126 Rekenen Meetkunde dl 1van 2.indd 14
12/12/14 07:53
Hoofdstuk 1 Lijnen en hoeken
Reflecteer op je werk. Voer hier samen een gesprek over.
Opdracht 12b
Doe deze opdracht samen met een groepsgenoot.
Jullie zoeken verschillende soorten lijnen in je omgeving.
Je maakt foto’s van de lijnen die je ziet.
De foto’s presenteer je aan de groep.
Je mag zelf weten hoe je de lijnen in de foto’s presenteert.
Bijvoorbeeld in een collage of met PowerPoint.
Bedenk samen welke soorten lijnen je wilt zoeken.
Denk aan rechte, kromme, ronde, verticale, horizontale en diagonale lijnen.
Als je wilt, mag je ook hoeken laten zien.
Je kunt bijvoorbeeld kijken naar posters, tafels of kasten.
Bedenk waar je op zoek gaat naar de lijnen.
Overleg met je begeleider.
Leg een fotocamera klaar. Dat kan ook je telefoon zijn.
Zoek de lijnen en hoeken. Fotografeer de lijnen en hoeken.
Maak je presentatie.
Hebben jullie alle lijnen gevonden die jullie wilden laten zien? ja/nee
Is de presentatie goed gelukt? ja/nee
Schrijf op waarom je dat vindt.
15
13126 Rekenen Meetkunde dl 1van 2.indd 15
12/12/14 07:53