Q EN A GEBIEDSGERICHTE AANPAK EN INSPECTIES NATIONAAL COÖRDINATOR GRONINGEN Onderwerpen - Versterking, pagina 1 - 3 - Inspecties, pagina 3 - 5 - Schade, pagina 5 - CVW, pagina 5 - Veiligheid, pagina 5 - 6 - Regelingen, pagina 6 - 7 - Communicatie, informatie en Versterkingspunten, pagina 7 VERSTERKING Wie leidt het versterkingsprogramma ? Samen met de gemeenten en bewoners gaan we aan de slag met het maken van versterkingsplannen in de gebiedsgerichte aanpak in de kern van het aardbevingsgebied. De Nationaal Coördinator Groningen voert hierover de regie. Welke volgorde wordt gehanteerd bij de versterking? We werken van binnen naar buiten. In de kern van het gebied zijn de risico’s het grootst. In 2016 starten we in Loppersum, ’t Zandt, Ten Post, Overschild en Opwierde-Zuid in Appingedam. We starten met het inspecteren en versterken van relatief kwetsbare gebouwen. Dat zijn bijvoorbeeld rijtjeswoningen die na 1960 zijn gebouwd. We hebben tevens aandacht voor gebouwen waar veel mensen samenkomen, zoals scholen en andere publieksgebouwen. Voor de tweede ronde (waarschijnlijk na de zomer) wordt gedacht aan de kernen Middelstum, Stedum, Ten Boer, Holwierde en een deel van de gemeente Eemsmond en een deel van de gemeente Slochteren. In samenspraak met de betreffende gemeente worden de gebieden bepaald. Als meer hierover meer bekend is, worden inwoners geïnformeerd bijvoorbeeld met brieven en informatiebijeenkomsten. Ik woon in een van de dorpen waar wordt begonnen met de versterking. Wat staat mij te wachten? Stap 1: Informeren van alle bewoners van het dorp/de buurt Informatiebijeenkomst op 19 maart en opening van de ‘Versterkingspunten’ in uw dorp of buurt. Hier kunt u terecht met uw vragen. U kunt voor informatie ook kijken op www.nationaalcoordinatorgroningen.nl Stap 2: Inspecteren van de relatief kwetsbare woningen Eerst moet in beeld gebracht worden wat de versterkingsopgave precies is. Dit gebeurt door een inspectie van woningen die kwetsbaar kunnen zijn. Bewoners van woningen die geïnspecteerd worden krijgen van tevoren een brief. Stap 3: Berekenen of de woning versterkt moet worden Op basis van de inspectie moeten specialisten berekenen of de woning versterkt moet worden. Dit is een ingewikkeld proces dat wel drie maanden kan duren. Stap 4: Berekenen wat er moet gebeuren om de woning veilig te maken Wanneer uit de berekeningen komt dat de woning versterkt moet worden, is de volgende stap dat wordt berekend wat er dan moet gebeuren om de woning veilig te maken. Dit is ook een ingewikkeld proces, dat nog eens twee maanden in beslag kan nemen. 1 Stap 5: Bespreken van het rapport met de bewoners en bedenktijd De resultaten van de inspectie en de berekeningen worden vastgelegd in een rapport. Het rapport wordt besproken met de bewoner. Omdat de versterking van een woning een ingrijpende klus is, krijgt de bewoner voldoende bedenktijd om hier een beslissing over te nemen. Stap 6: Opstellen en bespreken van het versterkingsplan voor het dorp/de buurt Als alle gesprekken met de bewoners zijn gevoerd, stellen de gemeente en de NCG een plan van aanpak op voor het hele dorp of de buurt. Als het kan nemen zij hier bijvoorbeeld ook onderwijs- en zorgvoorzieningen in mee. De gemeente en de NCG bespreken het versterkingsplan in één of meer informatiebijeenkomsten met alle bewoners van het dorp of de buurt. Stap 7: Uitvoering van het versterkingsplan door CVW Als er overeenstemming over het versterkingsplan is en de financiering is geregeld, kan de uitvoering beginnen. De uitvoering gebeurt door het CVW, in nauwe samenspraak met de bewoners. Wie neemt de eindbeslissingen over het versterken van de woning? De eindbeslissing om een woningen te versterken wordt door de bewoner/eigenaar zelf genomen. Een plan is pas een uitvoerbaar plan als de bewoner daar ook mee instemt. Bij het maken van gebiedsplannen voor de dorpen, wijken en straten gaat het om het huis en het thuis van de mensen zelf. Dat moeten we zorgvuldig doen en daarom zal dat dan ook voor een groot deel gebeuren door samen met de gemeente één op één ‘aan de keukentafel’ in gesprek te gaan met de bewoners. Er bestaat een uitzondering wanneer de eindconclusie is dat een woning of gebouw niet meer aan de eisen van het bouwbesluit voldoet en er daardoor een acuut onveilige situatie is. Dan heeft de gemeente de taak om de bewoner te wijzen op zijn verantwoordelijkheden om te zorgen dat de woning of het gebouw wel weer aan de eisen voldoet. Hoe lang duurt een inspectie en het berekenen van de sterkte van mijn woning en wanneer weet ik of mijn woning versterkt moet worden? Een inspectie en het daarna berekenen van de sterkte van uw woning is technisch ingewikkeld. Dat gebeurt door technisch ingenieurs en adviseurs. Het inspecteren en het maken van het inspectierapport duurt zo’n 6 weken. Het berekenen van de sterkte van een gemiddelde woning duurt drie maanden. Het uitwerken van een versterkingsvoorstel kan ook nog eens 2 maanden duren. Als er meer ervaring is opgedaan, kunnen deze termijnen korter worden. Kunnen mijn persoonlijke wensen ook worden meegenomen bij het versterken van mijn woning (bijvoorbeeld het levensloopbestendig maken)? Er zijn eigenaren die zélf de versterkingsmaatregelen willen laten uitvoeren, soms met de bedoeling om de woning gelijk te verbouwen. In 2016 starten we een proef om 50 eigenaren in de gelegenheid te stellen als particulier opdrachtgever de versterkingsmaatregelen en eventuele andere verbouwingen zelf uit te (laten) voeren. Daarvoor is het “Heft in eigen hand” model bedacht. De eigenaar heeft zelf de regie in handen en hoeft niet te wachten totdat het dorp of de buurt aan de beurt is. Verbouwingswensen op het vlak van levensloopbestendigheid en/of energiebesparing kunnen worden meegenomen bij Heft in eigen hand. Dit geldt eveneens bij 'versterken op bestelling.' Als de proef succesvol verloopt, bepalen we in 2017 of dit model op grotere schaal kan worden ingezet. 2 Wanneer kan ik meedoen aan Heft in eigen Hand? Voor eigenaren die zélf versterkingsmaatregelen aan hun huis of gebouw willen laten uitvoeren, start in maart 2016 de proef 'Heft in eigen Hand'. In de proef stelt de NCG 50 eigenaren in de gelegenheid om als particulier opdrachtgever de versterkingsmaatregelen en eventuele andere verbouwingen aan hun woning zelf uit te (laten) voeren. U wordt van begin tot eind ondersteund door een bewonersbegeleider van de NCG. Deze begeleider is onafhankelijk en werkt in opdracht van u. U kiest zelf een aannemer, dat kan uw eigen aannemer zijn of één van de meer dan 30 gekwalificeerde en goedgekeurde aannemingsbedrijven om de versterking en eventuele verbouwing uit te voeren. Om deel te kunnen nemen, moet u tenminste voldoen aan de volgende voorwaarden: Uw huis of pand bevindt zich binnen de contouren van het aardbevingsgebied (KNMI kaart) : zie kaartje U bent eigenaar van de woning of het gebouw U wilt versterkings- en/of verduurzamingswerkzaamheden aan uw pand laten uitvoeren Aan de proef kunnen maximaal 50 eigenaren deelnemen. 'Heft in eigen hand' loopt tot 1 januari 2017. Aan het eind van de proef bekijkt de NCG de uitkomsten van de proef en beslist daarna hoe en of het een vervolg krijgt. Kijk voor meer informatie op www.nationaalcoordinatorgroningen.nl. Kan het zo zijn dat mijn huis gesloopt moet gaan worden? Als blijkt dat het meer kost om de woning te versterken dan wat de woning nog waard is, dan is het mogelijk dat een woning voor sloop in aanmerking komt. De NCG maakt dan met de eigenaar afspraken over welke stappen en voorzieningen daarvoor moeten worden getroffen. INSPECTIES Welke criteria worden er gehanteerd bij de inspecties? In Nederland is in het Bouwbesluit wettelijk vastgesteld hoe er veilig gebouwd moet worden. Aardbevingsbestendig bouwen is nog niet opgenomen in deze wetgeving. Naar aanleiding van de aardbevingen in Noordoost Groningen verandert dat. In februari 2015 heeft een commissie van deskundigen (de NEN-commissie) hiervoor een ontwerp richtlijn opgesteld. Dit is de Nationale Praktijk Richtlijn (NPR 9998:2015) aardbevingen. In de NPR zijn veiligheidsniveaus en waarden voor de aardbevingsbelasting voor gebouwen opgenomen, zowel voor nieuwbouw, verbouw en bestaande bouw. Constructeurs kunnen de richtlijn gebruiken om te berekenen hoe sterk een gebouw bijvoorbeeld de constructie, bakstenen of kozijnen - moet zijn om te voldoen aan de in Nederland gehanteerde veiligheidsnorm. Deze veiligheidsnorm is bedoeld om de kans op slachtoffers als gevolg van instorten van een gebouw te beperken. Kan ik de versterking van mijn huis of pand helemaal laten verzorgen ? Als u het eens bent met het inspectierapport kan het CVW de versterkingsmaatregelen volledig voor hun rekening nemen. U kunt dan dus alles uit handen geven. Wat zijn de rechten van bewoners/eigenaren? De bottum-up aanpak staat voorop. Pas als er een overeenstemming is tussen bewoners en de NCG kan er gestart worden met versterken. 3 Wat is de consequentie als een bewoner geen inspectie wil? Altijd zal geprobeerd worden om gezamenlijk met de bewoner tot een oplossing te komen. In het uiterste geval kan de gemeente, op basis van de woningwet, beslissen dat een inspectie moet plaatsvinden, namelijk als er sprake is van een gevaarlijke situatie. Waar verblijven bewoners als zij hun huis uit moeten voor verstevigende maatregelen? Bewoners kunnen mogelijk zelf voor vervangende huisvesting zorgen, maar de NCG kan hun ook vervangende huisvesting aanbieden. Dit gaat in goed overleg tussen bewonersbegeleider en betrokkenen. Wie betaalt eventuele tijdelijke huisvesting? De NAM neemt de kosten voor de tijdelijke huisvesting voor haar rekening. Wie voert de inspecties uit? Deze worden uitgevoerd door gecertificeerde bureaus in opdracht van CVW. Mijn huis heeft al een keer een schade-inspectie gehad, waarom moet dat nog een keer? Bij schade-inspecties wordt specifiek gekeken naar de schade. Tijdens de uitgebreide inspectie van de buiten- en binnenzijde van uw woning wordt gekeken naar sterkte van de constructie van het gebouw en de mogelijke kwetsbare gebouwonderdelen. Er wordt dus gekeken naar de woning als geheel. Wat voor soorten inspecties zijn er? Tijdens een straatinspectie wordt er informatie verzameld over een woning. Er worden foto’s gemaakt en gegevens genoteerd die relevant zijn voor bouwkundig versterken. Hierbij moet u denken aan het percentage raamoppervlak ten opzichte van de rest van de woning, het bouwmateriaal, het aantal verdiepingen en de zichtbare gebouwonderdelen, zoals schoorstenen, ornamenten en balkons. Het verzamelen van deze gegevens is nodig voor bouwkundig versterken en om de kwetsbare gebouwonderdelen aan te pakken, zodat we woningen veiliger kunnen maken. Soms levert de straatinspectie onvoldoende informatie op, dan volgt de tweede stap: een uitgebreide inspectie aan de buiten- en binnenzijde van uw woning. Ook tijdens deze inspectie worden gegevens verzameld over uw woning (zoals fundering, vloeren, wanden, plafonds en dak) en wordt er gekeken naar kwetsbare gebouwonderdelen. De uitgebreide inspectie wordt altijd in overleg met u gedaan. Tijdens de straatinspectie en de inspectie aan de buiten- en binnenzijde van uw woning wordt gekeken naar de constructie van uw woning en gebouwonderdelen. Met de resultaten van de inspectie kan worden berekend of een woning versterkt moet worden en hoe dat het beste kan gebeuren. De aanpak kan daarbij per type gebouw verschillen. Waarom moet ik nog zo lang wachten op een inspectie? Inspecteren en doorrekenen van de sterkte van de huizen is zeer specialistisch werk. Niet alle woningen kunnen tegelijkertijd worden geïnspecteerd en berekend. We starten in de kern van het gebied waar de risico’s het grootste zijn met inspecteren van typen gebouwen waarvan uit onderzoek is gebleken dat deze het meest kwetsbaar zijn. Kan ik naar de arbiter als ik het oneens blijf met de inspectie? Nee, de arbiter is er alleen voor de beoordeling van de schade als daarover na een eerste en tweede expertise geen overeenstemming is bereikt. 4 Welke werkzaamheden vallen er onder het bouwkundig versterken? Bouwkundig versterken betekent dat de constructie van uw woning sterker wordt gemaakt en beter bestand is tegen aardbevingen. Het gaat dan bijvoorbeeld om maatregelen zoals het versterken van verbindingen tussen vloeren en muren, vervangen van muren of de fundering versterken. Nadat een woning bouwkundig versterkt is, kan er bij een aardbeving nog wel schade ontstaan. De kans op zware schade is dan wel kleiner. SCHADE Waar kan ik na een aardbeving mijn schade melden? U kunt uw schade melden bij het CVW. Als ik het niet eens ben met het schaderapport, wat kan ik dan doen? Het Centrum veilig wonen is uw aanspreek punt over uw schaderapport. U heeft een casemanager vanuit het CVW die u hierover kunt bellen. Als u het niet eens bent met uw schaderapport kunt u vragen om een contraexpertise. Mocht u het ook niet eens zijn met de contra expert dan heeft u de mogelijkheid om naar de Arbiter te stappen die in dienst is bij de NCG. De Arbiter zal dan een bindende uitspraak doen voor De NAM en CVW. De bewoner heeft altijd nog de mogelijkheid om naar de rechter te stappen. Ik heb een klacht over de afhandeling van mijn schade. Waar kan ik terecht? Dan kunt u zich melden bij de onafhankelijke raadsman. Kijk voor meer informatie op www.onafhankelijkeraadsman.nl. CVW Waarom werken jullie samen met het CVW? Het CVW is een bestaande organisatie waar specifieke kennis en ervaring is over het bouwkundig versterken van woningen. De CVW voert de inspecties en berekening van sterkte van woningen uit in opdracht van de NCG. Is het CVW wel onafhankelijk genoeg? De NCG heeft de regie en die neemt samen met de bewoner beslissingen. Het CVW voert de versterkingen uit. VEILIGHEID Ik maak mij zorgen om mijn veiligheid, waar kan ik dan terecht ? U kunt terecht bij het Centrum voor veilig wonen. Op de website van het CVW ziet u midden op het scherm een rode knop met daarop de tekst ‘’ ik maak mij zorgen om de veiligheid van mijn huis’’. Hier kunt u op klikken en het formulier invullen. Het CVW zal dan zo snel mogelijk contact met u opnemen. Mocht u zich acuut onveilig voelen, dan belt u altijd 112. 5 Welke veiligheidsnorm wordt er gehanteerd voor het versterken? In Nederland worden normen gehanteerd voor hoe sterk een huis moet zijn. De norm voor de sterkte van een huis wordt gebaseerd op de kans op overlijden van de bewoners. De gehanteerde norm voor nieuwbouw in Nederland is een kans op overlijden op een bepaalde locatie van 1 op 100.000 jaar (10-5). Als een bestaand huis zo sterk is dat de kans van overlijden 1 op 10.000 jaar (10-4) is dan adviseert de commissie Meijdam in haar advies om het huis te versterken. REGELINGEN Wat is de stand van zaken van de regelingen van de NCG? Er komen verschillende instrumenten beschikbaar, zoals een opkoopinstrument, een geschillenregeling en een fonds voor achterstallig onderhoud. De ontwikkeling van deze regelingen is vergevorderd. Deze uitwerking van regelingen worden op 23 en 24 maart besproken in de maatschappelijke en bestuurlijke stuurgroep. Daarna zal duidelijk worden gecommuniceerd wanneer de regelingen beschikbaar zijn en wat de voorwaarden zijn. Onder andere via de website van de Nationaal Coordinator Groningen. Houdt u de website van de NCG in de gaten. Hoe zit het met de waardevermeerderingsregeling? Met vragen over de status en afhandeling van uw subsidie voor de regeling waardevermeerdering kuntu voor informatie terecht op de website van het SNN. www.snn.eu/waardevermeerdering Op deze website vindt u een overzicht van meest gestelde vragen over de regeling. Tevens kunt u contact opnemen met de helpdesk van het SNN : (050) 522 49 24. Welke regelingen komen er? De Nationaal Coördinator Groningen werkt aan een aantal regelingen ter ondersteuning van woningbezitters. Deze zijn vergevorderd, maar voordat deze definitief zijn worden ze besproken met gemeenten, provincie, Rijk en maatschappelijke organisaties. We verwachten eind maart bekend te kunnen maken wanneer de regelingen starten en wat de voorwaarden zijn. Instrument ten behoeve van koop > Vastgoedgerichte koop, wanneer de versterking zo groot is, dat dit niet meer in verhouding staat tot de waarde van de woning. > Knelpuntgerichte koop, voor specifieke doelgroepen via de Commissie Bijzondere Situaties. > Ondersteuning bij moeizame verkoop van particuliere woningen. Hiervoor zal gestart worden met een pilot koopregeling. Instrument ten behoeve van nieuwbouw Voor het vergoeden van meerkosten om gebouwen aardbevingsbestendig te maken. Garantstellingsfonds achterstallig onderhoud Dit fonds ondersteunt eigenaren wanneer er naast schade door aardbevingen sprake is van omvangrijk achterstallig onderhoud, die de effectiviteit van schadeherstel of versterking belemmert. Instrument voor verduurzaming Uitgangspunt is dat voor woningeigenaren die overlast gaan ondervinden doordat hun woning moet worden versterkt een bijdrage en een aantrekkelijke lening beschikbaar komt voor energiebesparende maatregelen (streven gericht op nul op de meter). 6 COMMUNICATIE, INFORMATIE EN VERSTERKINGSPUNTEN Ik wil graag nu alvast een persoonlijk gesprek, kan dat ? Ja, u hiervoor kunt u contact opnemen met de medewerkers in het Versterkingspunt in uw gemeente. Wie gaat wanneer de bewoners informeren over de voortgang van de inspecties? In de gebieden waar de verstevigingsoperatie gaat beginnen worden de bewoners door de gemeente en de NCG geïnformeerd per brief en met een bijeenkomst. In de Versterkingspunten van de NCG kunnen de bewoners nog met hun eventuele vragen terecht. De bewonersbegeleiders blijven de bewoners informeren over de voortgang van de inspecties. Zodra er een inspectie rapport klaar is komt de bewonersbegeleider dit met u bespreken en gaat u samen de vervolg stappen bepalen. Krijg ik een vast contact persoon vanuit het Versterkingspunt? Ja. Zodra vastgesteld is dat uw woning moet worden verstevigd, krijgt u een vast contactpersoon vanuit het Versterkingspunt. Hoe word ik betrokken bij en geïnformeerd over de inspectie van mijn woning Met brieven, informatieavonden en keukentafelgesprekken met de bewonersbegeleider van de NCG wordt u geïnformeerd. In het Versterkingspunt in uw woonplaats werken de bewonersbegeleiders en zijn dus eenvoudig te bereiken. Zij zijn voor u het directe aanspreekpunt als u bijvoorbeeld vragen heeft over de aanpak en de planning. Waar kan ik terecht met mijn vragen? Voor vragen kunt u terecht bij het Versterkingspunt in uw dorp. adres Versterkingspunt Hogestraat 2, Loppersum Loppersum Versterkingspunt Hoofdweg 111’t ’t Zandt Zandt (dorpshuis) Versterkingspunt B. Kuiperweg 11, Ten Ten Post Post (dorpshuis) Telefoon 088 - 041 4472 e-mailadres [email protected] 088 - 041 4458 [email protected] 088 - 041 4456 [email protected] Versterkingspunt Meerweg 16, Overschild Overschild (dorpshuis) Versterkingspunt Wilhelminaweg 14, Appingedam Appingedam (Stadskantoor) 088 - 041 4452 [email protected] 088 – 041 4454 [email protected] Wat is een Versterkingspunt? Het versterkingspunt is de plek waar u als inwoner terecht kunt met vragen, voor informatie of contact met bewonersbegeleiders van de Nationaal Coördinator Groningen. Bewonersbegeleiders zijn de vaste contactpersonen voor de inwoners. Zij begeleiden de inwoners in het traject van inspecties en versterken van woningen. 7