Hoofdstuk 2 : Het Reliëf Deel 2

Hoofdstuk 2 : Het Reliëf
Deel 2
In dit deel van het hoofdstuk bestuderen we de
verschillende reliëfgebieden in België en Europa.
We zoeken naar de namen van deze gebieden in de atlas
en vullen die aan in de cursus.
Wat heb je nodig?
- Je cursus aardrijkskunde
- Je atlas
- Kleurpotloden en stiften
3. Reliëf op de kaart van België
- Neem je atlas op p4 en p5
- Neem je cursus
op p55 en 56
Op het eerste zicht vormt
de reliëfkaart van België
een wirwar van
hoogtelijnen en
kleurvlekken. Toch is het
mogelijk een aantal delen
te onderscheiden.
Het laagste punt vind je aan de kust.
Bij afspraak wordt er gemeten vanaf
de kust in Oostende: 0m
De Belgische kustlijn ligt op 0m. Bij afspraak wordt die gemeten in Oostende,
vandaar dat men spreekt van het N.O.P. Het normaal Oostends peil.
Het hoogste punt
vind je aan de
Botrange op een
hoogte van 694m.
Het hoogste punt vind je aan de Botrange op een hoogte van 694m.
Er werd een toren opgericht zodat je als enige plaats in België net boven de 700m
kunt komen.
Het noordelijk deel van ons land ligt
onder de hoogtelijn van 200m. Dit
deel behoort dus duidelijk tot het
laagland.
Het zuidelijk deel van ons land ligt
tussen 200m en 2000m, want het
hoogste punt van ons land de
Botrange ligt immers op 694m. Het
hoogste deel van België behoort
dus nog steeds tot het middelland.
We maken een wat
eenvoudiger kaart van
deze moeilijke atlaskaart
en duiden daarna de
belangrijke reliëfstreken
aan.
Kleur de kaart
volgens deze
legende!
Reliëfstreken
Vul het cijfer
aan op de
kaart !
1
1. De Kustvlakte
Dicht tegen de Noordzee aan ligt een
uitgestrekte vlakte op een hoogte
tussen de 0m en de 5m boven de
zeespiegel.
In dit gebied stroomt de IJzer en zijn er
de bekende Polders. Ook de streek net
ten noorden van Brugge behoort tot
deze Kustvlakte.
< een zichtje op de IJzer in de
2
2. De Scheldevlakte
Langs de Westerschelde, zeg maar de
monding van de Schelde, ligt ook een
grote vlakte die tussen de 0m en 5m
boven de zeespiegel komt.
De Scheldevlakte bestrijkt het noorden
van de provincies Oost- en WestVlaanderen en zelfs Antwerpen!
< een zichtje op de Westerschelde aan
de rand van de Schelde vlakte.
Vul het cijfer
aan op de
kaart !
3
3. De Vlaamse Vlakte
De vlakte tussen 5 en de 50m boven de
zeespiegel in het centrale deel van
Oost- en West-Vlaanderen wordt de
Vlaamse Vlakte genoemd.
< een zichtje op de Vlaamse Vlakte.
4
Vul het cijfer
aan op de
kaart !
4. De Kempense Vlakte
De vlakte tussen 5 en de 50m
boven de zeespiegel in de
provincie Antwerpen ligt in de
Kempen. Vandaar de naam:
Kempense Vlakte. Dit is een
bosrijke streek waar ook heide
voorkomt.
< een zichtje op de Kempense
Vlakte
Vul het cijfer
aan op de
kaart !
5
5. De West-Vlaamse Heuvels
In het grensgebied van WestVlaanderen en Frankrijk zie je een
aantal bekende heuvels. De
plaatselijke bewoners spreken
van de Kemmelberg, Rode Berg
Monteberg en Zwarte Berg, maar
dat is een verkeerde benaming.
De hoogte boven de zeespiegel
ligt tussen de 50 en 200m
< een zichtje op deze heuvels.
Vul het cijfer
aan op de
kaart !
6
6. De heuvels van de Vlaamse Ardennen
In het grensgebied van OostVlaanderen en Hegouwen zie je
nog zulke heuvels. De plaatselijke
bewoners spreken van de Vlaamse
Ardennen. De hoogte boven de
zeespiegel ligt tussen de 50 en
200m. De renners van de ronde van
Vlaanderen weten waarom!
< een zichtje op de Vlaamse
Ardennen.
Vul het cijfer
aan op de
kaart !
7
7. De heuvels van het Hageland
Ten oosten van Leuven liggen een
aantal heuvels zoals de
Pellenberg verspreid in het
landschap. De akkers en weiden
worden er door hagen
afgescheiden. De hoogte van deze
heuvels komt nooit boven de
200m. De heuvels van het
Hageland.
< een zichtje op deze streek.
Vul het cijfer
aan op de
kaart !
8
8. Het Henegouws Plateau
Een groot deel van Henegouwen ligt op
een plateau tussen de 50 en 200m boven
de zeespiegel.
< een zichtje op het Henegouws Plateau
in Frasnes
Vul het cijfer
aan op de
kaart !
9
9. Het Brabants Plateau
Een groot deel van Waals-Brabant ligt ook
op een plateau tussen de 50 en 200m
boven de zeespiegel.
< een zichtje op het Brabants Plateau
Vul het cijfer
aan op de
kaart !
10
10. Het Haspengouws Plateau
Het zuiden van de provincie Limburg ligt op
een plateau tussen de 50m en 200m boven de
zeespiegel. Deze streek wordt ook wel
Haspengouw genoemd.
< een zichtje op het Haspengouws Plateau
Vul het cijfer
aan op de
kaart !
11
11. Het Kempens Plateau
Het oostelijk deel van de Kempen
in Limburg ligt op een plateau
tussen de 50m en 200m. Ook hier
zie je vaak uitgestrekte bossen.
< een zichtje op het Kempens
Plateau
De heuvels in de Condroz, de streek
net ten zuiden van de Samber- en
Maaslijn blijven tussen de 200m en
de 400m.
< een zichtje op de Condroz
12. De heuvelruggen van de Condroz
12
Vul het cijfer
aan op de
kaart !
Aan weerszijden van de inham
langs de Maas zijn er 2 gebieden
die wat dieper liggen dan de
omgeving. De Fagne- en de
Famenne-depressie. De hoogt
schommelt tussen de 200 en
400m
13. Fagne- en Famenne-depressie
13
Vul het cijfer
aan op de
kaart !
13
Net ten zuiden van de Nederlandse grens heb
je het land van Herve. Het ligt op een plateau
tussen de 200m en 400m.
< een zichtje op het plateau van Herve
14. Plateau van Herve
14
Vul het cijfer
aan op de
kaart !
Helemaal in het zuiden van België op een hoogte
tussen de 200m en de 400m ligt het plateau van
Lotharingen (spreek uit ‘Loteringen’)
< een zichtje op plateau van Lotharingen.
15. Het plateau van Lotharingen
Vul het cijfer
aan op de
kaart !
15
of Lotharings plateau
Een viertal plateaus tussen
de 400m en de 694m boven
de zeespiegel vormen
samen het plateau van de
Ardennen.
< Ardennen >
16. Het plateau van de Ardennen
16
Vul het cijfer
aan op de
kaart !
of Ardens plateau
2
1
3
5
Controleer of je al
deze nummers
correct invulde op
p23
4
11
7
6
9
8
13
10
14
12
13
Reliëfstreken
16
15
3.1 Het laagland
Vul dit overzicht aan op p56 van je cursus!!!
Het Belgische laagland wordt opgedeeld in twee gebieden naargelang de
reliëfvorm. Een aantal laagvlaktes (onder de 50m) in het noorden.
Nr.
Naam Reliëfstreek
Hoogte
Behoort tot
1
Kustvlakte
Tussen 0m en 5m
X Laagland
O Middelland
O Hoogland
2
Scheldevlakte
Tussen 0m en 5m
X Laagland
O Middelland
O Hoogland
3
Vlaamse Vlakte
Tussen 5m en 50m
X Laagland
O Middelland
O Hoogland
4
Kempense Vlakte
Tussen 0m en 5m
X Laagland
O Middelland
O Hoogland
Een aantal heuvels en heuvellanden (tussen 50 m en 200 m) in het centrum.
Nr.
Naam Reliëfstreek
Hoogte
Behoort tot
5
West-Vlaamse
heuvels
Tussen 50 m en 200m
X Laagland
O Middelland
O Hoogland
6
Heuvels van de
Vlaamse Ardennen
Tussen 50 m en 200m
X Laagland
O Middelland
O Hoogland
7
Heuvelruggen van
het Hageland
Tussen 50 m en 200m
X Laagland
O Middelland
O Hoogland
Een aantal laagplateaus (tussen 50 m en 200 m) in het centrum.
Nr.
Naam Reliëfstreek
Hoogte
Behoort tot
8
Henegouws
Plateau
Tussen 50 m en 200 m
X Laagland
O Middelland
O Hoogland
9
Brabants Plateau
Tussen 50 m en 200 m
X Laagland
O Middelland
O Hoogland
10
Haspengouws
Plateau
Tussen 50 m en 200 m
X Laagland
O Middelland
O Hoogland
11
Kempens Plateau
Tussen 50 m en 200 m
X Laagland
O Middelland
O Hoogland
3.2 Het middelland
Een aantal streken met een typisch reliëf
Nr.
Naam Reliëfstreek
12
Heuvelruggen van de Condroz
O Laagland
X Middelland
O Hoogland
13
(2x)
Fagne-Famenne Depressie
O Laagland
X Middelland
O Hoogland
Hoogte
Behoort tot
Een aantal middelhoge plateaus (tussen 200 m en 694 m).
Nr.
Naam Reliëfstreek
Hoogte
Behoort tot
14
Plateau van Herve
Tussen 200 m en 400 m
O Laagland
X Middelland
O Hoogland
15
Lotharings Plateau
Tussen 200 m en 400 m
O Laagland
X Middelland
O Hoogland
16
Ardens Plateau
Tussen 400 m en 694 m
O Laagland
X Middelland
O Hoogland
4. Reliëf op de kaart van Europa
- Neem je atlas op p28 en p29
- Neem je cursus
op p57 en 58
De reliëfkaart van
Europa is ook erg
ingewikkeld, vandaar
dat we opnieuw een
vereenvoudigde
kaart zullen
gebruiken om ze in te
studeren.
Het laagste punten vind je aan de
kusten.
Het hoogste punt vind je aan de grens met
Azië. De Elbroes (Elbruz), een berg met 2
toppen die deel uit maakt van de Kaukasus
is met een hoogte van 5642m.
De Elbroes in de Kaukasus is de hoogste berg van Europa!
5642m boven de zeespiegel.
De Mont Blanc in de Franse Alpen is slechts 4810m hoog!
Je leerde al dat de reliëfgebieden in 3
zones worden opgedeeld:
Hoogland
2000m en meer
Bruin
Middelland
200m tot 2000m
Geel
Laagland
0m tot 200m
Groen
We maken een wat eenvoudiger kaart van deze moeilijke atlaskaart en duiden ook
hier de belangrijke reliëfstreken aan.
Kleur de kaart
volgens deze
legende!
4.1 Het laagland
Tussen 0m en de 200m.
Op je kaart vul je de naam van de drie grootste
vlaktes aan zoals hier is aangegeven.
Russisch Laagland
Russisch Laagland
Het Russisch Laagland is
veruit de grootste vlakte van
Europa. Je kunt van de
Poolse grens in het westen
tot de Oeral in het oosten
reizen zonder boven de
200m uit te komen!
4.1 Het laagland
Tussen 0m en de 200m.
Op je kaart vul je de naam van de drie grootste
vlaktes aan zoals hier is aangegeven.
Noord-Duits Laagland
Noord-Duits Laagland
Het Noord-Duits
Laagland sluit aan op
het Russisch Laagland.
Ook hier blijft de hoogte
tussen 0m en 200m!
4.1 Het laagland
Tussen 0m en de 200m.
Op je kaart vul je de naam van de drie grootste
vlaktes aan zoals hier is aangegeven.
Frans
Laagland
Frans Laagland
Het Frans Laagland strekt zich uit
over het westen en noorden van
Frankrijk. De hoogte 0m tot 200m!
< Druiventeelt nabij Bordeaux in
het Frans Laagland.
Vul het overzicht aan op p57 & 58 van je cursus!!!
Nr.
Naam Reliëfstreek
Reliëfvorm
Behoort tot
18
Po-vlakte
Vlakte
Laagland
Po-vlakte
In het noorden van Italië stroomt de
rivier de Po doorheen een dicht bevolkte
vlakte. Hoogte: 0-200m
Vul het overzicht aan op p57 & 58 van je cursus!!!
Nr.
Naam Reliëfstreek
Reliëfvorm
Behoort tot
17
Midden-Donauvlakte
Vlakte
Laagland
Midden-Donauvlakte
De Donau, de tweede langste rivier in
Europa stroomt door deze vlakte in
Hongarije en Roemenië. Hoogte 0m200m
Vul het overzicht aan op p57 & 58 van je cursus!!!
Nr.
Naam Reliëfstreek
Reliëfvorm
Behoort tot
16
Beneden-Donauvlakte
Vlakte
Laagland
Beneden-Donauvlakte
Aan de monding van de Donau in de
Zwarte Zee is er een tweede grote
vlakte. Hoogte: 0-200m
4.2 Het middelland
Tussen 200m en de 2000m.
Nr.
Naam Reliëfstreek
Reliëfvorm
Behoort tot
15
Wolgaplateau
Plateau
Middelland
Wolgaplateau
De Wolga is de langste rivier van
Europa. De rivier doorsnijdt een plateau
met dezelfde naam. Hoogte 200-2000m
Nr.
Naam Reliëfstreek
Reliëfvorm
Behoort tot
14
Centraal Russisch Plateau
Plateau
Middelland
Centraal Russisch Plateau
Centraal in de Russische Laagvlakte ligt
een groot plateau. Hoogte 200m-2000m
Nr.
Naam Reliëfstreek
Reliëfvorm
Behoort tot
13
Centraal Massief
Plateau
Middelland
Centraal Massief
In het midden van Frankrijk ligt dit
plateau op een hoogte van 200m-2000m.
Nr.
Naam Reliëfstreek
Reliëfvorm
Behoort tot
12
Schotse Hooglanden
Plateau
Middelland
Schotse Hooglanden
De Schotse Highlands zijn bekend om
het monster van Loch Ness Hoogte
200m-2000m
4.3 Het hoogland
Meer dan 2000m.
Nr. Naam Reliëfstreek
Reliëfvorm
Behoort tot
1
Gebergte
Middelland
Oeral
Oeralgebergte
De Oeral is een speciaal geval. De
gemiddelde hoogte komt onder de
2000m, maar de toppen zijn hoger dan
2000m.
Nr.
Naam Reliëfstreek
Reliëfvorm
Behoort tot
2
Kaukasus
Gebergte
Hoogland
Kaukasus
De Kaukasus vorm de natuurlijke
zuidgrens tussen Europa en Azië.
Hoogte >2000m. Hier vind je ook de
Nr.
Naam Reliëfstreek
Reliëfvorm
Behoort tot
3
Alpen
Gebergte
Hoogland
Alpen
De Alpen vormen de hoogste
gebergteketen in West-Europa. Hoogste
punt: Mont Blanc 4810m.
Nr.
Naam Reliëfstreek
Reliëfvorm
Behoort tot
4
Pyreneeën
Gebergte
Hoogland
Pyreneeën
De Pyreneeën vormen de natuurlijke
grens tussen Spanje en Frankrijk.
Hoogte >2000m.
Nr.
Naam Reliëfstreek
Reliëfvorm
Behoort tot
5
Sierra Nevada
Gebergte
Hoogland
Sierra Nevada
De Sierra Nevada in het zuiden van
Spanje reikt ook ruim boven de 2000m.
Nr.
Naam Reliëfstreek
Reliëfvorm
Behoort tot
6
Castilliaans
Scheidingsgebergte
Gebergte
Hoogland
Castilliaans Scheidingsgebergte
Centraal in Spanje, in de
landstreek Castillia komt het
scheidingsgebergte boven de
2000m.
Nr.
Naam Reliëfstreek
Reliëfvorm
Behoort tot
7
Apennijnen
Gebergte
Hoogland
Apennijnen
Over de hele lengte van de laars van
Italië loop een gebergte hoger dan
2000m
Nr.
Naam Reliëfstreek
Reliëfvorm
Behoort tot
8
De Dinarische Alpen
Gebergte
Hoogland
Dinarische Alpen
In Kroatië en langs de Adriatische kust
ontdek je dit gebergte van meer dan
2000m.
Nr.
Naam Reliëfstreek
Reliëfvorm
Behoort tot
9
Het Balkangebergte
Gebergte
Hoogland
Het Balkangebergte
Op het schiereiland van de Balkan, in
Bulgarije, tref je het Balkangebergte
aan. >2000m.
Nr.
Naam Reliëfstreek
Reliëfvorm
Behoort tot
10
Karpaten
Gebergte
Hoogland
Karpaten
In een hoefijzervorm rond de MiddenDonauvlakte steken de Karpaten ruim
2000m boven de zeespiegel uit.
Nr.
Naam Reliëfstreek
Reliëfvorm
Behoort tot
11
Scandinavisch Hoogland
Gebergte
Hoogland
Scandinavisch Hoogland
In Noorwegen loop het Scandinavisch
Hoogland van noord naar zuid. Ook hier