PowerPoint-presentatie - Marijke Heine Schilderijen

CKV excursie H4 V4: Dai Hanzhi, 5000 artists
In kunstcentrum Witte de With, Rotterdam
Informatie, vragen en opdrachten bij de tentoonstelling.
De antwoorden werk je netjes uit en bewaar je in je CKV-dossier!
Dai Hanzhi, is de Chinese naam voor Hans van Dijk. Die naam betekent ‘Grote Hans’.
Hij was een Nederlander die in China woonde en daar exposities organiseerde van Chinese kunst.
In de jaren ‘80 en ‘90 was dat niet zo gebruikelijk, om kunstwerken van dan levende kunstenaars te
exposeren.
Om dat te begrijpen moeten we eerst meer weten over de geschiedenis van China en de politieke
ontwikkelingen in dat land.
Wij kennen China nu als een communistisch land, dat vrij streng wordt bestuurd. China is echter
heel lang een keizerrijk geweest, waar pas in de twintigste eeuw verandering in kwam.
De geschiedenis van de Chinezen gaat geen eeuwen maar millennia terug.
Zo’n 6000 jaar geleden werd China bevolkt door volkeren die landbouw bedreven en vee hielden. Zij behoorden tot de zogeheten Yang Shao- en
Lung Shan-culturen. Uit deze laatste cultuur ontstonden rond 2200 v. Chr.
de koninkrijken van de Shang- en Yin-vorsten. Al in deze tijd ontstond ook het
Chinese schrift.
De Chinese vrouwen hadden een plek binnen, in het huishouden. Zij moesten zich mooi en sierlijk
bewegen. Zo ontstond de traditie van de ‘lotusvoeten’.
1) Zoek uit wat ‘lotusvoeten’ zijn, en hoe deze procedure in zijn werk gaat.
Van het einde van de 5de eeuw v. Chr. tot halverwege de 3de eeuw v. Chr.
was er voortdurend strijd tussen diverse vorstendommen. Die strijd werd uiteindelijk gewonnen door de Qin (Ch’in, hiervan is de naam China afgeleid).
Hun jonge leider Qin Shihuangdi riep zichzelf in 221 v. Chr. uit tot de eerste
keizer van China. Hij regeerde tot zijn dood in 210 v. Chr., maar hij wist in die
korte tijd de Chinezen om te vormen tot één volk met een centraal gezag,
één schrift en gestandaardiseerde maten en gewichten. Ook begon hij de
bouw van de Chinese Muur om zich te beschermen tegen aanvallen van
"barbaren" uit het noorden.
2) Zoek afbeeldingen van de Chinese muur
Na de dood van de eerste keizer ontbrandde er een machtsstrijd, waaruit de
boerenleider Liu Bang als overwinnaar tevoorschijn kwam. Hij stichtte de
Han-dynastie die een groot stempel zou drukken op China. Het land kwam tot
grote bloei en de huidige Chinezen beschouwen zich als afstammelingen van
dat Rijk. Om zich te onderscheiden van de andere volken in China noemen ze
zich Han-Chinezen.
Er werden grote uitvindingen gedaan, zoals het gebruik van papier en inkt.
De staat werd geregeerd op basis van het confucianisme.
In Europa werd aanvankelijk op perkament geschreven. Pas veel later brachten Arabieren de kennis
over papiermaken vanuit China naar Noord-Afrika en nog veel later naar Zuid-Europa.
Zoek op wanneer in Europa voor het eerst op papier werd geschreven.
3) Zoek op wat confucianisme inhoudt.
In de Han periode (206 v.Chr.-221 n.Chr.) ontstaat het gebruik van penselen
om teksten mee te schrijven. De techniek van het schrijven met penseel en
inkt op papier of zijde heeft ook geleid tot een geheel eigen schilderkunst.
In de Tang-periode ontwikkelde zich een heel ‘vrije’ manier van penseelschrijven, of kalligraferen.
Het kalligraferen gebeurt vaak met dezelfde
inkt als waar (verdund) mee geschilderd
wordt.
In veel schilderingen wordt een afbeelding
gecombineerd met een gekalligafeerde tekst
(poezie).
‘Druiven’, Xu Wei, Ming Dynasty.
hangende schildering met inkt op papier,
165.4 x 64.5cm
Drie voorbeelden van ‘traditionele’ Chinese schilderijen (verschillende perioden).
Tang Yin
Wu Changchou
Wu LI
De huidige milieu- en afvalproblematiek is onderwerp van de schilderijen van de Chinese kunstenaar
Yao Lu. Bekijk de foto hieronder, gemaakt door Yao Lu in 2011 en bekijk een traditionele Chinese
schildering op de vorige slide..
4) Benoem tenminste drie vormgevingsaspecten die beide werken gemeenschappelijk hebben.
Yao Lu zegt zelf over zijn werk: ,,ik wil mensen bewust maken van het milieu en hen eraan herinneren
dat onze traditionele cultuur dreigt te verdwijnen.”
5) Beredeneer of je de foto hieronder geschikt en effectief vindt om milieuproblemen bij Chinezen aan
te kaarten. Ondersteun je mening met argumenten vanuit de voorstelling en inhoud van de foto!!
Na de Tang-periode volgde de Song-periode, die door Dzengis Khan werden
verdreven. Deze Mongoolse heerser en zijn nakomelingen onderhielden contacten met Europa. Ook de daarop volgende Ming-keizers (1368-1644) gingen
overzee naar Arabische landen en Afrika.
De Qing dynastie (1644-1911) bleek de laatste keizer te hebben geleverd,
toen in 1912 de eerste republiek China werd uitgeroepen.
In eerste instantie leek het vooral om het verjagen van de aloude keizerlijke
machthebbers te gaan.
Vanaf de Eerste Wereldoorlog tot ongeveer 1949 wisselden machthebbers
elkaar af en verdreef uiteindelijk Mao Zedong zijn tegenstanders naar Taiwan.
Mao stichtte in 1949 de communistische Volksrepubliek China.
6) Leg uit wat ’communisme’ inhoudt volgens Karl Marx.
7) Benoem twee inhoudelijke verschillen tussen het communisme zoals Marx dat beschrijft en het
communisme dat Mao Zedong in China uitvoerde.
Het Chinees porselein uit de Ming-periode werd door Portugese handelaars
Naar Europa gebracht. Daar werd het meteen een gewild, maar erg duur,
verzamelobject.
In Nederland probeerden pottenbakkers in Delft het dunnere porselein na te maken. Dat leidde tot
het Delfts Blauw aardewerk.
Bekijk de drie borden hieronder.
Van links naar echts: een origineel Chinees porseleinen bord uit de Ming=periode, een bord dat in
China werd gemaakt speciaal voor de Nederlandse markt en, rechts, een Delft Blauw bord gemaakt
in Nederland.
8) Noem twee kenmerken die je op alle drie de borden tegen komt.
9) Leg uit hoe de Delfts Blauwe borden qua decoratie aangepast werden aan de Nederlandse markt.
±1350 Ming-porselein
±1700: porselein vervaardigd in China
voor NL-markt
± 1750 Delfts Blauw
De hedendaagse Chinese kunstenaar Ni Haifeng vroeg aan inwoners van Delft
om een voorwerp bij hem in te leveren. Dat liet hij in China door pottenbakkers namaken in porselein en in traditionele beschildering uitvoeren.
Het resultaat zie je op de foto’s hieronder.
10) Leg uit op welke manier(en) dit werk van Ni Haifeng verwijst naar de relatie van Delft met China.
De hedendaagse Nederlandse kunstenaar Hugo Kaagman gebruikt in zijn werk
ook elementen van Delfts Blauw, maar geeft het een eigentijdse ‘twist’.
Bekijk afbeeldingen van Kaagmans werk op Internet of hieronder.
11) Welke eigentijdse elementen zie je? Noem er drie.
Kaagman werkt met sjablonen en spuitbussen.
12) Leg uit waarom dat praktisch is wanneer hij bijvoorbeeld de gevel hieronder moet beschilderen.
Het China van Mao Zedong wordt wel een communistische dictatuur genoemd,
omdat hij van 1949 tot aan zijn dood in 1976 een strikte controle uitoefent over
Het dagelijkse leven in China, dat aan miljoenen mensen het leven heeft gekost.
De uitgangspunten en regels waar iedereen zich aan moest houden werden in
een boekje afgedrukt, het ‘rode’ boekje.
Bekijk de poster hiernaast waarop een boer
zo’n ‘rood boekje’ omhooghoudt.
13) Vertel hoe je aan de afbeelding kunt zien wat de mening
van de boer is over dit boekje.
Onder Mao was het de bedoeling dat kunstenaars de communistische idealen
afbeeldden in hun werk en complimenteus over Mao en zijn ideeën waren.
Ook moest alle kunst realistisch zijn, dus abstracte kunst was verboden.
In 1989 leek het er even op dat er meer democratie zou komen, toen studenten
protesteerden tegen het regime op het grootste plein in de hoofdstad.
Eén student wist zelfs een stoet tanks tegen te houden door er voor te gaan
staan. Dit beeld ging de hele wereld over (televisie). Deze man, die later alsnog
stierf aan een politiekogel, staat symbool voor de hardhandig onderdrukte protesten van juni 1989. Zijn bijnaam is sindsdien ‘tank man’.
Het is verboden in China om over deze gebeurtenissen te praten, schrijven of
deze te herdenken.
Niet lang geleden was een wassen replica van ‘tank man’ te zien in een overdekt winkelcentrum. De
kunstenaar die de replica heeft gemaakt wil met dit beeld aandacht vragen voor de
Tegenwoordig zijn er meer kunstenaars die kritisch werk durven maken. Een
Voorbeeld van zo’n kunstenaar is Ai Weiwei. Omdat hij in Het Westen heel bekend is, kan de Chinese overheid hem niet echt het zwijgen opleggen.
Ai Weiwei heeft al verschillende malen gevangen gezeten, maar kwam door
protestacties vanuit de Westerse kunstwereld toch weer vrij.
link
Ai Weiwei maakte scenes uit zijn gevangenschap op ware grootte na en exposeerde deze op een grote
Internationale tentoonstelling. Hij noemde dit werk “SACRED”.
14) Leg uit wat de titel te maken heeft met het werk.
Een andere Chinese kritische, maar minder bekende kunstenaar, Liu Bolin werd
door de overheid opgepakt en terwijl hij gevangen zat werd zijn atelier met al
zijn kunstwerken er in met bulldozers platgewalst. Liu zegt dat de overheid zijn
bestaan het liefste zou ‘uitwissen’.
Sindsdien maakt hij kunstwerken die hier commentaar op geven.
link
Bekijk het werk van Bolin op de foto hieronder en op Internet via de link hiernaast.
15) Leg uit op welke manier het werk van Bolin commentaar geeft op de handelwijze van de overheid.
Wanneer je de tentoonstelling ‘Dai Hanzhi’ hebt gezien, kun je ook onderstaande, laatste vragen beantwoorden:
16) Welk werk op de tentoonstelling is je het meeste bijgebleven? Leg uit
waarom.
17) Waarom denk je dat de persoon Hans van Dijk voor de getoonde Chinese
kunstenaars zo belangrijk is geweest in hun carriere? Leg je antwoord uit.
Werk alle antwoorden op de vragen en opdrachten in deze powerpoint netjes
uit en bewaar ze in je CKV-dossier!!
1911
Xinhai revolutie: De Republiek China wordt uitgeroepen
4 mei 1919
studentenprotesten (de nieuwe cultuurbeweging)
1921
oprichting communistische partij (CCP)
1935
Mao Zedong leider van de CCP
1949
Volksrepubliek China
1958
De grote sprong voorwaarts
1965 – 1969
De culturele revolutie
1976
Overlijden Mao
1989
Protesten op Tiananmen-plein