Muziek – jongerencultuur - zingeving

Muziek - jongerencultuur - religie / godsdienst.
De zomerfestivals zijn voorbij ,.. wat daarna?
Muziek maken, muziek beluisteren, platen kopen en concerten bezoeken bezorgen ons het gevoel
ergens bij te horen. De populaire muziek is zo divers dat elke subcultuur zijn eigen genre heeft.
Sterker nog: de meeste subculturen zijn een uitvloeisel van zo’n genre. Jongeren bepalen hun positie in
de wereld en tegenover hun leeftijdsgenoten aan de hand van de muziek die ze beluisteren.
Festivals en raves zijn ook vrijplaatsen, zoals Herman Schueremans terecht opmerkt. Het zijn de enige
plekken waar jongeren onbekommerd zichzelf kunnen zijn: weg van de moraalridders, de repressieve
overheid en de bezorgde ouders. (uit: K.VD Broeck & A. Wittebolle, De Non-com generatie)
Rockfestivals en het christendom?
Uit een artikel van Johan Ardui, zelf rockliefhebber en theoloog. Hij denkt - naar aanleiding van de
voorbije zomerfestivals - na over de relatie tussen rock en christelijke theologie. Is er een dialoog
mogelijk?
Voor de festivalganger had de grote vakantie weer zijn eigen liturgische kalender. Deze werd
traditioneel op gang getrokken op het startweekend van Rock Werchter en al even traditioneel
afgesloten met het Pukkelpop-festival in Hasselt/Kiewit. In de twee maanden hiertussen werden ook
dit jaar een hele reeks festivals georganiseerd: altijd kon je wel ergens terecht. In een tijd waarin de
christelijke liturgie het niet goed doet en het christelijke gedachtegoed zijn vanzelfsprekende
aantrekkelijkheid, ja zelfs zijn geloofwaardigheid kwijt is, komt de soms onbegrijpelijke overgave extase? - van vele festivalgangers alsook de indrukwekkende publieksopkomst voor velen tegelijk
vertrouwd en vreemd over. Rock lijkt wel een nieuwe religie geworden te zijn, die de christelijke
godsdienst vervangen heeft. Naar aanleiding van Rock Werchter was Yves Desmet er eind juni als
de kippen bij om deze pijnlijke discrepantie in succes tussen christendom en rock op treffende wijze
in de verf te zetten. In De Morgen van 30/06/2001 schreef hij het volgende: "En vandaag is het de
beurt aan de grootste hoogmis van het begin van het zomerseizoen: de eucharistie die Rock Werchter
heet en die, stukken meer dan de IJzerbedevaart en het ANZ, de identiteit en de ziel van de jonge
Vlaming begrepen heeft. […] De term eucharistie, zeg ik even ter attentie van Mark Van de Voorde,
is niet denigrerend voor de katholieke kerk bedoeld. Maar Rock Werchter heeft er alle kenmerken
van: de rituelen, het altaar waarop de priester de gelovigen in communie met elkaar brengen. Het
samen beleven van een gevoel dat moeilijk anders dan religieus genoemd kan worden. Rock
Werchter is de grootste Vlaamse openluchtkathedraal."
Een eigenaardige titel: God tussen kerk en discotheek.
Een boek van P. Stapparts. Als ondertitel: ‘Jongeren en geloof.’ en met daarenboven een foto van
Werchter op de voorkaft.
2
Muziek is ver weg kijken en je in jezelf verliezen. Muziek
is de dans die al jouw adem op mij richt. Muziek is de vriend
die met je praat als je je alleen voelt…
♫
Klassikale bespreking van bovengaande ‘gedachtekronkels’.
 samenvatting in de map.
♫
Persoonlijke verkenning: Hoe ga jij met muziek om?
♪
Welke muziek hoor jij graag? Luister je veel/niet veel?, in welke situaties?, ga jij naar festivals?, koop je
cd’s?, of staat bij jou enkel een radio aan?,…
♪
Bij welke van de acht categorieën luisteraars (Tibor Kneif) zou jij je zelf plaatsen? Of is het een mix van
verschillende categorieën?
1. Luisteraars voor wie de woorden of lyrics centraal staan: hun voorkeur gaat uit naar politiek of sociaal geëngageerde
groepen
2. Rancuneuze luisteraars: benutten muziek om frustraties en haatgevoelens af te reageren of om hun omgeving lastig te
vallen
3. Verstrooide luisteraars: hebben achtergrond muziek nodig om zich goed te voelen, maar voor hen is muziek eerder een
gewaardeerd behang, zoals Prof. De Bie het uitdrukte.
4. Motorische luisteraars: luisteren naar muziek om zich op het ritme van de muziek uit te leven. Zij gaan graag naar
concerten, omdat ze daar de muziek in groep kunnen beleven.
5. Luisteraars die enkel drijven op de stemmingen die het lied teweegbrengt. Hun respons op muziek is puur emotioneel.
6. De fans zijn geïnteresseerd in meer dan alleen de muziek van een groep. Hun interesse gaat ook uit naar de
persoonlijkheden van de sterren en en naar hun wederwaardigheden.
7. De geïnformeerde muziekliefhebbers volgen wat er zich allemaal beweegt in de muziekwereld en vormen zich er een
oordeel over. Zij lezen muziekbladen, gaan naar concerten, leggen zich een platencollectie aan, etc. Hun interesse is
breder dan een of enkele groepen.
8. Tot slot zijn er de kenners, die de hele geschiedenis van de rockmuziek en de technische entourage kennen.
( T. Kneif, Rockmusik. Ein Handbuch zum kritischen Verständnis, Reinbeck bei Hamburg, Rowohlt Taschenbuch Verlag,1982,p.17-27.
Samenvatting hiervan in J. Koenot, Voorbij de woorden. Essay over rock, cultuur en religie, Ten Have, Averbode, 1996, p. 12. )
Na de explosie van het lied daalt in iedergeval die grote stilte neer, omdat je je een wereld
zonder muziek niet eens kunt voor stellen. - Omdat elk hart, hoe klein dat ook is; een
kloppen van leven en liefde is en dat is wat muziek is.’
(Eros Ramazzotti, in het lied:‘Musica è ‘)
3
“ Sometimes words cannot say what hart feels.
Music can express the things that our language cannot! “
(The Gathering)
Verdere bespreking over de betekenis van muziek.
Popmuziek betekent veel voor jongeren. Popmuziek geeft aan jongeren niet alleen ruimte om een
eigen wereld op te bouwen waarin ze zich kunnen terugtrekken, ze vormt ook een aanmoediging om
tegen de hoofdstroom op te durven roeien en hun eigen weg te gaan zonder opgeslokt te worden.
Uitgaan, dansen, je overgeven aan de muziek, lichaam en geest één laten worden.
( één worden: verbondenheid ~ re-ligare = binden, verbinden )
Je laten gaan op muziek met spirit. ( ‘spirit’ in een dubbele betekenis: vanuit het Oud Frans ‘(é)spirit’=
kracht,geest, pit, fut en vanuit het Latijn ‘spiritualis=geestelijk. De term spiritualiteit slaat dan op:
geesteshouding, persoonlijke verhouding van de mens tot het ‘bovenwereldse, tot God. Algemeen: het
geestelijke leven, terrein van de beleving van de zingeving, al dan niet religieus of godsdienstig*).
“Breaking on through to the other side.” Dit was het nummer waarmee Jim Morrison van de Doors
zijn eerste l.p. begon. Het waren de jaren ’60, het louter rationele werd doorbroken, emoties, het
mystieke en existentiële vragen werden weer toegelaten. De Doors waren een duidelijk exponent van
deze trend. Sindsdien zijn popmuziek en zingeving voor jongeren sterk met elkaar verbonden.
Popmuziek kan vaak redelijk inhoudsloos zijn, toch hebben veel artiesten wel degelijk iets te melden.
Bob Dylan, Bob Marley, John Lennon, Boudewijn de Groot, maar ook hedendaagse popartiesten
zingen over maatschappelijke wantoestanden (**). Met hun muziek bieden ze verzet, verwoorden ze
de problemen waar generaties mee worstelen en brengen ze met hun boodschap die in het lied
verscholen zit -in de tekst dan wel in de context- bij de liefhebbers een sterk gevoel van
samenhorigheid teweeg wat ze kracht, hoop en toekomstperspectief biedt. Zo zijn voor de zwarte
jongeren in de sloppenwijken van New York de rapsongs het enige houvast dat ze hebben, hoe
agressief en banaal de teksten soms ook zijn. Ze herkennen zich in de teksten, ze staan niet alleen.
Muziek kan verbroederen.
* belang van spiritualiteit zie fragment van Reginals Moreels: ‘”Naast het IQ (het intelligentiequotiënt), heeft men het EQ (het
emotioneel quotiënt) ontdekt. Maar er is nog een derde quotiënt, dat men pas recent wetenschappelijk kan aantonen, het spirituele
quotiënt? Jongeren zijn vandaag ongetwijfeld op zoek naar zingeving. Sommige mensen hebben een grotere gevoeligheid voor het
spirituele. (…) Het spirituele is een zoektocht naar de andere. Wat maakt de andere uniek? Het spirituele zoekt naar de ziel. Ik ben
ervan overtuigd dat het SQ nooit door een computer zal vervangen kunnen worden. Elke mens is uniek, omdat hij bestaat uit
verstond, hart én ziel.”
** zie recent artikel met Michael Franti van ‘Spearhead’ in MO 25 aug.’03, enkele citaten:
Over de groep wordt gezegd: ‘De hiphopformatie combineert sinds jaar en dag vette beats met vlijmscherpe teksten,’,
‘Sociaalengagement vormt de rode draad doorheen de Spearhead albums’, Op het jongste album staat:”You can bomb the world to
pieces, but you can’t bomb it into peace”.
4
Conclusie:
De betekenis van de (pop)muziek laat zich samenvatten in volgende punten:
1. Vorming van de eigen persoonlijkheid..
Doordat de popmuziek zoveel verschillende stijlen en culturen kent is ze uitermate
geschikt voor jongeren om er hun eigen identiteit mee vorm te geven.
2. Identificatie, dit hangt nauw samen met het voorgaande. Je hoort of wil bij
een bepaalde groep horen.
3. Verder beleven mensen simpelweg vermaak in de muziek. Het geeft plezier
en kleur aan het leven van alle dag.
4. Er is nog een element dat alle vorige overstijgt. Een moeilijker te omschrijven
element omdat het erg subjectief is, ook onbewust gebeurt. We hebben het over
het feit dat (pop) muziek bij mensen een soort gevoel van euforie kan opwekken.
Een alles te bovengaand geluksgevoel maakt zich van je meester. Je bent verzoend,
verzoend met de wereld om je heen, met de natuur, jezelf, met God.
Je wordt als het ware één met de muziek en je hebt even het gevoel dat alles
perfect is. Dit is het religieuze en/of het specifiek godsdienstige binnen de muziek.
♫
♫
Opdracht 2 :
♪
artikel ‘100% Gabber’ (Maks dec.2002)
Welke van de hierboven 4 elementen tref je in die getuigenis aan? Breng dit bij de tekst aan.
♪
Tineke over ‘De X van Straight Edge’ (Maks nov.2000)
Hier wordt uitgebreider gesproken over een bepaalde levensstijl:
1. Zoek in de tekst waar de volgende waarden voorkomen:
- Zelfbepalend handelen.
- Iets willen verwezenlijken in het leven.
- Zichzelf – de anderen – de wereld willen begrijpen.
- Genotervaringen maken gelukkig.
- Diepmenselijke relaties zijn essentieel in het leven.
- Zich verbonden weten – op één of andere manier - met een groter geheel.
2. Herken jij je in één van die zes punten: welke wel? Welke niet?
♪
Uit ‘Transparant 6’
p. 31 b: Fragment over ‘House’: Zoek of je hier de 6 bovengaande elementen kunt toepassen.
p.32 c: zie opdracht op p.33
Opdracht 3 :
♪
Eigen meegebracht muziek kunnen becommentariëren: genre, afkomst, invloeden, vertolkers,
waarom deze keuze?, is er een bepaalde invloed op de omgeving?,….
5
♪
Tegen de achtergrond van deze uiteenzetting de besproken muzieknummers in het volgend
schema kunnen plaatsen.
Twee getuigenissen: een gabber, een straight edger.
6
De X van straight edge
7
“Je stapt de rook binnen, kot er de volgende ochtend weer uit, en
even ben je op een ander planeet geweest.” D.J. Eddy de Clercq
Achtergrondinformatie
omtrent jongerenculturen en muziekgenres.
Jongeren worden op latere leeftijd ‘gesocialiseerd’.  Ontstaan van jongerencultuur en
allerlei muziekgenres.
In de jaren 1950 ontstond de popmuziek. ‘Pop’ is de afkorting van ‘popular music’.
De term bestrijkt eigenlijk allerlei muziekstijlen die de afgelopen 50 jaren zijn ontstaan en waarbij
overwegend elektrisch versterkte instrumenten en elektrische apparatuur gebruikt werden.
Dit genre muziek putte uit de overwegend zwarte muziekstijlen, zoals bijvoorbeeld de negro spirituals
en later de jazz ( Genres die ontstaan zijn uit de slavernij. De slaven zongen de liederen om het werken
wat aangenamer te maken en om hun hoop uit te drukken dat het leven ooit beter zou worden. –
Thema’s die we in de bijbel ook tegen komen.)
Zo wordt in de jaren 1951-1953 de rock ’n roll geboren. De term ‘rock ’n roll’ is slang dat de zwarten
gebruikten voor het hebben van geslachtsgemeenschap. Grote namen die rock ’n roll bekend maakten
en verder lieten groeien waren Elvis Presley (een blanke) en Chuck Berry (een zwarte).
Het ontstaan van zowel rock ’n roll, samen met de nieuwe platenfirma’s die het op plaat uitbrachten,
was echter niet mogelijk geweest als de economische situatie van die tijd het niet had toegestaan.
Vanaf de jaren vijftig konden jongeren immers, voor het eerst, over eigen geld beschikken, én het
uitgeven aan iets dat specifiek naar hun leefwereld verwees. Vroeger hadden jongeren ook wel idolen,
maar die waren niet even oud als zijzelf, en zongen niet over thema’s die rechtstreeks uit hun eigen
interessesfeer kwamen.
In grote lijnen kan er ongeveer om de tien jaar een accentverschuiving in de
jongerenculturen en hun onderliggende vragen waargenomen worden.  Dit vindt zijn
neerslag in allerlei muziekgenres.
Jaren vijftig: provocatie.
In de jaren vijftig is de vraag: “Wat is de zin van deze maatschappij (dit leven)?” Het waren de jaren
van de provocatie ( provo’s, nozems,…), een vaak onberedeneerd en agressief indeuken op de
naoorlogse werkdrift, de (weder)opbouw van de welvaartmaatschappij en de economische expansie
die echter niet gepaard ging met een geestelijke vernieuwing. De uit Amerika overgewaaide beat-,
surf- en rock ’n roll muziek was het vehikel waarop al dit jeugdige geweld een expressie vond.
Jaren zestig: contestatie.
In de jaren zestig, wanneer de media (tv!) steeds meer ellende beginnen te tonen in de pas
gedekoloniseerde landen en de binnenlandse maatschappelijke problemen (b.v. racisme in de VS,
oorlog in Vietnam) grootschalige aandacht krijgen, wordt de vraag van de eerste naoorlogse
achttienjarigen: “Wie is verantwoordelijk voor dit alles en wat doen de verantwoordelijken met hun
macht?”. Deze vraag naar de autoriteit wordt vooral gesteld door de studenten. Het waren de jaren van
de contestatie van alle gezag en alle instellingen ( de staat, de universiteit, de kerk, het ouderlijke
gezag, enz…) De tijd van de studentenrevoltes (mei ’68), de hippies en de eerste anti-atoommarsen, op
het ritme van protestsongs (We Shall Overcome), flower power.
Zo was Bob Dylan de stem van een generatie die reageerde tegen allerlei wantoestanden. In de trend
van de oude folksong en blues zong hij op melancholische wijze over liefde, het maatschappelijke
onrecht, de eenzaamheid der onderdrukten en het verlangen naar een betere tijd. ( Bob Dylan putte
8
hierbij vanuit het bijbelse gedachtegoed, vb. het liedje ‘Turn, turn, turn’ is geschreven vanuit het boek
Prediker, Pr. 3 ).
De popmuziek werd door de Beatles en de Rolling Stones gedomineerd. Even opmerken dat beide
groepen hun inspiratie haalden uit zwarte muziek. De zwarten ontwikkelden in deze periode, vanuit de
rock ’n roll een nieuw soort muziek: de soulmuziek, waar later ook de funkmuziek uit zal groeien.
En tenslotte opmerken dat in deze periode het courante druggebruik ook een rol in de muziek speelde.
Het druggebruik nam een belangrijke plaats in het milieu van de hippies in. Vooral in de muziek werd
het druggebruik opgehemeld. Titel als ‘8 miles high’ van the Byrds, ‘Strange brew’ van Cream, ‘Break
on through’ van the Doors, of ‘Lucy in the Sky with Diamonds’ The Beatles, zijn nog maar een topje
van de ijsberg. Muzikaal werd dat geuit via uitgesponnen gitaarsolo’s gecombineerd met de
‘wahwah’-pedaal. Als peetvader geldt hier Jimi Hendrix. Critici fluisterden dat “de opzet van de
zogenaamde ‘psychedelische rock’ het reconstrueren van een drugservaring behelst”(*).
Jaren zeventig: identiteit.
In de jaren zeventig gaan jongeren zich afvragen: “Waar sta ik eigenlijk?”, of de vraag naar hun
identiteit, na al de drukte en het rumoer van de vorige jaren. Het lijkt nu op een massale uittocht uit de
maatschappij en het opzoeken van de intimiteit, de directe en persoonlijke relaties. De tijd van de
jeugdcafés, de praatkroeg, het jeugdhuis, het clubje in leegstaande gebouwen. Men heeft verder niets
meer nodig. ‘Bijeen zijn’ volstaat. De scheidingsmuur tussen de wereld van de volwassenen en die van
de jongeren is definitief voltooid. Een hit van de groep Pink Floyd uit die jaren zeventig, “The Wall”,
verwoordt dit scherp ( “We don’t need no education… teachers leave the kids alone!”).
In deze jaren ontstaan een aantal uiteenlopende muziekstijlen. De trends van eind jaren zestig worden
verdergezet. Soul en funk ontwikkelen zich verder, terwijl blanke rock op diverse manieren evolueert
en steeds meer stijlen doet ontstaan. Op blues geïnspireerde groepen zoals Led Zeppelin dragen bij tot
het ontstaan van het hardrockgenre.
Aan de andere kant begint ook een soort zeer commerciële pop- en rockmuziek opgang te maken. Het
is die popmuziek die een aardse, nuchtere uitstraling kreeg. De vercommercialiseerde zette zich in
hoog tempo door en groeide binnen enkele jaren uit tot een massa-industrie, waarin geen plaats meer
was voor vernieuwing en originaliteit. (Uit die tijd stamt dan ook de term ‘rockdinosaurus’.)
Popmuziek was in de jaren zeventig voor een groot deel synoniem met entertainment en escapisme.
Easy listening pop (Simon and Garfunkel, The Carpenters) rukte op, fenomenen als MOR (middle of
the road-pop) en AOR (adult orientated rock) deden hun intrede: termen die het risicoloze karakter van
het merendeel van de popmuziek onderstreepten, belichaamd door supersterren als Abba[muziek],
Supertramp, Chicago, Rod Stewart, Queen en Elton John.
Anderzijds werd meer en meer een hoge graad van muzikaal- en productietechnische perfectie
nagestreefd, zoals bij de progressieve of symfonische rock van groepen als Pink Floyd, Yes en
Genesis. De meest geïnspireerde muziek in deze periode werd dan ook gemaakt door artiesten die
integriteit, emotie en ambachtelijkheid hoog in het vaandel voerden en vaak al wat langer meeliepen:
solisten als Neil Young, Van Morrison, Stevie Wonder en Bob Dylan en groepen als The Band, Little
Feat en Steely Dan. Erg oorspronkelijk waren echter ook zij niet.
De enige ontwikkeling van betekenis was die in de breedte, wat resulteerde in een veelheid aan
stijlintegraties als jazz-rock (Mahavishnu Orchestra), latin-rock (Santana), countryrock (Eagles),
folkrock (Fairport Convention), southern rock (Allman Brothers Band) en specifiek zwarte fusions als
reggae (Bob Marley and The Wailers), funk [muziek] (James Brown, Sly and The Family Stone) en
disco (Chic, Boney M, Bee Gees). Het was met name deze laatste, louter op de dansvloer gerichte
stroming die door menigeen met de algehele vervlakking van de jaren zeventig werd vereenzelvigd en
*
Er ontstaan dan ook groepjes die bepaalde zangers en groepen het zwijgen willen opleggen. Wanneer teksten, muziek en de
optredens niet beantwoorden aan de gangbare conventies dan moeten ze verboden worden. Zo zullen later, vanuit Amerika,
de labels ontstaan ‘Expliciet Lyrics’. De cd komt toch uit, maar via dit etiket willen de critici het publiek toch waarschuwen
en aanzetten het niet te kopen.
Wat denk jij: mag je muziek censureren? Waarom wel? / Waarom niet?
Zie een uitzending van Panorama uit de jaren 1990: ‘Satanische verzen’.
9
meer in het algemeen ook met de hedonistische levensstijl waarmee zowel platenindustrie als
popmuzikant zich omringde (*).
Jaren tachtig: angst.
In de jaren tachtig wordt dit ‘ik-tijdperk’ enerzijds versterkt door de persoonlijke angst voor de
toekomst en anderzijds weer opengebroken naar de maatschappij vanuit de vraag: “Is er nog toekomst
voor de mensheid?” De economische crisis, de enorme jeugdwerkloosheid van toen, de aids-epidemie,
de koude oorlog, de atoomdreiging, de waanzinnige bewapeningswedloop e.d. geven het
zelfvertrouwen een flinke deuk. Sommige jongeren (punks) geven een radicaal antwoord: “Er is geen
toekomst meer” “No future for you” schreeuwden de Sex Pistols, de meest gekende pukband van
Engeland en tevens de gangmakers van de punkbeweging (**). Anderen knopen aarzelend weer aan bij
de protestbewegingen uit de jaren zestig: anti-kernenergiebetogingen, ecologische bewegingen
(Greenpeace) en de grote vredesbetogingen in Brussel. De punkmuziek en de meer commerciële versie
daarvan (new wave) is minimalistisch en wrang.
In deze periode doen ‘nieuwe golfbewegingen’ zich voor in de muziek en een grotere versnippering
ontstaat. Er is de ‘New Wave of British Heavy Metal’, Iron Maiden, Saxon. En er is ‘New Wave’ tout
court, het vervolg vaopde punk. Maar waar punk qua instrumentarium de traditionele gitaren-basdrums-zang bezetting kende, zoekt new wave haar heil in synthesizers en drumcomputers.
De zwarte muziek kent weer haar eigen ontwikkeling. Vanuit de achterbuurten van New York ontstaat
‘rap’(***). ‘Crossover’ is dan weer een ander fenomeen: het is het vermengen van diverse
muziekstijlen tot één geheel. Crossover is eigenlijk van alle tijden. Zelfs rock ’n roll, als
samensmelting van blues, gospel en boogie kan onder deze term gecatalogiseerd worden. De crossover
die in de late jaren tachtig opkomt is echter anders van aard. Hierbij worden elementen uit de jazz-,
funk-, metal-,rock- en rapmuziek vermengd. Het resultaat is bijzondere harde muziek die dankzij de
rap- en funkinvloeden toch zeer dansbaar blijft. (Living Colour en 24-7 Spyz, Red Hot Chili Peppers,
Heads Up, Faith No More en Rage Against The Machine)
*
Disco ontstond uit de zwarte soul- en funkmuziek. Weerom, kende disco pas haar grootste succes als blanken deze in
oorsprong zwarte muziek beginnen te spelen. Disco is louter dansmuziek, kent opzwepende ritmes, oppervlakkige teksten, en
staat geheel in het teken van het ‘zich goed voelen’. Mede door de diverse op de discostijl gebaseerde films, waarvan
‘Saterday Night Fever’ de bekendste is, komt het grote geld binnen. The Bee Gees speelden hier de voortrekkers rol: zij
leverden de soundtrack voor die film, en scoorden wereldwijde hits met songs als ‘Staying Alive’.
** Punk
zette zich af tegen de gevestigde muziekindustrie door haar bijzonder originele doe-het-zelf-mentaliteit. Concreet
betekende dit dat de punk het product was van kleinschalige en onafhankelijke platen- en distributiemaatschappijen.
Historisch bekeken leent punt de anarchistische ideeën van (Amerikaanse) bands als de Velvet Underground, en koppelt die
aan de kracht van (Amerikaanse) groepen als Th Ramones en The Stooges. Het maatschappelijke kader waarin deze
beweging zich ontwikkelde, was er een van werkloosheid en andere symptomen van het verval van de Engelse economie. De
punkmuziek beklemtoont de onvrede met een aantal maatschappelijke toestanden waar arbeidersjongeren mee worden
geconfronteerd, zoals werkloosheid, verveling, uitzichtloze toekomst, slechte huisvesting of armoede.
*** Rap is zeer minimale muziek, die gedragen wordt door een uit een ritmebox getrokken repetitief drumpatroon dat
gelardeerd wordt met welgekozen samples. Er wordt niet echt op gezongen: de zogenaamde rappers spreken al even ritmisch
hun teksten, gesteld in een typisch slang, in. Die variëren sterk. Er zijn eerder zelfverheerlijkende teksten (met nogal
verwijzingen naar de seksuele prestaties van de rapper in kwestie), maar aan de andere kant ook harde commentaren op de
miserabele omstandigheden waarin zwarten in Amerika moeten leven. Niet zelden zijn de rappers trouwens voormalige
bendeleden of gangsters, die via de muziek aan dat milieus willen, kunnen of hopen te ontsnappen.
10
Jaren negentig: cynisme.
De jaren negentig zijn gekenmerkt door de implosie van de communistische regimes in Oost-Europa,
de constructie van het economische Europa-zonder-grenzen en het vreemdelingenprobleem
(migranten, vluchtelingen, illegalen). De hoop en het optimisme dat één en ander kon opwekken,
waren vlug vernietigd bij gebrek aan enthousiasmerende perspectieven. De terreur in BosniëHerzegovina en in vele staten van de ex-Sovjetunie, later de genocide in Ruanda en het Kosovodrama, het hooliganisme en het oplaaiend racisme van extreemrechtse jongeren (skinheads)
verwekken een zeker cynisme en normenloosheid, waar jongeren eigenlijk geen weg mee weten. De
vraag van het fin-de-siècle zou wel eens kunnen zijn: “Is er een norm voor het menselijk handelen?”
Jongeren lijken gedoemd om steeds meer dagen en vooral nachten door te brengen in het
oorverdovend lawaai van de megadancings, techno- en house-party’s, opgepept door XTC-pillen en
met de gekende dodelijke afloop van de weekendongevallen (*).
Maatschappelijke betrokkenheid vinden we wel binnen de hard-corebands (**). Hier treffen we
immers een streven aan naar een soort universele rechtvaardigheid: tegen bewapeningswedloop,
allesverterend kapitalisme,... Daarnaast zijn ze overtuigde vegetariërs en tegen alle vormen van
druggebruik. Een soort punk met visie als het ware.
*
House is een vlag die vele ladingen dekt, maar waar toch minstens van gezegd moet worden dat het in se een door zwarten
uitgevonden muziekstijl is. Bakermat van de house is, al naar gelang de bron Detroit en/of Chicago, waar half jaren tachtig de
techno bedacht werd. Het is zuiver computergestuurde muziek, net zoals ‘rap’ steunend op al dan niet goedgekozen samples.
Net als disco is het louter dansmuziek, en in die zin meer een middel dan een doel op zich: de muziek wordt gebruikt om in
discotheken non-stop te dansen. Artiesten verdwijnen in de anonimiteit: niet het gezicht is belangrijk, wel de ambiance op de
dansvloer. achter de vele artiestennamen blijken trouwens nogal eens dezelfde mensen schuil te gaan.
**
De naam hard-core werd gebruikt voor bands als Dead Kennedys, Fugazi en Bad Brains. Amerikaanse bands die op punk
geïnspireerd waren. (Punk heeft in Amerika nooit hetzelfde betekend als in Engeland. Eind jaren tachtig, begin jaren negentig
zijn ook deze bands geëvolueerd: invloeden uit de heavy metal en hiphop zorgden voor een uitbreiding van de creativiteit. Dit
vertaalde zich in teksten waarin grote bezorgdheid geuit wordt omtrent toenemende milieuvervuiling, politieke
wantoestanden en racisme. Dit alles werd op een bijzonder harde, opzwepende muziek gezet. De bekendste hard-corebands
van de jaren negentig zijn Biohazard, Sick Of It All en Dog Eat Dog.
11
Bespreking van: Popmuziek en religie.
Wat onmiddellijk opvalt als we naar de geschiedenis kijken is dat muziek al heel vroeg een
rol speelde bij religieuze beleving van de mensheid. De ervaring van een hogere macht moet
verweven zijn geweest met muziek. Geloof en muziek riepen elkaar op. Muziek riep
associaties op van de magische godenwereld. We komen dit in de bijvel tegen bijvoorbeeld bij
de Baälpriesters die met muziek en dans op de berg Karmel contact probeerden te leggen met
hun god om hem over te halen hun offer aan te steken. Of nog eerder bij het lied van
Mirjam na de oversteek van de Nijl, of bij David en Saul, etc.
Of om een voorbeeld buiten de bijbel te voemen: in het Hindoeïsme wordt muziek als iets
goddelijks geien. Ook klassieke componisten als Beethoven en Wagner, waren niet vies van
dit idee. Zij zagen m muziek als een openbaring van het oneindige. Lange tijd zijn geloof
en muziek dan ook nauwelijks gescheiden geweest.
Het religieuze binnen de hedendaagse muziekgenres.
In de muziek vinden we telkens een uitdrukking van ‘wat in de lucht zit’.
In de muziek herkennen we ‘het levensgevoel’ van onze tijd. Het gaat om de sfeer van emoties
(woede, passie, liefdesverdriet, verliefdheid, onmacht, levensvreugde en levenspijn). Hierbij zijn
persoonlijke ervaringen van de makers en / of van de vertalers van doorslaggevend belang. Maar ook
algemeen maatschappelijke problemen, dichtbij of veraf, kunnen er centraal staan.
Opmerkelijk is nu dat in de hedendaagse muziek waar jongeren naar toe luisteren ook religieuze
elementen opduiken. Deze religiositeit valt wel moeilijk eenduidig te definiëren:

Dit kan algemeen vaag zijn ( b.v. een pop - presentator zegt dat hij naar die muziek luistert
omdat ze hem ‘troost en rust’ verschaffen.),

Dit kan eerder mystiek zijn, in de zin van het extatische, de versmelting met een andere,
hogere wereld, of het komen in trance ( Popmusici blijken dit soms te ervaren tijdens optredens, maar
tevens wordt het bewust opgeroepen in de house-muziek, zoals dat het geval was in de primitieve
stamreligies: met behulp van opzwepen ritme en dans in contact komen met de geestenwereld.),

Of men zoekt het eerder bij het paranormale, het occulte ( denk aan de belangstelling voor
de paranormale riten in de heavy metal, of hun geboeid-zijn door alle doods-thematiek. Daar is sprake
van grote nieuwsgierigheid naar het mysterie achter het gordijn van de dood. – samenhangend met
deze thematiek is de gerichtheid op de zelfkant van de samenleving. Zo zingt de maatschappijkritische heavy metal-band Sepultra over de goorheid, waarin de onderlaag van de Braziliaanse
samenleving zich bevindt. Maar vooral de rap-culturen, en dan met name in de zogenaamde gangsterrap, wordt de sfeer van misdaad, drugs en geweld, zoals we die in de achterbuurten van de grote
Amerikaanse steden aantreffen, bezongen. –

En tenslotte zien we dwars door de verschillende vormen van de hedendaagse muziek heen,
hoe de christelijke taal en mystiek weer opduiken, ( een groep als Enigma heft een duidelijke
belangstelling voor het Gregoriaans, andere zangers of groepen snijden bijbelse thema’s aan of
brengen duidelijk God ter sprake, b.v. Joan Osborne, ‘One of Us’, waar ze de luisteraar uitnodigt om
met haar mee te zoeken naar het gezicht, het beeld van God; U2 in o.a. ‘I still haven’t found what I’m
looking for’, waar ze het over het Rijk Gods hebben. Ook daar waar je het niet zou verwachten duiken
12
christelijke elementen op: b.v. in de niet bepaald als christelijk te boek staande stromingen als heavy
metal en de meer softe (hard)rock: Bon Jovi, The Cranberries, Guns n’ Roses, Aerosmith en zelf Iron
Maidon, Metallica’s ‘Enter Sandman’ klinkt in een sfeer van dreiging en nacht een kinderstem: “ If I
lay me down to sleep I, pray the Lord my soul to keep…”) – samenhangend met deze elementen
vinden we door alle popculturen heen, de stroming van het engagement. Telkens, reeds vanaf de
jaren’60, zien we jongeren en muziekanten, die vanuit bijbelse begrippen als gerechtigheid en vrede,
een sterke betrokkenheid op het wereldgebeuren tonen. Zaken als honger, racisme, fascisme, milieu,
vluchtelingenprobleem,… worden tot thema van een tot verandering oproepende songtekst. –
Nog enkele losse voorbeelden door elkaar :
Bij het verschijnen van de album ‘Ray of Light’ (’99) werd van Madonna geschreven dat ze een
verandering had ondergaan van: “materialgirl naar spiritualgirl”. Schertsend kan de luisteraar
misschien opmerken dat dit wel een spirituele uitschieter zal zijn zonder veel wortel, of nu de seks als
aantrekkingspool gedeeltelijk uitgeput is wil ze missschien op een andere manier in de kijker lopen.
Echter Madonna zelf zegt dat er in haar leven altijd al een mystiek gevoel aanwezig was: “ Ik was al
op jonge leeftijd geïnteresseerd in mysticisme. Geleidelijk aan ontdekte ik ander filosofieën. Maar elke
religie heeft wel zinvolle elementen. (…)” (TV Express, 18 april ’98)
De voornaamste aanleiding om de spirituele weg in te slaan, is haar zwangerschap en de geboorte van
haar dochter in 1996. Ze noemt haar kind: Lourdes Maria, een naam die enerzijds verwijst naar haar
religiositeit en anderzijds naar haar moeder. Hierover zingt ze in ‘Little Star’. “Ik ruilde succes voor
liefde, zonder veel nadenken.”, de eerste verzen uit ‘Drowned Worrld/Substitite for Love'
Een stukje uit het interview dat Knack had met K’s Choice bij het verschijnen van hun album
‘Almost Happy’ ( in: Focus Knack 20-26 sept.’00 )
Interv.: Je geeft in het nummer ‘Home’ toe dat je al 27 bent en toch nog geen bal begrijpt van het
leven. In ‘Shadowman’ van Gert vind ik dezelfde emotie terug: ‘I’m sick of asking why.’
Sarah: Als er een rode draad is, dan is het dat wel. Vandaar ook de titel Almost Happy. Dat is typisch
Bettens: het gevoel dat er iets ontbreekt in ons leven. Ik heb net besloten dat ik dat maar moet
aanvaarden van mezelf. Dat ik daar niet gefrustreerd door moet raken. Ik ben nu eenmaal een mens die
steeds verder wil, ook op spiritueel vlak. Die onrust is inherent aan ons karakter.
Reeds bij hun vorige albums zijn er sporen naar het religieuze. En ook bij hen merken we dat deze
zich niet beperken tot één godsdienstige overtuiging of belijdenis. De oosterse godsdiensten hebben
een zekere aantrekkingskracht. Zo getuigt Sarah: “Ik heb altijd in God geloofd. De afgelopen vijf jaar
ben ik veel met allerlei vormen van religie bezig. Ik heb onder invloed van mijn man David veel
gelezen over het taoïsme. Ik hoop ooit een punt te bereiken waarop ik één ben met mijzelf en met de
rest van de wereld, dat ik dus vrede heb met werkelijk alles. Dat is natuurlijk een ideaal: ik verwacht
dan ook niet dat ik het in dit leven zal bereiken. Dat er een ander leven bestaat, die kans bestaat wel,
geloof ik. En ik geloof dat andere mensen dat ideaal hebben bereikt. Doordat ik geloof dat zo’n
toestand bestaat, ben ik optimistisch.” (Humo, 24 maart ’98) In verband met de song ‘I believe’, op
Cocoon Crash: “Dat nummer gaat meer over religiositeit dan over geloof in mezelf. Het gaat over mijn
uiteindelijk doel: één zijn met het AL. (…)”
Mystica, Elisa Waut, dit is een merkwaardig album, waarvoor deze Brugse groep (Elisa en Hans
Helewaut en Chery Derycke) zich niet alleen lieten bijstaan door nog andere instrumentalisten, maar
zich tevens lieten omgeven door mystici uit Indië, Madagaskar en Burundi. Samen zorgen ze voor
muziek met een eigen ziel die niet bij een bepaalde stijl onder te brengen is. Met een muzikaal
kleurenpalet van pop, barok, mystiek, Afrikaanse en Oosterse klanken schildert Elisa Waut als het
ware een eigen mystieke regenboog. Els Helewaut zegt steeds geïnteresseerd geweest te zijn in het
spirituele en het religieuze. Hoe dieper zij tot deze wereld doordringt, hoe meer zij een rode draad ziet
doorheen alle godsdiensten.
13
Raymond van het Groenewoud over religie en muziek
interview in Humo van 9 mei 2000
'God is het mysterie. Je kunt 't onderkennen op je eigen, individuele manier,
maar je kan het niet overmeesteren. Het lijkt me zinloos te willen aantonen
of God wel of niet bestaat. Ik voel me graag opgenomen in het onzichtbare,
het grote O. Waar gaan we heen, waar komen we vandaan, waarom leven
we... Elk woord, elke gedachte, elke verklaring geeft meteen een verbreking
van de balans. Bij alles wat je wilt benoemen blijft zoveel ongeweten.
Het mysterie laat zich niet in woorden vangen -en daar houden wij niet van.
Om Reve maar weer aan te halen: 'Hollanders houden niet van het mysterie,
omdat je er geen plakjes van af kunt snijden.'
'Religie is voor mij het moeilijkste onderwerp - van de liefde kan ik zoveel
meer meespreken. Ik ben ook niet godsdienstig opgevoed: mijn ouders waren Amsterdamse atheïsten
die in 1947 naar België zijn gevlucht. Mijn vader wilde de dienst ontlopen vanwege de politionele
acties in Indonesië. Hij was muzikant. Ik denk dat mijn ouders vooral een afkeer hadden van het
misbruik van godsdienst, het misbruik van de leerstellingen. Veel gelovigen zijn net
voetbalsupporters: ze denken dat het clubkleuren zijn waarvoor ze moeten opkomen. Kinderen Gods
met andere shirtjes slaan ze de hersens in. Ik ben als kind wel eens in de kerk geweest, bij de
begrafenis van een klasgenootje. Het was daar ijs- en ijskoud. En alles duurde oneindig lang.
'Pas op, ik voel wel een gemis van een religieuze opvoeding. Door de boeken van Reve voel ik mij
aangetrokken tot de sfeer van het katholicisme, tot de Bijbel. Maar een inhaalmanoeuvre lijkt mij ook
weer zo amechtig, want je kunt de materie alleen eigen maken door 't met de paplepel binnen te
krijgen. Ik heb mijn eigen kathedraal gebouwd. Ofwel: ik ben mijn eigen huisfilosoof. Je mediteert
maar een eind weg. Het is een wonder en een rijkdom, die eindeloze stroom van gedachten, sensaties
en visioenen. Ook die beleving grenst aan een religieuze ervaring, een mysterie. Ik kan wat grabbelen
en een paar gedachtes in liedjes vatten, dat geeft misschien enig esthetisch genoegen. Maar vaak is de
mens een sukkel die Het Mysterie ontluistert met slordig gekozen woorden. Daarom vind ik zwijgen
groter.'
Bruce Springsteen
De 47-jarige rockartiest heeft al een indrukwekkend verleden achter de rug. Al op 16-jarige leeftijd
speelde hij in lokale groepen en bij het verschijnen van zijn derde lp (‘Born to Run’ ’75) kreeg hij
wereldfaam. In 1987 komt hij in een crisisfase terecht. Als hij daar weer uitgeraakt beschrijft hij dit als
een genade van de Heer. Dit alles bezingt hij in de schitterende song ‘Living Proof’ (cd Lucky Town)
Britse death-metelband Iron Maiden, na ‘Prayer for the dying’ (’92)
“God, geef me antwoord op mijn leven, God, geef me het antwoord op mijn dromen,God, geef met het
antwoord op mijn bestaan.”
Bono van U2:
“Ik ben geen religieus figuur. Ik heb angst voor religies. Ik heb gezien wat religies mijn land
aangedaan hebben. Ik heb gezien wat het gedaan heeft met mensen rondom mij. Als ik in Amerika ben
en ik zet de televisie aan dan krijg ik angstzweet, want die lui hebben van religie een industrie
gemaakt. Het is afschuwelijk. Het is lelijk. (…) Het is mijn geloof in God dat mij iedere morgen doet
opstaan en waardoor ik de wereld in het aangezicht kan kijken. Ik geloof dat er een reden is voor en
een logica achter alle dingen. Moest ik dat niet geloven en denken dat alles toeval is, dan zou ik angst
hebben. ”
Sinead O’Connor verwekte in oktober ’92 schandaal toen ze tijdens een tv show in de V.S. een foto
van de paus verscheurde. Tegelijkertijd zegt ze dat ze gelooft “in verschillende niveaus van spiritueel
bewustzijn en in Christus als iemand die het hoogste niveaus heeft bereikt.” “De mens heeft zin
spiritualiteit verloren, het contact met God en daarom voelt hij zich leef. Er zit een enorm gat binnen
in ons, en dat proberen we vruchteloos op te vullen met materiële dingen” (Humo 14.10.’92)
14
David Bowie viel voor 70.000 mensen in het stadion waar hij optrad op zijn knieën om er het
complete Onze Vader te bidden,
Pearl Jam: ‘Gods’ Dice’ op de cd Binaural (2000),
Eric Clapton, ‘Will I See You in Heaven’ , bij het verongelukken van zijn zoontje,
Bob Dylan: ‘Knocking on Heaven’s Door’,
enz., enz., enz, ... .
♫
Opdracht 4 :
♪ In de film ‘Footloose’ werd er naar een bijbelfragment verwezen: Zoek op over welk fragment
het gaat en breng met eigen woorden de betekenis van die tekst.
♪ Indien je de bovengaande opdracht niet kunt vervullen: zoek één van de bijbelteksten op die in
de inleiding besproken worden. Geef met eigen woorden de betekenis van dit fragment weer.
♪ Bespreek . uit één van de bovengaande voorbeelden, ofwel uit een eigen voorbeeld van groep
of zanger, hoe het religieuze/godsdienstige aan bod komt.
Je kan dit doen door ofwel één tekst die dit aspect bevat te bespreken, ofwel iets uit de
leefwereld van de groep/zanger, die naar het religieuze/godsdienstige verwijst te bespreken.
Op de volgende bladzijden krijg je eerst nog twee opmerkingen en dan enkele
voorbeelden van expliciete verwijzingen naar het religieuze/godsdienstig in de teksten.
 Via de websites van de verschillende groepen kan je heel wat informatie opdoen, ook i.v.m. de
religieuze / godsdienstige elementen. Een voorbeeld: Normal generation.
Dit is een Duitse groep met duidelijk religieus geïnspireerde teksten, die deelgenomen hebben aan de
voorronde van het eurovisiesongfestival en sindsdien een groot succes kennen in Duitsland. Deze
groep kan gezien worden als een voorbeeld van de zogenaamde ‘sacro-pop’.
Info via hun website: www. normalgeneration.de/german.
15

Opmerking i.v.m. het thema Lijden in de hedendaagse muziek: Fragment uit de
tekst van Christine Waegeman Jongeren en Jezus,
in Branding 3 (1997) 1 Kruis en verrijzenis
Ik word er meer en meer van overtuigd dat ik dit gebeuren ernstig moet nemen. En wat mij de
laatste tijd het meest hierbij opvalt is het grote aandeel van kruis en verrijzenis in de
rockmuziek. Het tevéél aan lijden en pijn, maar ook de hoop op volledig leven staan in het hart
van de rockmuziek zelf. Precies daar maakt rock zelf verwijzingen naar de figuur van Jezus - op
een manier die we zelf wellicht niet meer zouden aandurven.
Enkele voorbeelden:
Sunday, bloody sunday van U2. ...To claim the victory that Jesus won
on a sunday, bloody sunday.
De clip die bij de song 'Zombie' van The Cranberries hoort, speelt -niet
toevallig- met de symboliek van het kruis van Jezus.
The last time I cried van Chris de Burgh... Eli Eli Oh Lord you have
forsaken me. Eli Eli Lama, Oh why have you forsaken me?
I wanna die just like Jesus van The Jesus and Mary Chain. Ik wil niet
sterven in het duister van de wanhoop (zoals bv. Jimi Hendrix), maar in
de volle zon, desnoods als slachtoffer van andermans geweld zoals
Jezus.
The Cross van Prince... Don't die without knowing the cross. ...
There'll be bread for all of us if we can just bear the cross... Soon all of
our problems will be taken by the cross.
Deze liederen drukken één voor één uit: het lijden van de mensheid is onmenselijk. We kunnen er
geen weg mee, tenzij door erover te zingen. Want daar groeit precies de overtuiging dat dit lijden niet
het laatste woord is. Ook Jezus heeft in dit lijden willen wonen. In hem wordt onze hoop klaar dat ooit
het volle leven zal komen. Zo mooi verwoord als in deze liederen kan ik het in een theologische tekst
niet vinden. Ik denk er meer en meer aan 'het thema Jezus Christus' vanuit dergelijke liederen op te
bouwen.
De evangelist Marcus zal me allicht dankbaar zijn met deze klemtoon op het lijden. Matteüs, met zijn
nadruk op Jezus' woorden, zal nog even moeten wachten. Al hou ik zelf veel van zijn Laatste
Oordeeltekst (Mt 25, 31 - 46) en al liggen zijn zaligsprekingen me zeer nauw aan het hart (Mt 5,3 -11),
ik besef zeer duidelijk dat ik het aandeel van evangelische woorden in de klas moet matigen. En vooral
dat ik geregeld van actuele figuren moet uitgaan om het verheffende van Jezus' ethiek op te roepen.
Is het trouwens niet zo dat het gehele evangelie je op je dertigste of veertigste meer te zeggen heeft
dan op je achttien jaar? En dat we jonge mensen dus heel veel tijd mogen gunnen om hun weg te
vinden in het evangelie - of erbuiten?
16
Let it rain (East 17)
uit de CD Steam, 1995
Songtekst en bijbel
Let it rain is een nummer waarin heel wat (geforceerde?) bijbelverwijzingen te vinden zijn.
As we walk
through the corridor of creation
we see lands divide
nation against nation
like comets the collide
and we pray
we pray for the unseen
to be seen by the eyes of man
when heaven and earth
are hand in hand
thy will be done
Love, let it rain
Damn, get set for damage
prepare the soul to control
and manage
cut the groove
make it rough like a chainsow
inject a beat
eat meat like carnivore.
Trumpets sound
and the wrath pours down
angels dance
to the new groove in town
clouds part, sky opens wide
no place to run,
no place to hide
Love, rain down on me
don't wanna see it
just wanna feel it
love knows no boundary
gotta believe it
and you'll recieve it:
Love, let it rain.
Love / tribe 144 on the mount
like an exodus to the final count
music is blasting,
silence everlasting
the call of the cosmos
got the planets dancing
2 send a new vibe
new ray new day
a spiritual experience
is gonna come your way
a vision a vibe
with a touch too tender
your love to the Lord now
is time to surrender
Love, rain down on me...
Gen. 1
Ps 2
Mt 24,7
Ps 68
Mt 6,10
Ps 68,10; 84,7; Jer 5
Mt 24,15
Psalmen; Apok 8,6
Apok 6, 15
1 Kor 13
Apok 7,4(?)
Exodus; Apok 21
2 Petr 3, 10
Apok 21
Profeten
Terwijl we wandelen
door de gangen van de schepping
zien we de verdeeldheid tussen landen
natie tegen natie
als kometen botsen ze
en wij bidden
We bidden voor de onzichtbare,
dat de ogen van de mens hem mogen zien
als hemel en aarde
hand in hand gaan
uw wil geschiede.
Liefde, laat het regenen.
Vervloekt, wees klaar voor de schade
bereid de ziel voor om te besturen
en te beheren
trek de groef
maak ze ruw als een kettingzaag
spuit er beat in,
eet vlees als een vleesetend dier
Trompetten schallen
en de toorn regent neer
Engelen, dans
op de nieuwe muziek in de stad
Wolken gaan uiteen, de hemel gaat open
geen plaats om heen te lopen,
geen plaats om je te verbergen
Liefde, regen op me neer
Ik wil het niet zien
ik wil het gewoon voeren
Liefde kent geen grenzen
je moet het geloven
en je zult het ontvangen
Liefde, laat het regenen
Liefde / stammen 144 op de berg
als een exodus naar de laatste telling
muziek weerklinkt,
altijddurende stilte
de roep van de kosmos
laat de planeten dansen,
een nieuwe rilling uitsturen,
een nieuwe straal, een nieuwe dag
een spirituele ervaring
zal jouw kant opkomen
een visie, een trilling
met een te tere aanraking
Het is tijd om je over te geven
aan je liefde voor de Heer
Liefde, regen op me neer...
17
I still haven't found what I'm looking for (U2)
CD The best of 1980-1990
I have climbed the highest mountains
I have run through the helds
Only to be with you
Only to be with you.
Ik heb de hoogste bergen beklommen
Ik heb door de velden gerend
Alleen maar om bij jou te zijn
Alleen maar om bij jou te zijn.
I have run I have crawled
I have scaled these city walls
Only to be with you
But I still haven't found
What I'm looking for
But I still haven't found
What I'm looking for.
Ik heb gerend, ik heb gekropen
Ik heb de muren van de stad opgeklauterd
Alleen om bij jou te zijn
Maar ik heb niet gevonden
Wat ik zoek
Maar ik heb niet gevonden
Wat ik zoek.
I have kissed honey lips
Felt the healing in her fingertips
It burned like fire
This burning desire
I have spoke with the tongue of angels
I have held the hand of a devil
It was warm in the night
I was cold as a stone
But I still haven't found
What I'm looking for
But I still haven't found
What I'm looking for.
Ik heb lippen als honing gekust
Voelde het leven in haar vingertoppen
Ik brandde als vuur
Dit brandend verlangen
Ik heb gesproken met de taal van engelen
Ik heb de hand van de duivel vastgehouden
Het was warm in de nacht
En ik was koud als steen
Maar ik heb niet gevonden
Wat ik zoek
Maar ik heb niet gevonden
Wat ik zoek.
I believe in the Kingdom Come
Then all the colours will bleed into one
But yes I'm still running.
Ik geloof in het komend Rijk
Dan zullen alle kleuren inéén vloeien
Maar ik ben nog aan het rennen.
You broke the bonds
you loosed the chains
You carried the cross
And my shame
And my shame
You know I believe it
But I still haven't found
What l'm looking for
But I still haven't found
What I'm looking for.
Jij brak de boeien
Jij maakte de ketens los
Jij droeg het kruis
En mijn schaamte
En mijn schaamte (schande)
Jij weet dat ik geloof
Maar ik heb het nog niet gevonden
Waarnaar ik op zoek ben
Maar ik heb nog niet gevonden
Waarnaar ik op zoek ben.
18
Why (Tracy Chapman)
CD Talkin' bout a revolution
Why do the babies starve
when there's enough food
to feed the world?
Why when there's so many of us
are there people still alone?
Why are the missiles
called peace keepers
when they're aimed to kill?
Why is a women still not safe
when she's in her home?
Waarom verhongeren er baby's,
wanneer er genoeg voedsel is
om de wereld eten te geven?
Waarom zijn nog steeds mensen alleen,
wanneer we met zovelen zijn?
Waarom worden oorlogstuigen
vredebewaarders genoemd,
wanneer ze de bedoeling hebben te doden?
Waarom is een vrouw nog altijd niet veilig,
wanneer ze thuis is?
Love is hate
War is peace
No is yes
And we're all free
Liefde is haat
Oorlog is vrede
Nee is ja
En we zijn allemaal vrij
But somebody's gonna have to answer
The time is coming soon
Amidst all these questions
and contradictions
There are some who seek the truth
Maar iemand zal moeten antwoorden,
de tijd komt dichterbij
Temidden van al deze vragen
en tegenstrijdigheden,
zijn er enkelen die de waarheid zoeken.
But somebody's gonna have to answer
The time is coming soon
When the blind remove their blinders
And the speechless speak the truth
Maar iemand zal moeten antwoorden,
de tijd komt dichterbij
Wanneer de blinden hun blinddoeken wegnemen
en de sprakelozen de waarheid spreken.
19
God is a DJ (Faithless)
CD Sunday 8PM
This is my Church
This is where I heal my hurts
Dit is mijn Kerk
Dit is waar ik mijn wonden heel
It's in natural grace
Or watching young lives shape
It's in minor keys
Solutions and remedies
Enemies becoming friends
When bitterness ends
Het is een natuurlijke genade
Om te zien hoe jonge mensen dansen
Het is in mineur
Oplossingen en remedies
Vijanden worden vrienden
Waar bitterheid eindigt
This is my Church
This is my Church
Dit is mijn Kerk
Dit is mijn Kerk
This is my Church
This is where I heal my hurts
Dit is mijn Kerk
Dit is waar ik mijn wonden heel
It's in the world
I've become contained in the hum
between voice and drum
It's in change
The poetic justice of cause and effect
Respect, Love, Compassion
This is my Church
This is where I heal my hurts
For tonight God Is A DJ
For tonight God Is A DJ
Het is in de wereld
Dat ik op volle toeren begin te draaien
Tussen stem en drum
Het is in verandering
De poëzie van gerechtigheid van oorzaak en gevolg
Respect, liefde, medeleven
Dit is mijn Kerk
Dit is waar ik mijn wonden heel
Vanavond is God een DJ
Vanavond is God een DJ
This is my Church
Dit is mijn Kerk
20
One of us (Joan Osborn)
CD Relish
If god had a name, what would it be?
And would you call it to his face
if you were faced with Him in all His glory?
What would you ask if you had just one question?
Als God een naam had, hoe zou die zijn?
En zou je Hem zo aanspreken
Als je tegenover Hem in al Zijn glorie zou staan
Wat zou je vragen als je één vraag mocht stellen
And yeah, yeah, God is great.
Yeah, yeah, God is good.
Yeah, yeah, yeah, yeah, yeah.
What if god was one of us,
just a slob like one of us,
just a stranger on the bus
trying to make his way home?
En yeah, yeah God is groot
En yeah, yeach God is groot
Yeah, yeah, yeah, yeah, yeah.
Wat als God één van ons was
Gewoon een sukkels als ons
Gewoon een vreemde op de bus
Die tracht thuis te geraken
If God had a face, what would it look like?
And would you want to see
if seeing meant that you would have to believe
in things like heaven and in Jesus and the saints
and all the prophets?
Als God een gezicht had, hoe zou dat eruit zien
En zou je het willen zien
Als dat zou betekenen dat je ook moet geloven
In dingen zoals de hemel en Jezus en de heiligen
En alle profeten?
And yeah, yeah, God is great.
Yeah, yeah, God is good.
Yeah, yeah, yeah, yeah, yeah.
What if god was one of us,
just a slob like one of us,
just a stranger on the bus
trying to make his way home?
En yeah, yeach God is groot
En yeah, yeach God is groot
Yeah, yeah, yeah, yeah, yeah.
Wat als God één van ons was
Gewoon een sukkels als ons
Gewoon een vreemde op de bus
Die tracht thuis te geraken
Just trying to make his way home,
back up to heaven all alone.
Nobody calling on the phone,
'cept for the Pope maybe in Rome.
Iemand die gewoon tracht thuis te geraken
Terug naar de hemel helemaal alleen
Niemand die Hem opbelt
Behalve de paus uit Rome misschien
Yeah, yeah, God is great.
Yeah, yeah, God is good.
Yeah, yeah, yeah, yeah, yeah.
What if god was one of us,
just a slob like one of us,
just a stranger on the bus
trying to make his way home,
just trying to make his way home,
just like a holy rolling stone?
Back up to heaven all alone,
just trying to make his way home.
En yeah, yeach God is groot
En yeah, yeach God is goed
Yeah, yeah, yeah, yeah, yeah
Wat als God één van ons was
Gewoon een sukkels als ons
Gewoon een vreemde op de bus
Die tracht thuis te geraken
Iemand die gewoon tracht thuis te geraken
Zoals een heilige Rolling Stone
Terug naar de hemel helemaal alleen
Gewoon tracht thuis te geraken
Nobody calling on the phone,
'cept for the Pope maybe in Rome.
Niemand die Hem opbelt
Behalve de paus uit Rome misschien
21
Faceless man (Creed)
uit de CD Human Clay
I spent a day by the river
It was quiet and the wind stood still
I spent some time with nature
To remind me of all that's real
It's funny how silence speaks sometimes
When you're alone
And remember that you feel
Again I stand against the Faceless Man
Now I saw a face on the water
It looked humble but willing to fight
I saw the will of a warrior
His yoke is easy and His burden is light
He looked me right in the eyes
Direct and concise to remind me
To always do what is right
Again I stand against the Faceless Man
'Cause if the face inside can't see the light
I know I'll have to walk alone
And if I walk alone to the other side
I know I might not make it home
Again I stand against the Faceless Man
Next time I see this face
I'll say I choose to live for always
So won't you come inside
And never go away
Again I stand against the Faceless Mann
Ik bracht een dag door aan de rivier
Het was er rustig en windstil
Ik bracht wat tijd door met de natuur
Om er mij aan te herinneren wat allemaal echt is
Gek hoe de stilte soms spreekt
Als je alleen bent
En je herinnert dat je een gevoel hebt
Ik sta weer tegenover de man zonder gezicht
Nu zag ik een gezicht op het water
Het zag er nederig uit maar bereid tot vechten
Ik zal de wil van een krijger
Zijn juk zit gemakkelijk en Zijn last is licht
Hij keek me recht in de ogen
Rechtstreeks en krachtig om me eraan te herinneren
Dat ik altijd moet doen wat rechtvaardig is
Ik sta weer tegenover de man zonder gezicht
Want als het gezicht vanbinnen het licht niet kan zien
Weet ik dat ik alleen zal moeten gaan
En als ik alleen naar de overkant ga
Weet ik dat ik er misschien niet geraak
Ik sta weer tegenover de man zonder gezicht
De volgende keer dat ik dit gezicht zie
Zal ik zeggen dat ik voor altijd wil leven
Dus, wil je niet binnenkomen
En nooit meer weggaan?
Ik sta weer tegenover de man zonder gezicht
1.
Waarover gaat dit lied volgens jou? Wat roept het op?
Wie is de 'Faceless Man' voor jou? Waarom? Wat roept de intro (muzikaal) op?
2.
Wie ontmoet de ik-persoon?
3.
Onderstreep in het groen welke kenmerken of eigenschappen je verneemt van deze 'Faceless Man'
4.
Zoek op: Mt 11,30.
Onderstreep in het blauw waar je dit vers herkent in het lied
5.
Wat vraagt de Hij-persoon aan de ik-persoon te doen?
6.
Waarvoor is de aanwezigheid van de 'Faceless Man' (telkens met hoofdletter) in het leven van de ikpersoon noodzakelijk?
7.
Deze aanwezigheid is geen automatisme. Onderstreep in het rood welke voorwaarde wordt
geformuleerd in het lied.
22
♫
pdracht:
Het volgend schema vul je in met eigen voorbeelden: vanuit jouw keuze muziek ga je op zoek naar ‘religieuze’ verwijzingen en vul
je in op welke manier deze verwijzing
gebeurt.
algemene existentiële
vragen, zinvragen
religieuze elementen, elementen uit oosterse
ruim opgevat
‘godsdiensten’
eigen voorbeeld: zanger of groep,
nummer
periode, genre,
achtergrond, …
verwijzing naar
bijbelse thema’s
andere specifieke
christelijke elementen
vra
morele, exis
godsdienstig
typische kenmerken uit die periode
23
1/
2/
3/
4/
24