Basis MDR Anatomie en aandoeningen van de

Anatomieles – Basis MDR
Anatomie en aandoeningen van de
wervelkolom
1. Opbouw volledige wervelkolom
 33 wervels
•
7 cervicale (nekwervels)
•
12 dorsale (borstwervels)
•
5 lumbale (lendenwervels)
•
5 sacrale -> sacrum (heiligbeen)
•
4 coccyxale -> coccyx (staartbeen)
•
2 os ilii (bekkenhelften)
SI-gewricht: tussen bekkenhelft en heiligbeen
Facetgewricht: tussen elke 2 wervels thv achterzijde wervelkolom
 Normale fysiologische kromming – S-vorm = minst belastende
positie
•
•
•
cervicale lordose (nek hol)
thoracale kyfose (middenrug bol)
lumbale lordose (lage rug hol)
Doel fysiologische kromming:
•
•
alle delen wervelkolom gelijkmatig
belasten en druk over
tussenwervelschijven gelijkmatig verdelen
optimale rehydratatie
tussenwervelschijven
 Detail wervel: (zijaanzicht + bovenaanzicht)
•
•
Opbouw: wervellichaam en wervelboog met dwars- en
doornuitsteeksels en tussenin wervelopening
Functie:
- werveluitsteeksels: aanhechting spieren, ligamenten
-
wervellichaam: dragen van lichaamsgewicht
-
wervelopening: beschermen van ruggenmerg
 Detail discus: (bovenaanzicht)
•
•
•
Opbouw:
- kern: 98% water – gel – vervormbare massa
-
bindweefselringen: soort kraakbeen rond de kern
-
geen eigen bloedvaten
Functie:
- schokabsorptie
-
gewicht dragen
-
bewegingen mee begeleiden
Drukverdelingen op tussenwervelschijven:
ruglig<zijlig<buiklig<stand<zit
 Detail ligamenten
•
•
Wat? Taai- elastiche structuur
Functie:
- gewrichten samenhouden
-
bewegingen begeleiden
-
overmatige bewegingen afremmen
 Detail spieren
•
•
Wat? Onderverdeling globale mobilisatoren en lokale stabilisatoren
Functie:
- globale/grote spieren: bewegingen starten en begeleiden
-
lokale/diepe spieren: gewrichten samenhouden en helpen bij
veilige uitvoering van bewegingen
 Detail ruggenmerg + uittredende zenuwwortels
•
Dermatomen: gebied in het lichaam bezenuwd door bepaalde
zenuwwortel waarbij compressie ook klachten kunnen optreden.
Diep spierkorset (lokaal)
Oppervlakkige spieren (globaal)
2. Mogelijke aandoeningen
 Lumbalgie en lumbago
•
•
lumbalgie: algemene term voor rugpijn
lumbago: plotse pijn bv. bij verkeerde beweging (volksmond “spit”,
“verschot”…)
 Discus
•
•
•
discus bulging/protrusie: gel duwt naar achter tegen ringen
discus hernia: gel kruipt in scheur met lokale uitstulping; indien druk
op n. ischiadicus: ischias (“sciatique”)
discus degeneratie: slijtage van tussenwervelschijf (zie artrose)
verschillende stadia van discus bulging evoluerend naar discus hernia
 Artrose
Natuurlijke slijtage van gewrichten (discus – facetartrose)
•
Wat? Hoogte discus neemt af, facetgewrichten dichter bij elkaar,
ontstaan van papegaaienbekken, …
 Wervelaandoeningen
•
•
•
Fractuur: ongeval – trauma
Osteoporose: botontkalking/ spontane fractuur
Blokkade: bv. cervicaal, bekken SI
 Uitstralende pijn

Hypermobiliteit/instabiliteit: bv. zwangerschap, whiplash-trauma,
sport (tennis, golf, turnen,…)
 Ontsteking (artritis – reuma)
 Tumor
3. Algemene rughygiëne en tips dagelijkse leven
 Wissel regelmatig van houding.
 Zorg bij het zitten voor een goede steun ter hoogte van de
lenden.
 Plaats de voeten zo mogelijk volledig op grond of op een bankje.
 Zorg bij het dragen van zware lasten voor een goede verdeling
van het gewicht.
 Zorg er zoveel mogelijk voor dat de normale rugkrommingen
behouden blijven (lig, zit, stand, …).
 Slaap best in zijlig met de knieën licht opgetrokken.
 Gebruik een hoofdkussen zodat uw nek mooi in het verlengde
van de romp ligt bij het slapen.