Gs eerste Wereldoorlog 1914 – 1918 Oorzaken van eerste WO

Gs eerste Wereldoorlog 1914 – 1918
Oorzaken van eerste WO:
1. Militaire uitgaven als oorzaak
2. Nationalisme
3. Imperialisme (willen graag land uitbreiden)
4. Bondgenootschap (Er staat sowieso iemand achter mij)
Er waren 2 bondgenootschappen:
Triple entente:
vs.
- Frankrijk
- Rusland
- Engeland
Triple Alliantie
- Duitsland
- Oostenrijk-Hongarije
- Italië
28 juni 1914 - De aanleiding van de eerste WO: Franz Ferdinand en zijn vrouw worden vermoord
door de zwarte hand.
23 juli – OH stuurt ultimatum aan Servië.
28 juli – OH valt Servië aan.
30 juli – Rusland maakt zich klaar voor de oorlog.
31 juli – Duitsland stuurt ultimatum naar Rusland om mobilisatie te stoppen.
Duitsland stuurt ultimatum aan Frankrijk om neutraal te blijven.
1 aug – Frankrijk maakt zich klaar voor oorlog.
Duitsland verklaart oorlog aan Rusland.
3 aug – Duitsland verklaart oorlog aan Frankrijk
Duitsland valt België binnen  von Schliefenplan
4 aug – Engeland verklaart oorlog aan Duitsland.
Vrouwen nemen in de oorlog werk over van de mannen.
Vanaf 1917 doet Amerika mee omdat:
- Duitsers boot van Amerika hebben geraakt.
- Duitsland Mexico had gevraagd Amerika aan te vallen.
Rusland stopt er juist mee in 1917 omdat:
WO 1  honger  februari revolutie  Tsaar Nicolas II treed af  voorlopige regering  oorlog
gaat door  onvrede blijft  oktober revolutie o.l.v Lenin (communistisch)  Lenin stopt de oorlog
en sluit vrede met Duitsland (Brest-litovsk).
Burgeroorlog in Rusland de communisten winnen, Lenin aan de macht Rusland word communistisch.
In 1924 overlijd Lenin en word Stalin de nieuwe leider.
Duitsland verliest de eerste wereldoorlog in 1919
Vrede van Versailles:
- Duitsland verliest 1/8 grondgebied.
- Leger maf max. 100000 man hebben.
- 132 miljard goudmark herstelbetalingen.
1923 Hitler probeert staatsgreep maar mislukt.
Keizer van Duitsland gevlucht naar Nederland: wie gaat er nu Duitsland leiden? (veel onrust)
1923 veel inflatie: Duitsland kan de herstelbetalingen niet voldoen  Frankrijk bezet het Ruhrgebied
 Duitsland laat hun arbeiders staken  laat geld bijmaken voor lonen.
1924 Amerika komt helpen!
Dawesplan
Amerika geeft Duitsland Financiële steun om de herstelbetalingen aan Frankrijk en Engeland te
kunnen betalen, zo hebben FR en ENG geld om de oorlogsschulden bij Amerika af te lossen.
Is een goed plan: roaring twenties (iedereen helemaal happy)
1923 economische crisis.
De Amerikaanse economie stort in  Duitsland veel werkloosheid  radicale partijen krijgen meer
aanhang ( zo ook die van Hitler)
1933 Hitler is rijkskanselier.
Rijksdagbrand  communisten krijgen schuld.
Hitler krijgt meerderheid van de stemmen en maakt Duitsland een dictatuur.
Aanloop 2de wereldoorlog:
1933 herbewapening Duitse leger, Duitsland stapt uit volkerenbond.
1935 invoering dienstplicht.
1938 Duitsland voegt zich samen met Oostenrijk.
1939 Hitler sluit niet aanvalsverdrag met Rusland.
1 sept 1939 Duitsland valt Polen binnen.
3 sept 1939 Engeland + Frankrijk verklaren oorlog aan Duitsland.
1940 Sovjetunie veroverd Finland.
Apr 1940 Duitsland valt Denemarken en Noorwegen binnen.
Mei 1940 Duitsland valt Nederland binnen.
15 mei 1940 Nederland geeft zich over.
Mei 1940 een deel van Frankrijk geeft zich over aan Duitsland.
Jodenvervolging (antisemitisme).
Duitsers waren het beste volk (Herrenvolk) Arische ras.
De Jodenvervolging kent 5 fasen:
1. Registratie (Jodensterren)
2. Isolatie (voor Joden verboden)
3. Concentratie (1 plek voor Joden, op een gegeven moment te vol toen kwamen er
concentratie kampen (niet meteen om te doden)).
4. Deportatie (vanaf 1942 worden de concentratie kampen ook pas echt vernietigingskampen)
5. Eliminatie (het doden van de Joden)
Je hebt 3 verschillende soorten concentratie kampen:
- Arbeidslager
- Durchgangslager (Westerbork, Amersfoort)
- Vernichtungslager (Auschwitz, Treblinka)
Duitse bezetting in Nederland.
Duitsland had 2 doelen met Nederland:
1. NL inschakelen bij Duitse oorlogsvoering.
2. NL bevolking winnen voor het nationaal socialisme (nazificatie).
Duitsland was aan het begin van de bezetting van Nederland (mei 1940) heel aardig. Sommige
Nederlanders gingen zelfs samenwerken met Duitsers (collaboratie) anderen pasten zich aan zodat
ze niet opvielen.
Er was veel propaganda over hoe goed de Duitsers wel niet waren. De aanhang van NSB groeide in
Nederland. Joden kregen al wel Jodenster maar voor de rest gebeurde er niet veel.
Vanaf eind februari 1941 gingen de Duitsers harder optreden. Nederland moest beter luisteren
(februari stakingen) en NL moest grotere bijdrage leveren aan oorlog: mannen moesten naar
Duitsland toe om daar te helpen in fabrieken en Nederland moest landbouw & industrieproducten
leveren.
De NSB o.l.v Anton Mussert kreeg een toename aantal leden in die tijd.
Ook het verzet groeide want de Anti-Duitse stemming nam toe.
April 1943: april/mei stakingen  Duitsers reageren hardhandig en executeren heel wat mensen.
Ook moet de radio worden ingeleverd.
De deportatie van Joden begint er komt nog meer verzet.
September 1944: NL regering riep op tot spoorwegstaking (Duitsland kon dan wapens niet vervoeren
en aanvullen).
Operatie market garden mislukt (slag bij Nieuwpoort) Zuid Nederland is wel bevrijd. Razzia’s van
Duitsers nam toen om arbeidskrachten te verzamelen.
Duitsland gaat verliezen.
1940 the battle of Britain Duitsland verliest!
1941 Duitsland neemt bezit van de Balkan, Hongarije, Roemenië, Bulgarije, Joegoslavië en
Griekenland.
22 juni 1941 operatie Barbarossa = aanval op Sovjet Unie.
7 dec. 1941 Amerika doet mee! (Japanse aanval op Pearl Harbor)
1942-1943 Duitsland verovert grote delen van Noord-Afrika. El amein nov. 1942  Duitsers worden
verdreven uit Afrika  Italië word veroverd door Engeland + Amerika.
Februari 1943 keerpunt oost front stalingrad.
6 juni 1944 Decision Day (D-Day)
September 1944 slag om Arnhem.
Laatste tegenaanval van Hitler (Ardennenoffensief) maar mislukt.
30 april 1945 zelfmoord Hitler.
9 mei capitulatie Duitsland.
Japan.
6 en 9 augustus 1945 Einde aan oorlog met Japan door atoombommen ( hirosjima en nagasaki)