Wetenschappelijk onderbouwing MOA

Inventarisatie en prioritering van de
onderzoeksbehoefte MOA
Vastgesteld door de bestuurscommissie MOA, 27 februari 2004
Opgesteld door de landelijke werkgroep MOA-epidemiologie
Inleiding
Er bestaat binnen de MOA en GGD’-en grote behoefte aan zowel kwantitatieve als kwalitatieve
informatie over de gezondheid van en de zorg voor asielzoekers1. Aangezien voor het uitvoeren
van onderzoek en het voeren van registraties aanzienlijke middelen nodig zijn en het vaak ook veel
tijd kost voordat resultaten beschikbaar zijn, is het van belang om een goed inzicht te verkrijgen in
de onderzoeksbehoefte. Het beschrijven en prioriteren van de behoefte is daarom uitgevoerd in
het kader van het MOA-werkplan 2002-2003.
Methode
De landelijke werkgroep MOA-epidemiologie heeft de behoefte van de MOA aan onderbouwing
geïnventariseerd. Hiervoor zijn verschillende methoden en bronnen gebruikt. Eerst zijn door leden
van de werkgroep in twee MOA-regio’s de behoeften van MOA-medewerkers geïnventariseerd
(Brabant/Zeeland en Noord-Holland/Flevoland). Vervolgens zijn o.a. de landelijke zorginhoudelijke
werkplannen van de MOA (MZO en werkgroepen) en de resultaten van het project inventarisatie
informatiebehoefte doorgenomen op behoeften aan onderzoek en registratie.
De behoeften die naar voren zijn gekomen uit deze bronnen zijn in een thematisch overzicht
geplaatst (zie bijlage 2). Vervolgens is per thema bekeken wat voor informatie beschikbaar is uit
reeds uitgevoerd onderzoek en registraties. Op basis van behoefte en reeds beschikbare
informatie is per thema geconcludeerd of er behoefte is aan additionele gegevens en of deze het
best kunnen worden verzameld d.m.v. onderzoek of registratie.
Het totaal aantal onderwerpen in de overzichtstabel is groot. Daarom heeft de landelijke werkgroep
MOA-epidemiologie een selectie gemaakt van onderwerpen die naar haar mening hoge prioriteit
hebben (de selectiecriteria zijn opgenomen in bijlage 1). De onderwerpen worden op de volgende
bladzijden gepresenteerd in bijlage 2 waarbij een indeling is gemaakt naar onderwerpen waarvoor
de gegevens het best verzameld kunnen worden door middel van onderzoek enerzijds, en door
middel van registratie anderzijds. De, veelal omvangrijke, onderzoeken, zullen over het algemeen
niet door de MOA (alleen) kunnen worden uitgevoerd. Uitbesteding aan of ondersteuning door
GGD-epidemiologen of onderzoeksinstanties zal nodig zijn. De benodigde registraties kunnen het
best wel door de MOA zelf worden georganiseerd en geanalyseerd, waar nodig met ondersteuning
van GGD-epidemiologen.
Onderzoeksagenda MOA
De resultaten van deze inventarisatie kunnen worden gebruikt om te komen tot een
onderzoeksagenda MOA. Op basis van deze agenda kan de volgende actie worden genomen:




Opnemen van onderzoeken en registraties in het werkplan MOA inclusief het zoeken van
financieringsmogelijkheden in MOA-begrotingen;
Indienen van onderzoeksvoorstellen bij financieringsrondes van bijvoorbeeld ZonMW,
Fonds OGZ en het Europees Vluchtelingen Fonds;
Bespreken van onderzoeksbehoeften met partners (zoals COA, VGZ etc.) en gezamenlijk
onderzoeken van financieringsmogelijkheden;
Communiceren van de onderzoeksbehoeften die zich daarvoor lenen voor bijvoorbeeld
lokale projecten of stages.
Het is duidelijk dat de behoeften dusdanig breed en omvangrijk zijn dat niet aan alle thema’s
gewerkt kan worden.
Update
Doordat onderzoeken worden uitgevoerd, registraties worden opgezet en er veranderingen
optreden in bijvoorbeeld de doelgroep en de zorg zal dit overzicht van onderzoeksbehoeften
regelmatig moeten worden bijgewerkt. Het uitvoeren van een uitgebreide update zal naar
1
Medische Opvang Asielzoekers. Sinds drie jaar speler in het veld van de openbare gezondheidszorg. GGD Nederland,
2003.
verwachting kunnen worden beperkt tot eenmaal per twee jaar, parallel aan de
werkplanontwikkeling binnen de MOA.
MOA-behoeften aan onderzoek en registratie: de prioriteiten
(volgorde van de onderwerpen in de tabel is toevallig)
I
Onderzoek – uitvoering met ondersteuning van of door GGD-epidemiologie of andere
onderzoeksinstantie
AGZ, JGZ, PVK, GVO
Onderwerp
Opmerkingen
Wetenschappelijke onderbouwing intake en medisch
onderzoek (waarop screenen, evaluatie van instrumenten,
kosten-effectiviteit van opsporen gezondheidsproblemen
bij intake en m.o.)
Epidemiologisch onderzoek naar de gezondheidstoestand
en -ontwikkeling van jeugdige asielzoekers
In kaart brengen van verwijzingen door de MOA naar
GGZ (wie worden verwezen, wie worden in behandeling
genomen, wie maken behandeling af)
Beschrijving van toegankelijkheid voor asielzoekers van
curatieve zorg anders dan huisartsenzorg
Behoeftepeiling van gezondheidsbevordering (wie, welk
Incl. ontwikkeling van een instrument
onderwerp, hoe, wanneer en waar)
voor lokaal gebruik
Evaluatie van GVO-activiteiten en identificeren “bestpractices”
Beschrijving van voedingsgewoonten, determinanten
hiervan en gerelateerde gezondheidsproblemen
Onderzoek naar behoefte en aanbod
opvoedingsondersteuning
In kaart brengen van zelf- en mantelzorg
Onderzoek naar de relatie tussen dagbesteding,
activiteiten en ontspanning en gezondheid
Algemeen MOA-zorg
Onderwerp
Beschrijving van zorgbehoeften, -vraag en –gebruik van
asielzoekers en op basis hiervan analyseren MOAzorgaanbod
Klanttevredenheid met MOA-zorg
Meting van de mate van interculturalisatie van de MOAdienstverlening
II
Opmerkingen
Incl. instrumentontwikkeling
Incl. instrumentontwikkeling (aansluiten
bij ervaringen in Noord)
Incl. instrumentontwikkeling
Monitoring – uitvoering en analyse door MOA en GGD
n.b. voor al deze onderwerpen geldt dat voor de gegevensverzameling zoveel mogelijk moet
worden aangesloten bij het elektronisch MOA-dossier (vervolg Blueprint)
Onderwerp
Monitoring gezondheidstoestand asielzoekerpopulatie
(continue meting beperkt aantal indicatoren voor
lichamelijke en geestelijke gezondheid volwassenen en
jeugd)
Epidemiologie van infectieziekten
Vóórkomen ongewenste zwangerschap en abortus
provocatus
Prevalentie dragerschap thallasemie en sikkelcelanemie
asielzoekers met kinderen / kinderwens
Registratie doodsoorzaken incl. perinatale sterfte
Opmerkingen
Aansluiten bij ontwikkeling landelijke
monitors volksgezondheid en
jeugdgezondheid
Surveillance
Op basis van meldingen (P19), wordt al
uitgevoerd
Bijlage 1
Beschrijving van de methode
Inventarisatie van de behoefte
Voor de inventarisatie zijn de volgende methoden en bronnen gebruikt:







Er is nagegaan welke behoeften aan informatie geuit zijn in het MZO (en de werkgroepen).
Hiervoor is het overzicht van de MZO activiteiten 2002 gebruikt (hierin zijn ook de
activiteiten van de werkgroepen opgenomen), evenals de notulen van de MZO-vergadering
in mei 2001, waar wetenschappelijke onderbouwing als onderwerp stond geagendeerd en
onderzoeksthema’s werden genoemd.
In de regio’s Brabant/Zeeland en Noord-Holland/Flevoland zijn inventarisaties uitgevoerd
met als centrale vraag welk onderwerpen belangrijk zijn om epidemiologisch onderzoek
naar te verrichten. Hiertoe is een korte vragenlijst voorgelegd aan alle medewerkers. De
resultaten zijn geanalyseerd en voor beide regio’s afzonderlijk gerapporteerd. Aangezien er
zeer sterke overeenkomst bestond in de resultaten uit beide regio’s was de landelijke
werkgroep MOA-epidemiologie van mening dat het herhalen van een dergelijke
inventarisatie in andere regio’s waarschijnlijk niet veel nieuwe informatie op zou leveren.
De resultaten van het project inventarisatie informatiebehoefte MOA (Pi2) op het terrein van
de zorg zijn doorgenomen en waar van toepassing opgenomen (beoordeeld door
werkgroep MOA- epidemiologie).
De behoeften aan wetenschappelijke informatie geïdentificeerd in een door GGZ NL en
GGD NL georganiseerde brainstorm bijeenkomst (“denktank MOA en GGZ”).
Het TNO-rapport ‘Gezondheidszorg voor asielzoekers en illegalen, resultaten van een
literatuurstudie en invitational conference’ is meegenomen aangezien in de invitational
conference ook prioriteiten voor gegevensverzameling zijn benoemd.
Het plan van aanpak interculturalisatie van de zorg’, opgesteld door projectgroep
Interculturalisatie van de zorg. Uit dit plan zijn enkele punten opgenomen aangezien die
zeer relevant zijn voor de MOA-zorg maar nog niet naar voren waren gekomen uit de
andere bronnen;
De landelijke werkgroep MOA-epidemiologie heeft aanvullend nog enkele (sub-)thema’s
toegevoegd.
Met het oog op de herleidbaarheid is voor alle subthema’s aangegeven uit welke bron zij afkomstig
zijn. Hiervoor zijn nummers gebruikt aan de hand waarvan onderaan de tabel kan worden bekeken
welke bron het betreft.
Thema’s en subthema’s
Voor de presentatie van de inventarisatie is gekozen voor een tabelvorm onderverdeeld in
thema’s. Hierbij is gebruik gemaakt van de indeling zoals toegepast in het TNO-rapport ‘Zorg voor
asielzoekers: een literatuurstudie’.
Overzicht reeds beschikbare informatie
Om tot prioriteitenstelling te komen, is het van belang te weten wat voor informatie reeds
beschikbaar is uit onderzoeken dan wel registraties. Om bespreking en prioritering in de landelijke
overleggen te vergemakkelijken is daarom reeds beschikbare informatie kort genoemd. Hierbij is
onder andere gebruik gemaakt van het TNO-rapport ‘Zorg voor asielzoekers: een literatuurstudie’,
waarin een overzicht wordt gegeven van bestaande literatuur ten aanzien van asielzoekers.
Daarnaast zijn lopende onderzoeken in het overzicht opgenomen.
Indien in deze kolom ‘geen’ is vermeld, dan betekent dit dat er, voorzover bekend bij de
beleidsmedewerker van het LSB en de landelijke werkgroep MOA-epidemiologie, geen onderzoek
is uitgevoerd op dit terrein.
Gegevensverzameling
In de laatste kolom is aangegeven of de samenstellers vinden dat de gegevensverzameling voor
het betreffende (sub-)thema het best kan worden uitgevoerd door middel van onderzoek of
registratie. Hierbij wordt gedoeld op het onderscheid tussen gegevensverzameling op incidentele
basis gedurende een nauwkeurig omschreven periode (onderzoek) en continue
gegevensverzameling en –verwerking (registratie).
Criteria voor prioritering van onderzoeksbehoeften
Bij het prioriteren van de onderzoekersbehoeften was het belangrijkste criterium de mate waarin
de resultaten naar verwachting kunnen resulteren in gezondheidswinst voor (een deel van) de
doelgroep. Daarnaast zijn de volgende factoren meegenomen:




Het al dan niet beschikbaar zijn van (actuele) informatie over een (sub-)thema;
De mate waarin de resultaten naar verwachting gebruikt zullen worden voor MOAbeleidsontwikkeling en/of MOA-dienstverlening;
Generaliseerbaarheid en extrapoleerbaarheid van de resultaten, inclusief de mate waarin de
resultaten bruikbaar/toepasbaar blijven bij een veranderende populatie asielzoekers;
De praktische en ethische uitvoerbaarheid van het onderzoek / de registratie.
Het vaststellen van de prioriteiten was tamelijk globaal. Er is overwogen de thema’s te scoren op
de hiervoor genoemde criteria maar dit werd niet zinvol gevonden. Het overzicht is vervolgens
doorgenomen met de criteria in gedachten waarbij de prioriteiten zijn geselecteerd.
21-7-2017 7/23
Bijlage 2
Thema
Overzicht behoefte aan onderzoek en registratie naar thema
Subthema
GEZONDHEIDSTOESTAND
Monitor lichamelijke en geestelijke
gezondheid volwassenen en jeugd
(globaal inzicht in
gezondheidstoestand populatie)
Ervaren gezondheid en
gezondheidsproblemen volwassenen
en jeugd
Bron
4, 5

4, 5
 600 Irakezen (asielzoekers en vluchtelingen):
ervaren gezondheid, somatische aandoeningen
algemeen (Laban, lopend)
 Steekproef 300 asielzoekers uit Iran, Afghanistan
en Somalië, dossieronderzoek en vragenlijsten
(VU/Nivel, gegevensverzameling medio 2003)
 Interviews met 20 Somalische asielzoekers in de
thuissituatie; registratie klachten (Willemse, 1999)
 Geen
Algemeen
Longitudinale ontwikkeling gezondheid 3, 5
tijdens en na asielprocedure
Methodiek- en instrumentontwikkeling 5
meting gezondheid asielzoekers
1.
2.
3.
Reeds beschikbare informatie
 Niet specifiek voor MOA voorzover bekend
MOA Werkplannen zorg 2002-2003 en 2004 - 2005, onderzoeksvragen genoemd in MZO
21 mei 2001;
Inventarisatie onderzoeksbehoeften uitgevoerd in de regio’s Brabant/Zeeland en NoordHolland/Flevoland;
Inventarisatie informatiebehoefte MOA in het kader van het project Pi2 (hieruit zijn die
onderwerpen geëxtraheerd die gerelateerd zijn aan onderzoek en/of op epidemiologische
informatie gerichte registratie;
4.
5.
6.
7.
Conclusie
Continue meting van beperkt
aantal indicatoren tijdens
intake/medisch
onderzoek/periodieke JGZonderzoeken is wenselijk
Enig onderzoek is/wordt
gedaan bij volwassenen
Gegevensverzameling
Registratie
Onderzoek
Geen onderzoek gedaan bij
de jeugd m.u.v. AMA’s.
Geen informatie beschikbaar
Ontwikkeling nodig van op
asielzoekers geënte
methodieken en instrumenten
Onderzoek
(cohort)
Onderzoek
TNO rapport Gezondheidszorg voor asielzoekers en illegalen, resultaten van een
literatuurstudie en een invitational conference;
Plan van aanpak Interculturalisatie van de zorg, projectgroep interculturalisatie;
Denktank MOA en GGZ (georganiseerd door GGZ NL en LSB om onderzoeksonderwerpen
te identificeren)
Vakgroep gebaseerde behoefte-inventarisatie MOA Oost Nederland
21-7-2017 8/23
Thema
Subthema
Bron
2.
3.
Conclusie
 Registratie infectieziekten MOA Limburg,
registratie groot aantal infectieziekten in alle
centra in Limburg, resultaten niet beschikbaar
(MOA Limburg)
 Prevalentie darmparasieten, fecesonderzoek bij
956 asielzoekers, OC Haarlem (Westerhuis en
Mank, 2002)
 Incidentie scabiës in AZC Dokkum (Abkhezr,
2001)
 Rubella bij allochtonen; inhoud onbekend (Tjon A
Loi)
 SOA-prevalentie bij een kleine groep zwangere
AMA’s (Poot, 2001)
 Kwalitatief onderzoek naar vóórkomen SOA’s bij
asielzoekers, d.m.v. interviews met 7 deskundigen
(Jak, 2001)
 Onderzoek naar problematiek rondom SOA/Aids
bij asielzoekers en AMA’s en problemen van
professionals bij preventie, via interviews met
mensen uit het werkveld (Azghoughi et al., 2001)
 Geen
Buiten Limburg onvoldoende
gegevens bekend
7
 SOA-prevalentie bij een kleine groep zwangere
AMA’s (Poot, 2001)
2
 Jaarverslagen tuberculosescreening asielzoekers,
dekkingsgraad, TBC-prevalentie nieuwkomers
algemeen en naar land (GGD Flevoland en Hart
voor Brabant)
 Evaluatie TBC-screening Zuid-Nederland;
gegevens van 21.317 asielzoekers geanalyseerd
Algemeen import- en infectieziekten
(surveillance)
2, 3,
7
SOA/HIV/AIDS
(Algemeen)
2, 7
SOA/HIV/AIDS
Inzicht in prevalentie SOA als gevolg
van geweld
7
Hepatitis B
(Prevalentie dragerschap)
TBC
Infectieziekten
1.
Reeds beschikbare informatie
MOA Werkplannen zorg 2002-2003 en 2004 - 2005, onderzoeksvragen genoemd in MZO
21 mei 2001;
Inventarisatie onderzoeksbehoeften uitgevoerd in de regio’s Brabant/Zeeland en NoordHolland/Flevoland;
Inventarisatie informatiebehoefte MOA in het kader van het project Pi2 (hieruit zijn die
onderwerpen geëxtraheerd die gerelateerd zijn aan onderzoek en/of op epidemiologische
informatie gerichte registratie;
4.
5.
6.
7.
Gegevensverzameling
Registratie
Onvoldoende cijfers over
incidentie, prevalentie,
risicogroepen,
besmettingswegen
beschikbaar
Registratie en
onderzoek
Geen informatie beschikbaar
Onderzoek
 Onvoldoende cijfers over
incidentie, prevalentie,
risicogroepen,
besmettingswegen
 Op landelijk niveau (komt)
voldoende informatie
beschikbaar
 Actuele informatie over
prevalentie en screeningsdekking op centrum- en
Registratie en
onderzoek
Prevalentie dmv
registratie, overig
evt. onderzoek
TNO rapport Gezondheidszorg voor asielzoekers en illegalen, resultaten van een
literatuurstudie en een invitational conference;
Plan van aanpak Interculturalisatie van de zorg, projectgroep interculturalisatie;
Denktank MOA en GGZ (georganiseerd door GGZ NL en LSB om onderzoeksonderwerpen
te identificeren)
Vakgroep gebaseerde behoefte-inventarisatie MOA Oost Nederland
21-7-2017 9/23
Thema
Infectieziekten
(vervolg)
Subthema
Vaccinatiestatus bij binnenkomst en
ontwikkeling gedurende opvang
(kinderen en zwangere vrouwen)
Bron
3
Prevalentie chronische ziekten
(diabetes, hart- en vaatziekten)
Klachten gepresenteerd in eerste lijn
(Algemeen, kinderen, land van
herkomst)
2, 3,
7
Prevalentie Thallasemie en
sikkelcelanemie
Gebitstoestand jeugd
7
Algemeen; incidentie, prevalentie
2, 3,
6, 7
Lichamelijke
klachten en
aandoeningen
Psychische/
psychosociale
klachten en
aandoeningen
1.
2.
3.


Algemeen
Jeugd
3
Reeds beschikbare informatie
Conclusie
(Beerens, 1999)
 Onderzoek effectiviteit TBC-screening migranten
waaronder asielzoekers (KNCV, lopend)
 Rubella serostatus zwangeren (168) en
instromende kinderen 9 mnd. – 19 jaar (422) uit 30
landen in OC Den Haag (Knoppers, 2000b)
 BCG onderzoek; inhoud onbekend (Tjon al Loi)
clusterniveau zou wenselijk
zijn
 Steekproef 300 asielzoekers uit Iran, Afghanistan
en Somalië, dossieronderzoek en vragenlijsten
(VU/Nivel, gegevensverzameling medio 2003)
 6 AZC’s en 3 AVO’s in regio Utrecht: registratie
van alle consulten in 6mnd. door
praktijkverpleegkundigen, overzicht van klachten
(Van Zoest et al, 2002)
 Contactregistraties huisartsen en toegeleidingsfunctionarissen in 5 AZC’s, 4 AVO’s en 2 OC’s;
overzicht gepresenteerde klachten (De Bakker et
al, NIVEL, 2000)
 13 AZC’s, 5 OC’s, 12 AVO’s heel Nederland:
registratie van consulten enkele weken door
praktijkverpleegkundigen en huisartsen, overzicht
van contactreden, landen van herkomst (NIVEL,
2002, lopend)
 Geen
Onvoldoende gegevens
beschikbaar over de
vaccinatiegraad en
ontwikkeling gedurende
verblijf in opvang
4.
5.
6.
7.
Registratie
Afwachten resultaten VUonderzoek
Door het NIVEL contacten
met praktijkverpleegkundigen
en huisartsen geregistreerd
 Gebitstoestand/cariesprevalentie/poetsgedrag van Op landelijk niveau geen
informatie.
87 asielzoekerskinderen in OC Leiden en
Haarlem (Kalsbeek, 2001)
Onvoldoende informatie over:
 1 AZC (Nijmegen): 111 asielzoekers uit Soedan,
Iran, Irak en Afghanistan, instrumenten HTQ,
 Volwassenen uit andere
HSCL en PILL, trauma-expositie, angst, depressie
landen dan Irak,
en psychose (Koenders, 2002)
 Jeugd anders dan AMA’s
MOA Werkplannen zorg 2002-2003 en 2004 - 2005, onderzoeksvragen genoemd in MZO
21 mei 2001;
Inventarisatie onderzoeksbehoeften uitgevoerd in de regio’s Brabant/Zeeland en NoordHolland/Flevoland;
Inventarisatie informatiebehoefte MOA in het kader van het project Pi2 (hieruit zijn die
onderwerpen geëxtraheerd die gerelateerd zijn aan onderzoek en/of op epidemiologische
informatie gerichte registratie;
Gegevensverzameling
Registratie
Onderzoek
Onderzoek
Onderzoek
TNO rapport Gezondheidszorg voor asielzoekers en illegalen, resultaten van een
literatuurstudie en een invitational conference;
Plan van aanpak Interculturalisatie van de zorg, projectgroep interculturalisatie;
Denktank MOA en GGZ (georganiseerd door GGZ NL en LSB om onderzoeksonderwerpen
te identificeren)
Vakgroep gebaseerde behoefte-inventarisatie MOA Oost Nederland
21-7-2017 10/23
Thema
Psychische/
psychosociale
klachten en
aandoeningen
(vervolg)
1.
2.
3.
Subthema
Bron
Reeds beschikbare informatie
Conclusie
Gegevensverzameling
 3 AZC’s: 75 AMA’s in Brabant 15–19 jaar,
psychische (on-)gezondheid, instrumenten PTSSA, SLE, ingrijpende gebeurtenissen, PTSSsymptomen (Rots, 2002)
 psychische problemen bij kinderen en
risicofactoren; interviews met ouders van 154
kinderen (4-12 jr) +JGZ-dossieronderzoek; 3
AZC’s (Sokal-Demirica, 2001)
 Onderzoek naar AMA’s, d.m.v. interviews met De
Opbouw (nu Nidos) en contractpartners in
Gelderland (Terpstra, 2001)
 Prevalentie van psychiatrische stoornissen bij
Afghaanse vluchtelingen in Drenthe; 51 interviews
(Malwand, 2001)
 Enquêtes bij 86 Afghaanse en Iraakse
asielzoekers uit 2 AZC’s; gezondheidsbeleving,
psychosomatische klachten (Jozefzoon, 1999)
 Interviews met 20 Somalische asielzoekers in de
thuissituatie; registratie klachten, determinanten
(Willemse, 1999)
 Steekproef 1500 AMA’s, psychische (on-)
gezondheid, instrumenten PTSS-A, SLE, HSCL25A, verzorgers CBCL, leerkrachten TRF (Bean,
Centrum ’45, lopend)
 Steekproef 600 asielzoekers in OC’s en AZC’s en
vluchtelingen uit Irak, psychische problematiek,
instrumenten delen CIDI, HTQ, SIST, PDEQ,
DESNOS, SCL-90-R, coping scale, WHOQoLbrief, DBQ (Laban, lopend)
 Steekproef 300 asielzoekers uit Iran, Afghanistan
en Somalië: dossieronderzoek en vragenlijsten
(VU/Nivel, gegevensverzameling medio 2003)
MOA Werkplannen zorg 2002-2003 en 2004 - 2005, onderzoeksvragen genoemd in MZO
21 mei 2001;
Inventarisatie onderzoeksbehoeften uitgevoerd in de regio’s Brabant/Zeeland en NoordHolland/Flevoland;
Inventarisatie informatiebehoefte MOA in het kader van het project Pi2 (hieruit zijn die
onderwerpen geëxtraheerd die gerelateerd zijn aan onderzoek en/of op epidemiologische
informatie gerichte registratie;
4.
5.
6.
7.
TNO rapport Gezondheidszorg voor asielzoekers en illegalen, resultaten van een
literatuurstudie en een invitational conference;
Plan van aanpak Interculturalisatie van de zorg, projectgroep interculturalisatie;
Denktank MOA en GGZ (georganiseerd door GGZ NL en LSB om onderzoeksonderwerpen
te identificeren)
Vakgroep gebaseerde behoefte-inventarisatie MOA Oost Nederland
21-7-2017 11/23
Thema
Psychische/
psychosociale
klachten en
aandoeningen
(vervolg)
Subthema
Bron
Sterfte
2.
3.
Gegevensverzameling
Review
 Meeste onderzoeken in bovenliggende cel geven
ook schatting PTSS
 Review over dit onderwerp
gewenst. Aandacht voor
implicaties PTSS voor
functioneren asielzoekers
Somatiseren van psychische
problemen, inzicht in hoe en waarom
en wat dit betekent voor MOA-
1
 Geen
Geen informatie beschikbaar
Onderzoek
Vóórkomen zwangerschap –
uitgesplitst naar gewenst/ongewenst
 Algemeen
 Jeugd incl. AMA’s
2
 Onderzoek onder 58 zwangere AMA’s, o.a.
anticonceptiegebruik, SOA, abortus (Poot, 2001)
Geen informatie beschikbaar
m.u.v. AMA’s
Registratie
Onderzoek
 Onderzoek onder 58 zwangere AMA’s, o.a.
anticonceptiegebruik, SOA, abortus (Poot, 2001)
 Vóórkomen abortus provocatus bij asielzoekers en
bepalende factoren (De Vries et al., 1999)
 Anticonceptievoorlichting aan asielzoekers tijdens
verblijf in de centrale opvang; inhoud onbekend
(Koopmans-Dickie, 2001)
 ‘De acceptatiegraad van geboorteregeling onder
asielzoekers in enkele landen van herkomst: sluit
GVO in Nederland daarop aan?’; inhoud
onbekend (Grootheest, 2000)
 Doodsoorzaken onderzoek alle overleden
asielzoekers 1998 – 1999 (Koppenaal, 2001)
 Registratie meldingen overlijden MOA vanaf 2002
(MOA, Koppenaal, lopend)
 Doodsoorzaken onderzoek alle overleden
asielzoekers 1998 – 1999 (Koppenaal, 2001)
 Registratie meldingen overlijden MOA vanaf 2002
(MOA, Koppenaal, lopend)
 Dossieronderzoek 408 overleden volwassen
Geen actuele informatie
beschikbaar
Registratie
Onderzoek
Onvoldoende informatie
beschikbaar
Onderzoek
Continue
gegevensverzameling nodig
Registratie
Nog onvolledige melding
MOA - Continue
gegevensverzameling nodig
Registratie
Suïcide: onderdeel
Registratie
Anticonceptiegebruik en kennis
2
Sterftecijfers en oorzaken overlijden
asielzoekers in Centrale Opvang
1
Perinatale sterfte
(Para)suïcide (incl. tentamen-suïcide)
1.
Conclusie
2
Post Traumatisch Stress Syndroom
(PTSS)
Vóórkomen abortus provocatus
Zwangerschap
en abortus
provocatus
Reeds beschikbare informatie
MOA Werkplannen zorg 2002-2003 en 2004 - 2005, onderzoeksvragen genoemd in MZO
21 mei 2001;
Inventarisatie onderzoeksbehoeften uitgevoerd in de regio’s Brabant/Zeeland en NoordHolland/Flevoland;
Inventarisatie informatiebehoefte MOA in het kader van het project Pi2 (hieruit zijn die
onderwerpen geëxtraheerd die gerelateerd zijn aan onderzoek en/of op epidemiologische
informatie gerichte registratie;
4.
5.
6.
7.
TNO rapport Gezondheidszorg voor asielzoekers en illegalen, resultaten van een
literatuurstudie en een invitational conference;
Plan van aanpak Interculturalisatie van de zorg, projectgroep interculturalisatie;
Denktank MOA en GGZ (georganiseerd door GGZ NL en LSB om onderzoeksonderwerpen
te identificeren)
Vakgroep gebaseerde behoefte-inventarisatie MOA Oost Nederland
21-7-2017 12/23
Thema
Subthema
Bron
Reeds beschikbare informatie
asielzoekers; aantal suïcides, risicofactoren
(Bijlsma, 1999)
DDETERMINANTEN VAN GEZONDHEID
Relatie gezondheidsproblemen – land
van herkomst
Achtergrond
Leefstijl
1.
2.
3.
Conclusie
doodsoorzakenregistratie
Tentamen suïcide: geen
landelijke informatie
beschikbaar
7
 Literatuuronderzoek (De Winter, 2002)
Onvoldoende informatie
beschikbaar
In kaart brengen verschillen cultuur en
(omgaan met) gezondheid
4
Beperkte informatie komt
beschikbaar uit VU/NIVELonderzoek (3 landen)
Sociaal-economische status
5
Dagbesteding, activiteiten en
ontspanning in relatie tot gezondheid
2
Opvoedingsondersteuning –
behoefteonderzoek en beschrijven
aanbod, oa. door MOA
Gebruik medicatie
1
 Chinese AMA’s (Frenne, lopend)
 Steekproef 300 asielzoekers uit Iran, Afghanistan
en Somalië, dossieronderzoek en vragenlijsten
(VU/Nivel, gegevensverzameling medio 2003)
 Steekproef 300 asielzoekers uit Iran, Afghanistan
en Somalië, dossieronderzoek en vragenlijsten
(VU/Nivel, gegevensverzameling medio 2003)
 Interviews met 11 asielzoekers, 1 AZC, directe en
indirecte gezondheidsbeïnvloedende factoren (De
Jongh en Van Ee, 2002)
 ‘Gezond AZC’ (GGD Nederland, Wageningen
Universiteit, lopend)
 Steekproef 300 asielzoekers uit Iran, Afghanistan
en Somalië, dossieronderzoek en vragenlijsten
(VU/Nivel, gegevensverzameling medio 2003)
 Geen
Alcohol-, sigaretten- en druggebruik
(ook in relatie tot land van herkomst)
2, 7
 Steekproef 300 asielzoekers uit Iran, Afghanistan
en Somalië, dossieronderzoek en vragenlijsten
(VU/Nivel, gegevensverzameling medio 2003)
 3 AZC’s: diepteïnterviews met 18 asielzoekers uit
5 landen en 13 sleutelfiguren (Braam et al, 1999)
 Steekproef 300 asielzoekers uit Iran, Afghanistan
en Somalië; dossieronderzoek en vragenlijsten
(VU/Nivel, gegevensverzameling medio 2003)
2
MOA Werkplannen zorg 2002-2003 en 2004 - 2005, onderzoeksvragen genoemd in MZO
21 mei 2001;
Inventarisatie onderzoeksbehoeften uitgevoerd in de regio’s Brabant/Zeeland en NoordHolland/Flevoland;
Inventarisatie informatiebehoefte MOA in het kader van het project Pi2 (hieruit zijn die
onderwerpen geëxtraheerd die gerelateerd zijn aan onderzoek en/of op epidemiologische
informatie gerichte registratie;
4.
5.
6.
7.
Gegevensverzameling
Review
internationale
literatuur
Onderzoek
Onvoldoende informatie
beschikbaar
Registratie
Onderzoek
Afwachten resultaten lopend
onderzoek (Gezond AZC,
VU/NIVEL)
Onderzoek
Onvoldoende informatie
beschikbaar
Onderzoek
Onvoldoende informatie
beschikbaar
Onderzoek
Onvoldoende informatie
beschikbaar
Onderzoek
Registratie
TNO rapport Gezondheidszorg voor asielzoekers en illegalen, resultaten van een
literatuurstudie en een invitational conference;
Plan van aanpak Interculturalisatie van de zorg, projectgroep interculturalisatie;
Denktank MOA en GGZ (georganiseerd door GGZ NL en LSB om onderzoeksonderwerpen
te identificeren)
Vakgroep gebaseerde behoefte-inventarisatie MOA Oost Nederland
21-7-2017 13/23
Thema
Subthema
Bron
Voeding (algemeen en jeugd)
2, 7
Beschrijving voedingsgewoonten,
determinanten hiervan en gerelateerde
gezondheidsproblemen (overgewicht,
deficiënties)
Algemeen (incl. delen woonruimte)
2, 4,
7
Woonomstandigheden
Hygiëne
2
Veiligheid
3
Invloed duur verblijf en procedure op
1, 2,
gezondheid van volwassenen en jeugd 4, 6
Asielprocedure
1.
2.
3.
Reeds beschikbare informatie
Conclusie
Gegevensverzameling
Onderzoek
 Evaluatie van de voedingstoestand van 2- tot 12jarige asielzoekers (Stellinga-Boelen – MOA
Noord-Nederland, gegevensverzameling in 2003)
Onvoldoende informatie
beschikbaar
 Interviews met 11 asielzoekers, 1 AZC: directe en
indirecte gezondheidsbeïnvloedende factoren (De
Jongh en Van Ee, 2002)
 Dossieronderzoek 300 volwassen asielzoekers;
relatie mate van psychisch lijden en
woonomstandigheden; 3 AZC’s in Oost-Nederland
(Poort et al, 2001)
 Focusgroepdiscussies met 52 asielzoekers en
diepteïnterviews met 25 asielzoekers en
hulpverleners in AZC Crailo (Participants 37th
ICHD, 2001)
 Lokaal: rapporten hygiëne-inspecties
Slechts lokaal en kleinschalig
beschrijvend onderzoek
gedaan naar
woonomstandigheden, zowel
kwalitatief als kwantitatief.
Onderzoek
Geen informatie beschikbaar
boven lokaal niveau overkoepelende analyse
hygiëne-inspectierapporten
wenselijk?
Onderzoek raadt aan cases
van intimidatie, bedreiging in
incidentenregistratie op te
nemen
Redelijk wat beschrijvend
onderzoek gedaan onder
verschillende groepen.
Aantonen effect op
gezondheid is moeilijk.
Onderzoek/review
 In opdracht van COA een uitgebreid onderzoek
naar veiligheid vrouwen en meisjes in opvang
 Interviews met 11 asielzoekers, 1 AZC; directe en
indirecte gezondheidsbeïnvloedende factoren (De
Jongh en Van Ee, 2002)
 22 interviews met asielzoekers in 1 centrum naar
de tevredenheid over de geboden zorg (Van Dijk
et al., 2001)
 Enquêtes bij 86 Afghaanse en Iraakse
asielzoekers uit 2 AZC’s; gezondheidsbeleving,
psychosomatische klachten (Jozefzoon, 1999)
 Effect langdurig verblijf in AZC op gezondheid;
MOA Werkplannen zorg 2002-2003 en 2004 - 2005, onderzoeksvragen genoemd in MZO
21 mei 2001;
Inventarisatie onderzoeksbehoeften uitgevoerd in de regio’s Brabant/Zeeland en NoordHolland/Flevoland;
Inventarisatie informatiebehoefte MOA in het kader van het project Pi2 (hieruit zijn die
onderwerpen geëxtraheerd die gerelateerd zijn aan onderzoek en/of op epidemiologische
informatie gerichte registratie;
4.
5.
6.
7.
Registratie
(signaalfunctie)
Onderzoek
TNO rapport Gezondheidszorg voor asielzoekers en illegalen, resultaten van een
literatuurstudie en een invitational conference;
Plan van aanpak Interculturalisatie van de zorg, projectgroep interculturalisatie;
Denktank MOA en GGZ (georganiseerd door GGZ NL en LSB om onderzoeksonderwerpen
te identificeren)
Vakgroep gebaseerde behoefte-inventarisatie MOA Oost Nederland
21-7-2017 14/23
Thema
Subthema
Aantal suïcides in relatie tot
procedure/duur verblijf
Bron
7
Reeds beschikbare informatie
HSCL en HTQ en stressorenvragenlijst bij groep
minder dan 6 mnd en groep langer dan 2 jaar in
AZC (Pietson, NSPH/MOA/Pharos, lopend)
 Geen
Conclusie
Beperkte informatie komt
beschikbaar via melding,
epidemiologisch onderzoek
ontbreekt
Gegevensverzameling
Registratie
Onderzoek
ZORZORGGEBRUIK EN ORGANISATIE VAN ZORG
Algemeen: veel gegevens kunnen gehaald worden uit ‘normale’ registratie van contacten met verpleegkundigen, artsen etc.
Zorggebruik
1.
2.
3.
Zorggebruik informatie
(MOA)
3, 4
Zorggebruik informatie
(reguliere zorg)
3, 4
 Onderzoek van Nivel naar toegeleiding en
contacten met huisartsen; meerdere locaties;
interviews met professionals, contactregistraties
(De Bakker et al, NIVEL 2000, van Oort et al.,
NIVEL 2003)
 6 AZC’s en 3 AVO’s in regio Utrecht, registratie
van alle consulten in 6mnd. door
praktijkverpleegkundigen, overzicht van klachten
(Van Zoest et al, 2002)
 Onderzoek naar o.a. problemen m.b.t.
hulpverlening jeugdzorg aan AMA’s, d.m.v.
interviews met De Opbouw en contractpartners in
Gelderland (Terpstra, 2001)
 Kwalitief onderzoek bij organisaties in Friesland
die met AMA’s te maken hebben, naar hun
opvangaanbod (Boonstra et al., 2000)
 Kwalitatief onderzoek naar gebruik van geestelijke
gezondheidszorg door 20 Somalische
asielzoekers (Willemse, 1999)
MOA Werkplannen zorg 2002-2003 en 2004 - 2005, onderzoeksvragen genoemd in MZO
21 mei 2001;
Inventarisatie onderzoeksbehoeften uitgevoerd in de regio’s Brabant/Zeeland en NoordHolland/Flevoland;
Inventarisatie informatiebehoefte MOA in het kader van het project Pi2 (hieruit zijn die
onderwerpen geëxtraheerd die gerelateerd zijn aan onderzoek en/of op epidemiologische
informatie gerichte registratie;
4.
5.
6.
7.
Uit onderzoeken informatie
beschikbaar over
praktijkverpleegkundige zorg
maar continue
gegevensverzameling voor
alle differentiaties is wenselijk
Registratie
Weinig kwantitatieve
informatie beschikbaar
Onderzoek
TNO rapport Gezondheidszorg voor asielzoekers en illegalen, resultaten van een
literatuurstudie en een invitational conference;
Plan van aanpak Interculturalisatie van de zorg, projectgroep interculturalisatie;
Denktank MOA en GGZ (georganiseerd door GGZ NL en LSB om onderzoeksonderwerpen
te identificeren)
Vakgroep gebaseerde behoefte-inventarisatie MOA Oost Nederland
21-7-2017 15/23
Thema
Subthema
Bron
Zelf- en mantelzorg (culturele
3
aspecten, gezondheidsthema’s, huidig
gebruik)
Inzet tolken (t.b.v. signalering
verschillen tussen centra, regio’s)
3
Vergelijking zorgconsumptie
asielzoekers met autochtone
Nederlanders
7
Verwijzingen naar reguliere zorg
2
Zorggebruik
(vervolg)
Toegeleiding tijdens kantooruren maar 1
buiten spreekuren
MOA-zorg
1.
2.
3.
Reeds beschikbare informatie
Conclusie
 Focusgroepinterviews met 42 AMA’s (vnl. uit
Afrika) in 2 OC’s en 1 AZC, interviews met
begeleiders en zorgverleners (Van Willigen en
Janssen, 2002)
 Onderzoek van Nivel naar toegeleiding en
contacten met huisartsen; meerdere locaties;
interviews met professionals, contactregistraties
(De Bakker et al, NIVEL 2000, van Oort et al.,
NIVEL 2003)
 Onderzoek van Nivel naar toegeleiding en
contacten met huisartsen; meerdere locaties;
interviews met professionals, contactregistraties
(De Bakker et al, NIVEL 2000, van Oort et al.,
NIVEL 2003)
 Onderzoek van Nivel naar toegeleiding en
contacten met huisartsen; meerdere locaties;
interviews met professionals, contactregistraties
(De Bakker et al, NIVEL 2000, van Oort et al.,
NIVEL 2003)
 Geen
Geen informatie beschikbaar
m.u.v. AMA’s
Gegevensverzameling
Onderzoek
Enige informatie over gebruik
door praktijkverpleegkundigen
en huisartsen is beschikbaar
uit NIVEL onderzoek
Registratie (MOA)
Onderzoek
(reguliere zorg)
Alleen informatie beschikbaar
over huisartsenzorg
Onderzoek
Alleen informatie over
verwijzing door huisartsen
Onderzoek
Geen informatie beschikbaar
Onderzoek
Zorgachterstand
7
 Geen
Geen informatie beschikbaar
Onderzoek
Kwaliteit van zorg
(inclusief interculturalisatie)
1
 Onderzoek naar waardering MOA-zorg door
asielzoekers in Noord Nederland (2003)
 Kwalitatief onderzoek in 4 AZC’s naar de
continuïteit van zorg aan zwangere asielzoekers
(Verweij-Bikker, 2002)
 Kwaliteitsprocessen vaccinatie asielzoekers;
inhoud onbekend (Altena, 2002)
 Enquêtes bij 30 sociaal-geneeskundigen, 4
sociaal-verpleegkundigen en 4 JGZ-artsen naar
Onvoldoende informatie
beschikbaar (slechts lokaal
en/of op deelonderwerpen)
Onderzoek
Instrumentontwikk
eling
MOA Werkplannen zorg 2002-2003 en 2004 - 2005, onderzoeksvragen genoemd in MZO
21 mei 2001;
Inventarisatie onderzoeksbehoeften uitgevoerd in de regio’s Brabant/Zeeland en NoordHolland/Flevoland;
Inventarisatie informatiebehoefte MOA in het kader van het project Pi2 (hieruit zijn die
onderwerpen geëxtraheerd die gerelateerd zijn aan onderzoek en/of op epidemiologische
informatie gerichte registratie;
4.
5.
6.
7.
TNO rapport Gezondheidszorg voor asielzoekers en illegalen, resultaten van een
literatuurstudie en een invitational conference;
Plan van aanpak Interculturalisatie van de zorg, projectgroep interculturalisatie;
Denktank MOA en GGZ (georganiseerd door GGZ NL en LSB om onderzoeksonderwerpen
te identificeren)
Vakgroep gebaseerde behoefte-inventarisatie MOA Oost Nederland
21-7-2017 16/23
Thema
MOA-zorg
(vervolg)
Subthema
Beschrijving zorgbehoeften, -vraag en 3, 5
–gebruik en op basis hiervan
analyseren zorgaanbod
Behoeften en wensen t.a.v. omgaan
met / behandeling van psychische
problemen
1.
2.
3.
Bron
Reeds beschikbare informatie
de invulling van en rol in sociaal-medische
advisering (Van Lier, 2001)
 Dossieronderzoek (260 dossiers) in 18 AZC’s in
Noord-Nederland, naar de kwaliteit van
verslaglegging in medische dossiers volgens
SOEP-systematiek (Altena, 2001)
 Verwijzing naar probleemoriënterend registreren
en service level agreements: een retrsospectief
dossieronderzoek op 2 AZC’s in NoordNederland; inhoud onbekend (Jansen, 2001)
 Evaluatie TBC-screening Zuid-Nederland;
gegevens van 21.317 asielzoekers geanalyseerd
(Beerens, 1999)
 Focusgroepinterviews met 42 AMA’s (vnl. uit
Afrika) in 2 OC’s en 1 AZC, interviews met
begeleiders en zorgverleners (Van Willigen en
Janssen, 2002)
 TNO onderzoek AMA-campus
 22 interviews met asielzoekers in 1 centrum naar
de tevredenheid over de geboden zorg (Van Dijk
et al., 2001)
 ‘Gezond AZC’ (GGD Nederland, Wageningen
Universiteit, lopend)
 Focusgroepinterviews met 42 AMA’s (vnl uit
Afrika) in 2 OC’s en 1 AZC, interviews met
begeleiders en zorgverleners (Van Willigen en
Janssen, 2002)
 Geen
MOA Werkplannen zorg 2002-2003 en 2004 - 2005, onderzoeksvragen genoemd in MZO
21 mei 2001;
Inventarisatie onderzoeksbehoeften uitgevoerd in de regio’s Brabant/Zeeland en NoordHolland/Flevoland;
Inventarisatie informatiebehoefte MOA in het kader van het project Pi2 (hieruit zijn die
onderwerpen geëxtraheerd die gerelateerd zijn aan onderzoek en/of op epidemiologische
informatie gerichte registratie;
4.
5.
6.
7.
Conclusie
Gegevensverzameling
Onvoldoende informatie
beschikbaar.
Onderzoek
(Inclusief
instrumentontwikk
eling)
Geen informatie beschikbaar
Onderzoek
TNO rapport Gezondheidszorg voor asielzoekers en illegalen, resultaten van een
literatuurstudie en een invitational conference;
Plan van aanpak Interculturalisatie van de zorg, projectgroep interculturalisatie;
Denktank MOA en GGZ (georganiseerd door GGZ NL en LSB om onderzoeksonderwerpen
te identificeren)
Vakgroep gebaseerde behoefte-inventarisatie MOA Oost Nederland
21-7-2017 17/23
Thema
Subthema
Inzicht in asielzoekers die geen zorg
gebruiken
Bron
3
Wetenschappelijke onderbouwing
1, 3
intake en medisch onderzoek (waarop
screenen, evaluatie van instrumenten,
kosten-effectiviteit opsporen
gezondheidsproblemen bij intake en
m.o.)
MOA-zorg
(vervolg)
1.
2.
3.
Inzicht in toegankelijkheid van zorg
3
Samenwerking huisarts en praktijkverpleegkundige
1
Reeds beschikbare informatie
Conclusie
Gegevensverzameling
onderzoek
 Geen
Geen informatie beschikbaar
 Dossieronderzoek in 6 AZC’s in Groningen naar %
intakes; 223 kinderen, 297 volwassenen (De
Haan, 2000)
 Gesprekken/enquêtes met deskundigen m.b.t.
vaccinatiebeleid t.a.v. asielzoekerskinderen (Van
Laere, 2000)
 Literatuuronderzoek naar de noodzaak van
preventief medisch screeningsprogramma voor
verschillende aandoeningen (Knoppers, 2000a)
 Interviews 85 GGZ-hulpverleners AMA’s, heel NL:
aanbod en toegankelijkheid GGZ-zorg voor AMA’s
(Bean, 2002)
Onvoldoende informatie
beschikbaar
Onderzoek
Onvoldoende informatie
beschikbaar
Onderzoek
Nog geen informatie
Geen
 interviews met 9 huisartsen van ex-asielzoekers
beschikbaar sinds
m.b.t. de kwaliteit van de overdracht (Van Gogh
implementatie instrumentenset
en Hoondert, 2001)
 Onderzoek naar de ervaringen van huisartsen met
de zorg voor asielzoekers in Noord-Nederland
(Hogendorp 2003)
 Onderzoek naar de waardering die huisartsen
toekennen aan de dienstverlening van MOA
Noord-Nederland (2002)
 Onderzoek naar samenwerking huisarts en
praktijkverpleegkundige (Bekker, GGD Nederland,
2002)
 Onderzoek van Nivel naar toegeleiding en
contacten met huisartsen; meerdere locaties;
interviews met professionals, contactregistraties
(De Bakker et al., NIVEL 2000, van Oort et al.,
MOA Werkplannen zorg 2002-2003 en 2004 - 2005, onderzoeksvragen genoemd in MZO
21 mei 2001;
Inventarisatie onderzoeksbehoeften uitgevoerd in de regio’s Brabant/Zeeland en NoordHolland/Flevoland;
Inventarisatie informatiebehoefte MOA in het kader van het project Pi2 (hieruit zijn die
onderwerpen geëxtraheerd die gerelateerd zijn aan onderzoek en/of op epidemiologische
informatie gerichte registratie;
4.
5.
6.
7.
TNO rapport Gezondheidszorg voor asielzoekers en illegalen, resultaten van een
literatuurstudie en een invitational conference;
Plan van aanpak Interculturalisatie van de zorg, projectgroep interculturalisatie;
Denktank MOA en GGZ (georganiseerd door GGZ NL en LSB om onderzoeksonderwerpen
te identificeren)
Vakgroep gebaseerde behoefte-inventarisatie MOA Oost Nederland
21-7-2017 18/23
Thema
Subthema
Bron
Reeds beschikbare informatie
Conclusie
Gegevensverzameling
NIVEL 2003)
MOA-zorg
(vervolg)
GVO
1.
2.
3.
Interactie MOA – huisarts, AMW, GGZ 4
Doktersassistentie-taken
1
Behoeftepeiling
gezondheidsbevordering (wie, welk
onderwerp, hoe, wanneer en waar)
1, 2,
3
 Geen
Onvoldoende informatie
beschikbaar over interactie
met andere zorgverleners dan
HA (AMW, GGZ) en in andere
regio’s dan Noord
Informatie betreft slechts
 Registratie taken doktersassistenten en
enkele centra. Meer informatie
praktijkverpleegkundigen in MOA-regio’s Noord
wenselijk na beleidsbesluit
en Oost (Van Oort et al., NIVEL, 2003)
DA-taken
Beschikbare informatie vaak
 Kwalitatieve behoeftepeiling bij jongere
lokaal of doelgroepspecifiek.
asielzoekers (ook AMA’s) uit meerdere landen in
AZC’s in Utrecht (Broecheler en Raadgers, 2002) Meer algemene gegevens en
 Behoeftepeiling d.m.v. 4 focusgroepinterviews met instrument voor lokale
toepassing wenselijk
Oosteuropese asielzoekers in 4 AZC’s in ZuidHolland; interviews en evaluatieformulieren
deskundigen (Linck, 2001)
 ‘Gezond AZC’ (GGD Nederland, Wageningen
Universiteit, lopend)
 Evaluatie VETC-project AMA’s en sexualiteit
(Rademakers, NISSO, lopend)
MOA Werkplannen zorg 2002-2003 en 2004 - 2005, onderzoeksvragen genoemd in MZO
21 mei 2001;
Inventarisatie onderzoeksbehoeften uitgevoerd in de regio’s Brabant/Zeeland en NoordHolland/Flevoland;
Inventarisatie informatiebehoefte MOA in het kader van het project Pi2 (hieruit zijn die
onderwerpen geëxtraheerd die gerelateerd zijn aan onderzoek en/of op epidemiologische
informatie gerichte registratie;
4.
5.
6.
7.
Onderzoek
Geen
Onderzoek
Instrumentontwikk
eling
TNO rapport Gezondheidszorg voor asielzoekers en illegalen, resultaten van een
literatuurstudie en een invitational conference;
Plan van aanpak Interculturalisatie van de zorg, projectgroep interculturalisatie;
Denktank MOA en GGZ (georganiseerd door GGZ NL en LSB om onderzoeksonderwerpen
te identificeren)
Vakgroep gebaseerde behoefte-inventarisatie MOA Oost Nederland
21-7-2017 19/23
Thema
Subthema
Evaluatie van GVO-activiteiten en
identificeren “best-practices”
GVO
(vervolg)
1.
2.
3.
Bron
1, 3,
7
Reeds beschikbare informatie
 6 AZC’s en 3 AVO’s in regio Utrecht: registratie
van alle consulten in 6mnd. door
praktijkverpleegkundigen, o.a. voorlichting door
praktijkverpleegkundige (Van Zoest et al, 2002)
 Onderzoek naar problematiek rondom SOA/Aids
bij asielzoekers en AMA’s en problemen van
professionals bij preventie, via interviews met
mensen uit het werkveld (Azghoughi et al., 2001)
 Kwalitatief onderzoek naar meerwaarde VETC en
GVO-vpk; interviews met deskundigen en 8
asielzoekers (Hanssen en Stiksma, 2000)
 ‘De acceptatiegraad van geboorteregeling onder
asielzoekers in enkele landen van herkomst: sluit
GVO in Nederland daarop aan?’; inhoud
onbekend (Grootheest, 2000)
 Asielzoekers wegwijs in de Nederlandse
gezondheidszorg: een onderzoek naar de
voorlichting aan asielzoekers over de
Nederlandse gezondheidszorg; inhoud onbekend
(Wies, 2001)
 Asielzoekers op weg in de Nederlandse
gezondheidszorg; inhoud onbekend (Wissen,
2002)
 Evaluatie VETC-project AMA’s en sexualiteit
(Rademakers, NISSO, lopend)
 Onderzoek naar problematiek rondom SOA/Aids
bij asielzoekers en AMA’s en problemen van
professionals bij preventie, via interviews met
mensen uit het werkveld (Azghoughi et al., 2001)
 ‘Gezond AZC’ (GGD Nederland, Wageningen
Universiteit, lopend)
MOA Werkplannen zorg 2002-2003 en 2004 - 2005, onderzoeksvragen genoemd in MZO
21 mei 2001;
Inventarisatie onderzoeksbehoeften uitgevoerd in de regio’s Brabant/Zeeland en NoordHolland/Flevoland;
Inventarisatie informatiebehoefte MOA in het kader van het project Pi2 (hieruit zijn die
onderwerpen geëxtraheerd die gerelateerd zijn aan onderzoek en/of op epidemiologische
informatie gerichte registratie;
4.
5.
6.
7.
Conclusie
Review van beschikbare
informatie is wenselijk
Gegevensverzameling
Instrumentontwikk
eling
TNO rapport Gezondheidszorg voor asielzoekers en illegalen, resultaten van een
literatuurstudie en een invitational conference;
Plan van aanpak Interculturalisatie van de zorg, projectgroep interculturalisatie;
Denktank MOA en GGZ (georganiseerd door GGZ NL en LSB om onderzoeksonderwerpen
te identificeren)
Vakgroep gebaseerde behoefte-inventarisatie MOA Oost Nederland
21-7-2017 20/23
Thema
Subthema
Bron
 Interviews met 16 huisartsen in Noord-Nederland
over de zorgverlening aan asielzoekers (Van
Hogendorp, 2002)
Algemeen
Geestelijke
gezondheidszorg (GGZ)
Overig
1.
2.
3.
Reeds beschikbare informatie
Verwijzingen naar GGZ (wie worden
verwezen, wie worden in behandeling
genomen, wat is het effect)
6
Hongerstakingen
3
Conclusie
Voldoende informatie
beschikbaar
 Interviews 85 GGZ-hulpverleners AMA’s, heel NL: Onvoldoende informatie
aanbod en toegankelijkheid GGZ-zorg voor AMA’s beschikbaar
(Bean, 2002)
 Kwalitatief onderzoek naar gebruik van geestelijke
gezondheidszorg door 20 Somalische
asielzoekers (Willemse, 1999)
Geen informatie beschikbaar
 Geen
MOA Werkplannen zorg 2002-2003 en 2004 - 2005, onderzoeksvragen genoemd in MZO
21 mei 2001;
Inventarisatie onderzoeksbehoeften uitgevoerd in de regio’s Brabant/Zeeland en NoordHolland/Flevoland;
Inventarisatie informatiebehoefte MOA in het kader van het project Pi2 (hieruit zijn die
onderwerpen geëxtraheerd die gerelateerd zijn aan onderzoek en/of op epidemiologische
informatie gerichte registratie;
4.
5.
6.
7.
Gegevensverzameling
Geen
Registratie
Onderzoek
Onderzoek
TNO rapport Gezondheidszorg voor asielzoekers en illegalen, resultaten van een
literatuurstudie en een invitational conference;
Plan van aanpak Interculturalisatie van de zorg, projectgroep interculturalisatie;
Denktank MOA en GGZ (georganiseerd door GGZ NL en LSB om onderzoeksonderwerpen
te identificeren)
Vakgroep gebaseerde behoefte-inventarisatie MOA Oost Nederland
Literatuur
 Altena, F., A good deal where you want to get to: onderzoek kwaliteit verslaglegging. 2001.
 Abzkhezr, Y., Scabiës: Een onderzoek naar de incidentie van scabiës (schurft) onder asielzoekers
in Nederland. Utrecht: NSPH scriptie, 2001.
 Azghoughi, M., D. Azoughar, S. Rezvanmehr. Oriënterend onderzoek naar de problematiek rondom
soa/hiv-bestrijding bij asielzoekers en AMA’s in de provincie Groningen. Groningen: GGD
Groningen, 2001.
 Bakker, D. de, M. Weide, D. Delnoij. Huisartsenzorg aan asielzoekers: naar een
monitoringsysteem. Utrecht: Nivel, 2000.
 Bean, T., Alleenstaande Minderjarige Asielzoekers en de GGZ, deel 1: Interviews met hulpverleners
van de GGZ. Stichting Centrum ’45, Oegstgeest, 2002.
 Beerens, M., Evaluatie screening op tuberculose van asielzoekers. Utrecht: NSPH scriptie, 1999.
 Berrens, N., Sociaal geneeskundige AZC. Arts en Auto, 2001; 67(14): 12-14.
 Bijlsma, E., Suïcide onder getraumatiseerde vluchtelingen die asiel aanvragen in Nederland.
Amsterdam: Vrije Universiteit, 1999.
 Boonstra, J., M. Mulder, T. Jaarsma, K. Wiltens, Opvang van alleenstaande minderjarige
asielzoekers in Friesland., Stichting Partoer / Rijksuniversiteit Groningen, Leeuwarden, 2000.
 Braam, R, H. Dupont, H. Verbraeck. Asielzoekers en middelengebruik: een verkennend onderzoek
naar middelengebruik en verslavingsproblematiek onder asielzoekers en een aanzet tot doelmatige
voorlichting en interventie: samenvatting, conclusies en beleidsaanbevelingen. Utrecht: Centrum
voor verslavingsonderzoek, 1999.
 Broecheler, C., F. Raadgers, “Paracetamol en veel drinken?” GVO behoeftepeiling onder jongere
asielzoekers in de centra van de MOA Regio Utrecht. Stichting MOA Utrecht, 2001.
 Dijk R. van, J. Bala, F. Öry, S. Kramer. Now we have lost everything: Asylum seekers in teh Netherlands and their expierence with health care. Medische Antropoplogie, 2001; 13 (2): 284-299.
 Gogh, M., van, K. Hoondert, Huisartsenbrief: Voldoende, of mag het ietsje meer zijn? Een
beleidsnotitie geschreven als eindopdracht van de post HBO-opleiding tot sociaal verpleegkundige
in de GGD aan de Hogeschool Leiden. Nijmegen: AZC Nijmegen, 2001.
 Haak, E., OC- AMA’s op het AZC: een inventarisatie van de consequenties voor de MOA op korte
en lange termijn. MOA Noord-Nederland, 2001.
 Haan I., de., Een kwantitatief onderzoek naar de uitvoering van de intake bij de medische opvang
asielzoekers. MOA Noord-Nederland, 2000.
 Hanssen, H., M. Stiksma Voorlichting eigen taal en cultuur in asielzoekerscentra. Groningen: GGD
Groningen, 2000.
 Hogendorp, J., Huisartsen zonder grenzen, een onderzoek naar de ervaringen van huisartsen met
de zorg voor asielzoekers in Noord-Nederland. Vakgroep Sociologie Rijksuniversiteit Groningen,
Groningen, 2002.
 Jak, L.G., SOA bij asielzoekers???. NSPH, Utrecht, 2001.
 Jongh, D. de, M. van Ee, Onderzoek naar gezondheidsbeïnvloedende factoren ervaren door
asielzoekers in een asielzoekerscentrum. GGD/MOA, Utrecht, 2002.
 Jozefzoon, L.M.E., Gezondheidservaring van asielzoekers en hun verblijf in het
asielzoekerscentrum. Utrecht: NSPH scriptie, 1999
 Kalsbeek, H, N. Zijlstra-Remon T.L. Filedt Kok-Weimar, Gebitstoestand en tandheelkundige zorg bij
kinderen van asielzoekers. Nederlands Tijdschrift voor Tandheelkunde, 2001; 108: 404-407.
 Knoppers, W.J., Preventief medisch onderzoek bij volwassen asielzoekers. Inhoudelijk
stageverslag. Delft, april 2000a.
 Knoppers, W.J., Rubella-serostatus bij asielzoekerskinderen en -zwangeren. Scriptie voor de
opleiding Sociale Geneeskunde. Delft, juni 2000b.
 Koenders, P., J.J. den Otter, De gezondheidstoestand van asielzoekers in het asielzoekerscentrum
Nijmegen. Interne Publicatie, Nijmegen, 2002.
 Koppenaal, H., Sterfte onder asielzoekers. Utrecht: NSPH scriptie, 2001.
 Laere, I.R.A.L. van, Vaccinatie van asielzoekerkinderen. Amsterdam: GG&GD, 2000.
 Lier, A. van, Quick scan SMA: resultaten van de enquête over sociaal medische advisering
gehouden onder artsen en verpleegkundigen van de MOA. GGD Eemland, 2001.
 Linck, H., Voorlichting aan asielzoekers; een verkennend behoefteonderzoek. GGD Rotterdam e.o.,
2001.
 Malwand, A., Psychiatrische problemen van Afghaanse vluchtelingen. MOA Luttelgeest, 2001.
 Participants 37th International Course in Health and Development, Rapid appraisal about living conditions of asylum seekers in AZC Crailo. KIT, Amsterdam, 2001.
 Poort, F, M. Zoeteman, A. Meulenbroek, Een onderzoek naar de invloed van de
woonomstandigheden op het psychisch welbevinden van asielzoekers. 2000.
 Poot, A.J., Alleenstaande Minderjarige Asielzoekers en Zwangerschap. TNO Preventie en
Gezondheid, Leiden, 2001.
 Rots-de Vries, M.C., “Ik moet nog zoveel leren”, psychosociale problematiek van AMA’s in de WestBrabantse asielzoekerscentra. GGD West-Brabant, Breda, 2002.
 Sokal-Demiraca, N., Psychische problemen van asielzoekerskinderen in de leeftijd van 4 tot en met
12 jaar. Utrecht: NSPH scriptie, 2001.
 Terpstra, J., AMA’s in de Jeugdzorg: een inventarisatie van knelpunten. Velp:
Samenwerkingsverband Jeugdhulpverlening Gelderland, 2001.
 Verweij-Bikker, R., De zorg rondom de zwangere asielzoekster nader belicht. april 2002.
 Vries, L.E., de, R.H. Bakker en J.G.M. Burgerhof, Abortus provocatus onder asielzoekers. Tijdschrift
voor gezondheidswetenschappen, 1999; 77(6): 341-347.
 Westerhuis, J.B., T.G. Mank, Darmparasieten bij Afrikaanse asielzoekers: prevalentie en
risicofactoren. Nederlands Tijdschrift voor de Geneeskunde, 2002; 146(32): 1497-1501.
 Willemse, M.H.M., Gezondheidsbeleving, verwachting en gebruik van de Nederlandse
gezondheidszorg door de Somalische gemeenschap in de gemeente Spijkenisse. GGD ZuidHollandse eilanden, 1999.
 Willigen L. van, I. Janssen. Waarom gebeurt dat allemaal met ons? Verslag van een exploratief
onderzoek naar de aansluiting van het zorgaanbod van de medische opvang op de zorgvragen en –
behoeften van alleenstaande minderjarige asielzoekers in de centrale opvang. MOA OostNederland, 2002.
 Winter, E. de, Een gezondheidsprofiel van asielzoekers. Hulpverlening Gelderland Midden, 2002.
 Zoest, H., van, H. Meijer, E. Tromp, Zes maanden registreren, de uitkomsten van de
registratieformulieren MOA Utrecht op rij. GGD Midden-Nederland / MOA Utrecht, 2002.
Verwijzingen naar ‘inhoud onbekend’
 Altena, F., Zeggen wat je doet, doen wat je zegt. MOA Noord-Nederland, 2002
 Duijvestijn S. Knelpunten en adviezen leefomstandigheden locatie Tafelberg. Amsterdam: MOA
Noord-Holland/Flevoland, 2001.
 Grootheest, M van. De acceptatiegraad van geboorteregeling onder asielzoekers in enkele landen
van herkomst: Sluit GVO in Nederland daarop aan? Utrecht: NSPH scriptie, 2000.
 Jansen, W.G. Verwijzing naar probleemoriënterend registreren & service level agreement: Het
betreft een retrospectief dossieronderzoek op twee asielzoekerscentra. Utrecht: NSPH scriptie,
2001.
 Koopmans-Dickie, F.A. Anticonceptievoorlichting aan asielzoekers tijdens verblijf in de centrale
opvang. Utrecht: NSPH scriptie, 2001.
 Tjon Aloy, L., BCG, NSPH, Utrecht
 Tjon Aloy, L., Rubella bij allochtonen, NSPH, Utrecht
 Wies J.G. te. Asielzoekers wegwijs in de Nederlandse gezondheidszorg: een onderzoek naar de
voorlichting aan asielzoekers over de Nederlandse gezondheidszorg. Groningen: GGD Groningen,
2001
 Wissen, M. van, Asielzoekers op weg in de Nederlandse gezondheidszorg, Universiteit Maastricht,
2002