Wat is een second opinion?

Achtergrond
Achtergrond
Wat is een second opinion?
Een second opinion is het vragen van een tweede mening aan een andere deskundige dan de behandelend arts. Deze tweede deskundige
geeft zijn mening, maar neemt de behandeling niet over. Je kunt er natuurlijk wel voor kiezen van behandelaar te wisselen.
Wanneer second opinion?
In principe kun je over iedere behandeling een tweede mening vragen. Bijvoorbeeld als je meer zekerheid wilt hebben
over de gestelde diagnose, omdat je wilt weten of een andere
behandeling mogelijk is of omdat je over de voorgestelde
behandeling eerst nog de mening van een andere arts wilt
horen. Bij zaadbalkanker is het belangrijk dat de zaadbal zo
snel mogelijk verwijderd wordt. Een second opinion gebeurt
in de praktijk alleen wanneer aanvullende chemotherapie of
bestraling nodig is. Een second opinion kost tijd en die is er
niet altijd. Uiteraard zal je behandelend arts je er op wijzen
als de behandeling zo snel mogelijk moet beginnen.
Wie betaalt?
Voor zaadbalkanker wordt een second opinion vrijwel altijd
vergoed door de zorgverzekeraar. Stichting Zaadbalkanker
vindt het toch verstandig om vooraf je polis te raadplegen of
je zorgverzekeraar erover te bellen.
Hoe pak je het aan?
Voor het aanvragen van een second opinion heb je geen
toestemming nodig, ook niet van je eigen arts. Maar het is
wel aan te bevelen er met hem over te praten. Een behandelend arts zal er meestal niks tegen hebben als je ook van een
andere arts wilt horen dat een ingrijpende behandeling zoals
bestraling of chemotherapie echt nodig is. Bovendien zijn
artsen steeds meer gewend aan mondige patiënten. Bekijk de
websites van verschillende (academische) ziekenhuizen voor
het zoeken naar een tweede deskundige.
8
‘Second opinion kan
keuzestress opleveren’
Het is belangrijk om vooraf voor jezelf te weten waarom je een
second opinion wil. Je kunt het namelijk moeilijker krijgen met
besluiten over je behandeling’, aldus Marrit Tuinman. Zij is psycholoog onderzoeker bij de Rijksuniversiteit Groningen en lid van
de adviesraad van Stichting Zaadbalkanker.
“Het is geen goed idee om een second opinion aan te vragen,
omdat anderen zeggen dat je het moet doen of dat je denkt dat
het erbij hoort, omdat je alles moet doen om de beste zorg te
krijgen”, vindt Tuinman. “Wanneer het advies van de tweede arts
niet overeenkomt met de eerste levert dit namelijk keuzestress
op: welk advies moet je opvolgen? Het is goed om te beseffen
dat een arts vrijwel alle diagnoses en plannen voor de behandeling van kanker bespreekt met expert-artsen uit een academisch
ziekenhuis. Samen kiezen zij het beste behandelplan voor een
patiënt. De behandelend arts heeft dus bijna nooit helemaal alleen de besluiten genomen.”
Patiënten moeten zich niet schuldig voelen als ze geen second
opinion aanvragen, maar ook niet als ze het wel doen. Patiënten
zijn soms bang dat de eerste arts een second opinion ziet als
blijk van wantrouwen. Zij vrezen dat de relatie met de arts wellicht verstoord wordt, terwijl ze misschien nog met hem verder
willen. Tuinman: “Artsen zijn tegenwoordig gewend aan mondige
patiënten en ik adviseer dan ook om open en eerlijk te communiceren over een second opinion met de behandelend arts.” Denk
goed na of je het zélf nodig vindt. Wat voor een ander goed is,
hoeft voor jou nog niet goed te zijn. Probeer helder te krijgen
wat je van een second opinion verwacht en waarom je het wil.
Zoek je misschien iemand die er meer van weet of meer ervaring
mee heeft? Kun je het behandeladvies niet accepteren of zoek je
naar meer zekerheid en geruststelling dat de voorgestelde behandeling goed is? Dan kun je zelf de afweging maken of het je de
mogelijke keuzestress waard is.”
stichting zaadbalkanker | www.zaadbalkanker.nl
Bert (51)
Rosemarie Jansen is lid van de adviesraad van de Stichting
Zaadbalkanker en verpleegkundig specialist jong volwassenen
van de AYA poli, de Adolescent and Young Adult poli van het
Radboudumc in Nijmegen. ‘Een paar keer heb ik meegemaakt dat
een zaadbalkankerpatiënt een second opinion aanvroeg.’
“In de praktijk vragen zaadbalkankerpatiënten meestal pas om
een second opinion wanneer de behandeling niet het gewenste
resultaat laat zien of als zij een recidief hebben. Het gaat om
een hele kleine groep, omdat het grootste deel van de zaadbalkankerpatiënten geneest na de standaard behandeling. Van deze
groep vragen de meesten die bij het Radboudumc in Nijmegen
onder behandeling zijn, geen second opinion aan. Degenen die
het wel deden, kregen grotendeels hetzelfde advies als van de
eerste behandelaar. Toch kan een second opinion heel waardevol
zijn voor een patiënt. Het maakt het vaak gemakkelijker om de
behandeling of eventueel slecht nieuws te accepteren. Wel is
het verstandig om met je behandelaar te overleggen waar je een
second opinion vraagt. Het is namelijk belangrijk om naar een
arts te gaan die ervaring heeft met zaadbalkanker. De meeste
artsen vinden het prima als patiënten een second opinion willen
en werken daar graag aan mee.”
“Ik heb niet de behoefte gehad aan een second opinion. De
behandeling die de uroloog voorstelde was eenvoudig: de zaadbal
met de tumor moest worden verwijderd. Een second opinion leek
me niet nodig. Terugkijkend denk ik dat een second opinion me
wel had kunnen helpen bij het meedenken over de nabehandeling. De eerste keer heb ik gekozen voor preventieve bestraling,
mede omdat de uroloog aangaf dat het ging om drie sessies.
Helaas bleek hij er weinig van te weten en werden het tien
behandelingen. Bij mijn tweede keer zaadbalkanker, kreeg ik een
poortwachteronderzoek. Als ik bij mijn eerste keer al van het
bestaan van dit onderzoek had geweten, had ik misschien aangedrongen op een poortwachteronderzoek en niet gekozen voor
preventieve bestraling. Uiteindelijk kom je na de diagnose kanker
toch wel in een achtbaan en in dat karretje was bij mij geen
ruimte voor reflectie of kritisch kijken wat nog meer kon.”
Gerrit-Jan Steenbergen(36)
“Net als bij veel patiënten ging de operatie bij mij zo snel dat ik
geen second opinion wilde of kon aanvragen. Ik zie lotgenoten
alleen een stapje maken als de behandeling vragen oproept of als
zij kampen met restproblematiek.”
Caspar Ruhe (27)
Meer lezen over second Opinions?
www.zorgbelang-nederland.nl
www.kanker.nl Zoek op second opinion.
Bekijk de websites van de academische ziekenhuizen en zoek op
second opinion.
“Bij mij ging het ook heel erg snel allemaal. Zeker als je hoort
dat je iets ernstigs hebt, wil je zo snel mogelijk actie en niet
wachten op een second opinion. Bovendien had ik vertrouwen
in de arts. Ik heb geen moment gedacht dat een behandeling
of conclusie niet juist zou zijn. Wellicht dat een second opinion
meer van toepassing is op het moment je naar de huisarts gaat
en niet wordt doorgestuurd voor vervolgonderzoek. We weten
tenslotte dat huisartsen zaadbalkanker niet altijd herkennen.”
nieuwsbrief 2 | mei 2015
9