en nadelen zonnepanelenproject regio Zuidoost

Overzicht voor- en nadelen zonnepanelenproject
regio Zuidoost-Brabant
Wat zijn de voordelen?
1. Inwoners worden geheel ontzorgd, waardoor zij gestimuleerd worden om deel
te nemen.
De succesfactor van het zonnepanelenproject is dat inwoners geheel ontzorgd
worden. Veel particuliere woningeigenaren geven aan dat zij wel in duurzame
energie willen investeren, maar dat zij op een aantal drempels stuiten.
Daarvan zijn het uitzoekwerk, de administratieve handelingen, de financiën en
het zelf organiseren van onderhoud de belangrijkste. In dit project worden
bovengenoemde drempels weggenomen: Woningeigenaren worden volledig
ontzorgd door gebruik te maken van een serviceprovider.
2. Het project vormt een stimulans voor het bedrijfsleven en de werkgelegenheid
in de regio Zuidoost-Brabant.
Het project omvat een fors investeringsvolume. Regiobreed vergt het
installeren en onderhouden van de zonnepanelen een investering van
ongeveer € 50 miljoen. De installatie, het beheer en het onderhoud van de
panelen geschiedt bij voorkeur door regionale/lokale bedrijven.
In Landgraaf leidde het zonnepanelenproject tot een belangrijke “spin-off”, als
gevolg van de publiciteit die aan het project werd gegeven. Voor iedere
woning die via de serviceprovider van zonnepanelen werd voorzien, werden
ook door een ander installatiebedrijf panelen op een woning geïnstalleerd. Een
vergelijkbaar effect is ook in de regio Zuidoost-Brabant te verwachten. Dit
biedt kansen voor het lokale bedrijfsleven.
3. Het project is kostenneutraal voor de gemeente.
Een belangrijk onderdeel van het project is de financiering. De gemeente
Asten zal voor het project een lening afsluiten bij een bank (bijvoorbeeld de
Bank Nederlandse Gemeenten). Deze lening wordt in 15 jaar, inclusief rente,
volledig afgelost door de deelnemende inwoners.
4. De gemeente wordt ontzorgd bij de uitvoering van het project.
Het zonnepanelenproject is van begin tot eind uitgedacht door de gemeente
Landgraaf. De gemeente Landgraaf heeft alle benodigde documenten aan ons
ter beschikking gesteld. Denk daarbij aan dit raadsvoorstel, de
aanbestedingsdocumenten en de communicatiemiddelen.
Daarnaast zal worden geregeld dat de serviceprovider alle administratieve en
uitvoeringstaken op zich zal nemen. Dit geldt niet alleen voor het leveren en
onderhouden van de panelen, maar ook voor de maandelijkse facturering.
5. Met dit project wordt een bijdrage geleverd aan het versnellen van de
energietransitie.
In de gemeente Asten is ongeveer 7,3 procent van de koopwoningen voorzien
van zonnepanelen. Om de doelen van het Nationaal Energieakkoord te
bereiken moeten er de komende jaren nog flinke stappen worden gezet. De
inwoners van de gemeente Asten worden met dit project gestimuleerd om in
Pagina 1 van 4
het opwekken van duurzame energie te investeren. Daarbij krijgen ook
mensen met een beperkt budget de kans om een bijdrage te leveren. Door te
kiezen voor een aflossingsperiode van 15 jaar zullen de kosten voor het
aflossen van de zonnepanelen lager zijn dan het bedrag dat deelnemende
inwoners op dit moment aan hun elektriciteitsleverancier betalen.
6. Het project draagt bij aan de verduurzaming van de energievoorziening.
Aan het project van de gemeente Landgraaf (37.500 inwoners) hebben
ongeveer 750 particuliere woningeigenaren deelgenomen. Voor Asten hebben
we de ambitie geformuleerd om tot een deelname van 221 woningeigenaren
te komen. Dit leidt tot een verduurzaming van de energievoorziening van
ongeveer 5% van de Astense woningvoorraad.
Gelet op de ervaringen in Landgraaf is een deelname van 221
woningeigenaren een realistische doelstelling. Wanneer ons project net zo
succesvol als in Landgraaf verloopt, zal het aantal deelnemers zelfs rond de
335 uitkomen.
7. Jurisprudentie wijst uit dat de voorgestelde financieringswijze is toegestaan.
Tijdens een kort geding, dat werd aangespannen door een installateur naar
aanleiding van het zonnepanelenproject in Landgraaf, is aan de rechter
voorgelegd of een overheid een dergelijk project mag financieren. De rechter
heeft hierover de volgende uitspraak gedaan:
“Als de gemeente dit duurzaamheidinitiatief tot de publieke taak rekent is
er FIDO-technisch1 geen probleem. Er moet hier wel een
college/raadsbesluit aan ten grondslag liggen. De structuur van dit project
is immers geen bankieren. Onder bankieren wordt verstaan geld lenen en
uitzetten tegen een hogere rente en dat is in dit geval niet de reden van
het aantrekken van een lening.”
8. Het debiteurenrisico van het project wordt via de aanbesteding bij de
serviceprovider gelegd.
De serviceprovider zorgt voor de inning van de afbetaling en is
verantwoordelijk voor het debiteurenrisico. De gemeente loopt hierdoor geen
risico wanneer deelnemers te laat of niet betalen.
1
FIDO staat voor “wet Financiering decentrale overheden”.
Pagina 2 van 4
Welke kanttekeningen en risico’s zijn er?
1. De ambitie om regionaal 9.955 woningen van zonnepanelen te voorzien wordt
enkel gehaald als alle 21 gemeenten deelnemen.
Iedere gemeente besluit afzonderlijk of zij aan het zonnepanelenproject wil
deelnemen. Of de gezamenlijke doelstelling om 9.955 woningen van
zonnepanelen te voorzien wordt behaald, hangt hiervan af.
Voor Asten hebben we de ambitie geformuleerd om tot een deelname van 221
woningeigenaren te komen. Op basis van de in Landgraaf behaalde resultaten
is dit een realistische doelstelling.
2. Het selecteren van een serviceprovider gebeurt via een Europese
aanbestedingsprocedure.
De financiële omvang van het project (ongeveer € 50 miljoen) is dusdanig
groot dat er sprake is van de wettelijke plicht om voor de selectie van de
serviceprovider een Europese aanbesteding te houden. Het is dus niet
mogelijk om zomaar een lokaal MKB-bedrijf te kiezen.
In Landgraaf maakte de geselecteerde serviceprovider veel gebruik van lokale
(onder)aannemers. Hierdoor blijft de verwachting dat het project kansen biedt
voor het lokale bedrijfsleven en een bijdrage zal leveren aan de lokale
werkgelegenheid.
3. De gemeente loopt een financieel risico in het geval de serviceprovider failliet
gaat.
Het risico dat de gemeente bij een faillissement van de serviceprovider loopt,
moet worden beoordeeld bij de aanbesteding. Dit financiële risico zal bestaan
uit (a) het mislopen van één maandtermijn van de aflossingen, (b) de kosten
voor het vinden nieuwe een serviceprovider (het doorlopen van een nieuwe
aanbestedingsprocedure) en (c) de eventuele verschillen in de aanbesteding.
De dekking van de kosten voor onderhoud en administratie zit in de
maandelijkse afbetaling door woningeigenaren en blijft dus beschikbaar bij het
failliet gaan van de serviceprovider.
4. Het project houdt geen rekening met een eventuele (als positief uit te leggen)
stijging of (als negatief uit te leggen) daling van de elektriciteitsprijzen.
Toekomstige energieprijzen zijn niet te voorspellen. Omdat deelnemers vanaf
de eerste dag minder gaan betalen (kosten voor afbetaling lening zijn lager
dan bedrag huidige energierekening), hoeft dit geen belemmering voor
deelname te vormen. Deelnemers zijn overigens niet verplicht om de panelen
in 15 jaar af te betalen, maar kunnen ook tussentijds boetevrij aflossen.
5. Het project houdt geen rekening met wijzigende regelgeving (saldering,
energiebelastingen) van het Rijk.
Het is nog niet duidelijk of de salderingsregeling na 2020 zal blijven bestaan.
De salderingsregeling houdt in dat de energie die overdag door middel van
zonnepanelen wordt opgewekt, mag worden gesaldeerd met de elektriciteit
die ’s avonds van het net wordt afgenomen. Voor mensen met zonnepanelen
betekent dit dat zij niet hoeven te investeren in accu’s voor het opslaan van
energie.
Pagina 3 van 4
De Rijksoverheid heeft een goede overgangsregeling beloofd voor mensen die
al zonnepanelen hebben. Dit om te voorkomen dat de onduidelijkheid met
betrekking tot de salderingsregeling een belemmering zal vormen om in
zonnepanelen te investeren.
6. Er is onzekerheid over continuering van de “kleine ondernemersregeling”
vanaf 2018 (BTW).
Op de aanschaf van zonnepanelen is op dit moment de “kleine
ondernemersregeling” van toepassing. Dit betekent dat de BTW kan worden
teruggevraagd via de belastingdienst. We gaan er voor de zekerheid vanuit
dat de regeling niet wordt gecontinueerd. Mocht de regeling wel worden
voortgezet, dan levert dat de deelnemers 21% extra voordeel op bij de
aanschaf van de panelen.
7. Er is onzekerheid over de vennootschapsbelastingplicht van het project.
Over de vennootschapsbelastingplicht heeft nog geen afstemming met de
belastingdienst plaatsgevonden. We gaan er vanuit dat het verstrekken van
leningen aan particulieren in dit geval niet als “ondernemerstaak” zal worden
gekwalificeerd, omdat hiermee geen winst wordt beoogd of gemaakt. Het
project is kostenneutraal.
8. De gemeente kan niet zondermeer geld lenen aan derden. Om de financiering
van de zonnepanelen voor inwoners te regelen zijn regels nodig.
Met behulp van bijgevoegde verordening krijgt het college de bevoegdheid om
krediet te verstrekken voor het plaatsen en onderhouden van zonnepanelen.
De verordening zorgt er daarnaast voor dat de gemeente, in het kader van
het maatschappelijk belang, leningen voor de aanschaf van de zonnepanelen
mag verstrekken.
9. Het risico bestaat dat er leningen worden verstrekt aan inwoners die
geregistreerd staan bij Bureau Krediet Registratie (BKR).
Bij het verstrekken van de leningen zal er geen BKR-toets worden uitgevoerd.
Uitgangspunt van dit project is dat deelnemers minder kwijt zijn aan het
terugbetalen van hun lening, dan ze nu aan hun energieleverancier betalen.
Omdat de maandlasten van deelnemers zullen afnemen, wordt de BKR-toets
“overbodig” geacht.
Pagina 4 van 4