presentatie NL

Gewrichtsproblemen en
diabetes mellitus
18/11/2014
Dr. Roel Parys
Fysische Geneeskunde en Revalidatie
Diabetessymposium NVKVV
1. Inleiding
• 2x zoveel spier- en gewrichtsklachten
(type II)
• Vooral rug, schouder en handen
2. Beperkte gewrichtsmobiliteit
(of “stijve hand syndroom”)
2. Beperkte gewrichtsmobiliteit
(of “stijve hand syndroom”)
• 30-58% DM type I en 45-76% DM type
II. (vs. 4-20% zonder DM)
• Vooral ouderen en slechte glycemiecontrole
• Geassocieerd aan nefropathie en
retinopathie (microvasculaire
complicaties)
• Oorzaak: glycolysering van bindweefsel
(“collageen”) en bindweefselafbraak
2. Beperkte gewrichtsmobiliteit
(of “stijve hand syndroom”)
• Kenmerken:
– Dikke, verkorte, wax-achtige huid
– Flexie-stand vingers
– “Gebedshouding” en “Tafelsteunen”
– Echo: verdikking van “vlies” tenosynovium
rond flexorpezen
2. Beperkte gewrichtsmobiliteit
(of “stijve hand syndroom”)
• Behandeling:
– Glycemiecontrole (niet reversiebel)
– Kinesitherapie of pluridisciplinaire
revalidatie
– NSAID
– Toekomst: remmers van glycolisering
3. Ziekte van Dupuytren
3. Ziekte van Dupuytren
•
•
•
•
•
20-63% DM (versus 13% niet-DM)
Als vastgesteld: onderzoeken voor DM!
Vooral bij ouderen en langdurig DM
Vooral vinger III-IV (vs. IV-V non-DM)
Verdikking fascia
3. Ziekte van Dupuytren
• Oorzaak:
– Genetische voorbeschiktheid (Europa!)
– Soms voorgeschiedenis van lokaal trauma
– Vooral door lokale bindweefselovergroei en
verlittekening
– Associatie met microvasculaire complicaties
3. Ziekte van Dupuytren
• Behandeling
– Goede glycemiecontrole!
– Kinesitherapie – Revalidatie
– CS-injectie (bv. Depomedrol)
– Heelkunde
– Recent: collagenase-infiltraties
4. Springvinger
4. Springvinger
• 11% DM (vs. 1-2% non-DM)
• Vooral vinger II-III
• Door bindweefselverdikking van het
vlies rond de pees
• Vooral bij ouderen, geen relatie met
glycemie
4. Springvinger
• Therapie:
– NSAID
– Brace
– CS-infiltratie
– heelkunde
5. Carpaal tunnel syndroom
5. Carpaal tunnel syndroom
• 14% DM (zonder neuropathie), 30%
DM (met neuropathie) (vs. 4% non-DM)
• Meer bij langdurige DM
• Oorzaak:
– Mechanische compressie
– Verminderde herstelcapaciteit zenuw
(micro-angiopathie,…)
5. Carpaal tunnel syndroom
• Klachten:
– Tintelingen digit I-IV (radiale zijde)
– Nachtelijke pijn (“schudden met handen”)
– Krachtsverlies (knijpkracht, bv. fles
openen)
5. Carpaal tunnel syndroom
• Diagnose:
– Anamnese: digit I-III, ‘s nachts, fles
opendraaien,…
– Klinisch: Phalen en Tinel
– EMG (DD. polyneuropathie)
– Echografie/NMR
5. Carpaal tunnel syndroom
• Behandeling
– Nachtsplint
– (NSAID)
– CS-infiltratie
– Heelkunde
6. Adhesieve capsulitis
6. Adhesieve capsulitis
• 10-30% DM (vs 3-5% non-DM)
• Diabetici:
– Jongere leeftijd
– Minder pijnlijk?
– Langere duur
– Therapieresistenter
– Vaker bilateraal
6. Adhesieve capsulitis
• 3 fasen:
– Pijn (inflammatie), ook ‘s nachts
– Verstijving (“Frozen shoulder”)
– Herstelfase
6. Adhesieve capsulitis
• Oorzaak: Glycolysering van bindweefsel
• Behandeling:
– Pijnfase: NSAID, pijnstilling, IA infiltratie
– Frozen shoulder: kinesitherapie/revalidatie
6. Adhesieve capsulitis
• Zo therapieresistent:
– Distentie-arthrografie
– Mobilisatie onder narcose
– Arthroscopische release van het kapsel
7. Diffuse idiopathic skeletal
hyperostosis (DISH)
7. DISH
• “ziekte van Forrestier”
• 13-40% DM type II (vs 2,2-3,5% nonDM)
• Vooral thoracale wervelkolom
• Oorzaak: verkalking van het anterieure
ligament
• Geassocieerd aan metabool syndroom
(obesitas, gestegen insuline)
7. DISH
• Symptomen
– Stijfheid
– Zelden: dysfagie, stridor, zenuwpijn,…
• Diagnose: RX (4 niveau’s)
• Behandeling: analgesie (NSAID’s)
8. Osteoporose
• Correlatie nog niet volledig duidelijk
– DM type I: 7x hoger risico op heupfractuur
– DM type II: onduidelijke correlatie
– Glitazonen (Actos, vroeger Avandia):
verlagen botmassa en verhogen
fractuurrisico
9. Neuropathische osteoarthropathie (Charcot)
9. Charcot
• Tot 13% DM-patienten (lange duur,
neuropathie)
• Bij alle vormen van neuropathie
mogelijk (DM!)
• Vooral voet/enkel
• Kan leiden tot amputatie
9. Charcot
• Fasen:
– Fase 1: inflammatiefase (warm, rood,
gezwollen)
9. Charcot
– Fase 2: ontwikkelingsfase (botresorptie,
fragmentatie, dislocatie) EN inflammatie
9. Charcot
– Fase 3: vergroeiingsfase (botfragmenten
vergroeien, fusie van gewrichten)
– Fase 4: consolidatiefase (botaanmaak)
9. Charcot
• Oorzaak: 3 hypotheses:
– Repetitief trauma (minder gevoel) met
microfracturen
– Toegenomen doorbloeding: stimulatie
osteoclasten (botafbraak)
– Inflammatie: stimulatie van uitrijpen van
osteoclasten
9. Charcot
• Behandeling
– Gericht op behouden vorm voetzool en
vermijden ulceraties
9. Charcot
• Behandeling
– Geen steunname minstens 3 maanden
– NSAID
– Calcitonine en bifosfonaten (remmen
osteoclasten)
– Heelkunde als ernstige deformiteit
– 2de tijd: bracing en orthopedische
schoenen
10. Diabetische amyotrofie
• Zeldzaam
• Bij ontregelde DM type I-II
• Symptomen
– Hevige pijn heup/bovenbeen, zelden elders
– Spierverlies
– Gewichtsverlies
• Diagnose: klinisch en EMG
10. Diabetische amyotrofie
• Oorzaak: vasculair lijden van een zenuw
• Behandeling:
– cortisone (glycemie!!)
– glycemie-controle
– kinesitherapie/revalidatie
11. Complex regionaal
pijnsyndroom (CRPS)
• “Südeck”
• Type I en type II (zonder/met
zenuwletsel)
• Meer bij DM (etiologie?)
11. CRPS
• Initiële fase: rood/blauw, warm,
zweterig, glanzend, gezwollen
• Nadien: normalisatie uitzicht, pijn blijft
11. CRPS
• Behandeling
– Calcitonine (Miacalcic)
– Vitamine C 1g/dag
– Acetylcysteïne 3*600mg/dag
– Kinesitherapie (actief blijven!)
– Bier’s block (infuus in arm met heparine,
CS, Citanest, Catapressan)
– Sympathicusblock
12. Kristalarthropathieën
• Jicht:
– Neerzetting urinezuurkristallen in gewricht
– Acute ontsteking in gewricht (MTP I)
– Genetische voorbeschiktheid van DM type
II
– Behandeling: NSAID of CS (intra-articulair)
12. Kristalarthropathieën
• Chondrocalcinosis (“pseudo-jicht”)
– Neerzetting calciumpyrofosfaat dihydraat in
kraakbeen
– Soms ontsteking, soms asymptomatisch
– Geen overtuigende relatie
12. Kristalarthropathieën
• Calcifiërende rotator cuff tendinopathie
– Neerzetting calciumfosfaat in RC-pezen
– 32% DM (vs. 10% non-DM)
– Pijnlijke abductie
– Nachtelijke pijn
– Associatie met
retractiele capsulitis?
12. Kristalarthropathieën
– Behandeling:
• ESWT
• Needling
• Arthroscopische resectie
13. Osteo-arthrose
• “Slijtage”
• Gelinkt aan metabool syndroom
(overgewicht?)
• (Nog) geen overtuigende link met DM
• CAVE prothesen
Dank u voor de aandacht!