OPLEIDING HULPVERLENING VOOR REISLEIDERS OPLEIDING HULPVERLENING VOOR REISLEIDERS Module 3 Levensbedreigende verwondingen Toerisme Vlaanderen, i.s.m. AVICENNA, medische opleiding en consultancy Inleiding aandacht voor levensbedreigende verwondingen levensbedreigende verwondingen zijn die verwondingen die snel kunnen leiden tot het verstoren of uitvallen van de vitale functies verstoring van de zuurstoftoevoer is ernstige oorzaak Toerisme Vlaanderen, i.s.m. AVICENNA, medische opleiding en consultancy Levensbedreigende bloedingen wat: verlies van bloed door beschadiging van een bloedvat groot bloedverlies: tekort aan zuurstof in weefsels soorten bloedingen inwendige bloeding slagaderlijke bloeding uitwendige bloeding aderlijke bloeding veruitwendigde bloeding haarvatenbloeding Soorten bloedingen Soorten bloedingen slagaderlijke bloeding aderlijke bloeding bloed rijk aan zuurstof helrood gekleurd bloed gutst uit de wonde door stuwende kracht moeilijk te stelpen Soorten bloedingen haarvatenbloeding haarvaten zijn de verbinding tussen aders en slagaders bloeding vormt stipjes opmerking meerdere bloedvaten kunnen gelijktijdig geraakt zijn bloed stroomt uit de wonde is zuurstofarm donkerrode kleur Soorten bloedingen inwendige bloeding oorzaken inwendige kneuzing en verwonding impact stomp voorwerp aantasting van bloedvaten botbreuken mogelijke symptomen zwelling hematoon pijn t.h.v. bloeding bij ernstige bloeding: shocksymptomen Soorten bloedingen veruitwendigde bloeding wat inwendige bloeding met bloed via natuurlijke openingen mogelijke oorzaken schedeltrauma maag- of darmbloeding afrukking lever of milt bloedingen t.h.v. longen Soorten bloedingen uitwendige bloeding wat door schade aan de huid stroomt bloed uit wonde mogelijke oorzaken penetratie van de huid open botbreuken afrukking symptomen pijn beschadigde huid bloeding Soorten bloedingen veruitwendigde bloedingen handelen kan je niet stelpen !! plaats S.O. zo comfortabel mogelijk zorg voor vitale functies bestrijd indien nodig shock Soorten bloedingen handelen bij ernstige uitwendige bloeding hoogstand rechtstreekse druk uitzondering breuken bloeding hals vreemd voorwerp Soorten bloedingen Soorten bloedingen opmerkingen rechtstreekse druk kan uitgeoefend worden met drukverband eventueel kan je hard, stomp voorwerp onder de knoop leggen neem nooit kompres weg om eens te kijken leg een tweede kompres aan als de wonde blijft bloeden Hypovolemische shock wat: aanwezigheid van te weinig bloed in het lichaam om de circulatie nog effectief te laten gebeuren mogelijke oorzaken hevig bloedverlies plasmaverlies vochtverlies handelen bij uitzonderingen oefen onrechtstreekse druk uit waar: op drukplaatsen t.h.v. gewrichten, tussen wonde en hart druk wordt uitgevoerd m.b.v. vingers denk aan: bescherm uzelf: draag latex handschoenen vermijd gebruik van watten, papieren zakdoeken e.d. gebruik nooit knevel Hypovolemische shock mogelijke symptomen bleke en koude huid snel, zwak voelbare hartslag snelle oppervlakkige ademhaling algemene spierzwakte spijsvertering werkt niet meer verlaagd bewustzijn, evoluerend naar bewusteloosheid pijn, angst en koude hebben negatieve invloed op de evolutie van shock Hypovolemische shock handelen respecteer basisprincipes van de benadering van een noodsituatie verwittig dringend hulpdiensten probeer de bloeding te stelpen laat S.O. geen inspanning doen leg S.O. neer, met benen iets hoger (indien de verwondingen dit toelaten) voorkom bijkomende pijn voorkom afkoeling stel S.O. gerust regelmatige controle van de vitale functies Brandwonden brandwonde door water Brandwonden wat beschadiging van huid en ev. onderliggende weefsels door hitte, chemische stoffen, elektriciteit, wrijving mogelijke oorzaken contact met warme voorwerpen, vuur, stoom, vloeistoffen, gassen, elektriciteit, wrijving, chemische producten Brandwonden brandwonde door vuur brandwonde door stoom brandwonde door wrijving chemische brandwonde Brandwonden Brandwonden symptomen afhankelijk van de ernst pijn roodheid zwelling blaarvorming zwart, perkamentachtige of witte wonde ernst bepaald door: indeling van lichaam in 11 zones van 9 % hals + hoofd voorzijde borstkas bovenste deel rug buik onderste deel rug volledige arm + hand (2x) dijbeen (2x) onderbeen + voet (2x) oorzaak oppervlakte diepte plaats van de wonde algemene conditie oppervlakte vanaf 9 % groot oppervlak Brandwonden diepte derde graad tweede graad opperhuid en lederhuid beschadigd blaarvorming pijnlijk eerste graad beschadiging opperhuid rood licht gezwollen pijnlijk opperhuid, lederhuid en onderhuid beschadigd zwart, perkamentachtig, wit wonde ongevoelig Brandwonden andere factoren plaats van de wonde (gezicht, geslachtsdelen, longen) S.O. verzwakt door ziekte, leeftijd brandwonden in combinatie met andere wonden Brandwonden handelen volg algemene benadering noodsituatie spoel ongeveer 15 min ontdoe S.O. van kledij bij chemische brandwonden probeer geen kledij te verwijderen die ingebrand is dek na spoelen de wonde af Brandwonden Brandwonden opmerkingen breng geen vet aan gebruik nooit boter, melk, olie vetverbanden op voorschrift van arts gebruik geen gekleurde ontsmettingsmiddelen Levensbedreigende traumata traumatologie: studie en behandeling van verwondingen ≠ psychisch impact dit deel: verwondingen die mogelijk ernstig tot levensbedreigend kunnen zijn Schedeltrauma wat: impact van een brute kracht op de schedel gevolgen: van eenvoudige kneuzing tot open fractuur mogelijke oorzaken verkeersongevallen valpartijen vallende voorwerpen op hoofd vechtpartij Schedeltrauma handelen volg principes benadering noodsituatie hou het hoofd onbeweeglijk dek open wonden af bestrijd shock blijf werking vitale functies opvolgen Schedeltrauma mogelijke symptomen hoofdpijn bewustzijnsstoornissen braakneigingen zichtbare botfragmenten vervorming van de schedel bloedverlies via oren, neus, mond bloeduitstorting rond ogen vertraagde ademhaling / hartslag enkelzijdige of dubbelzijdige vergroting van de pupillen shock verstoring kortetermijngeheugen Wonden aan gezicht en hals wat: aangezichtswonden / - breuken door bloedverlies mogelijk belemmering vrije luchtweg mogelijke oorzaken verkeersongevallen valpartijen menselijk geweld Wonden aan gezicht en hals mogelijke symptomen zwelling in gezicht onderhuidse bloeduitstortingen zwelling en blauwe verkleuring rond de ogen losgekomen tanden verwondingen t.h.v. strottenhoofd handelen respecteer principes benadering noodsituatie dek open wonden af bestrijd shock controleer regelmatig vitale functies blijf steeds bij het S.O. Ruggenwervelletsel mogelijke oorzaken verkeersongevallen valpartijen menselijk geweld rechtstreekse / onrechtstreekse oorzaak mogelijke symptomen pijn S.O. houdt zich onbeweeglijk soms verlammingsverschijnselen Ruggenwervelletsel wat breuk of verplaatsing van één of meerdere ruggenwervels door impact van sterke kracht kan leiden tot beschadiging ruggenmerg met mogelijk blijvende verlamming Ruggenwervelletsel handelen respecteer basisprincipes benadering noodsituatie laat S.O. liggen voorkom (bruuske) bewegingen bestrijd shock blijf kwaliteit vitale functies opvolgen opmerking groot gevaar voor blijvende verlamming niet verplaatsen zonder speciale hulpmiddelen in geval van nood S.O. evacueren op hard vlak Halswerveltrauma wat breuk of kneuzing van één of meerdere wervels in de hals gevaar voor ademhalingsproblemen mogelijke oorzaken verkeersongevallen een duik in ondiep water val van hoogte Thoraxtrauma wat inwendige of uitwendige verwondingen t.h.v. borstkas breuk van één of meerdere ribben kan snel leiden tot ingewikkelde en levensbedreigende complicaties mogelijke oorzaken verkeersongevallen messteken inwerking van projectielen verplettering door zware lasten Halswerveltrauma mogelijke symptomen pijn extra pijn bij beweging van het hoofd soms gevoelloosheid of tintelingen in armen en/of benen gevaar voor verlamming handelen respecteer principes benadering noodsituatie vermijd draai- of kantelbewegingen van hoofd laat S.O. zo weinig mogelijk praten verplaats S.O. niet stabiliseer hoofd blijf kwaliteit vitale functies opvolgen Thoraxtrauma mogelijke symptomen pijn bijzondere pijn bij hoesten en diep ademhalen oppervlakkige ademhaling ev. bloederige fluimen soms uitwendige wonde S.O. ligt vaak op gekwetste zijde shock handelen respecteren principes benadering noodsituatie dek evt. wonden af breng, indien mogelijk, in halfzittende houding bestrijd shock volg kwaliteit vitale functies Abdominaal trauma wat open of inwendige wonde t.h.v. buik verwondingen aan spijsvertering, urinewegen kunnen grote bloedvaten beschadigen Abdominaal trauma mogelijke symptomen soms weinig uitgesproken; daardoor soms laat opgemerkt pijn in de buik S.O. ligt met opgetrokken benen door pijn is S.O. vaak onrustig soms braken van bloed verkleuring van de huid opgezette, harde buik shock Abdominaal trauma mogelijke oorzaken verkeersongevallen valpartijen messteken inwerking projectielen verplettering door zware lasten Abdominaal trauma handelen respecteer basisprincipes benadering noodsituatie verwittig hulpdiensten dek open wonden af probeer uitpuilende ingewanden niet terug te duwen fixeer eventuele vreemde wonden bestrijd shock blijf vitale functies regelmatig controleren