Het einde van lidmaatschapsrelaties oude stijl? De georganiseerde sport en duurzame sociale bindingen Prof. dr. Maarten van Bottenburg [email protected] Bepalen van gedrag los van traditionele banden. Meer naar eigen inzicht en voorkeur, minder gedrag willen laten bepalen door regels van Maatschappelijke gevolgen? • Aard en omvang van onze sociale betrekkingen • Met wie wij ons verbinden en identificeren • Mate en wijze waarop wij ons voor anderen willen inzetten Grote sociologische vraagstukken • Wat bindt mensen? • Wat houdt samenleving bijeen? • Wie vindt aansluiting bij anderen, wie niet, en waarom? En voor (sport)verenigingen? • Wat zijn gevolgen voor verenigingsleven? • Waarom sluiten mensen zich wel/niet aan bij sportverenigingen? • Welke betekenis geven mensen aan lidmaatschap? • Zijn deze gevolgen beleidsmatig te beïnvloeden? Principes van verbinding • Sportverenigingen – Autonome sociale organisaties • Verenigingslidmaatschap – Vrijwillige verbinding • Voorwaarde voor (langdurige) verbinding – Thuis voelen Homogeniteit vs heterogeniteit Sociale omgeving Hoge homogeniteit Hoge homogeniteit Sportverenigingen Hoge heterogeniteit Hoge heterogeniteit Drie deelprojecten 1. Verschillen in lidmaatschap van sportverenigingen – Socio-economisch en geografisch – Toetsing homogeniteits-/heterogeniteitsthese 2. Veranderende betekenissen van lidmaatschap – Samenhang met aard en samenstelling verenigingsleden en sociale omgeving – Samenhang met verenigingsbeleid 3. Interventies sportverenigingen – Beïnvloeding lidmaatschap – Ontwikkeling gemeenschapsvormen nieuwe stijl Drie deelprojecten (methodologisch) 1. Kwantitatief – KISS-database, CBS-database – Heterogeniteitsmaten 2. Kwalitatief – Acht case studies 3. Interventiegericht – Beleidsmatige beïnvloeding – Interventies Drie deelprojecten (organisatorisch) 1. Universiteit Utrecht – Departement Sociale Geografie & Planologie 2. Universiteit Utrecht – Departement Bestuurs- en Organisatiewetenschap 3. Hogeschool Utrecht – Kenniscentrum Sociale Innovatie Bondsperspectief: kernproblemen 1. Betekenis verenigingslidmaatschap – Ledenverloop, vrijwilligerswerk, dropout – Heterogeniteit, homogeniteit – Thuis voelen • Maatschappelijke veranderingen, marktontwikkelingen, e.d. 2. Betekenis bondslidmaatschap – Individueel lidmaatschap – Veranderende visie bond op eigen rol en functie – Veranderende verhouding bond – vereniging • Institutionele druk: subsidie, beleid/ambitie NOC*NSF, organisatie-adviseurs, marketingbureaus, e.d. Dropout per seizoen, KNVB, 2006-2013 (Breuls 2014) Dropout per seizoen, KNVB, 2006-2013 (Breuls 2014) Dropout per season KNVB Ledenverloop KNVB 1. Hoge fluctuatie 2. Toenemende fluctuatie – Gevolg van maatschappelijke ontwikkelingen? – Veranderende betekenis lidmaatschap? 3. Des te groter de etnische heterogeniteit, des te meer drop out 4. Des te heterogener naar gender, des te minder drop out – Toenemende etnische diversiteit in voetbalverenigingen – Groei voetbalverenigingen door toestroom meisjes/vrouwen