In de Kruidenwijk - IVN Hellendoorn

In de Kruidenwijk
Kamille
In een nieuwe wijk als de Kruidenwijk, die zich
steeds maar uitbreidt, is de Echte Kamille
(Matricaria chamomilla) niet zeldzaam. Het is
één van die planten die profiteren van de
mogelijkheid om snel op de nog onbegroeide
grond tot ontwikkeling te komen. Wanneer
bewerking van de grond echter uitblijft, wordt
zij al spoedig door planten die van een
onbewerkte grond houden, verdrongen.
De Echte Kamille behoort tot het geslacht
Kamille. De bekendste vertegenwoordigers van
dit geslacht zijn: de Reukloze kamille, de
Schijfkamille en de Echte kamille. Zowel de
Schijfkamille als de Echte kamille komen in de
gemeente Hellendoorn voor, maar in dit
artikeltje beperk ik mij tot de Echte kamille.
De Echte kamille is een algemeen voorkomende
wilde plant, die zonder al te veel moeite van de
andere soorten te onderscheiden is. Ten eerste
heeft de plant een karakteristieke geur, die de
meeste mensen als erg prettig ervaren.
Mensen die desondanks twijfelen, raad ik altijd
aan het bloempje door te snijden. Is het
kegelvormige bloemhoofdje hol (in plaats van
met merg gevuld) dan weet je dat je met een
Echte kamille te maken hebt.
Zweertjes
De plant is door de eeuwen heen geroemd om
haar geneeskrachtige kwaliteiten. Nog steeds
wordt de Echte Kamille in vele producten
verwerkt. Kamillethee wordt zelfs in iedere
zichzelf respecterende supermarkt verkocht. En
uit eigen ervaring weet ik, dat die thee goed
helpt tegen 'zweertjes' in de mond.
Echte kamille is ook als een soort
bestrijdingsmiddel te gebruiken. Aan kamille
wordt namelijk een beschermende werking
toegeschreven, bijvoorbeeld tegen de maden
van de uievlieg. In Engeland werd de plant de
'plantendokter' genoemd: een zieke plant die
men ernaast in de grond zet, zal spoedig
genezen.
De Latijnse naam is Matricaria chamomilla. De
eerste naam, Matricaria, duidt op de toepassing
van het kruid bij baringen en ziekten in het
kraambed (Matrix-moeder). Dit gebeurde in de
tijd, dat de volksgenezers ervan uit gingen, dat
je al aan de plant kunt zien, waarvoor hij dient.
De Echte kamille heeft een holle bloembodem,
dus de plant is geschikt voor de baarmoeder.
Deze manier van herkennen heet de signatuurleer. De afkomst van de tweede naam,
chamomilla, is moeilijker na te gaan. Het is
echter wel duidelijk dat ons woord kamille
daarvan is afgeleid.
Tuin
Mensen die dit plantje in hun tuin willen
hebben, moeten twee markante eigenschappen
van de Echte kamille weten te respecteren:
- De plant is een zwerver.
Steeds is zij op reis. Het ene jaar is zij te
vinden onder de Vuurdoorn en het andere jaar
prefereert zij een plaatsje tussen de rozen.
Houd je veel van schoffelen, dan zul je haar in
je tuin niet aantreffen.
- Een ander kenmerk is, dat de zaadjes heel
slecht opkomen als men ze na de winter
uitzaait. Kamillezaad dient lange tijd aan lage
temperatuur en behoorlijke vochtigheid
blootgesteld te zijn, wil het groeien en bloeien.
De beste zaaitijd is november tot half
december. Het kan dus nog net.
december 1990
Jan van Rijn